Toâng thö Desiderio Desideravi
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Toâng thö Desiderio Desideravi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Vuõ Vaên An chuyeãn dòch Vieät ngöõ
Vatican (VietCatholic News 02-07-2022) - Nhaân dòp leã hai thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ, ngaøy 29 thaùng 6 naêm 2022, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ ban haønh toâng thö töïa laø Desiderio Desideravi [Thaày nhöõng khaùt khao] veà phuïng vuï. Khaùc vôùi cung gioïng khi ñeà caäp ñeán thaùnh leã coå truyeàn trong Traditionis custodis, theo Cha de Souza, Desiderio Desideravi coù moät cung goïng vaø baûn chaát khaùc haún. Nghó cho cuøng cuõng ñuùng thoâi vì noäi dung chính cuûa toâng thö laø veà vieäc ñaøo taïo phuïng vuï, döïa treân hai theá giaù noåi baät laø hieán cheá Sacrosanctum Concilium cuûa Vatican II vaø hoïc giaû linh muïc Guardini.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên toâng thö döïa theo baûn tieáng Anh cuûa Toøa Thaùnh:
Göûi Caùc Giaùm muïc, caùc Linh muïc vaø Phoù teá, Caùc Ngöôøi Thaùnh hieán Nam nöõ, vaø Caùc Tín höõu Giaùo daân
Veà vieäc ñaøo taïo Phuïng vuï cho daân Chuùa
Thaày nhöõng khaùt khao mong moûi aên leã Vöôït Qua naøy vôùi anh em tröôùc khi chòu khoå hình (Lc 22:15)
1. Anh chò em thaân yeâu nhaát cuûa toâi,
Vôùi laù thö naøy, toâi mong muoán vöôn tôùi taát caû anh chò em - sau khi chæ vieát cho caùc giaùm muïc luùc coâng boá Töï saéc Traditionis custodes - vaø toâi vieát ñeå chia seû vôùi anh chò em moät soá suy tö veà phuïng vuï, moät chieàu kích caên baûn cho ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi. Chuû ñeà naøy raát roäng lôùn vaø luoân ñaùng ñöôïc xem xeùt chu ñaùo veà moïi khía caïnh cuûa noù. Maëc duø vaäy, vôùi böùc thö naøy, toâi khoâng coù yù ñònh baøn ñeán vaán ñeà naøy moät caùch thaáu ñaùo. Toâi chæ mong muoán cung caáp moät soá nhaéc nhôû hoaëc gôïi yù cho nhöõng suy tö coù theå hoã trôï cho vieäc chieâm ngöôõng veû ñeïp vaø chaân lyù cuûa vieäc cöû haønh Kitoâ giaùo.
Phuïng vuï: "ngaøy nay" cuûa lòch söû cöùu ñoä
2. "Thaày nhöõng khaùt khao mong moûi aên leã Vöôït Qua naøy vôùi anh em tröôùc khi chòu khoå hình" (Lc 22:15) Nhöõng lôøi naøy cuûa Chuùa Gieâsu, maø vôùi chuùng, töôøng thuaät Böõa Tieäc Ly laø cöûa heù môû qua ñoù chuùng ta ñöôïc ban cho khaû theå ñaùng ngaïc nhieân laø tröïc giaùc ñöôïc chieàu saâu tình yeâu cuûa caùc ngoâi trong Ba Ngoâi Cöïc Thaùnh daønh cho chuùng ta.
3. Pheâroâ vaø Gioan ñöôïc sai ñi chuaån bò cho böõa aên Leã Vöôït Qua ñoù, nhöng treân thöïc teá, taát caû saùng theá, taát caû lòch söû - maø cuoái cuøng ñang treân ñaø töï boäc loä laø lòch söû cöùu roãi - laø moät söï chuaån bò to lôùn cho Böõa toái ñoù. Pheâroâ vaø nhöõng ngöôøi khaùc coù maët taïi chieác baøn ñoù, khoâng heà hay bieát nhöng caàn thieát. Caàn thieát vì moãi moùn quaø, ñeå laø moùn quaø, phaûi coù ngöôøi saün saøng ñeå nhaän noù. Trong tröôøng hôïp naøy, söï baát caân xöùng giöõa söï meânh moâng cuûa moùn quaø vaø söï nhoû beù cuûa ngöôøi nhaän noù quaû laø voâ haïn, vaø noù khoâng theå khoâng laøm chuùng ta ngaïc nhieân. Tuy nhieân, nhôø loøng thöông xoùt cuûa Chuùa, moùn quaø ñöôïc uûy thaùc cho caùc Toâng ñoà ñeå noù ñöôïc mang ñeán cho moïi ngöôøi nam nöõ.
4. Khoâng ai ñaõ töøng kieám ñöôïc moät choã trong Böõa toái hoâm ñoù. Taát caû ñaõ ñöôïc môøi. Hay noùi ñuùng hôn: taát caû ñaõ bò loâi keùo ñeán ñoù bôûi öôùc muoán chaùy boûng naøy laø Chuùa Gieâsu phaûi aên Leã Vöôït Qua vôùi hoï. Ngöôøi bieát Ngöôøi laø Chieân Con cuûa böõa aên Vöôït Qua ñoù; Ngöôøi bieát raèng Ngöôøi laø Leã Vöôït Qua. Ñaây laø ñieàu môùi tuyeät ñoái, ñieàu ñoäc ñaùo tuyeät ñoái, cuûa Böõa Toái ñoù, ñieàu môùi thöïc söï duy nhaát trong lòch söû, laøm cho Böõa Toái ñoù trôû thaønh duy nhaát vaø vì lyù do naøy laø "Böõa Toái Sau Cuøng", khoâng theå laëp laïi. Tuy nhieân, öôùc muoán voâ haïn cuûa Ngöôøi laø taùi laäp söï hieäp thoâng vôùi chuùng ta, voán ñaõ vaø vaãn laø thieát keá ban ñaàu cuûa Ngöôøi, seõ khoâng ñöôïc thoaû maõn cho ñeán khi moïi ngöôøi nam nöõ, töø moïi boä toäc, moïi ngoân ngöõ, moïi daân toäc vaø moïi quoác gia (Kh 5: 9), seõ ñöôïc aên Mình vaø uoáng Maùu Ngöôøi. Vaø vì lyù do naøy, cuõng moät Böõa Toái ñoù seõ ñöôïc laøm cho hieän dieän trong vieäc cöû haønh Bí Tích Thaùnh Theå cho ñeán khi Ngöôøi trôû laïi laàn nöõa.
5. Theá giôùi vaãn chöa bieát ñieàu naøy, nhöng moïi ngöôøi ñöôïc môøi ñeán döï böõa toái trong ñaùm cöôùi Chieân Con (Kh 19: 9). Ñeå ñöôïc vaøo döï tieäc, chæ caàn coù aùo cöôùi ñöùc tin phaùt xuaát töø vieäc nghe Lôøi Ngöôøi (xem Rm 10:17). Giaùo Hoäi may chieác aùo nhö theá ñeå vöøa vôùi moãi ngöôøi, vôùi maøu traéng cuûa aùo ñöôïc taém trong maùu cuûa Chieân Con. (Kh 7:14). Chuùng ta khoâng ñöôïc pheùp cho mình nghæ ngôi, duø trong moät luùc, khi bieát raèng vaãn khoâng phaûi ai cuõng nhaän ñöôïc lôøi môøi tham döï Böõa Toái naøy hoaëc bieát raèng nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ queân khuaáy maát noù hoaëc ñaõ laïc loái trong cuoäc soáng xoay vaàn cuûa kieáp nhaân sinh. Ñoù laø ñieàu toâi muoán noùi khi noùi, "Toâi mô veà moät 'giaûi phaùp truyeàn giaùo', nghóa laø, moät söï thuùc ñaåy truyeàn giaùo coù khaû naêng bieán ñoåi moïi söï, ñeå caùc phong tuïc, caùch thöùc laøm vieäc, thôøi gian vaø lòch trình, ngoân ngöõ vaø caáu truùc cuûa Giaùo hoäi coù theå ñöôïc gom goùp moät caùch thích hôïp cho vieäc phuùc aâm hoùa theá giôùi ngaøy nay hôn laø cho söï töï baûo toàn cuûa mình. " (Evangelii gaudium, soá 27). Toâi muoán ñieàu naøy ñeå taát caû moïi ngöôøi ñöôïc ngoài vaøo Böõa AÊn Toái leã hy sinh cuûa Chieân Con vaø ñöôïc soáng nhôø Ngöôøi.
6. Tröôùc khi chuùng ta ñaùp laïi lôøi môøi cuûa Ngöôøi - tröôùc nhieàu! - laø söï mong muoán cuûa Ngöôøi ñoái vôùi chuùng ta. Chuùng ta thaäm chí coù theå khoâng nhaän thöùc ñöôïc ñieàu ñoù, nhöng moãi khi chuùng ta ñi tham döï Thaùnh leã, lyù do ñaàu tieân laø chuùng ta bò loâi cuoán bôûi mong muoán cuûa Ngöôøi daønh cho chuùng ta. Veà phaàn chuùng ta, ñaùp öùng khaû höõu - cuõng laø chuû nghóa khoå haïnh khaét khe nhaát - luoân laø, ñaàu haøng tình yeâu naøy, ñeå baûn thaân ñöôïc Ngöôøi loâi cuoán. Thaät vaäy, moïi cuoäc röôùc Mình vaø Maùu Thaùnh Chuùa Kitoâ ñaõ ñöôïc Ngöôøi mong muoán trong Böõa AÊn Toái Sau Cuøng.
7. Noäi dung cuûa taám baùnh ñöôïc beû ra laø thaùnh giaù cuûa Chuùa Gieâsu, söï hy sinh vaâng phuïc cuûa Ngöôøi vì tình yeâu ñoái vôùi Chuùa Cha. Neáu chuùng ta khoâng coù Böõa AÊn Toái Sau Cuøng, nghóa laø, neáu chuùng ta khoâng coù nghi thöùc döï öùng veà caùi cheát cuûa Ngöôøi, chuùng ta seõ khoâng bao giôø coù theå hieåu ñöôïc vieäc Ngöôøi bò keát aùn töû hình treân thöïc teá laø haønh ñoäng thôø phöôïng hoaøn haûo, ñeïp loøng Chuùa Cha, haønh ñoäng thôø phöôïng chaân chính duy nhaát, phuïng vuï chaân chính duy nhaát. Chæ vaøi giôø sau Böõa AÊn Toái Sau Cuøng, caùc toâng ñoà, neáu chòu ñöïng ñöôïc söùc naëng cuûa noù, ñaõ coù theå nhìn thaáy trong thaäp giaù cuûa Chuùa Gieâsu ñieàu Chuùa Gieâsu noùi coù nghóa gì, "mình bò noäp," "maùu ñoå ra." Chính ñoù laø ñieàu chuùng ta laøm ñeå töôûng nieäm trong moãi Bí tích Thaùnh Theå. Khi Ñaáng Phuïc Sinh trôû laïi töø coõi cheát ñeå beû baùnh cho caùc moân ñeä taïi Emmaâu, vaø cho caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi ñi ñaùnh caù chöù khoâng phaûi ñi caù ngöôøi treân Bieån Galileâ trôû veà, thì chính cöû chæ beû baùnh ñoù ñaõ môû maét hoï ra. Noù chöõa hoï khoûi söï muø loøa do söï kinh hoaøng cuûa thaäp giaù gaây ra, vaø noù khieán hoï coù khaû naêng "nhìn thaáy" Ñaáng Phuïc sinh, tin vaøo söï Phuïc sinh.
8. Neáu baèng caùch naøo ñoù, chuùng ta ñeán Gieârusalem sau Leã Nguõ Tuaàn vaø caûm thaáy khao khaùt khoâng nhöõng coù thoâng tin veà Chuùa Gieâsu thaønh Nadareùt maø coøn mong muoán ñöôïc gaëp Ngöôøi, thì chuùng ta khoâng coù khaû theå naøo khaùc ngoaøi khaû theå tìm kieám caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi ñeå coù theå nghe ñöôïc lôøi Ngöôøi vaø thaáy nhöõng cöû chæ cuûa Ngöôøi, soáng ñoäng hôn bao giôø heát. Chuùng ta seõ khoâng coù khaû theå naøo khaùc ñöôïc thöïc söï gaëp gôõ Ngöôøi ngoaøi cuoäc gaëp gôõ giöõa coäng ñoàng ñang cöû haønh. Vì lyù do naøy, Giaùo hoäi luoân baûo veä meänh leänh cuûa Chuùa, "Haõy laøm ñieàu naøy maø nhôù ñeán Thaày," nhö kho taøng quyù giaù nhaát cuûa mình.
