Desiderio Desideravi
töø vieãn quan thaàn hoïc hieän dieän
Desiderio Desideravi töø vieãn quan thaàn hoïc hieän dieän.
Lm. Giuse Ñoã Maïnh Thònh,
Ñaïi Chuûng Vieän Thaùnh Giuse Xuaân Loäc
Desiderio Desiderav
Töø Vieãn Quan Thaàn Hoïc Hieän Dieän[1]
"Desiderio desideravi
hoc Pascha manducare vobiscum, antequam patiar" (Lc 22,15)
"Thaày nhöõng khaùt khao mong moûi
aên leã Vöôït Qua naøy vôùi anh em tröôùc khi chòu khoå hình" (Lc 22,15)
Xuaân Loäc (WHÑ 05-10-2022) - Trong ngaøy Ñaïi leã kính hai thaùnh toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ, 29 thaùng 6 naêm 2022, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ban haønh Toâng thö Desiderio Desideravi [2]. Theo nhieàu khía caïnh, böùc toâng thö naøy laø baûn hoaøn thieän cho Töï saéc Traditionis Custodes [3] cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Vôùi toâng thö môùi nhaát naøy, Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi Giaùo hoäi höôùng ñeán söï hieåu bieát roäng hôn vaø suy tö saâu hôn veà caùc di saûn Phuïng vuï maø chuùng ta ñang coù. Vì theá, muïc ñích cuûa baøi vieát naøy laø cung caáp moät daøn yù ñeå hieåu ñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha ñang ñeà ra cho Giaùo hoäi, vaø do ñoù hy voïng raèng toâng thö seõ giuùp moãi caù nhaân tham döï vaøo caùc nghi leã thaùnh thieâng moät caùch saâu xa hôn.
Desiderio Desideravi laø moät toâng thö ngaén, chæ daøi khoaûng 40 trang (65 soá). Thay vì ñöa ra moät baûn toùm hay nhaän ñònh veà toâng thö, thì baøi vieát naøy seõ cung caáp moät daøn yù ñeå giuùp hieåu toâng thö. Tröôùc heát, chuùng ta seõ nhìn vaøo (1) boái caûnh lòch söû vaø muïc ñích cuûa toâng thö; hai ñieàu naøy seõ giuùp ñònh höôùng ñeå chuùng ta hieåu ñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha ñang coá gaéng hoaøn thieän, cuõng nhö ñieàu maø ngaøi ñang döïa treân ñoù ñeå xaây döïng nhöõng suy tö thaàn hoïc veà Bí tích Thaùnh Theå. Sau ñoù, chuùng ta seõ xem xeùt (2) caùc chuû ñeà quan troïng vaø lôøi môøi goïi haønh ñoäng cuûa toâng thö. Ñieàu naøy seõ bao haøm nhöõng toùm taét ngaén goïn cuûa caùc khía caïnh khaùc nhau trong caùc phaàn, cuøng vôùi caùc trích daãn ñeå laøm noåi baät tính thích hôïp cuûa nhöõng ñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha ñang ñeà nghò. Cuoái cuøng, (3) phaàn keát luaän, chuùng ta thöû ñöa ra moät vaøi nhaän ñònh veà vieäc laøm theá naøo ñeå moät linh muïc coù theå ñaùp laïi lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Muïc Luïc:
I. Boái Caûnh Lòch Söû Vaø Muïc Ñích
1. Boái caûnh lòch söû
2. Muïc ñích
II. Caùc Chuû Ñeà Quan Troïng Vaø Lôøi Môøi Goïi 'Haønh Ñoäng'
1. Caùc chuû ñeà quan troïng
2. Lôøi keâu goïi Haønh ñoäng
III. Keát Luaän
I. Boái Caûnh Lòch Söû Vaø Muïc Ñích
1. Boái caûnh lòch söû
Vaøo ngaøy 16 thaùng 7 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ban haønh Töï saéc Traditionis Custodes cuøng moät laù thö ñöôïc göûi keøm ñeán caùc giaùm muïc treân toaøn theá giôùi ñeå giaûi thích nhöõng nguï yù trong töï saéc naøy[4]. Sau ñoù, ngaøy 4 thaùng 12 naêm 2021, Boä Phuïng Töï vaø Kyû Luaät Bí Tích ñaõ coâng boá moät baûn Phuùc ñaùp (Responsa) cho moät loaït nhöõng nghi ngôø (dubia) naûy sinh töø Töï saéc Traditionis Custodes[5]. Trong caû 3 vaên kieän naøy, coù moät söï laëp ñi laëp laïi nhaát quaùn ñoái vôùi mong muoán thoáng nhaát trong vieäc thôø phöôïng vaø trong Giaùo hoäi. Ñaây laø moái baän taâm bao quaùt ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha neâu leân.
Maëc duø Töï saéc Traditionis Custodes nhaán maïnh chuû yeáu ñeán vieäc ñieàu chænh caùch duøng Saùch Leã Roma 1962, noù thöïc söï ñeà ra 2 yù quan troïng ñeå hieåu Toâng thö Desiderio Desideravi.
Tröôùc heát, Ñieàu 1 cuûa Töï saéc Traditionis Custodes xaùc ñònh: "Caùc saùch Phuïng vuï ñöôïc ban haønh bôûi Thaùnh Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI vaø Gioan Phaoloâ II, tuaân theo caùc saéc leänh cuûa Coâng ñoàng Vatican II, laø söï dieãn ñaït ñoäc ñaùo 'luaät caàu nguyeän' (lex orandi) cuûa Nghi leã Roma." Ñieàu naøy ñöôïc ñöa ra nhö moät khaúng ñònh rieâng bieät veà thaàn hoïc raèng caùc saùch Phuïng vuï hieän taïi laø söï löu tröõ ñích thöïc truyeàn thoáng Phuïng vuï trong Nghi leã Roma. YÙ töôûng ñoù ñöôïc phaùt trieån theâm trong Toâng thö Desiderio Desideravi, vaø noù raát quan troïng ñeå hieåu yù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong lôøi môøi goïi hieäp nhaát Phuïng vuï vaø Giaùo hoäi.