9. Ngay töø ban ñaàu, Giaùo Hoäi ñaõ yù thöùc raèng ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà dieãn taû laïi Böõa AÊn Toái cuûa Chuùa, duø thaùnh thieâng ñeán ñaâu. Noù khoâng heà coù yù nghóa gì, vaø khoâng ai coù theå nghó ñeán vieäc "daøn döïng" khoaûnh khaéc cao quyù nhaát trong cuoäc ñôøi cuûa Thaày, nhaát laø tröôùc maét Ñöùc Maria, Meï cuûa Chuùa. Ngay töø thuôû sô khai, ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn soi saùng, Giaùo hoäi ñaõ naém ñöôïc ñieàu hieån hieän nôi Chuùa Gieâsu, coù theå nhìn thaáy baèng maét vaø chaïm ñöôïc baèng tay, caùc lôøi noùi vaø cöû chæ cuûa Ngöôøi, tính cuï theå cuûa Ngoâi Lôøi nhaäp theå - moïi ñieàu cuûa Ngöôøi ñaõ ñöôïc chuyeån qua vieäc cöû haønh caùc bí tích. [1]
Phuïng vuï: nôi gaëp gôõ Chuùa Kitoâ
10. ÔÛ ñaây coù taát caû veû ñeïp maïnh meõ cuûa phuïng vuï. Neáu söï soáng laïi ñoái vôùi chuùng ta chæ laø moät khaùi nieäm, moät yù töôûng, moät suy nghó; neáu Ñaáng Phuïc sinh ñoái vôùi chuùng ta chæ laø söï hoài töôûng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, duø coù thaåm quyeàn, chaúng haïn nhö cuûa caùc Toâng ñoà; neáu chuùng ta khoâng ñöôïc ban cho khaû theå gaëp gôõ thaät söï vôùi Ngöôøi, thì vieäc coâng boá tính môùi meû cuûa Ngoâi Lôøi ñaõ thaønh xaùc thòt trôû thaønh voâ ích. Thay vaøo ñoù, vieäc Nhaäp theå, ngoaøi vieäc laø söï kieän luoân luoân môùi meû duy nhaát maø lòch söû bieát ñeán, coøn laø chính phöông phaùp maø Ba Ngoâi Chí Thaùnh ñaõ choïn ñeå môû ra cho chuùng ta con ñöôøng hieäp thoâng. Ñöùc tin Kitoâ giaùo hoaëc laø moät cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñaáng coøn soáng, hoaëc noù khoâng hieän höõu.
11. Phuïng vuï baûo ñaûm cho chuùng ta khaû theå xaûy ra cuoäc gaëp gôõ nhö vaäy. Ñoái vôùi chuùng ta, moät kyù öùc mô hoà veà Böõa AÊn Toái Sau Cuøng seõ chaúng ích lôïi gì. Chuùng ta caàn coù maët trong Böõa AÊn Toái Sau Cuøng ñoù, ñeå coù theå nghe tieáng Ngöôøi, ñeå aên Mình vaø uoáng Maùu Ngöôøi. Chuùng ta caàn Ngöôøi. Trong Bí tích Thaùnh Theå vaø trong taát caû caùc bí tích, chuùng ta ñöôïc baûo ñaûm khaû theå gaëp gôõ Chuùa Gieâsu vaø khaû theå ñöôïc quyeàn naêng cuûa Maàu nhieäm Vöôït qua cuûa Ngöôøi ñeán vôùi chuùng ta. Quyeàn naêng cöùu ñoä cuûa leã hy sinh cuûa Chuùa Gieâsu, caùc lôøi noùi, caùc cöû chæ, aùnh maét vaø caûm giaùc cuûa Ngöôøi ñeán vôùi chuùng ta qua vieäc cöû haønh caùc bí tích. Toâi laø Nicoâñeâmoâ, laø ngöôøi phuï nöõ Samaria beân gieáng, ngöôøi bò quyû aùm ôû Caphaùcnaum, ngöôøi baïi lieät trong nhaø Pheâroâ, ngöôøi ñaøn baø toäi loãi ñöôïc aân xaù, ngöôøi ñaøn baø bò baêng huyeát, con gaùi cuûa Giaia, ngöôøi muø thaønh Gieâricoâ, Giakeâu, Ladaroâ, teân troäm vaø Pheâroâ ñeàu ñöôïc aân xaù. Chuùa Gieâsu, Ñaáng khoâng cheát nöõa, Ñaáng soáng ñôøi ñôøi vôùi caùc daáu chæ cuoäc Khoå naïn cuûa Ngöôøi [2] tieáp tuïc tha thöù cho chuùng ta, chöõa laønh chuùng ta, cöùu chuùng ta baèng quyeàn naêng cuûa caùc bí tích. Ñoù laø caùch cuï theå Ngöôøi yeâu chuùng ta nhôø vieäc nhaäp theå cuûa Ngöôøi. Ñoù laø caùch ñeå Ngöôøi thoûa maõn côn khaùt cuûa chính Ngöôøi ñoái vôùi chuùng ta, côn khaùt maø Ngöôøi ñaõ tuyeân boá töø treân thaäp giaù (Ga 19:28).
12. Cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân cuûa chuùng ta vôùi cuoäc vöôït qua cuûa Ngöôøi laø bieán coá ñaùnh daáu cuoäc ñôøi cuûa moïi tín höõu: Pheùp Röûa cuûa chuùng ta. Ñaây khoâng phaûi laø söï taùn ñoàng ñoái vôùi suy nghó cuûa Ngöôøi hay söï ñoàng yù ñoái vôùi quy taéc öùng xöû do Ngöôøi aùp ñaët. Ñuùng hôn, ñoù laø vieäc lao mình vaøo noãi thoáng khoå, caùi cheát, söï phuïc sinh vaø thaêng thieân cuûa Ngöôøi, lao mình vaøo haønh ñoäng vöôït qua cuûa Ngöôøi. Noù khoâng phaûi laø ma thuaät. Ma thuaät traùi ngöôïc vôùi luaän lyù cuûa caùc bí tích vì ma thuaät töï cho mình coù quyeàn naêng ñoái vôùi Thieân Chuùa, vaø vì lyù do naøy noù phaùt xuaát töø Teân Caùm Doã. Hoaøn toaøn lieân tuïc vôùi vieäc Nhaäp theå, chuùng ta coù khaû theå cheát vaø soáng laïi trong Chuùa Kitoâ nhôø söï hieän dieän vaø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.
13. Caùch ñieàu naøy xaûy ra caûm ñoäng xieát bao. Lôøi caàu nguyeän khi laøm pheùp nöôùc röûa toäi [3] cho chuùng ta thaáy raèng Thieân Chuùa ñaõ taïo ra nöôùc chính vì Ngöôøi ñaõ nghó tôùi Bí tích Röûa toäi. Ñieàu naøy coù nghóa laø khi Thieân Chuùa taïo ra nöôùc, Ngöôøi ñaõ nghó ñeán Pheùp Röûa cuûa moãi ngöôøi chuùng ta, vaø cuøng moät yù nghó naøy ñaõ ñoàng haønh cuøng vôùi Ngöôøi trong suoát haønh ñoäng cuûa Ngöôøi trong lòch söû cöùu roãi moãi khi, vôùi yù ñònh chính xaùc, Ngöôøi duøng nöôùc cho coâng vieäc cöùu roãi cuûa Ngöôøi. Gioáng nhö theå sau khi taïo ra nöôùc ngay laàn ñaàu, Ngöôøi ñaõ muoán hoaøn thieän noù baèng caùch bieán noù thaønh nöôùc cuûa Pheùp Röûa. Vì vaäy, Ngöôøi muoán ñoå ñaày noù vôùi söï chuyeån ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn laø laø bay treân maët nöôùc (St 1: 2) ñeå noù coù theå chöùa aån beân trong quyeàn naêng thaùnh hoùa. Ngöôøi ñaõ duøng nöôùc ñeå taùi taïo loaøi ngöôøi qua traän luït (St 6: 1-9,29). Ngöôøi ñaõ kieåm soaùt noù, taùch noù ra ñeå môû con ñöôøng töï do qua Bieån Ñoû (x. Xh 14). Ngöôøi ñaõ thaùnh hieán noù taïi soâng Gioùcñan, baèng caùch dìm vaøo ñoù thòt cuûa Ngoâi Lôøi töøng ñöôïc thaám ñaãm Chuùa Thaùnh Thaàn. (xem Mt 3: 13-17; Mc 1: 9-11; Lc 3: 21-22). Cuoái cuøng, Ngöôøi hoøa noù vôùi maùu Con Ngöôøi, hoàng phuùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn keát hôïp moät caùch khoâng theå phaân ly vôùi hoàng phuùc söï soáng vaø söï cheát cuûa Chieân Con ñaõ bò gieát vì chuùng ta, vaø töø caïnh söôøn bò ñaâm thaâu cuûa Ngöôøi, Ngöôøi ñaõ ñoå noù ra treân chuùng ta (Ga 19:34) Vaø chính trong doøng nöôùc naøy, chuùng ta ñaõ ñöôïc ngaâm mình ñeå nhôø quyeàn naêng cuûa noù, chuùng ta ñöôïc loàng vaøo Mình Chuùa Kitoâ vaø cuøng vôùi Ngöôøi troãi daäy ñeå soáng baát töû (xem Rm 6: 1-11).
Giaùo hoäi: Bí tích cuûa Nhieäm theå Chuùa Kitoâ
14. Nhö Coâng ñoàng Vatican II ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta (x. Sacrosanctum Concilium, n. 5), baèng caùch trích daãn saùch thaùnh, caùc Giaùo phuï vaø Phuïng vuï - nhöõng truï coät cuûa Truyeàn thoáng ñích thöïc - chính töø caïnh söôøn Chuùa Kitoâ khi Ngöôøi nguû giaác nguû cuûa thaàn cheát treân thaäp giaù ñaõ xuaát hieän "bí tích kyø dieäu laø toaøn theå Giaùo hoäi." [4] Söï song haønh giöõa Añam ñaàu tieân vaø Añam môùi raát noåi baät: töø caïnh söôøn Añam ñaàu tieân, sau khi ñaõ ñöa oâng vaøo giaác nguû thaät ngon, Thieân Chuùa ñaõ keùo Evaø ra theá naøo, thì töø caïnh söôøn cuûa A-ñam môùi, ñang nguû giaác nguû cuûa thaàn cheát treân thaäp giaù, ñaõ sinh ra Evaø môùi, laø Giaùo hoäi nhö vaäy. Söï kinh ngaïc ñoái vôùi chuùng ta naèm ôû nhöõng lôøi maø chuùng ta coù theå töôûng töôïng Añam môùi ñaõ nhaän laøm cuûa rieâng khi nhìn chaèm chaèm vaøo Giaùo hoäi: "Ñaây cuoái cuøng laø xöông bôûi xöông toâi vaø thòt bôûi thòt toâi" (St 2:23). Nhôø tin vaøo Lôøi Ngöôøi vaø loäi xuoáng nöôùc Pheùp Röûa, chuùng ta trôû neân xöông bôûi xöông vaø thòt bôûi thòt Ngöôøi.
15. Khoâng coù söï nhaäp thaân naøy thì khoâng theå coù vieäc soáng troïn veïn söï thôø phöôïng Thieân Chuùa. Thaät vaäy, chæ coù moät haønh ñoäng thôø phöôïng, hoaøn haûo vaø ñeïp loøng Chuùa Cha; töùc laø söï vaâng phuïc cuûa Chuùa Con, maø thöôùc ño laø caùi cheát cuûa Ngöôøi treân thaäp giaù. Khaû theå duy nhaát ñeå coù theå tham gia vaøo leã daâng cuûa Ngöôøi laø trôû thaønh "nhöõng ngöôøi con trong Chuùa Con". Ñaây laø hoàng phuùc chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc. Chuû theå hoaït ñoäng trong Phuïng vuï luoân luoân vaø duy nhaát laø Chuùa Kitoâ-Giaùo hoäi, töùc Nhieäm theå Chuùa Kitoâ.
Caûm thöùc thaàn hoïc veà Phuïng vuï
16. Chuùng ta nôï Coâng ñoàng - vaø phong traøo phuïng vuï ñi tröôùc noù - vieäc taùi khaùm phaù söï hieåu bieát thaàn hoïc veà Phuïng vuï vaø taàm quan troïng cuûa noù trong ñôøi soáng Giaùo hoäi. Vì caùc nguyeân taéc chung ñöôïc neâu ra trong hieán cheá Sacrosanctum Concilium laø neàn taûng cho vieäc caûi caùch phuïng vuï, neân chuùng tieáp tuïc laø neàn taûng cho vieäc coå vuõ vieäc cöû haønh ñaày ñuû, coù yù thöùc, tích cöïc vaø höõu hieäu ñoù (xem Sacrosanctum Concilium, n. 11; 14), trong phuïng vuï, "nguoàn ñeä nhaát vaø khoâng theå thieáu maø töø ñoù caùc tín höõu daãn khôûi ñöôïc tinh thaàn Kitoâ giaùo ñích thöïc" (Sacrosanctum Concilium, n.14). Vôùi laù thö naøy, toâi chæ muoán môøi goïi toaøn theå Giaùo hoäi khaùm phaù laïi, baûo veä vaø soáng söï thaät vaø söùc maïnh cuûa vieäc cöû haønh Kitoâ giaùo. Toâi muoán veû ñeïp cuûa vieäc cöû haønh Kitoâ giaùo vaø nhöõng haäu quaû taát yeáu cuûa noù ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi khoâng bò hö hoaïi bôûi söï hieåu bieát hôøi hôït vaø ruùt ngaén veà giaù trò cuûa noù, hoaëc teä hôn, bôûi vieäc noù bò lôïi duïng ñeå phuïc vuï cho moät taàm nhìn yù thöùc heä naøo ñoù, baát keå maøu saéc ra sao. Lôøi caàu nguyeän linh muïc cuûa Chuùa Gieâsu trong Böõa AÊn Toái Sau Cuøng ñeå taát caû neân moät (Ga 17:21) leân aùn moïi chia reõ cuûa chuùng ta xung quanh Baùnh ñöôïc beû ra, quanh Bí tích loøng thöông xoùt, daáu chæ hieäp nhaát, moái daây baùc aùi [5].
Phuïng vuï: thuoác giaûi ñoäc cho söï ñoäc haïi cuûa tính theá gian thieâng lieâng
17. Vaøo nhieàu dòp khaùc nhau, toâi ñaõ caûnh caùo veà côn caùm doã nguy hieåm cho ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi, maø toâi goïi laø "tính theá gian thieâng lieâng". Toâi ñaõ noùi veà ñieàu naøy moät caùch daøi doøng trong toâng huaán Evangelii gaudium (nn. 93-97), xaùc ñònh chính xaùc Thuyeát Ngoä ñaïo vaø thuyeát Taân Peâlagioâ nhö hai phieân baûn ñöôïc noái keát giöõa chuùng vôùi nhau ñeå nuoâi döôõng tính theá gian thieâng lieâng naøy.
Thuyeát thöù nhaát thu heïp ñöùc tin Kitoâ giaùo thaønh moät chuû nghóa chuû quan "cuoái cuøng khieán ngöôøi ta bò giam caàm trong nhöõng suy nghó vaø caûm xuùc cuûa chính hoï" (EG 94). Thuyeát thöù hai loaïi boû vai troø cuûa aân suûng vaø "thay vaøo ñoù daãn ñeán chuû nghóa öu tuù töï yeâu mình thaùi quaù vaø ñoäc ñoaùn, theo ñoù thay vì truyeàn giaûng Tin Möøng, ngöôøi ta phaân tích vaø phaân loaïi ngöôøi khaùc, vaø thay vì môû cöûa cho aân suûng, ngöôøi ta vaét kieät söùc löïc cuûa hoï trong kieåm tra vaø xaùc minh" (EG 94).
Nhöõng hình thöùc meùo moù cuûa Kitoâ giaùo naøy coù theå gaây ra nhöõng haäu quaû tai haïi cho ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi.
18. Töø nhöõng gì toâi ñaõ nhaéc laïi ôû treân, ñieàu roõ raøng laø, töï baûn chaát cuûa noù, Phuïng vuï laø lieàu thuoác giaûi ñoäc hieäu quaû nhaát choáng laïi nhöõng chaát ñoäc naøy. Hieån nhieân, toâi ñang noùi veà Phuïng vuï theo nghóa thaàn hoïc cuûa noù vaø, nhö Ñöùc Pioâ XII ñaõ khaúng ñònh, chaéc chaén khoâng phaûi Phuïng vuï nhö nhöõng nghi leã trang trí hay chæ laø moät toång soá luaät leä vaø giôùi luaät chi phoái vieäc phuïng töï [6].
19. Neáu thuyeát Ngoä ñaïo chuoác ñoäc chuùng ta baèng chaát ñoäc cuûa chuû nghóa chuû quan, thì vieäc cöû haønh phuïng vuï giaûi thoaùt chuùng ta khoûi nguïc tuø cuûa söï töï quy chieáu ñöôïc nuoâi döôõng bôûi loái lyù luaän cuûa rieâng ngöôøi ta vaø caûm quan rieâng cuûa hoï. Haønh ñoäng cöû haønh khoâng thuoäc veà caù nhaân maø thuoäc veà Chuùa Kitoâ-Giaùo hoäi, töùc laø toaøn theå caùc tín höõu hieäp nhaát trong Chuùa Kitoâ. Phuïng vuï khoâng noùi "toâi" maø laø "chuùng ta" vaø baát cöù giôùi haïn naøo ñoái vôùi beà roäng cuûa chöõ "chuùng ta" naøy luoân luoân laø cuûa ma quyû. Phuïng vuï khoâng ñeå chuùng ta moät mình tìm kieám moät ñieàu ñöôïc cho laø hieåu bieát caù nhaân veà maàu nhieäm Thieân Chuùa. Ñuùng hôn, noù caàm tay chuùng ta, cuøng nhau, nhö moät coäng ñoaøn, daãn chuùng ta vaøo saâu trong maàu nhieäm maø Ngoâi Lôøi vaø caùc daáu chæ bí tích maïc khaûi cho chuùng ta. Vaø, nhaát quaùn vôùi moïi haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa, noù thöïc hieän ñieàu naøy theo con ñöôøng Nhaäp theå, töùc laø baèng ngoân ngöõ bieåu töôïng cuûa thaân xaùc, voán vöôn tôùi caùc söï vaät trong khoâng gian vaø thôøi gian.
20. Neáu chuû nghóa taân Peâlagioâ laøm say meâ chuùng ta vôùi giaû ñònh veà moät ôn cöùu ñoä coù ñöôïc nhôø noã löïc cuûa chính chuùng ta, thì vieäc cöû haønh phuïng vuï thanh taåy chuùng ta, coâng boá tính nhöng khoâng cuûa ôn cöùu ñoä nhaän ñöôïc trong ñöùc tin. Tham döï vaøo hy teá Thaùnh Theå khoâng phaûi laø thaønh quaû cuûa rieâng chuùng ta, nhö theå vì noù maø chuùng ta coù theå khoe khoang tröôùc Thieân Chuùa hoaëc tröôùc anh chò em cuûa chuùng ta. Khôûi ñaàu cuûa moãi cöû haønh nhaéc nhôû toâi raèng toâi laø ai, yeâu caàu toâi thuù nhaän toäi loãi cuûa mình vaø môøi toâi khaån caàu Ñöùc Maria ñaày ôn phuùc maõi maõi ñoàng trinh, caùc thieân thaàn, caùc thaùnh vaø taát caû anh chò em cuûa toâi caàu nguyeän cho toâi vôùi Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa chuùng ta. Chaéc chaén, chuùng ta khoâng xöùng ñaùng vaøo nhaø Ngöôøi; chuùng ta caàn moät lôøi cuûa Ngöôøi ñeå ñöôïc cöùu. (xem Mt 8: 8) Chuùng ta khoâng coù gì khaùc ñeå khoe khoang ngoaøi thaäp giaù cuûa Chuùa chuùng ta laø Chuùa Gieâsu Kitoâ (x. Gl 6:14). Phuïng vuï khoâng lieân quan gì ñeán chuû nghóa duy luaân khoå haïnh. Noù laø hoàng phuùc Maàu nhieäm Vöôït qua cuûa Chuùa, moät hoàng phuùc, neáu ñöôïc ñoùn nhaän moät caùch ngoan ngoaõn, seõ laøm cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta trôû neân môùi meû. Phoøng Tieäc Ly chæ ñöôïc vaøo nhôø söùc haáp daãn cuûa Ngöôøi muoán aên Leã Vöôït Qua vôùi chuùng ta: Desiderio desideravi hoc Pascha manducare vobiscum, antequam patiar (Lc 22:15).
Haøng ngaøy taùi khaùm phaù veû ñeïp söï thaät cuûa vieäc cöû haønh Kitoâ giaùo
21. Nhöng chuùng ta phaûi caån thaän: ñeå lieàu thuoác giaûi ñoäc cuûa Phuïng vuï coù hieäu quaû, moãi ngaøy chuùng ta phaûi taùi khaùm phaù veû ñeïp söï thaät cuûa vieäc cöû haønh Kitoâ giaùo. Moät laàn nöõa toâi ñeà caäp ñeán yù nghóa thaàn hoïc, nhö soá 7 cuûa hieán cheá Sacrosanctum Concilium ñaõ moâ taû raát hay: Phuïng vuï laø chöùc tö teá cuûa Chuùa Kitoâ, ñöôïc maëc khaûi vaø ban cho chuùng ta trong Maàu nhieäm Vöôït qua cuûa Ngöôøi, ñöôïc laøm cho hieän dieän vaø hoaït ñoäng baèng caùc daáu chæ ñöôïc ngoû vôùi caùc giaùc quan (nöôùc, daàu, baùnh, röôïu, caùc cöû chæ, lôøi noùi), ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn, khi dìm chuùng ta trong maàu nhieäm vöôït qua, coù theå bieán ñoåi moïi chieàu kích cuûa ñôøi soáng chuùng ta, khieán chuùng ta ngaøy caøng trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Chuùa Kitoâ.
22. Vieäc lieân tuïc taùi khaùm phaù veû ñeïp cuûa Phuïng vuï khoâng phaûi laø vieäc tìm kieám moät thaåm myõ thuoäc nghi leã voán chæ baèng loøng vôùi vieäc caån thaän tuaân giöõ beân ngoaøi moät nghi thöùc hoaëc ñöôïc thoûa maõn vôùi vieäc tuaân thuû caån thaän caùc qui ñònh. Hieån nhieân, nhöõng gì toâi ñang noùi ôû ñaây khoâng heà mong muoán taùn thaønh thaùi ñoä ngöôïc laïi, baèng baát cöù caùch naøo, moät ñieàu gaây nhaàm laãn giöõa tính ñôn giaûn vôùi tính taàm thöôøng baát caån, hoaëc ñieàu thieát yeáu vôùi ñieàu hôøi hôït thieáu hieåu bieát, hoaëc tính cuï theå cuûa haønh ñoäng nghi leã vôùi chuû nghóa duy chöùc naêng thöïc teá gaây böïc töùc.
23. Chuùng ta haõy noùi roõ ôû ñaây: moïi khía caïnh cuûa cöû haønh phaûi ñöôïc chaêm chuùt caån thaän (khoâng gian, thôøi gian, cöû chæ, lôøi noùi, ñoà vaät, leã phuïc, baøi haùt, aâm nhaïc#) vaø moïi qui ñònh ñeàu phaûi ñöôïc tuaân thuû. Söï chuù yù nhö vaäy ñuû ñeå ngaên chaën vieäc cöôùp ñoaït cuûa coäng ñoaøn nhöõng gì noù voán sôû höõu; cuï theå laø maàu nhieäm Vöôït qua ñöôïc cöû haønh theo nghi thöùc ñöôïc Giaùo hoäi aán ñònh. Nhöng ngay caû khi phaåm chaát vaø haønh ñoäng thích hôïp cuûa cöû haønh ñöôïc baûo ñaûm, ñieàu ñoù vaãn khoâng ñuû ñeå laøm cho söï tham gia cuûa chuùng ta ñaày ñuû.