Thöù ñeán, trong Ñieàu 2 cuûa Traditionis Custodes Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhaéc laïi traùch nhieäm cuûa haøng giaùm muïc raèng: "vôùi tö caùch laø ngöôøi trung gian, laø ngöôøi hoã trôï vaø laø ngöôøi giaùm hoä cho toaøn theå ñôøi soáng Phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi maø caùc ngaøi ñaõ ñöôïc tin töôûng trao phoù, ñeå kieåm soaùt vieäc cöû haønh caùc nghi thöùc Phuïng vuï trong giaùo phaän cuûa caùc ngaøi." Ñieàu naøy cuõng ñaõ ñöôïc boå sung trong Thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha göûi cho caùc Giaùm muïc treân toaøn theá giôùi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chæ trích nhöõng laïm duïng trong vieäc cöû haønh Thaùnh leã hieän nay. Trong Thö neâu roõ:
Toâi raát ñau buoàn vì nhöõng laïm duïng ôû moïi khía caïnh trong vieäc cöû haønh Phuïng vuï. Cuøng chung taâm tình vôùi Ñöùc Beâneâñictoâ XVI, toâi laáy laøm tieác tröôùc thöïc traïng 'ôû nhieàu nôi, caùc quy ñònh trong Saùch Leã môùi khoâng ñöôïc tuaân giöõ khi cöû haønh Thaùnh leã, nhöng treân thöïc teá laïi ñöôïc cöû haønh nhö moät quyeàn lôïi hay thaäm chí nhö moät yeâu caàu cuûa tính saùng taïo. Ñieàu naøy daãn ñeán nhöõng leäch laïc khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc'[6].
Trong phaàn keát cuûa böùc thö, moät laàn nöõa, Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Toâi xin anh em [caùc giaùm muïc] haõy caån troïng ñeå baûo ñaûm raèng moãi nghi thöùc Phuïng vuï ñeàu ñöôïc cöû haønh caùch nghieâm trang vaø theo ñuùng caùc saùch Nghi thöùc Phuïng vuï ñaõ ñöôïc ban haønh sau Coâng ñoàng Vatican II, traùnh nhöõng leäch laïc deã daãn ñeán nhöõng laïm duïng." Lôøi keâu goïi caûnh giaùc choáng laïi nhöõng laïm duïng nghi thöùc Phuïng vuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha cuõng bao haøm nguï yù cho vieäc taäp trung nhieàu hôn trong caùc cöû haønh Phuïng vuï ôû caùc giaùo phaän treân toaøn theá giôùi. Trong aùnh saùng naøy, Toâng thö Desiderio Desideravi laø baûn hoaøn thieän cho Thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ göûi cho caùc Giaùm muïc.
Trong laù thö göûi ñeán caùc giaùm muïc treân toaøn theá giôùi, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñöa ra moät ñieåm thaàn hoïc quan troïng lieân quan ñeán vieäc hieåu Toâng thö Desiderio Desideravi. Ngaøi tuyeân boá: "Baát cöù ai, vôùi loøng yeâu meán, mong muoán cöû haønh caùc nghi thöùc Phuïng vuï theo caùc hình thöùc tröôùc ñaây ñeàu coù theå tìm thaáy trong Saùch Leã Roma (2002) ñaõ ñöôïc söûa ñoåi theo Coâng ñoàng Vatican II veà taát caû caùc chi tieát cuûa Nghi thöùc Phuïng vuï Roma, ñaëc bieät Quy ñieån Roma..."[7]
Ñaây laø moät heä luaän quan troïng maø theo ñoù Saùch Leã Roma ñaõ ñöôïc ñònh nghóa nhö laø caùch dieãn ñaït ñoäc nhaát cuûa "luaät caàu nguyeän" (lex orandi)[8]. Saùch Leã Roma ñaõ ñöôïc ban haønh vaø söûa ñoåi moät caùch chuaån xaùc theo Coâng ñoàng Chung Vatican II neân noù thöïc söï trình baøy Nghi thöùc Phuïng vuï Roma truyeàn thoáng gioáng nhö ñaõ ñöôïc trình baøy trong Saùch Leã Roma 1962. Vì theá, khoâng coù söï maâu thuaãn naøo hay söï thieáu huït naøo veà thaàn hoïc trong Saùch Leã Roma ñoøi phaûi döïa vaøo Saùch Leã Roma 1962.
Tuy nhieân, nhieàu ngöôøi vaãn chöa yù thöùc ñöôïc raèng moïi nghi thöùc trích töø Saùch Leã Roma 1962 ñeàu coù theå ñöôïc tìm thaáy trong Saùch Leã Roma ngaøy nay. Ñieàu naøy gôïi ñeán nhu caàu caàn coù chöông trình ñaøo taïo veà Phuïng vuï ñeå giuùp cho Daân Chuùa hieåu ñöôïc söï tieáp noái cuûa nghi leã truyeàn thoáng vaø caùch maø nghi leã truyeàn thoáng hieän höõu trong Saùch Leã Roma. Ñaây laø muïc ñích cuûa Toâng thö Desiderio Desideravi. Trong tinh thaàn ñoù Ñöùc Thaùnh Cha baét ñaàu cuoäc dieãn luaän vaø keâu goïi coù chöông trình ñaøo taïo cho Daân Chuùa, giuùp hoï coù theå tham döï caùch saâu xa hôn vaøo caùc Nghi thöùc Phuïng vuï Roma truyeàn thoáng.
Moät löu yù cuoái cuøng laø nhaø thaàn hoïc Romano Guardini (1885- 1969) ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaéc ñeán xuyeân suoát Toâng thö Desiderio Desideravi. Ñieàu naøy khoâng coù gì laø ngaïc nhieân ñoái vôùi nhieàu nhaø nghieân cöùu vì töø ban ñaàu Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ coù yù ñònh vieát luaän vaên tieán só cuûa ngaøi theo Guardini. Thöïc söï, Guardini laø moät trieát gia theo chuû nghóa caù nhaân trong tröôøng phaùi hieän töôïng luaän. OÂng ñaõ coáng hieán raát nhieàu thaønh quaû nghieân cöùu cuûa mình ñoái vôùi vieäc hieåu caùch maø con ngöôøi traûi nghieäm caùc nghi thöùc Phuïng vuï vaø caùch con ngöôøi gaëp gôõ Thieân Chuùa, hieän dieän thaâm saâu hôn qua caùc nghi thöùc Phuïng vuï. Quan ñieåm ñoù ñaõ goùp phaàn cho xu höôùng chung veà canh taân Phuïng vuï trong theá kyû 20.
Moät yù töôûng quan troïng ñoái vôùi Guardini laø chuû nghóa bieåu töôïng vaø söï toû loä cuûa caùc bieåu töôïng. Ñoái vôùi Guardini, con ngöôøi laø moät hieån linh (epiphany), nôi maø thaân xaùc laø moät bieåu töôïng cuûa taâm hoàn. Theo vieãn quan ñoù, taát caû caùc khía caïnh cuûa Phuïng vuï ñeàu trôû thaønh "ngoân ngöõ" bieåu töôïng (epiphatic), bieåu loä nhöõng thöïc taïi thieâng lieâng. Nhöõng cuoäc gaëp gôõ thaâm saâu naøy - gaëp gôõ thöïc taïi qua bieåu töôïng - ñaõ ñònh daïng (in-formed) taâm hoàn. Nhö vaäy, moät söï chuaån bò caån thaän tröôùc cuûa moät ngöôøi giuùp ngöôøi khaùc saün saøng ñeå ñoùn nhaän daáu aán huyeàn nhieäm ñöôïc truyeàn ñaït qua Phuïng vuï. Guardini cuõng ñaõ vieát raèng Phuïng vuï laø nôi maø caùc Kitoâ höõu hoäi hoïp trong söï hieäp nhaát. Söï hieäp nhaát naøy khoâng phaûi laø moät söï tuaân theo moät caùch voâ thöùc hay söï töø boû caùc ñaëc tính caù nhaân trong moät taäp theå nhö "söï naëc danh trong moät ñaùm ñoâng" naøo ñoù[9]. Thay vaøo ñoù, söï hieäp nhaát trong Phuïng vuï laø moät söï hieäp nhaát höôùng ñeán muïc ñích chung cuoäc (final end). Chuùng ta "trôû neân moät trong Phuïng vuï" ngang qua vieäc höôùng ñeán cuøng ñích chung cuûa chuùng ta: keát hieäp vôùi Thieân Chuùa.
2. Muïc ñích
Trong Lôøi töïa, Toâng thö Desiderio Desideravi trình baøy roõ raøng muïc ñích: "Ñaøo taïo Phuïng vuï cho Daân Thieân Chuùa." Vaøo ngaøy 29 thaùng 6 naêm 2022, baûn tin (bollettino) cuûa Thaùnh boä Phuïng Töï vaø Kyû Luaät Bí Tích ñaõ ñöa ra moät thoâng caùo ngaén goïn xaùc ñònh laïi muïc ñích cuûa toâng thö[10]. Baûn tin nhaán maïnh raèng Toâng thö Desiderio Desideravi "khoâng phaûi laø baûn quy taéc hay baûn höôùng daãn, nhöng laø moät söï suy gaãm... gôïi ra nhieàu caùch thöùc ñeå hieåu veà veû ñeïp vaø chaân lyù haøm chöùa trong Phuïng vuï." Nhö theá, Toâng thö Desiderio Desideravi khoâng phaûi laø moät döï phoùng toaøn dieän, nhöng thay vaøo ñoù noù chuù troïng ñeán vieäc khuyeán khích cho moät cuoäc ñoái thoaïi gaëp gôõ vaø lôøi môøi goïi toaøn theå Giaùo hoäi tìm caùch ñaøo saâu vaøo caùc Nghi thöùc Phuïng vuï Thaùnh maø chuùng ta ñang coù, ñoàng thôøi cuõng khoâng "deã daõi" tìm troán traùnh trong nhöõng neûo ñöôøng mang hôi höôùng chuû nghóa caù nhaân hay tinh thaàn chuû quan.
II. Caùc Chuû Ñeà Quan Troïng Vaø Lôøi Môøi Goïi 'Haønh Ñoäng'
1. Caùc chuû ñeà quan troïng
1.1. Hieán cheá Phuïng vuï thaùnh, soá 7 (Sacrosanctum Concilium, 7)
Ñoaïn vaên naøy ñöôïc trích daãn xuyeân suoát toâng thö vaø noù laø moät ñieåm suy tö chính cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Ñoaïn vaên baét ñaàu baèng tuyeân boá raèng Ñöùc Kitoâ hieän dieän trong caùc cöû haønh Phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi, trong moãi bí tích, trong vieäc coâng boá Lôøi Chuùa cuûa caùc coäng ñoaøn Phuïng vuï vaø trong kinh nguyeän chung cuûa toaøn theå Giaùo hoäi. Qua Phuïng vuï, Ñöùc Kitoâ thöïc hieän chöùc vuï tö teá cuûa Ngöôøi vaø thaùnh hoùa con ngöôøi qua vieäc duøng caùc daáu chæ khaû giaùc. Trong Phuïng vuï "toaøn theå vieäc thôø phöôïng mang tính coäng ñoàng ñöôïc theå hieän qua Nhieäm Theå Maàu Nhieäm cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ, ñoù chính laø Ñaàu vaø laø Thaân Theå cuûa Ngöôøi." Nhö theá, cöû haønh Phuïng vuï laø moät hoaït ñoäng troïn veïn cuûa Ñöùc Kitoâ Nhieäm theå, vöøa laø Ñaàu vöøa laø Thaân Theå, goàm caùc chi theå tham döï coäng ñoaøn Phuïng vuï.
1.2. YÙ nghóa Thaàn hoïc veà Phuïng vuï
ÔÛ ñoaïn vaên soá 16, Ñöùc Thaùnh Cha ñeà caäp ñeán yù nghóa thaàn hoïc veà Phuïng vuï. Phuïng vuï coù noäi dung thaàn hoïc rieâng ñeå daïy caùc Kitoâ höõu caùch ñuùng ñaén. Chuùng ta khoâng aùp ñaët tö töôûng caù nhaân vaøo Phuïng vuï. Thay vaøo ñoù, vì Phuïng vuï laø cuoäc gaëp gôõ ñích thöïc cuûa moät thöïc taïi khaùch quan, Maàu nhieäm Vöôït qua, neân chuùng ta phaûi "uoán naén" chính mình, taâm tö tình caûm, theo söï töï toû loä chính mình cuûa Thieân Chuùa qua Phuïng vuï. Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi toaøn theå Hoäi Thaùnh "khaùm phaù laïi, baûo toaøn vaø soáng nhöõng yù nghóa xaùc thöïc cuõng nhö söùc maïnh cuûa caùc cöû haønh Phuïng vuï Kitoâ giaùo."
Tieáp theo laø phaàn coù lôøi töïa: "Phuïng vuï: thuoác giaûi ñoäc cho söï ñoäc haïi cuûa tinh thaàn theá tuïc thieâng lieâng." Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ taän duïng khaùi nieäm naøy ñeå choáng laïi thuyeát Ngoä ñaïo vaø thuyeát Taân Pelagioâ[11], vaø moät quan ñieåm xem Phuïng vuï nhö laø nhöõng leã nghi coù tính hình thöùc beà ngoaøi[12]. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ mong muoán Giaùo hoäi ñi töø nhöõng daáu chæ, hình thaùi beà ngoaøi ñeå ñuïng chaïm tôùi nhöõng thöïc taïi phía sau nhöõng daáu chæ ñoù. Ngöôøi cuõng muoán Giaùo hoäi khoâng 'maéc keït' trong caùc choïn löïa vaø suy tö coù tính caùch chuû quan vaø caù nhaân. Nhôø ñoù, chuùng ta coù theå gaëp gôõ chính Ñöùc Kitoâ, moät thöïc taïi khaùch quan.