Ngaïc nhieân tröôùc Maàu nhieäm Vöôït qua: moät phaàn thieát yeáu cuûa haønh vi phuïng vuï
24. Neáu khoâng ngaïc nhieân tröôùc söï kieän maàu nhieäm Vöôït qua ñöôïc laøm cho hieän dieän caùch cuï theå qua caùc daáu chæ bí tích, thì chuùng ta thöïc söï coù nguy cô khoâng thaám nhaäp vaøo ñaïi döông aân suûng voán traøn ngaäp moïi cöû haønh. Caùc coá gaéng nhaèm coå vuõ phaåm chaát cao hôn cuûa cöû haønh, duø ñaùng khen, vaãn chöa ñuû; caû lôøi keâu goïi phaûi coù moät noäi taâm tính lôùn hôn cuõng theá. Noäi taâm tính naøy coù theå coù nguy cô töï giaûn löôïc thaønh moät chuû quan tính troáng roãng neáu noù khoâng tieáp nhaän söï maëc khaûi cuûa maàu nhieäm Kitoâ giaùo. Cuoäc gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa khoâng phaûi laø keát quaû cuûa moät tìm kieám Ngöôøi trong noäi taâm caù nhaân, nhöng noù laø moät söï kieän ñaõ ñaõ coù ñoù. Chuùng ta coù theå gaëp gôõ Thieân Chuùa qua söï kieän Nhaäp theå môùi, laø söï kieän, trong Böõa aên toái Sau cuøng, ñaõ ñaït tôùi cöïc ñieåm cuûa vieäc Ngöôøi khao khaùt ñöôïc chuùng ta aên. Laøm theá naøo söï baát haïnh trong ñoù chuùng ta töï taùch rôøi khoûi söùc haáp daãn ñeïp ñeõ cuûa hoàng phuùc naøy laïi coù theå xaûy ra vôùi chuùng ta?
25. Khi noùi veà söï ngaïc nhieân tröôùc maàu nhieäm vöôït qua, toâi hoaøn toaøn khoâng coù yù ñònh aùm chæ ñieàu maø ñoâi khi ñoái vôùi toâi döôøng nhö laø moät bieåu thöùc mô hoà cuûa "caûm thöùc maàu nhieäm". Ñoâi khi ñaây laø moät trong nhöõng caùo buoäc chính bò coi laø choáng laïi cuoäc caûi caùch phuïng vuï. Ngöôøi ta noùi raèng caûm thöùc maàu nhieäm ñaõ bò loaïi boû khoûi vieäc cöû haønh. Söï ngaïc nhieân hay thaùn phuïc maø toâi noùi ñeán khoâng phaûi laø loaïi bò vöôït qua khi ñoái dieän vôùi moät thöïc taïi toái taêm hoaëc moät nghi thöùc maàu nhieäm. Ngöôïc laïi, noù raát ñaùng ngaïc nhieân do söï kieän naøy laø chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc maïc khaûi trong haønh ñoäng vöôït qua cuûa Chuùa Gieâsu (xem Ep 1, 3-14), vaø quyeàn naêng cuûa haønh ñoäng vöôït qua naøy tieáp tuïc ñeán vôùi chuùng ta khi cöû haønh "caùc maàu nhieäm" bí tích. Ñieàu vaãn coøn ñuùng laø, ñoái vôùi söï höõu haïn cuûa con ngöôøi chuùng ta, tính vieân maõn cuûa maëc khaûi coù moät söï dö daät vöôït leân treân chuùng ta vaø seõ ñöôïc hoaøn thaønh vaøo luùc taän cuøng thôøi gian khi Chuùa seõ trôû laïi. Coøn neáu söï ngaïc nhieân ñuùng loaïi, thì khoâng heà coù ruûi ro naøo laø ngöôøi ta khoâng nhaän bieát tính khaùc bieät cuûa Thieân Chuùa, ngay caû trong söï gaàn guõi maø maàu nhieäm Nhaäp theå voán döï ñònh. Neáu cuoäc caûi caùch ñaõ loaïi boû "caûm thöùc maàu nhieäm" mô hoà ñoù, thì ñoù laø coâng phuùc cuûa noù chöù khoâng phaûi laø nguyeân nhaân daãn ñeán nhöõng lôøi buoäc toäi. Cuõng gioáng nhö söï thaät, veû ñeïp luoân taïo ra söï ngaïc nhieân, vaø khi nhöõng ñieàu naøy noùi ñeán maàu nhieäm Thieân Chuùa, chuùng daãn ñeán söï toân thôø.
26. Thaùn phuïc laø moät phaàn thieát yeáu cuûa haønh vi phuïng vuï bôûi vì ñoù laø caùch nhìn söï vaät cuûa nhöõng ngöôøi bieát hoï ñang tham gia vaøo tính ñaëc thuø cuûa caùc cöû chæ töôïng tröng. Ñoù laø vieäc ngaïc nhieân cuûa nhöõng ngöôøi traûi nghieäm söùc maïnh cuûa bieåu töôïng, moät vieäc khoâng heä ôû vieäc ñeà caäp ñeán moät soá khaùi nieäm tröøu töôïng maø laø chöùa ñöïng vaø phaùt bieåu moät caùch raát cuï theå nhöõng gì noù bieåu thò.
Söï caàn thieát cuûa vieäc ñaøo taïo phuïng vuï nghieâm tuùc vaø quan yeáu
27. Vì vaäy, caâu hoûi caên baûn laø: laøm theá naøo ñeå chuùng ta phuïc hoài ñöôïc khaû naêng soáng troïn veïn caùc hoaït ñoäng phuïng vuï? Ñaây laø muïc tieâu caûi caùch cuûa Coâng ñoàng. Thaùch thöùc naøy voâ cuøng ñoøi hoûi vì con ngöôøi hieän ñaïi - khoâng phaûi trong moïi neàn vaên hoùa vaø ôû cuøng moät möùc ñoä - ñaõ maát khaû naêng tham gia vaøo haønh ñoäng bieåu töôïng, voán laø moät ñaëc ñieåm thieát yeáu cuûa haønh vi phuïng vuï.
28. Vôùi thôøi haäu hieän ñaïi, con ngöôøi caøng caûm thaáy mình bò laïc loõng hôn, khoâng coù baát cöù hình thöùc tham chieáu naøo, thieáu thoán veà giaù trò bôûi vì hoï ñaõ trôû neân döûng döng, hoaøn toaøn moà coâi, soáng caûnh vôõ vuïn trong ñoù chaân trôøi yù nghóa döôøng nhö khoâng coøn khaû höõu. Vaø do ñoù, noù caøng bò ñeø naëng bôûi di saûn naëng neà maø kyû nguyeân tröôùc ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta, bao goàm chuû nghóa duy caù nhaân vaø chuû nghóa duy chuû quan (ñieàu naøy gôïi leân moät laàn nöõa nhöõng vaán ñeà cuûa thuyeát Peâlagioâ vaø thuyeát ngoä ñaïo). Noù cuõng bao goàm moät chuû nghóa taâm linh tröøu töôïng voán maâu thuaãn vôùi chính baûn chaát con ngöôøi, vì con ngöôøi laø moät tinh thaàn nhaäp theå vaø do ñoù coù khaû naêng haønh ñoäng bieåu töôïng vaø hieåu bieát bieåu töôïng.
29. Chính vôùi thöïc taïi cuûa theá giôùi hieän ñaïi naøy, maø Giaùo hoäi, hôïp nhaát trong Coâng ñoàng, ñaõ muoán tieáp xuùc, taùi khaúng ñònh yù thöùc cuûa mình veà vieäc trôû thaønh bí tích cuûa Chuùa Kitoâ, laø AÙnh saùng cuûa caùc daân toäc (Lumen gentium), ñaët mình vaøo vieäc taän tuïy laéng nghe Lôøi Chuùa (Dei Verbum), vaø nhìn nhaän laø cuûa mình caùc nieàm vui vaø hy voïng (Gaudium et spes) cuûa con ngöôøi thôøi ñaïi chuùng ta. Caùc Hieán cheá lôùn cuûa Coâng ñoàng khoâng theå bò taùch bieät khoûi nhau, vaø khoâng phaûi ngaãu nhieân maø noã löïc to lôùn duy nhaát ñöôïc suy tö taïi Coâng ñoàng chung baét ñaàu vôùi vieäc suy tö veà Phuïng vuï (Sacrosanctum Concilium); ñaây cuõng laø bieåu thöùc cao nhaát noùi leân tính ñoàng nghò trong Giaùo hoäi maø söï phong phuù cuûa noù toâi, cuøng vôùi taát caû anh chò em, ñöôïc keâu goïi trôû thaønh ngöôøi troâng coi.
30. Beá maïc kyø hoïp thöù hai cuûa Coâng ñoàng (ngaøy 4 thaùng 12 naêm 1963) Thaùnh Phaoloâ VI ñaõ phaùt bieåu nhö sau:
"Caùc cuoäc tranh luaän khoù khaên, phöùc taïp ñaõ coù keát quaû phong phuù. Chuùng ñaõ ñöa ra moät chuû ñeà ñeå keát luaän, ñoù laø phuïng vuï thaùnh thieâng. Ñöôïc baøn luaän tröôùc taát caû nhöõng ñieàu khaùc, theo moät nghóa naøo ñoù, noù ñöôïc öu tieân hôn taát caû nhöõng ñieàu khaùc vì phaåm giaù noäi taïi vaø taàm quan troïng cuûa noù ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi vaø hoâm nay chuùng ta seõ long troïng ban haønh vaên kieän veà phuïng vuï. Do ñoù, tinh thaàn cuûa chuùng ta nhaåy möøng vôùi nieàm vui thöïc söï, vì theo caùch maø moïi söï ñaõ dieãn ra, chuùng ta ghi nhaän söï toân troïng ñoái vôùi thang giaù trò vaø boån phaän ñuùng ñaén. Thieân Chuùa phaûi giöõ vò trí ñaàu tieân; caàu nguyeän vôùi Ngöôøi laø boån phaän ñaàu tieân cuûa chuùng ta. Phuïng vuï laø nguoàn hieäp thoâng thaàn linh ñaàu tieân, trong ñoù Thieân Chuùa chia seû cuoäc soáng cuûa chính Ngöôøi vôùi chuùng ta. Noù cuõng laø tröôøng hoïc ñaàu tieân cuûa ñôøi soáng thieâng lieâng. Phuïng vuï laø moùn quaø ñaàu tieân chuùng ta phaûi daønh cho nhöõng Kitoâ höõu hôïp nhaát vôùi chuùng ta trong ñöùc tin vaø loøng nhieät thaønh caàu nguyeän cuûa hoï. Noù cuõng laø moät lôøi môøi goïi haøng ñaàu göûi tôùi loaøi ngöôøi, ñeå giôø ñaây moïi ngöôøi coù theå caát leân gioïng noùi thaàm laëng cuûa hoï trong lôøi caàu nguyeän chaân thaät vaø chuùc phuùc, vaø do ñoù coù theå caûm nghieäm ñöôïc söùc maïnh taùi sinh khoân taû khi hoï tham gia cuøng chuùng ta trong vieäc cao rao nhöõng lôøi ngôïi khen Thieân Chuùa vaø nhöõng hy voïng cuûa traùi tim con ngöôøi qua Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø trong Chuùa Thaùnh Thaàn". [7]
31. Trong böùc thö naøy, toâi khoâng theå noùi vôùi anh chò em veà söï phong phuù cuûa caùc caùch dieãn ñaït khaùc nhau cuûa ñoaïn vaên, maø toâi ñeà nghò anh chò em neân suy gaãm naøy. Neáu phuïng vuï laø "ñænh cao maø hoaït ñoäng cuûa Giaùo hoäi höôùng tôùi, vaø ñoàng thôøi laø nguoàn suoái maø töø ñoù moïi quyeàn löïc cuûa Giaùo hoäi tuoân chaûy," (Sacrosanctum Concilium, n. 10), thì chuùng ta coù theå hieåu ñieàu gì ñang bò ñe doïa trong vaán ñeà phuïng vuï. Quaû laø chuyeän taàm phaøo neáu chæ ñoïc caùc caêng thaúng, khoâng may ñaõ xuaát hieän xung quanh vieäc cöû haønh, nhö moät söï khaùc bieät ñôn giaûn giöõa caùc thò hieáu khaùc nhau lieân quan ñeán moät hình thöùc nghi leã ñaëc thuø. Vaán ñeà chuû yeáu coù tính giaùo hoäi hoïc. Toâi khoâng thaáy laøm theá naøo ngöôøi ta coù theå noùi raèng hoï coâng nhaän tính hôïp leä cuûa Coâng ñoàng - maëc duø toâi ngaïc nhieân neáu moät ngöôøi Coâng Giaùo naøo ñoù laïi coù theå khoâng nghó nhö vaäy - nhöng cuøng moät luùc, khoâng chaáp nhaän cuoäc caûi caùch phuïng vuï phaùt xuaát töø Sacrosanctum Concilium, moät vaên kieän dieãn taû thöïc taïi cuûa Phuïng vuï gaén boù maät thieát vôùi vieãn kieán veà Giaùo hoäi moät caùch ñaùng ngöôõng moä ñöôïc moâ taû trong Lumen gentium. Vì lyù do naøy, nhö toâi ñaõ baøy toû trong thö göûi taát caû caùc giaùm muïc, toâi caûm thaáy mình coù nhieäm vuï khaúng ñònh raèng "Caùc saùch phuïng vuï do Thaùnh Phaoloâ VI vaø Thaùnh Gioan Phaoloâ II ban haønh, phuø hôïp vôùi caùc saéc leänh cuûa Coâng ñoàng Vatican II, laø caùch dieãn ñaït ñoäc ñaùo cuûa Lex orandi [luaät caàu nguyeän] cuûa Nghi leã Roâma. " (Motu Proprio Traditionis custodes, ñieàu 1)
Vieäc khoâng chaáp nhaän cuoäc caûi caùch phuïng vuï, cuõng nhö moät söï hieåu bieát hôøi hôït veà noù, laøm chuùng ta xao laõng nghóa vuï phaûi tìm ra caùc caâu traû lôøi cho caâu hoûi maø toâi xin nhaéc laïi: laøm theá naøo chuùng ta lôùn leân trong khaû naêng soáng troïn veïn haønh ñoäng phuïng vuï cuûa mình? Laøm theá naøo chuùng ta tieáp tuïc ñeå mình ngaïc nhieân tröôùc nhöõng gì dieãn ra trong vieäc cöû haønh döôùi chính con maét cuûa chuùng ta? Chuùng ta ñang caàn moät vieäc ñaøo taïo phuïng vuï nghieâm tuùc vaø naêng ñoäng.