1.3. Theá giôùi quan mang tính bieåu töôïng
Chìa khoùa ñeå coù theå lónh hoäi ñöôïc yù nghóa thaàn hoïc veà Phuïng vuï laø phaûi coù moät theá giôùi quan mang tính bieåu töôïng. Neáu caùc bieåu töôïng cuûa Phuïng vuï khoâng theå chuyeån taûi hay daãn vaøo nhöõng thöïc taïi lôùn hôn, khi ñoù Phuïng vuï chæ laø nhöõng nghi leã beà ngoaøi hay nhöõng caûm tính chuû quan. Thaät ñaùng tieác laø raát nhieàu ngöôøi ngaøy nay khoâng coøn coù theá giôùi quan mang tính bieåu töôïng nöõa[13]. Ñaây laø thaùch ñoá quan troïng maø chuùng ta caàn phaûi vöôït qua. Thöïc söï, theá giôùi quan mang tính bieåu töôïng döïa treân logic Nhaäp theå (Emmanuel) trong ñoù, baûn tính Thieân Chuùa cuûa Ñöùc Kitoâ ñöôïc nhaän bieát qua baûn tính loaøi ngöôøi cuûa Ngöôøi[14]. Noùi caùch khaùc, baûn tính loaøi ngöôøi cuûa Ñöùc Gieâsu trôû thaønh quy ñieåm, caùnh cöûa ñeå con ngöôøi coù theå "hieän dieän" trong Thieân Chuùa[15]. Ñaây laø tính chaát cô baûn cuûa moät bieåu töôïng: moät khaùch theå laøm cho moät thöïc taïi lôùn hôn ñöôïc nhaän bieát, caùc haønh vi neân nhö moät cöûa ngoõ maø ñeå coù theå ñi ñeán gaëp gôõ moät thöïc taïi lôùn hôn.
1.4. Ñaøo taïo Phuïng vuï
Phuïng vuï khuoân ñuùc chuùng ta vaø laøm cho chuùng ta thöïc söï "thaønh ngöôøi". Coù hai loaïi hình ñaøo taïo Phuïng vuï: (1) "Ñaøo taïo cho Phuïng vuï" (yù nghóa thöù nhaát) vaø (2) "ñaøo taïo qua Phuïng vuï" (yù nghóa thöù hai)[16]. Coù moät moái quan heä hoã töông giöõa hai yù nghóa naøy. "Ñaøo taïo qua Phuïng vuï" laø neàn taûng cuûa ñaøo taïo, noù baét nguoàn töø caûm nghieäm thöïc teá trong Phuïng vuï. "Ñaøo taïo cho Phuïng vuï" nghóa laø: daãn daét, chuaån bò moät caù nhaân ñeán cuoäc caûm nghieäm Maàu nhieäm Vöôït qua trong Phuïng vuï moät caùch troøn ñaày hôn vaø nhôø ñoù coù theå deã daøng ñöôïc bieán ñoåi qua Phuïng vuï[17]. Vì Maàu nhieäm Vöôït qua ñöôïc cöû haønh vöôït quaù khaû naêng hieåu bieát cuûa chuùng ta, neân chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïc pheùp "ngöøng" ñaøo taïo chính mình veà Phuïng vuï theo hai yù nghóa vöøa neâu treân. Chæ khi ñoù chuùng ta môùi ñöôïc böøng nôû "söûng soát thieâng lieâng" tröôùc Maàu nhieäm[18].
1.5. Cuoäc gaëp gôõ thaâm saâu vôùi Maàu Nhieäm Vöôït Qua
Phuïng vuï khoâng truyeàn thuï laïi moät yù töôûng veà Ñöùc Kitoâ hay moät söï hoài töôûng ñôn giaûn veà nhöõng haønh ñoäng cuûa Ngöôøi. Neáu laø nhö theá thì Phuïng vuï ñaõ khoâng theå toàn taïi hôn 2000 naêm! Ñuùng hôn, Phuïng vuï laø caùch maø Ba Ngoâi Thieân Chuùa ñaõ choïn ñeå tieáp tuïc bieåu loä nhöõng nhieäm tích cöùu chuoäc cuûa Maàu nhieäm Vöôït qua[19]. Ñoù laø thöïc taïi quan troïng caàn ñöôïc khaùm phaù, "caàn ñöôïc baét laáy"! Moãi cöû haønh Phuïng vuï caàn ñaûm baûo khaû naêng xaûy ra söï tieáp dieän caù vò vaø thaâm saâu vôùi Maàu Nhieäm Vöôït Qua[20]. Nhôø cuoäc gaëp gôõ nhieäm maàu naøy, chuùng ta ñöôïc thaùnh hoùa vaø ñöôïc cöùu ñoä. Ñoù laø nôi vaø laø caùch theá maø Thieân Chuùa thöôøng xuyeân bieåu loä haønh ñoäng cöùu chuoäc vaø hieäp nhaát cuûa Ngöôøi qua khoâng gian vaø thôøi gian.
1.6. Hieäp nhaát trong Thôø phöôïng
Giaùo hoäi ñöôïc sinh ra töø trong Maàu nhieäm Vöôït qua, töø caïnh söôøn cuûa Ñöùc Kitoâ treân Thaäp giaù. Nhôø Bí tích Thaùnh taåy, chuùng ta ñöôïc gia nhaäp vaøo Nhieäm Theå naøy vaø chæ trong söï keát hieäp vôùi Nhieäm theå naøy chuùng ta môùi thöïc söï coù theå tham döï vaøo vieäc thôø phöôïng Thieân Chuùa moät caùch troïn veïn. Bôûi vì, Ñöùc Kitoâ, khi quy tuï taát caû thaønh Nhieäm theå cuûa Ngöôøi, ñaõ daâng "hieán leã vaâng phuïc" nhö moät haønh vi thôø phöôïng Thieân Chuùa Cha moät caùch hoaøn haûo nhaát[21]. Chuùng ta cuõng coù theå hieán daâng moät hy leã hoaøn haûo leân Thieân Chuùa khi hieäp nhaát vaøo trong Nhieäm Theå Ñöùc Kitoâ. Nhö vaäy, Phuïng vuï laø nôi chuùng ta tìm gaëp söï hieäp nhaát. Chuùng ta khoâng ñöôïc môøi goïi hieäp nhaát vôùi nhöõng hình thöùc xueà xoøa beân ngoaøi cuûa söï thôø phöôïng, nhöng laø hieäp nhaát trong ñöùc tin vaø thaàn hoïc, ñieàu ñoù coù aûnh höôûng ñeán caùch chuùng ta thôø phöôïng (vaø ngöôïc laïi).
Vieäc loaïi tröø Saùch leã Roma (Thaùnh Gioan Phaoloâ II ban haønh naêm 2002) khoâng phaûi laø vaán ñeà veà söï caûm neám hay tinh thaàn Phuïng vuï, nhöng laø moät vaán ñeà veà coù tính Giaùo hoäi hoïc. Saùch Leã Roma, nhö ñaõ noùi ôû treân, laø caùch dieãn ñaït mang tính thaàn hoïc ñoäc ñaùo cuûa Coâng ñoàng. Loaïi boû thaàn hoïc trong Saùch Leã Roma treân thöïc teá laø phaûn ñoái thaàn hoïc cuûa Coâng ñoàng Vaticanoâ II[22]. Thay vaøo ñoù, trung thaønh vôùi Coâng ñoàng coù nghóa laø ñaøo saâu hôn Saùch Leã Roma chöù khoâng phaûi quay trôû laïi vôùi Saùch Leã Roma 1962[23]. Saùch Leã Roma 2002 mang truyeàn thoáng cuûa Saùch Leã Roma 1962 cuøng vôùi vieäc boå sung söï khai trieån thaàn hoïc ñuùng ñaén cuûa Coâng ñoàng Vaticanoâ II.
1.7. Thaùi ñoä khieâm toán tröôùc Quaø taëng Bí tích
Böõa Vöôït qua laø moät quaø taëng ñöôïc trao ban chöù khoâng phaûi laø moät quaø taëng töï kieám ñöôïc. Taát caû chuùng ta ñeàu ñöôïc môøi tham döï, maëc duø khoâng phaûi ai cuõng coù theå nghe thaáy tieáng môøi goïi vaø ñaùp lôøi[24]. Vieäc ñaùp laïi lôøi môøi ñoùn nhaän quaø taëng naøy trôû thaønh moät trong nhöõng haønh ñoäng khieâm toán khi chuùng ta daâng hieán chính mình cho Thieân Chuùa[25]. Ñaây chính laø phaåm caùch neàn taûng cuûa chuùng ta khi tham döï nhöõng nghi leã cuûa Giaùo hoäi. Phuïng vuï khoâng phaûi laø caùi gì ñoù maø chuùng ta coù theå löïa choïn caùch naøy hay caùch khaùc moät caùch chuû quan, laøm meùo moù Phuïng vuï theo yù thích cuûa chuùng ta, hoaëc phuïc vuï cho nhöõng lôïi loäc caù nhaân. Phuïng vuï laø moùn quaø aân suûng ñöôïc ban taëng; vaø nhö theá, khi cöû haønh hay tham döï Phuïng vuï, coù moät thaùi ñoä khieâm toán laø ñieàu thieát yeáu cho moät cuoäc gaëp gôõ Maàu nhieäm Vöôït qua ñích thöïc.
2. Lôøi keâu goïi Haønh ñoäng
2.1. Laøm môùi söï "söûng soát" tröôùc Maàu nhieäm
Söï 'söûng soát' hay 'ngôõ ngaøng' laø thaùi ñoä caàn thieát khi tham döï Phuïng vuï. "Neáu khoâng söûng soát tröôùc maàu nhieäm Vöôït qua ñöôïc hieän taïi hoùa caùch cuï theå qua caùc daáu chæ bí tích, chuùng ta seõ thöïc söï coù nguy cô khoâng ñöôïc dìm vaøo ñaïi döông aân suûng ngaäp traøn nôi töøng cöû haønh Phuïng vuï." Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaéc nhôù raèng chuùng ta deã bò cuoán vaøo thaùi ñoä töï maõn hay "bình thöôøng hoùa" - "gaàn chuøa goïi Buït baèng anh" - ñoái vôùi Phuïng vuï. Phuïng vuï phaûi giuùp duy trì hieäu naêng vaø tieáp tuïc 'uoán naén' chuùng ta. Chuùng ta ñöøng bieán vieäc tham döï, cöû haønh Phuïng vuï nhö thoùi quen cöùng nhaéc nhöng thay vaøo ñoù laø duy trì moät söï söûng soát tröôùc veû ñeïp cuûa Phuïng vuï[26]. Ñieàu naøy ñoøi hoûi chuùng ta phaûi chieâm ngöôõng veû ñeïp vöôït xa nhöõng "taâm tình beân ngoaøi" cuûa thaùi ñoä xô cöùng, chaêm chuùt tæ mæ, vaø moät thöù chuû nghóa caù nhaân veà thaåm myõ. Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø phaûn ñoái vieäc giöõ ñuùng "luaät chöõ ñoû" vaø coå xuùy vieäc cöû haønh Phuïng vuï caùch saùo roãng, hôøi hôït[27]. Nhöõng ñieàu treân haøm yù raèng: ngöôøi ta khoâng döøng laïi ôû ngöôõng cöûa cuûa caùc bieåu töôïng, nhöng laø ñi qua loái vaøo mang tính bieåu töôïng ñeå tröïc dieän vôùi thöïc taïi cao caû hôn. Bieåu töôïng thì coù giôùi haïn vaø chuùng ta seõ sôùm maát ñi söï söûng soát veà chuùng; traùi laïi, caùc thöïc taïi maø caùc bieåu töôïng chuyeån taûi thì voâ haïn - Maàu nhieäm Vöôït qua - vaø vì theá chuùng trôû thaønh moät nguoàn maïch cuûa söï söûng soát baát taän.
Vieäc thieáu söï söûng soát vaø moät theá giôùi quan veà bieåu töôïng ngheøo naøn taïo neân nhöõng raøo chaén ngaên caûn chuùng ta laõnh nhaän caùc aân suûng cuûa caùc Bí tích cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta[28]. Söï ngheøo naøn naøy thöïc söï giôùi haïn khaû naêng lónh hoäi Maàu nhieäm. Chính söï lónh hoäi Maàu nhieäm trong Phuïng vuï taùc ñoäng ñeán aân suûng cuûa caùc bí tích. Chuùng ta khoâng ñôn thuaàn caàn nhöõng cöû haønh "toát hôn" (maëc duø chuùng cuõng caàn thieát), cuõng khoâng caàn noäi taâm roäng môû hôn. Noäi taâm khoâng caûm nghieäm, lónh hoäi ñöôïc Maàu Nhieäm Vöôït Qua seõ trôû thaønh chuû nghóa caù nhaân chuû quan[29]. Chuùng ta caàn gia taêng "khaû naêng bieát söûng soát". Söï söûng soát khoâng phaûi laø thöù "caûm thöùc mô hoà veà Maàu nhieäm", nhöng noù "laø söï ngôõ ngaøng thaùn phuïc tröôùc moät söï kieän, ñoù laø chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc maëc khaûi cho chuùng ta trong maàu nhieäm Vöôït qua cuûa Chuùa Gieâsu (x. Ep 1, 3-14), vaø hieäu naêng cuûa söï kieän Vöôït qua naøy tieáp tuïc ñeán vôùi chuùng ta trong vieäc cöû haønh söï "huyeàn nhieäm" cuûa caùc bí tích..." Veû ñeïp, gioáng nhö chaân lyù (Chaân-Thieän-Myõ), luoân luoân khôi daäy söï söûng soát. Moät khi söï söûng soát quy höôùng veà maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa, chuùng trôû thaønh thaùi ñoä toân thôø[30].