32. Chuùng ta haõy trôû laïi phoøng tieäc ly ôû Gieârusalem. Vaøo saùng ngaøy Leã Nguõ Tuaàn, Giaùo Hoäi ñöôïc khai sinh, teá baøo ban ñaàu cuûa nhaân loaïi môùi. Coäng ñoàng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ duy nhaát - hoøa giaûi vì ñöôïc tha thöù, soáng vì Ngöôøi ñang soáng, ñích thaät vì ñöôïc Thaùnh Thaàn söï thaät cö nguï ôû trong - môùi coù theå môû toang khoâng gian chaät heïp cuûa chuû nghóa caù nhaân thieâng lieâng.
33. Chính coäng ñoaøn cuûa Leã Nguõ Tuaàn môùi coù theå beû Baùnh khi bieát chaéc raèng Chuùa ñang soáng, soáng laïi töø coõi cheát, hieän dieän baèng lôøi cuûa Ngöôøi, baèng cöû chæ cuûa Ngöôøi, baèng vieäc daâng Mình vaø Maùu Ngöôøi. Keå töø thôøi ñieåm ñoù, vieäc cöû haønh ñaõ trôû thaønh ñòa ñieåm ñaëc bieät - maëc duø khoâng phaûi laø ñòa ñieåm duy nhaát - cuûa cuoäc gaëp gôõ vôùi Ngöôøi. Chuùng ta bieát raèng chæ nhôø aân suûng cuûa cuoäc gaëp gôõ naøy, con ngöôøi môùi trôû thaønh con ngöôøi troïn veïn. Chæ coù Giaùo hoäi cuûa Leã Nguõ tuaàn môùi coù theå quan nieäm con ngöôøi nhö moät ngoâi vò, côûi môû ñoùn nhaän moái lieân heä troïn veïn vôùi Thieân Chuùa, vôùi saùng theá vaø vôùi anh chò em mình.
34. Trong ñieàu naøy, troïn vaán ñeà quyeát ñònh cuûa vieäc ñaøo taïo phuïng vuï ñaõ ñöôïc ñaët ra. Romano Guardini töøng noùi, "Ñaây cuõng laø nhieäm vuï thöïc teá ñaàu tieân ñöôïc chæ ra: tieán böôùc theo söï bieán ñoåi noäi taâm naøy cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, chuùng ta phaûi hoïc laïi caùch lieân heä veà toân giaùo nhö nhöõng höõu theå hoaøn toaøn nhaân baûn." [8] Ñaây laø ñieàu maø Phuïng vuï laøm cho khaû höõu. Vì ñieàu naøy, chuùng ta phaûi ñöôïc ñaøo taïo. Guardini khoâng ngaàn ngaïi tuyeân boá raèng neáu khoâng coù söï ñaøo taïo phuïng vuï "thì nhöõng caûi caùch veà nghi leã vaø vaên baûn seõ khoâng giuùp ích ñöôïc gì nhieàu". [9] Toâi khoâng coù yù ñònh trình baøy ôû ñaây moät caùch toaøn dieän veà chuû ñeà raát phong phuù cuûa vieäc ñaøo taïo phuïng vuï. Toâi chæ muoán ñöa ra moät soá ñieåm khôûi ñaàu ñeå suy gaãm. Toâi nghó coù theå phaân bieät hai khía caïnh: ñaøo taïo cho Phuïng vuï vaø ñaøo taïo bôûi Phuïng vuï. Ñieàu ñaàu tieân phuï thuoäc vaøo ñieàu thöù hai voán laø ñieàu chuû yeáu.
35. Voán caàn vaø vaãn coøn caàn phaûi tìm ra caùc ñöôøng keânh cho moät vieäc ñaøo taïo xöùng vôùi moät nghieân cöùu veà Phuïng vuï. Ngay töø ñaàu phong traøo phuïng vuï, nhieàu vieäc ñaõ ñöôïc thöïc hieän veà phöông dieän naøy, vôùi söï ñoùng goùp quyù baùu cuûa caùc hoïc giaû vaø vieän haøn laâm. Tuy nhieân, ñieàu quan troïng baây giôø laø phaûi phoå bieán kieán thöùc naøy ra ngoaøi moâi tröôøng hoïc thuaät, moät caùch deã daøng tieáp caän, ñeå moãi ngöôøi trong haøng tín höõu coù theå phaùt trieån kieán thöùc veà yù nghóa thaàn hoïc cuûa Phuïng vuï. Ñaây laø vaán ñeà coù tính quyeát ñònh, vaø noù döïa treân moïi caùch hieåu vaø moïi thöïc haønh phuïng vuï. Noù cuõng taïo cô sôû cho chính vieäc cöû haønh, giuùp moãi ngöôøi vaø moïi ngöôøi coù ñöôïc khaû naêng hieåu caùc baûn vaên kinh nguyeän, ñoäng löïc nghi leã vaø yù nghóa nhaân hoïc cuûa chuùng.
36. Toâi nghó ñeán nhòp ñieäu ñeàu ñaën cuûa caùc coäng ñoaøn chuùng ta ñeán vôùi nhau ñeå cöû haønh Bí tích Thaùnh Theå vaøo Ngaøy cuûa Chuùa, heát Chuùa Nhaät naøy sang Chuùa Nhaät noï, heát Leã Phuïc Sinh naøy sang Leã Phuïc Sinh noï, vaøo nhöõng khoaûnh khaéc ñaëc thuø trong cuoäc soáng cuûa moãi con ngöôøi rieâng reõ vaø cuûa coäng ñoàng, thuoäc moïi löùa tuoåi cuûa cuoäc soáng. Caùc thöøa taùc vieân thuï phong thi haønh moät hoaït ñoäng muïc vuï coù taàm quan troïng haøng ñaàu khi hoï caàm tay caùc tín höõu ñaõ ñöôïc röûa toäi ñeå daãn daét hoï vaøo kinh nghieäm laëp ñi laëp laïi cuûa Maàu nhieäm Vöôït qua. Chuùng ta haõy luoân nhôù raèng chính Giaùo Hoäi, Nhieäm Theå Chuùa Kitoâ, laø chuû theå cöû haønh chöù khoâng chæ laø linh muïc. Loaïi kieán thöùc coù ñöôïc töø nghieân cöùu chæ laø böôùc ñaàu tieân ñeå coù theå ñi vaøo maàu nhieäm ñöôïc cöû haønh. Hieån nhieân, ñeå coù theå daãn daét anh chò em mình, caùc thöøa taùc vieân chuû toïa caùc coäng ñoaøn phaûi bieát ñöôøng ñi, bieát noù töø vieäc nghieân cöùu noù treân baûn ñoà nghieân cöùu thaàn hoïc cuûa hoï nhöng cuõng töø vieäc thöôøng xuyeân lui tôùi phuïng vuï trong thöïc haønh thöïc söï kinh nghieäm soáng ñöùc tin, ñöôïc nuoâi döôõng baèng lôøi caàu nguyeän - vaø chaéc chaén khoâng nhöõng chæ nhö moät nghóa vuï phaûi hoaøn thaønh. Vaøo ngaøy ñöôïc truyeàn chöùc, moïi linh muïc ñeàu nghe vò giaùm muïc noùi vôùi mình: "Haõy hieåu nhöõng gì con seõ laøm, haõy baét chöôùc nhöõng gì con seõ cöû haønh, vaø phuø hôïp cuoäc soáng cuûa con vôùi maàu nhieäm Thaäp giaù cuûa Chuùa". [10]
37. Ngoaøi ra, keá hoaïch nghieân cöùu veà Phuïng vuï trong caùc chuûng vieän phaûi tính ñeán khaû naêng phi thöôøng maø vieäc cöû haønh thöïc söï töï noù coù ñöôïc ñeå cung öùng moät vieãn kieán höõu cô vaø thoáng nhaát veà taát caû caùc kieán thöùc thaàn hoïc. Moïi ngaønh thaàn hoïc, theo quan ñieåm rieâng, phaûi cho thaáy moái lieân heä maät thieát cuûa noù vôùi Phuïng vuï, maø döôùi aùnh saùng cuûa noù, tính thoáng nhaát cuûa vieäc ñaøo taïo linh muïc ñöôïc laøm roõ raøng vaø thöïc hieän (x. Sacrosanctum Concilium, n. 16). Moät keá hoaïch nghieân cöù phuïng vuï-khoân ngoan trong vieäc ñaøo taïo thaàn hoïc cuûa caùc chuûng vieän chaéc chaén seõ coù nhöõng haäu quaû tích cöïc trong hoaït ñoäng muïc vuï. Khoâng coù khía caïnh naøo cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi laïi khoâng tìm ñöôïc ñænh cao vaø suoái nguoàn cuûa noù trong Phuïng vuï. Khoâng chæ laø keát quaû cuûa nhöõng chöông trình coâng phu, vieäc thöïc haønh muïc vuï toaøn dieän, höõu cô vaø toång hôïp laø keát quaû cuûa vieäc ñaët Bí tích Thaùnh Theå Chuùa Nhaät, neàn taûng cuûa söï hieäp thoâng, laøm trung taâm cuûa ñôøi soáng coäng ñoaøn. Söï hieåu bieát thaàn hoïc veà Phuïng vuï khoâng heà cho pheùp vieäc hieåu nhöõng haïn töø naøy theo nghóa thu goïn moïi söï vaøo khía caïnh thôø phöôïng. Moät cuoäc cöû haønh khoâng truyeàn giaûng Tin Möøng laø khoâng chaân chính theá naøo, thì moät lôøi rao giaûng khoâng daãn ñeán cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Phuïc sinh trong vieäc cöû haønh laø khoâng chaân chính nhö theá. Vaø roài caû hai ñieàu naøy, neáu khoâng coù chöùng töø cuûa loøng baùc aùi, cuõng gioáng nhö tieáng coàng oàn aøo hoaëc tieáng chuõm choïe choùi tai. (1 Cr 13: 1)
38. Ñoái vôùi caùc thöøa taùc vieân cuõng nhö ñoái vôùi taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ röûa toäi, vieäc ñaøo taïo phuïng vuï theo nghóa ñaàu tieân naøy khoâng phaûi laø ñieàu coù theå ñaït ñöôïc moät laàn vaø maõi maõi. Vì hoàng phuùc cuûa maàu nhieäm ñöôïc cöû haønh vöôït quaù khaû naêng hieåu bieát cuûa chuùng ta, neân noã löïc naøy chaéc chaén phaûi ñi cuøng vôùi söï ñaøo taïo thöôøng haèng cuûa moïi ngöôøi, vôùi loøng khieâm nhöôøng cuûa nhöõng ngöôøi nhoû beù, thaùi ñoä böøng nôû thaønh loøng thaùn phuïc.