2.2. Moät cuoäc gaëp gôõ thaâm saâu trong Phuïng vuï
Noùi ñuùng ra, Phuïng vuï khoâng thuoäc veà sö phaïm, maëc duø treân thöïc teá noù theå hieän chöùc naêng sö phaïm nghóa laø "khuoân ñuùc" vaø "bieán ñoåi" con ngöôøi. Muïc ñích toái haäu cuûa Phuïng vuï laø cuoäc gôõ cuûa Maàu nhieäm Vöôït qua trong söï toân vinh Thieân Chuùa Cha vaø söï quy phuïc Chuùa Thaùnh Thaàn. Thöôùc ño ñeå chuùng ta bieát lieäu chuùng ta coù thöïc söï ñaït ñöôïc muïc ñích ñoù hay khoâng laø möùc ñoä chuùng ta ñöôïc trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ñöùc Kitoâ, Ngöôøi Con cuûa Chuùa Cha. Thaùnh Leâoâ Caû vieát: "Vieäc thoâng döï vaøo Mình vaø Maùu Chuùa Kitoâ khoâng höôùng ñeán ñieàu naøo khaùc hôn laø laøm cho chuùng ta trôû thaønh Ñaáng chuùng ta aên"[31]. Cuoäc gaëp gôõ Maàu nhieäm Vöôït qua naøy khoâng phaûi laø cuoäc gaëp gôõ cuûa trí khoân hay tinh thaàn tröøu töôïng, nhöng laø moät cuoäc gaëp gôõ hieän sinh mang chieàu kích bí tích. Chuùng ta phaûi ñoïc bieát nhöõng thöïc taïi mang tính bieåu töôïng ñöôïc söû duïng ñeå nhaän thöùc veà cuoäc gaëp gôõ naøy. Ñieàu naøy baét ñaàu vôùi vieäc nhìn thaân xaùc nhö laø nhöõng bieåu töôïng cuûa taâm hoàn chuùng ta. Theo ñoù, noù seõ giuùp chuùng ta coù theå nhaän ra tính chaát bieåu töôïng cuûa söï taïo döïng[32]. Sau ñoù, chuùng ta phaûi töï tin vôùi nhöõng söï chieâm nieäm bieåu töôïng naøy vaø ñeå cho Chuùa Thaùnh Thaàn daãn daét chuùng ta ñi saâu vaøo nhöõng chieâm nieäm ñoù[33].
Moät khi chuùng ta traûi nghieäm Phuïng vuï nhö moät cuoäc dieän kieán ñích thöïc vôùi Thieân Chuùa, chuùng ta coù theå hieåu noù nhö laø "ñieåm baét ñaàu vaø ñieåm cao nhaát". Quaû thöïc, chuùng ta coù theå noùi raèng taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa Giaùo hoäi ñeàu döïa treân vieäc chuùng ta gaëp gôõ Thieân Chuùa trong Phuïng vuï[34]. Chuùng ta coù theå thaáy nhöõng suy tö thaàn hoïc cuûa mình gioáng nhö sôû höõu moät söï ñoàng nhaát höõu cô "khôûi ñi töø Phuïng vuï vaø quay trôû laïi vôùi Phuïng vuï."[35]
2.3. Moät nhu caàu canh taân "Ngheä thuaät cöû haønh" Phuïng vuï
Thoâng thöôøng, khi noùi tôùi ngheä thuaät cöû haønh (ars celebrandi) khoâng ít ngöôøi nghó ngay ñeán moät loaïi hình ngheä thuaät nhö ngheä thuaät saép ñaët, ngheä thuaät trang trí hay ngheä thuaät trình dieãn... Thöïc söï, ngheä thuaät cöû haønh Phuïng vuï khoâng thuoäc nhöõng phaïm truø nhö theá! Theo Ñöùc Thaùnh Cha, phaåm chaát cuûa ngheä thuaät cöû haønh ñöôïc quyeát ñònh bôûi söï tích hôïp caùc yù nghóa thaàn hoïc cuûa Phuïng vuï, chöù khoâng phaûi laø luaät chöõ ñoû hay söï saùng taïo chuû quan cuûa moät caù nhaân. Nghi thöùc laø quy chuaån vaø laø loái vaøo nhöõng thöïc taïi lôùn hôn[36]. Theo Ñöùc Thaùnh Cha, caùc tín höõu coù "quyeàn" tham döï vaøo moät cöû haønh Phuïng vuï toát laønh vaø ñuùng ñaén. Maëc duø caàn thieát, nhöng ñieàu naøy khoâng ñuû cho söï "tham döï tích cöïc vaø ñaày ñuû"[37]. Neáu laø "ngheä thuaät" (ars), coù nghóa laø ngheä thuaät ñoøi hoûi söï am töôøng caùc söï hieåu bieát khaùc, ví duï:
- Veà ñoäng löïc vaø logic hoïc cuûa Phuïng vuï. Maàu Nhieäm Vöôït Qua laø coäi nguoàn cuûa haønh ñoäng, chöù khoâng phaûi con ngöôøi (chuû toïa hay coäng ñoaøn).
- Chuùa Thaùnh Thaàn laø ñoäng löïc chính cuûa Phuïng vuï. Söï hoøa hôïp cuûa chuùng ta vôùi Ngöôøi giaûi thoaùt chuùng ta khoûi chuû nghóa chuû quan, thò hieáu caù nhaân, nhöõng caùch thöùc hoäi nhaäp vaên hoùa 'leäch laïc'.
- Baûn chaát vaø yù nghóa caùc bieåu töôïng - lôøi ñoïc, cöû chæ, vaø ngay caû söï thinh laëng - ñöôïc Phuïng vuï söû duïng[38].
Vì theá, ngheä thuaät cöû haønh Phuïng vuï khoâng phaûi laø khaû naêng öùng bieán nhöng ñoøi hoûi aùp duïng kó naêng thaän troïng. Hôn nöõa, noù cuõng khoâng phaûi laø kó thuaät trình dieãn tröôùc khaùn giaû. Chính ngheä thuaät cöû haønh chieám höõu chuùng ta (to be possessed) vaø "ñeå vieäc cöû haønh chuyeån taûi ngheä thuaät cho chuùng ta"[39]. Ñieàu naøy aùp duïng cho taát caû coäng ñoaøn tham döï chöù khoâng phaûi chæ cho ngöôøi chuû toïa. Chuùng ta phaûi nhôù raèng toaøn theå coäng ñoaøn tham gia vaøo cöû haønh Phuïng vuï theo moãi chöùc vuï thích hôïp cuûa hoï, khoâng ñôn giaûn chæ laø caùc linh muïc. Khoâng ai laø khaùn giaû caû. Ñeå ñaït ñöôïc ngheä thuaät cöû haønh, Ñöùc Thaùnh Cha nhaén nhuû: taát caû "phaûi tuaân giöõ kyû luaät, töø boû tình caûm uûy mò; phaûi laøm vieäc nghieâm tuùc, tuaân phuïc Hoäi Thaùnh, trong con ngöôøi vaø caùc haønh ñoäng thôø phöôïng cuûa chuùng ta"[40].