39. Moät nhaän xeùt cuoái cuøng veà caùc chuûng vieän: ngoaøi chöông trình hoïc, hoï cuõng phaûi cung caáp khaû theå traûi nghieäm vieäc cöû haønh khoâng nhöõng maãu möïc theo quan ñieåm nghi leã, maø coøn chaân thöïc vaø soáng ñoäng, giuùp soáng thöïc söï hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa; nhaän thöùc thaàn hoïc cuõng phaûi höôùng tôùi cuøng moät söï hieäp thoâng naøy. Chæ coù haønh ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn môùi coù theå ñem söï hieåu bieát maàu nhieäm Thieân Chuùa cuûa chuùng ta ñeán choã hoaøn taát, vì maàu nhieäm Thieân Chuùa khoâng phaûi laø vaán ñeà veà moät ñieàu gì ñoù coù theå naém baét baèng trí khoân maø laø moät moái lieân heä ñuïng ñeán troïn cuoäc soáng. Moät kinh nghieäm nhö vaäy coù tính neàn taûng ñeå, moät khi caùc chuûng sinh cuûa chuùng ta trôû thaønh caùc thöøa taùc vieân thuï phong, hoï coù theå ñoàng haønh vôùi caùc coäng ñoaøn trong cuøng moät haønh trình hieåu bieát maàu nhieäm Thieân Chuùa, voán laø maàu nhieäm tình yeâu.
40. Xem xeùt cuoái cuøng naøy ñöa chuùng ta ñeán suy tö veà yù nghóa thöù hai ñöôïc chuùng ta hieåu trong thaønh ngöõ "ñaøo taïo phuïng vuï". Toâi ñeà caäp ñeán vieäc chuùng ta ñöôïc ñaøo taïo töø vieäc tham gia cöû haønh phuïng vuï naøy, moãi ngöôøi tuøy theo ôn goïi cuûa mình. Ngay caû kieán thöùc phaùt xuaát töø caùc nghieân cöùu maø toâi vöøa noùi, ñeå noù khoâng trôû thaønh moät loaïi chuû nghóa duy lyù, cuõng phaûi phuïc vuï cho vieäc theå hieän haønh ñoäng ñaøo taïo cuûa chính Phuïng vuï nôi moãi tín höõu tin vaøo Chuùa Kitoâ.
41. Töø taát caû nhöõng gì chuùng ta ñaõ noùi veà baûn chaát cuûa Phuïng vuï, coù theå thaáy roõ raèng söï hieåu bieát veà maàu nhieäm Chuùa Kitoâ, caâu hoûi quyeát ñònh cho cuoäc ñôøi chuùng ta, khoâng heä ôû vieäc haáp thuï moät yù töôûng naøo ñoù veà phöông dieän trí thöùc nhöng heä ôû vieäc gaén boù hieän sinh thöïc söï vôùi con ngöôøi cuûa Ngöôøi. Theo nghóa naøy, Phuïng vuï khoâng noùi veà "kieán thöùc," vaø phaïm vi cuûa noù khoâng phaûi chuû yeáu veà maët sö phaïm, maëc duø noù coù giaù trò sö phaïm raát lôùn. (Xem Sacrosanctum Concilium, n. 33) Ñuùng hôn, Phuïng vuï noùi veà söï ngôïi khen, veà söï caûm taï Leã Vöôït Qua cuûa Chuùa Con, Ñaáng coù quyeàn naêng ñoái ñôøi soáng chuùng ta. Vieäc cöû haønh lieân quan ñeán thöïc taïi chuùng ta ngoan ngoaõn ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng hoaït ñoäng qua noù cho ñeán khi Chuùa Kitoâ ñöôïc thaønh hình trong chuùng ta. (Xem Gl 4:19) Troïn boä phaïm vi ñaøo taïo cuûa chuùng ta laø söï ñoàng hình ñoàng daïng cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ. Toâi xin nhaéc laïi: noù khoâng lieân quan ñeán moät dieãn trình trí tueä tröøu töôïng, maø lieân quan ñeán vieäc trôû thaønh Ngöôøi. Ñaây laø muïc ñích maø vì theá Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ ñöôïc ban cho, maø hoaït ñoäng cuûa Ngöôøi luoân luoân vaø chæ ñeå caáu thaønh Thaân Theå Chuùa Kitoâ. Cuõng nhö theá vôùi baùnh Thaùnh Theå, vaø vôùi moãi ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa ñöôïc keâu goïi trôû neân moãi ngaøy moät hôn ñieàu ñaõ ñöôïc laõnh nhaän nhö moät hoàng aân trong Bí tích Röûa toäi; cuï theå laø, trôû thaønh chi theå cuûa Thaân theå Chuùa Kitoâ. Ñöùc Leâoâ Caû töøng vieát, "Vieäc chuùng ta tham döï Mình vaø Maùu Chuùa Kitoâ khoâng coù muïc ñích naøo khaùc hôn laø khieán chuùng ta trôû thaønh ñieàu chuùng ta aên." [11]
42. Vieäc tham döï hieän sinh naøy xaûy ra moät caùch bí tích - lieân tuïc vaø phuø hôïp vôùi phöông phaùp Nhaäp theå -. Phuïng vuï ñöôïc thöïc hieän vôùi nhöõng ñieàu hoaøn toaøn traùi ngöôïc vôùi nhöõng ñieàu tröøu töôïng tinh thaàn: baùnh, röôïu, daàu, nöôùc, nöôùc hoa, löûa, tro, ñaù, vaûi, maøu saéc, cô theå, lôøi noùi, aâm thanh, söï im laëng, cöû chæ, khoâng gian, chuyeån ñoäng, haønh ñoäng, thöù töï, thôøi gian, aùnh saùng. Toaøn boä saùng theá laø bieåu hieän cuûa tình yeâu Thieân Chuùa, vaø töø khi tình yeâu ñoù ñöôïc theå hieän troïn veïn nôi thaäp giaù cuûa Chuùa Gieâsu, thì troïn saùng theá ñeàu bò thu huùt veà phía ñoù. Chính toaøn boä coâng trình saùng taïo ñöôïc giaû ñònh ñeå phuïc vuï cho cuoäc gaëp gôõ vôùi Ngoâi Lôøi: nhaäp theå, bò ñoùng ñinh, cheát, soáng laïi, leân trôøi veà vôùi Chuùa Cha. Noù nhö lôøi caàu nguyeän treân nöôùc taïi gieáng röûa toäi töøng ca haùt, nhöng cuõng laø lôøi caàu nguyeän treân daàu ñeå taïo daàu thaùnh vaø nhöõng lôøi ñeå daâng baùnh vaø röôïu - taát caû ñeàu laø hoa traùi cuûa traùi ñaát vaø coâng lao cuûa baøn tay con ngöôøi.
43. Phuïng vuï toân vinh Thieân Chuùa khoâng phaûi vì chuùng ta coù theå theâm ñöôïc ñieàu gì vaøo veû ñeïp cuûa aùnh saùng khoâng theå naøo tieáp caän ñöôïc trong ñoù Thieân Chuùa cö nguï (x. 1Tt 6:16). Chuùng ta cuõng khoâng theå theâm vaøo söï hoaøn haûo cuûa baøi ca thieân thaàn voán ñôøi ñôøi vang leân khaép caùc nôi treân thieân ñaøng. Phuïng vuï toân vinh Thieân Chuùa vì noù cho pheùp chuùng ta - ôû ñaây, treân maët ñaát naøy - nhìn thaáy Thieân Chuùa trong vieäc cöû haønh caùc maàu nhieäm, vaø, nhôø nhìn thaáy Ngöôøi, ruùt tæa ñöôïc söï soáng töø Leã Vöôït qua cuûa Ngöôøi. Chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñaõ cheát vì toäi loãi cuûa mình vaø ñaõ ñöôïc laøm cho soáng laïi vôùi Chuùa Kitoâ - chuùng ta laø söï vinh hieån cuûa Thieân Chuùa. Nhôø aân suûng, chuùng ta ñaõ ñöôïc cöùu roãi (Ep 2: 5). Thaùnh Ireâneâ, doctor unitatis [tieán só hôïp nhaát], nhaéc chuùng ta ñieàu naøy: "Söï vinh hieån cuûa Thieân Chuùa laø con ngöôøi soáng ñoäng, vaø söï soáng cuûa con ngöôøi heä ôû vieäc nhìn thaáy Thieân Chuùa: neáu söï maëc khaûi cuûa Thieân Chuùa qua saùng theá luoân ban söï soáng cho moïi höõu theå soáng ñoäng treân traùi ñaát, thì söï bieåu loä cuûa Chuùa Cha qua Ngoâi Lôøi coøn laø nguyeân nhaân cuûa söï soáng cho nhöõng ai nhìn thaáy Thieân Chuùa xieát bao hôn theá nöõa." [12]
44. Guardini töøng vieát, "ÔÛ ñaây coù phaùc thaûo nhieäm vuï ñaàu tieân cuûa coâng vieäc ñaøo taïo phuïng vuï: con ngöôøi phaûi moät laàn nöõa trôû neân coù khaû naêng bieåu töôïng." [13] Ñaây laø traùch nhieäm ñoái vôùi moïi ngöôøi, ñoái vôùi caùc thöøa taùc vieân thuï phong cuõng nhö caùc tín höõu. Nhieäm vuï naøy khoâng heà deã daøng vì con ngöôøi hieän ñaïi ñaõ trôû neân muø chöõ, khoâng coøn khaû naêng ñoïc ñöôïc caùc bieåu töôïng; gaàn nhö theå söï hieän höõu cuûa chuùng thaäm chí khoâng ñöôïc nghi vaán. Ñieàu naøy cuõng xaûy ra vôùi bieåu töôïng cuûa cô theå chuùng ta. Cô theå cuûa chuùng ta laø moät bieåu töôïng bôûi vì noù laø söï keát hôïp maät thieát giöõa linh hoàn vaø theå xaùc; noù laø tính hieån thò cuûa linh hoàn thieâng lieâng trong traät töï xaùc thaân; vaø tính ñoäc ñaùo cuûa con ngöôøi, chuyeân bieät cuûa con ngöôøi khoâng theå bò giaûn löôïc vaøo baát cöù hình thöùc sinh vaät naøo khaùc ñeàu heä ôû vieäc naøy. Söï côûi môû cuûa chuùng ta ñoái vôùi theå sieâu vieät, ñoái vôùi Thieân Chuùa, laø yeáu toá caáu thaønh neân chuùng ta. Khoâng nhaän ra ñieàu naøy chaéc chaén chuùng ta khoâng nhöõng khoâng bieát veà Thieân Chuùa maø coøn khoâng bieát veà chính mình. Chæ caàn nhìn vaøo caùch nghòch lyù trong ñoù cô theå ñöôïc ñoái xöû, coù luùc ñöôïc chaêm soùc moät caùch gaàn nhö aùm aûnh, laáy caûm höùng töø huyeàn thoaïi tuoåi treû vónh cöûu, coù luùc, laïi giaûn löôïc cô theå thaønh vaät chaát hoaøn toaøn bò phuû nhaän moïi phaåm giaù. Thöïc taïi laø khoâng theå daønh giaù trò naøo cho cô theå neáu chæ baét ñaàu töø chính cô theå. Moïi bieåu töôïng vöøa maïnh meõ vöøa mong manh. Neáu noù khoâng ñöôïc toân troïng, neáu noù khoâng ñöôïc ñoái xöû nhö chính noù laø, noù seõ tan vôõ, maát ñi söùc maïnh, trôû neân voâ nghóa.
Chuùng ta khoâng coøn coù caùi nhìn cuûa Thaùnh Phanxicoâ, ngöôøi ñaõ nhìn vaøo maët trôøi - maø ngaøi goïi laø anh em vì ngaøi caûm thaáy noù nhö vaäy - vaø thaáy noù ñeïp ñeõ vaø raïng rôõ vôùi veû loäng laãy tuyeät vôøi, vaø ñaày thaùn phuïc, ngaøi ñaõ haùt raèng noù mang hình aûnh gioáng nhö Ngaøi, hôõi Ñaáng Toái Cao. [14] Vieäc maát khaû naêng naém baét giaù trò bieåu töôïng cuûa cô theå vaø cuûa moïi sinh vaät khieán ngoân ngöõ bieåu töôïng cuûa Phuïng vuï haàu nhö khoâng theå tieáp caän ñöôïc ñoái vôùi naõo traïng hieän ñaïi. Theá nhöng, chaéc chaén ngöôøi ta phaûi töø boû moät ngoân töø nhö vaäy. Noù khoâng theå bò töø boû bôûi vì ñoù laø caùch Chuùa Ba Ngoâi ñaõ choïn ñeå vöôn tôùi chuùng ta qua xaùc thòt cuûa Ngoâi Lôøi. Ñuùng hôn ñaây laø vaán ñeà khoâi phuïc khaû naêng söû duïng vaø hieåu caùc bieåu töôïng cuûa Phuïng vuï. Chuùng ta khoâng ñöôïc maát hy voïng bôûi vì chieàu kích naøy trong chuùng ta, nhö toâi vöøa noùi, coù tính caáu thaønh; vaø baát chaáp nhöõng ñieàu xaáu xa cuûa chuû nghóa duy vaät vaø chuû nghóa duy linh - caû hai ñeàu phuû nhaän tính thoáng nhaát cuûa linh hoàn vaø theå xaùc - noù luoân saün saøng xuaát hieän trôû laïi, cuõng nhö moïi chaân lyù.
45. Vì vaäy, caâu hoûi toâi muoán ñaët ra laø laøm theá naøo chuùng ta coù theå moät laàn nöõa trôû neân coù khaû naêng bieåu töôïng? Laøm theá naøo chuùng ta coù theå bieát caùch ñoïc chuùng vaø coù theå soáng chuùng moät laàn nöõa? Chuùng ta bieát roõ raèng vieäc cöû haønh caùc bí tích, bôûi aân suûng cuûa Thieân Chuùa, töï noù höõu hieäu (ex opere operato), nhöng ñieàu naøy khoâng baûo ñaûm söï tham döï ñaày ñuû cuûa moïi ngöôøi neáu khoâng coù moät caùch thöùc thoûa ñaùng ñeå hoï töï ñaët mình vaøo moái lieân heä vôùi ngoân ngöõ cöû haønh. "Ñoïc" moät caùch bieåu töôïng khoâng phaûi laø moät nhaän thöùc cuûa trí tueä, khoâng phaûi laø vieäc tieáp thu caùc khaùi nieäm, maø laø moät kinh nghieäm soáng.
46. Treân heát, chuùng ta phaûi laáy laïi nieàm tin veà söï saùng taïo. Toâi muoán noùi raèng söï vaät - caùc bí tích "ñöôïc taïo thaønh" töø söï vaät - phaùt xuaát töø Thieân Chuùa. Chuùng ñöôïc quy höôùng veà Ngöôøi, chuùng ñöôïc Ngöôøi mang laáy, vaø ñöôïc mang laáy moät caùch ñaëc thuø trong bieán coá Nhaäp theå, ñeå chuùng trôû neân coâng cuï cöùu roãi, phöông tieän cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, maùng chuyeån aân suûng. Trong ñieàu naøy, roõ raøng laø khoaûng caùch giöõa vieãn kieán naøy vaø vieãn kieán duy vaät hay duy linh roäng lôùn bieát chöøng naøo. Neáu nhöõng vaät ñöôïc taïo döïng laø moät phaàn caên baûn, thieát yeáu cuûa haønh ñoäng bí tích mang laïi ôn cöùu roãi cho chuùng ta, thì chuùng ta phaûi saép xeáp mình tröôùc söï hieän dieän cuûa chuùng vôùi moät söï quan taâm môùi meû, khoâng hôøi hôït, toân troïng vaø bieát ôn. Ngay töø khôûi nguyeân, caùc söï vaät ñöôïc taïo döïng ñaõ chöùa ñöïng haït gioáng ôn thaùnh hoùa cuûa caùc bí tích.
47. Vaãn coøn trong dieãn trình suy nghó veà vieäc Phuïng vuï ñaøo taïo chuùng ta nhö theá naøo, moät caâu hoûi quyeát ñònh khaùc laø vieäc giaùo duïc caàn thieát ñeå coù theå coù ñöôïc thaùi ñoä noäi taâm giuùp chuùng ta söû duïng vaø hieåu caùc bieåu töôïng phuïng vuï. Toâi xin dieãn ñaït noù moät caùch ñôn giaûn. Toâi luoân nghó ñeán cha meï, hay coù khi hôn nöõa ñeán oâng baø, nhöng cuõng caû caùc muïc töû vaø giaùo lyù vieân cuûa chuùng ta. Nhieàu ngöôøi trong chuùng ta ñaõ hoïc ñöôïc söùc maïnh cuûa caùc cöû chæ phuïng vuï töø hoï, chaúng haïn nhö daáu thaùnh giaù, quyø goái, caùc coâng thöùc ñöùc tin cuûa chuùng ta. Coù leõ chuùng ta khoâng thöïc söï nhôù ñöôïc vieäc hoïc naøy, nhöng chuùng ta deã daøng hình dung ra cöû chæ baøn tay lôùn hôn naém laáy baøn tay nhoû beù cuûa moät ñöùa treû vaø töø töø keøm baøn tay ñoù vaïch treân cô theå laàn ñaàu tieân daáu hieäu ôn cöùu roãi cuûa chuùng ta. Nhöõng lôøi noùi ñi keøm vôùi chuyeån ñoäng, nhöõng lôøi naøy cuõng ñöôïc noùi ra moät caùch chaäm raõi, gaàn nhö muoán chieám höõu moïi khoaûnh khaéc cuûa cöû chæ, chieám höõu toaøn boä cô theå: "Nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn. Amen." Vaø sau ñoù baøn tay cuûa ñöùa treû ñöôïc ñeå laïi cho moät mình noù, vaø ñöôïc quan saùt vieäc laëp laïi vieäc ñoù moät mình, vôùi söï trôï giuùp saün saøng ôû beân caïnh neáu caàn. Nhöng nay, cöû chæ ñoù ñöôïc uûy thaùc, gioáng nhö moät thoùi quen seõ phaùt trieån cuøng vôùi Ngöôøi, ban cho noù moät yù nghóa maø chæ coù Chuùa Thaùnh Thaàn môùi bieát caùch thöïc hieän. Töø thôøi ñieåm ñoù trôû ñi cöû chæ ñoù, söùc maïnh töôïng tröng cuûa noù, laø cuûa chuùng ta, noù thuoäc veà chuùng ta; hoaëc noùi ñuùng hôn, chuùng ta thuoäc veà noù. Noù cung caáp cho chuùng ta moâ thöùc. Chuùng ta ñöôïc hình thaønh bôûi noù. Khoâng caàn nhieàu lôøi ôû ñaây. Khoâng caàn thieát phaûi hieåu taát caû moïi ñieàu trong cöû chæ ñoù. Ñieàu caàn thieát laø trôû thaønh nhoû beù, caû trong vieäc uûy thaùc laãn laõnh nhaän noù. Phaàn coøn laïi laø coâng vieäc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Baèng caùch naøy, chuùng ta ñöôïc khai taâm vaøo ngoân ngöõ bieåu töôïng. Chuùng ta khoâng theå ñeå mình bò cöôùp maát söï phong phuù nhö vaäy. Lôùn leân chuùng ta seõ coù nhieàu caùch ñeå coù theå hieåu, nhöng luoân vôùi ñieàu kieän vaãn coøn laø nhöõng ñöùa treû.
Ngheä thuaät cöû haønh
48. Moät caùch quan taâm tôùi vaø phaùt trieån trong söï hieåu bieát quan yeáu veà caùc bieåu töôïng cuûa Phuïng vuï chaéc chaén laø ars celebrandi, töùc ngheä thuaät cöû haønh. Bieåu thöùc naøy cuõng coù theå ñöôïc giaûi thích khaùc nhau. YÙ nghóa cuûa noù trôû neân roõ raøng neáu chuùng ta tham khaûo yù nghóa thaàn hoïc cuûa Phuïng vuï ñöôïc moâ taû trong Sacrosanctum Concilium soá 7, maø toâi ñaõ nhaéc ñeán vaøi laàn. Khoâng theå giaûn löôïc ars celebrandi thaønh moät qui cheá chöõ ñoû, caøng khoâng neân nghó veà noù nhö moät tính saùng taïo töôûng töôïng - ñoâi khi lung tung - khoâng coù quy taéc. Nghi thöùc, töï noù, ñaõ laø moät chuaån möïc, vaø chuaån möïc töï noù khoâng bao giôø keát thuùc, nhöng noù luoân nhaèm phuïc vuï moät thöïc taïi cao hôn maø noù muoán baûo veä.
49. Nhö trong baát cöù ngheä thuaät naøo, ars celebrandi ñoøi hoûi caùc loaïi kieán thöùc khaùc nhau. Tröôùc heát, noù ñoøi söï hieåu bieát veà tính naêng ñoäng boäc loä qua Phuïng vuï. Haønh ñoäng cöû haønh laø nôi trong ñoù Maàu nhieäm Vöôït qua ñöôïc laøm cho hieän dieän baèng phöông tieän töôûng nieäm ñeå nhöõng ngöôøi ñaõ röûa toäi, qua vieäc tham gia cuûa hoï, coù theå caûm nghieäm noù trong ñôøi soáng cuûa chính hoï. Neáu khoâng coù söï hieåu bieát naøy, vieäc cöû haønh deã trôû thaønh moái baän taâm veà hình thöùc beân ngoaøi (ít nhieàu tinh teá) hoaëc chæ quan taâm ñeán caùc qui ñònh chöõ ñoû (ít nhieàu cöùng ngaéc).
Sau ñoù, caàn phaûi bieát Chuùa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng nhö theá naøo trong moïi cöû haønh. Ngheä thuaät cöû haønh phaûi hoøa hôïp vôùi haønh ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Chæ baèng caùch naøy, noù môùi thoaùt khoûi tính chuû quan voán laø keát quaû cuûa thò hieáu caù nhaân troåi vöôït. Chæ baèng caùch naøy, noù môùi thoaùt khoûi söï xaâm nhaäp cuûa caùc yeáu toá vaên hoùa ñöôïc tieáp nhaän maø khoâng coù söï phaân ñònh vaø khoâng lieân quan gì ñeán söï hieåu bieát ñuùng ñaén veà vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa.
Cuoái cuøng, caàn phaûi hieåu ñoäng löïc cuûa ngoân ngöõ bieåu töôïng, baûn chaát ñaëc thuø cuûa noù, hieäu naêng cuûa noù.