Ñöông nhieân, linh muïc ñöôïc huaán luyeän vaø traûi nghieäm ñaëc bieät veà Phuïng vuï ñeå giuùp coäng ñoaøn ñi vaøo chieàu saâu cuûa cuoäc gaëp gôõ thöïc taïi trong cöû haønh Phuïng vuï[41]. Caùch maø vò linh muïc cöû haønh Phuïng vuï coù moät aûnh höôûng ñaëc bieät ñeå trôû thaønh moät loái môû hay moät trôû ngaïi ñoái vôùi ngheä thuaät cöû haønh cuûa toaøn theå daân Chuùa. Thöïc teá, linh muïc thöôøng hay rôi vaøo nhöõng thaùi cöïc khaùc nhau:
- Söï moäc maïc cöùng nhaéc hay söï saùng taïo gaây khoù chòu.
- Ñeà cao tinh thaàn thaàn bí hay thöïc haønh thuyeát chöùc naêng, maùy moùc.
- Söï nhanh nheïn voäi vaõ hay söï chaäm chaïp quaù möùc.
- Söï baát caån tuøy tieän hay kieåu caùch quaù möùc.
- Söï thaân thieän thöøa thaõi hay voâ caûm laïnh luøng[42].
Caên nguyeân chung cuûa nhöõng thaùi cöïc naøy laø ngöôøi theo chuû nghóa caù nhaân quaù taäp trung vaøo phong caùch cuûa hoï, "maø ñoâi khi theå hieän caùch loä lieãu thoùi taät muoán trôû thaønh trung taâm cuûa söï chuù yù...[43]
Ñeå cöû haønh toát Phuïng vuï, linh muïc caàn yù thöùc raèng ngaøi laø söï hieän dieän ñaëc bieät cuûa Ñöùc Gieâsu Phuïc Sinh (in persona Christi). Nhö theá, theo nghóa roäng, taát caû caùc cöû chæ, lôøi noùi cuûa vò chuû söï mang chieàu saâu bí tích. Ñieàu naøy ñaët vò linh muïc ôû giöõa con tim böøng chaùy löûa yeâu meán cuûa Thieân Chuùa vaø daân Ngöôøi. Chæ coù ñieàu naøy môùi giuùp linh muïc bieát khieâm toán söûa chöõa vaø töï khieån traùch, ñoàng thôøi cung caáp tieâu chuaån choáng laïi söï öùng bieán chuû quan, vaø laø ñoäng löïc ñeå caûi thieän "ngheä thuaät cöû haønh"[44].
2.4. Canh taân suy tö veà naêm Phuïng vuï vaø Phuïng vuï Chuùa nhaät
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ keâu goïi coù söï suy tö saâu roäng hôn veà naêm Phuïng vuï vaø Phuïng vuï Chuùa nhaät[45]. Naêm Phuïng vuï saép xeáp traät töï cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø moïi thôøi ñieåm trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta trong aùnh saùng cuûa lòch söû cöùu ñoä[46]. Theo Ñöùc Thaùnh Cha, nhöng nhöõng kinh nghieäm phoå bieán chöùng minh cho nhu caàu veà vieäc canh taân söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà Naêm Phuïng vuï vaø Phuïng vuï Chuùa Nhaät.
2.5. Moät Lôøi môøi goïi Canh taân Phong traøo Phuïng vuï
Phong traøo Phuïng vuï ôû theá kæ 20 ñaõ ñoùng goùp lôùn veà maët hoïc thuaät cho söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà Phuïng vuï. Ñieàu caàn thieát baây giôø laø laøm theá naøo ñeå chuùng ta coù theå tieáp caän ñöôïc kho taøng naøy. Chuùng ta phaûi ñöôïc ñaøo taïo veà v nghóa thaàn hoïc cuûa Phuïng vuï. Chuùng ta caàn phaûi ñöôïc khuoân ñuùc trong moät theá giôùi quan mang tính bieåu töôïng[47], vaø theo caùch naøy, chuùng ta coù theå tham döï vaøo caùc cöû haønh Phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi moät caùch troïn veïn vaø naêng ñoäng, giuùp chuùng ta soáng maàu nhieäm cöùu ñoä trong ñöùc tin cuûa mình.
III. Keát Luaän
Thöù nhaát, nhö moät linh muïc, chuùng ta khoâng khoûi bò ñaùnh ñoäng bôûi nhöõng phaân tích, nhaän ñònh vaø öôùc mong cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà nhu caàu ñaøo taïo Phuïng vuï cho Daân Thieân Chuùa. Cuõng töø ñoù, chuùng ta nhö bò ñaët tröôùc nhöõng chaát vaán: lieäu chuùng ta ñang cöû haønh caùc Maàu nhieäm Cöùu ñoä moät caùch "ngheøo naøn" vaø "nhaøm chaùn", hoaëc laøm "bieán daïng" Phuïng vuï truyeàn thoáng cuûa Giaùo hoäi (?). Ñoàng thôøi, chuùng ta nhö phaûi ñoái dieän vôùi moät thaùch ñoá soáng coøn: "phaûi gaáp ruùt vaø kieân trì canh taân ñôøi soáng Phuïng vuï cuûa chính mình," ñeå coù theå lónh hoäi ñöôïc chieàu saâu, söï soáng cuûa Thöïc taïi thaùnh thieâng - söï soáng cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi - maø chuùng ta cöû haønh qua caùc daáu chæ Phuïng vuï.
Thöïc söï, taâm ñieåm cuûa nhieàu "laïm duïng", thôø ô vôùi Phuïng vuï laø söï ngheøo naøn trong vieäc hieåu bieát yù nghóa thaàn hoïc cuûa Phuïng vuï vaø söï khieám khuyeát traàm troïng veà moät theá giôùi quan mang tính bieåu töôïng. Töø ñoù, naûy sinh voâ soá nhöõng vaán ñeà nhö "xung ñoät" giöõa hình thaùi "caáp tieán" vaø truyeàn thoáng, nhöõng caùm doã "saùng taïo" trong ngheä thuaät cöû haønh Phuïng vuï, söï quy ngaõ moät caùch ngheøo naøn hay söï thôø ô vôùi caùc Bí tích noùi chung.
Thöù hai, moät chöông trình giaùo lyù veà Phuïng vuï cho Daân Chuùa laø ñieàu heát söùc caàn thieát, ñeå hoï coù theå gaëp gôõ nhöõng thöïc taïi hieän dieän trong Phuïng vuï moät caùch ñuùng ñaén (vieäc ñaøo taïo Phuïng vuï trong chuûng vieän cuõng khoâng naèm ngoaøi quan taâm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha). Tuy nhieân, moät chöông trình giaùo lyù thuaàn tuùy mang tính giaùo ñieàu (maëc duø höõu ích vaø caàn thieát) thì khoâng ñuû. Thieát nghó, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khoâng nhaán maïnh thöïc hieän vieäc naøy. Ñieàu maø ngöôøi môøi goïi laø moät phöông phaùp sö phaïm baét ñaàu vôùi kinh nghieäm veà Phuïng vuï - suy tö thaàn hoïc, canh taân höôùng vaøo chieàu saâu caùc cöû haønh, laøm soáng ñoäng Phuïng vuï nôi moãi caù nhaân trong thaùi ñoä tham döï hay cöû haønh ñeå coù theå söû duïng bieåu töôïng Phuïng vuï nhö moät loái vaøo caùc thöïc taïi maø chuùng theå hieän. Ñaây laø caùch lyù töôûng laøm neàn taûng cho vieäc giaûng daïy cuûa Giaùo hoäi trong thöïc teá; ñoàng thôøi giuùp ngaên chaën khoâng laøm cho vieäc cöû haønh Maàu nhieäm Vöôït qua trôû thaønh hình thöùc cuûa moät heä tö töôûng, hay buoåi trình dieãn.
Sau cuøng, ñieàu chuùng ta truyeàn thuï cho theá giôùi khoâng phaûi laø moät quan nieäm, moät vôû dieãn hay "kyû nieäm huyeàn bí", nhöng laø cöû haønh vaø "trôû neân" Maàu nhieäm Cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi - Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn - trong hieän taïi qua nhöõng daáu chæ höõu hình. Chính ñieàu naøy gôïi ñeán daáu aán, nhö moät thaùch ñoá lieân læ, trong ngaøy chuùng ta (linh muïc) laõnh nhaän Bí tích Truyeàn chöùc, khi Ñöùc Giaùm muïc huaán duï:
"Haõy yù thöùc vieäc con laøm, noi theo ñieàu con cöû haønh vaø raäp ñôøi soáng cuûa con theo Maàu nhieäm Thaäp giaù Ñöùc Kitoâ"
Trích Baûn tin Hieäp Thoâng / HÑGMVN, Soá 135 (Thaùng 5 & 6 naêm 2023)
- - - - - - - - - - - - -
[1] Taøi lieäu Thöôøng huaán Linh muïc, GP. Xuaân Loäc (21/9/2022). Bieân dòch theo: Lm. TIMOTHY ECK, "Overview of Desiderio Desideravi", (28/7/2022), https://www.hprweb.com/2022/07/overview-of-desiderio-desideravi/
[2] Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, Desiderio Desideravi, https://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_letters/documents/20220629-lettera-ap-desiderio-desideravi.html (töø ñaây vieát taét DD). Baûn tieáng Vieät taïi https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tong-thu-desiderio-desideravi-ve-dao-tao-phung-vu-cho-dan-thien-chua-46390
[3] Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, Traditionis Custodes, https://www.vatican.va/content/francesco/en/motu_proprio/documents/20210716-motu-proprio-traditionis-custodes.html (töø ñaây vieát taét TC). Baûn tieáng Vieät taïi: https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tong-thu-traditionis-custodes-ve-viec-su-dung-nghi-thuc-thanh-le-roma-truoc-cuoc-cai-to-nam-1970-42269
[4] Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, Letter Of The Holy Father Francis To The Bishops Of The Whole World, That Accompanies The Apostolic Letter Motu Proprio Data "Traditionis Custodes", https://www.vatican.va/content/francesco/en/letters/2021/documents/20210716-lettera-vescovi-liturgia.html.
[5] Boä Phuïng töï vaø Kyû luaät Bí tích, Responsa Ad Dubia on Certain Provision of the Apostolic Letter Traditionis Custodes, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/ccdds/documents/rc_con_ccdds_doc_20211204_responsa-ad-dubia-tradizionis-custodes_en.html
[6] Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, "Letter Of The Holy Father Francis To The Bishops Of The Whole World, That Accompanies The Apostolic Letter Motu Proprio Data 'Traditionis Custodes'", https://www.vatican.va/content/francesco/en/letters/2021/documents/20210716-lettera-vescovi-liturgia.html
[7] Ibid.
[8] TC, ñieàu 1.
[9] X. Giuse Ñoã Maïnh Thònh, "Giaùo duïc baïn treû tröôùc 'vaên hoùa' naëc danh", trong website https://www.hdgmvietnam.com/chi-tiet/giao-duc-ban-tre-truoc- van-hoa-nac-danh-42420
[10] Baûn tin cuûa Thaùnh boä Phuïng töï vaø Kyû luaät Bí tích, trong website https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2022/06/29/0501/01028.html
[11] Thuyeát Ngoä ñaïo giaûn löôïc ñöùc tin Kitoâ giaùo thaønh moät thaùi ñoä chuû quan, "cuoái cuøng giam haõm con ngöôøi trong nhöõng suy tö vaø caûm xuùc caù nhaân" (Evangelii gaudium 94).
Thuyeát Taân-Peâlagioâ huûy boû giaù trò cuûa aân suûng vaø "thay vaøo ñoù quan ñieåm öu tuyeån töï maõn vaø chuyeân cheá, chæ muoán phaân tích vaø xeáp loaïi ngöôøi khaùc thay vì loan baùo Tin Möøng; vaø daønh heát naêng löôïng cho vieäc tra xeùt vaø kieåm chöùng thay vì môû roäng taâm hoàn ñoùn nhaän aân suûng" (Evangelii gaudium, s. 94).
[12] DD, s. 11.
[13] DD, s. 27-28.
[14] DD, s. 19.
[15] X. Giuse Ñoã Maïnh Thònh, Linh Ñaïo Hieän Dieän, phaàn II (Baûn Tin Giaùo phaän Xuaân Loäc (2022), löu haønh noäi boä).
[16] DD, s. 34.
[17] DD, s. 40.
[18] DD, s. 38.
[19] DD, s. 10.
[20] DD, s. 11.
[21] DD, s. 14-15.
[22] DD, s. 31.
[23] DD, s. 61.
[24] DD, s. 3-5.
[25] DD, s. 6,9.
[26] DD, s. 21.
[27] DD, s. 22.
[28] DD, s. 24.
[29] DD, s. 24.
[30] DD, s. 25.
[31] DD, s. 41.
[32] DD, s. 44.
[33] DD, s. 46-47.
[34] DD, s. 29-30.
[35] DD, s. 37.
[36] DD, s. 48.
[37] DD, s. 23.
[38] DD, s. 49.
[39] DD, s. 50.
[40] DD, s. 50-51.
[41] DD, s. 37.
[42] DD, s. 54.
[43] DD, s. 54.
[44] DD, s. 57.
[45] DD, s. 63.
[46] DD, s. 64.
[47] DD, s. 35.