50. Töø nhöõng chæ daãn ngaén goïn naøy, caàn roõ raøng raèng ngheä thuaät cöû haønh khoâng phaûi laø thöù coù theå cöông bieán. Gioáng nhö moïi ngheä thuaät, noù yeâu caàu öùng duïng nhaát quaùn. Ñoái vôùi moät ngheä nhaân, kyõ thuaät laø ñuû. Nhöng ñoái vôùi moät ngheä só, ngoaøi kieán thöùc kyõ thuaät, coøn phaûi coù caûm höùng, ñoù laø moät hình thöùc sôû höõu tích cöïc. Ngöôøi ngheä só chaân chính khoâng sôû höõu moät taùc phaåm ngheä thuaät maø laø bò noù sôû höõu. Ngöôøi ta khoâng hoïc ngheä thuaät cöû haønh baèng caùch thöôøng xuyeân tham gia moät khoùa hoïc noùi tröôùc coâng chuùng hoaëc caùc kyõ thuaät truyeàn thoâng ñaày thuyeát phuïc. (Toâi khoâng ñaùnh giaù caùc yù ñònh, chæ quan saùt caùc hieäu quaû.) Moïi coâng cuï ñeàu coù theå höõu ích, nhöng noù phaûi phuïc vuï baûn chaát cuûa Phuïng vuï vaø hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Caàn phaûi coù söï taän tuïy caàn maãn cho vieäc cöû haønh, ñeå chính vieäc cöû haønh töï truyeàn taûi ngheä thuaät cuûa noù cho chuùng ta. Guardini töøng vieát: "Chuùng ta phaûi hieåu raèng chuùng ta vaãn coøn coá thuû xieát bao trong chuû nghóa caù nhaân vaø chuû nghóa chuû quan, chuùng ta ñaõ trôû neân khoâng quen thuoäc xieát bao ñoái vôùi nhöõng ñoøi hoûi cuûa nhöõng 'ñieàu vó ñaïi' vaø caùc thoâng soá trong ñôøi soáng toân giaùo cuûa chuùng ta nhoû beù ñeán möùc naøo. Chuùng ta phaûi laáy laïi caûm thöùc ñoái vôùi phong thaùi caàu nguyeän 'vó ñaïi', caû yù chí höôùng tôùi hieän sinh trong caàu nguyeän nöõa. Tuy nhieân, caùch ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy laø thoâng qua kyû luaät, thoâng qua vieäc töø boû tính tình caûm uûy mò; qua vieäc laøm nghieâm tuùc, ñöôïc thöïc hieän trong söï tuaân phuïc Giaùo hoäi, veà vieäc laø ngöôøi toân giaùo vaø laø ngöôøi haønh ñoäng." [15] Ñaây laø caùch hoïc ñöôïc ngheä thuaät cöû haønh.
51. Noùi veà chuû ñeà naøy, chuùng ta coù xu höôùng chæ nghó veà noù trong töông quan vôùi caùc thöøa taùc vieân thuï phong thöïc hieän nhieäm vuï chuû toïa. Nhöng thöïc ra, ñaây laø moät thaùi ñoä maø taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi ñeàu ñöôïc môøi goïi ñeå soáng. Toâi nghó ñeán taát caû caùc cöû chæ vaø lôøi noùi thuoäc coäng ñoaøn: taäp hôïp, böôùc ñi caån thaän trong ñaùm röôùc, ngoài, ñöùng, quyø, haùt, im laëng, tung hoâ, nhìn, laéng nghe. Coù nhieàu caùch trong ñoù coäng ñoaøn, nhö moät cô theå (Nôkhemia 8: 1) tham gia vaøo cuoäc cöû haønh. Moïi ngöôøi cuøng laøm moät cöû chæ gioáng nhau, moïi ngöôøi cuøng noùi vôùi nhau moät gioïng - ñieàu naøy truyeàn cho moãi caù nhaân naêng löïc cuûa toaøn boä coäng ñoaøn. Ñaây laø söï ñoàng nhaát khoâng nhöõng khoâng laøm cheát ñi maø ngöôïc laïi, giaùo duïc caùc tín höõu caù nhaân khaùm phaù ra tính duy nhaát ñích thöïc cuûa nhaân caùch hoï khoâng phaûi trong thaùi ñoä caù nhaân chuû nghóa maø trong yù thöùc laø moät cô theå. Khoâng phaûi laø vaán ñeà tuaân theo moät cuoán saùch veà nghi thöùc phuïng vuï. Ñuùng hôn, noù laø moät "kyû luaät" - theo caùch maø Guardini ñaõ ñeà caäp ñeán - thöù maø neáu ñöôïc tuaân theo moät caùch chaân chính seõ ñaøo luyeän chuùng ta. Ñaây laø nhöõng cöû chæ vaø lôøi noùi ñaët traät töï trong theá giôùi noäi taâm cuûa chuùng ta giuùp chuùng ta soáng nhöõng caûm xuùc, thaùi ñoä, haønh vi nhaát ñònh. Chuùng khoâng phaûi laø lôøi giaûi thích cho moät lyù töôûng maø chuùng ta tìm caùch ñeå noù truyeàn caûm höùng cho chuùng ta, maø thay vaøo ñoù chuùng laø moät haønh ñoäng môøi goïi toaøn boä cô theå tham döï, nghóa laø trong moät theå thoáng nhaát goàm theå xaùc vaø linh hoàn.
52. Trong soá caùc haønh vi nghi leã thuoäc veà toaøn theå coäng ñoaøn, söï im laëng chieám moät vò trí quan troïng tuyeät ñoái. Nhieàu laàn noù ñöôïc quy ñònh roõ raøng trong caùc qui ñònh chöõ ñoû. Toaøn boä vieäc cöû haønh Thaùnh Theå chìm ñaém trong söï im laëng tröôùc khi baét ñaàu vaø ñaùnh daáu moïi khoaûnh khaéc cuûa vieäc trieån khai nghi leã. Thaät vaäy, noù hieän dieän trong haønh vi saùm hoái, sau lôøi môøi "Chuùng ta haõy caàu nguyeän," trong Phuïng vuï Lôøi Chuùa (tröôùc caùc baøi ñoïc, giöõa caùc baøi ñoïc vaø sau baøi giaûng), trong kinh nguyeän Thaùnh Theå, sau khi röôùc leã [16]. Söï im laëng nhö vaäy khoâng phaûi laø nôi aån naùu beân trong, ñeå giaáu mình trong moät kieåu coâ laäp thaân maät naøo ñoù, nhö theå boû hình thöùc nghi leã laïi phía sau nhö moät söï phaân taâm. Kieåu im laëng ñoù maâu thuaãn vôùi baûn chaát cuûa vieäc cöû haønh. Söï im laëng trong phuïng vuï laø moät ñieàu gì vó ñaïi hôn nhieàu: noù laø bieåu töôïng cuûa söï hieän dieän vaø hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng laøm sinh ñoäng toaøn boä hoaït ñoäng cöû haønh. Vì lyù do naøy, noù taïo thaønh moät ñieåm ñeán trong trình töï phuïng vuï. Chính vì noù laø bieåu töôïng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, neân noù coù söùc maïnh noùi leân haønh ñoäng nhieàu maët cuûa Ngöôøi. Baèng caùch naøy, trôû laïi caùc khoaûnh khaéc toâi vöøa ñeà caäp, söï im laëng chuyeån sang vieäc thoáng hoái vì toäi loãi vaø öôùc muoán ñöôïc hoaùn caûi. Noù ñaùnh thöùc söï saün saøng nghe Lôøi Chuùa vaø ñaùnh thöùc vieäc caàu nguyeän. Noù chuaån bò ñeå chuùng ta toân thôø Mình vaø Maùu Chuùa Kitoâ. Noù gôïi cho moãi ngöôøi, trong tình thaân maät hieäp thoâng, ñieàu Chuùa Thaùnh Thaàn seõ taùc ñoäng trong ñôøi soáng chuùng ta ñeå laøm chuùng ta neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi taám Baùnh ñöôïc beû ra. Vì taát caû nhöõng lyù do naøy, chuùng ta ñöôïc keâu goïi thöïc hieän moät caùch heát söùc caån troïng cöû chæ im laëng mang tính bieåu töôïng. Qua ñoù, Chuùa Thaùnh Thaàn ban cho chuùng ta hình daïng, ban cho chuùng ta moâ thöùc.
53. Moïi cöû chæ vaø moïi lôøi noùi ñeàu chöùa ñöïng moät haønh ñoäng chính xaùc luoân luoân môùi bôûi vì noù gaëp moät khoaûnh khaéc luoân môùi trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Toâi seõ giaûi thích yù toâi baèng moät thí duï ñôn giaûn. Chuùng ta quyø goái ñeå caàu xin söï tha thöù, beû cong loøng kieâu haõnh cuûa chuùng ta, ñeå daâng leân Chuùa nhöõng gioït nöôùc maét cuûa chuùng ta, ñeå caàu xin söï can thieäp cuûa Ngöôøi, ñeå caûm ôn Ngöôøi veà moät hoàng phuùc ñaõ nhaän ñöôïc. Ñoù luoân luoân cuøng laø moät cöû chæ maø, trong yeáu tính, tuyeân boá raèng con ngöôøi chuùng ta laø nhoû beù tröôùc söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa. Tuy nhieân, ñöôïc thöïc hieän trong nhöõng khoaûnh khaéc khaùc nhau cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta, noù leân khuoân caùc chieàu saâu noäi taâm cuûa chuùng ta vaø sau ñoù töï bieåu loä ra beân ngoaøi trong moái lieân heä cuûa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi anh chò em cuûa chuùng ta. Vieäc quyø goái cuõng neân ñöôïc thöïc hieän moät caùch ngheä thuaät, nghóa laø, vôùi yù thöùc ñaày ñuû veà yù nghóa bieåu töôïng cuûa noù vaø söï caàn thieát chuùng ta phaûi coù cöû chæ naøy ñeå phaùt bieåu caùch chuùng ta hieän dieän tröôùc nhan Thieân Chuùa. Vaø neáu taát caû nhöõng ñieàu naøy ñuùng ñoái vôùi cöû chæ ñôn giaûn naøy, thì vieäc cöû haønh Lôøi Chuùa seõ coøn phaûi hôn theá xieát bao? OÂi, chuùng ta ñöôïc trieäu taäp ñeå hoïc ngheä thuaät naøo cho vieäc coâng boá Lôøi, nghe Lôøi, ñeå Lôøi linh höùng cho vieäc caàu nguyeän cuûa chuùng ta, ñeå laøm cho Lôøi aáy trôû thaønh chính cuoäc soáng cuûa chuùng ta? Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñaùng ñöôïc quan taâm toái ña - khoâng phaûi veà hình thöùc hay chæ ñôn thuaàn laø beân ngoaøi, maø laø soáng ñoäng vaø noäi taâm - ñeå moïi cöû chæ vaø moïi lôøi noùi cuûa vieäc cöû haønh, ñöôïc phaùt bieåu moät caùch coù "ngheä thuaät," ñaøo taïo neân nhaân caùch Kitoâ höõu cuûa moãi caù nhaân vaø cuûa coäng ñoaøn.
54. Neáu quaû ars celebrandi ñöôïc toaøn theå coäng ñoaøn cöû haønh yeâu caàu, thì quaû caùc thöøa taùc vieân thuï phong cuõng phaûi coù moái quan taâm ñaëc bieät ñoái vôùi noù. Khi ñeán thaêm caùc coäng ñoàng Kitoâ giaùo, toâi nhaän thaáy caùch soáng cuûa hoï trong vieäc cöû haønh phuïng vuï tuøy thuoäc caùch muïc töû cuûa hoï chuû toïa coäng ñoaøn, maø toát hôn hoaëc, khoâng may, teä hôn. Coù theå noùi raèng coù nhieàu "moâ hình" chuû toïa khaùc nhau. Sau ñaây laø moät danh saùch khaû höõu lieät keâ moät soá phöông thöùc, thaäm chí traùi ngöôïc nhau, cho thaáy ñaëc tính cuûa moät caùch chuû toïa chaéc chaén khoâng thoûa ñaùng: khaéc khoå cöùng ngaéc hoaëc saùng taïo gaây maát loøng, moät chuû nghóa huyeàn bí linh ñaïo hoaëc moät chuû nghóa duy chöùc naêng thöïc teá, moät söï nhanh choùng voäi vaøng hoaëc moät söï chaäm chaïp nhaán maïnh quaù möùc, söï baát caån caåu thaû hoaëc söï caàu kyø quaù möùc, moät söï thaân thieän quaù möùc hoaëc söï voâ tình kieåu cha cuï. Tuy caùc thí duï naøy bao goàm moät phaïm vi khaù roäng, nhöng theo toâi söï baát caäp cuûa caùc moâ hình chuû toïa naøy coù moät goác reã chung: chuû nghóa caù nhaân cao ñoä muoán coù phong caùch cöû haønh ñoâi khi kyø quaëc, ñöôïc che giaáu moät caùch keùm coûi, nhaèm keùo chuù yù cuûa moïi ngöôøi. Thöôøng thì ñieàu naøy trôû neân roõ raøng hôn khi caùc cuoäc cöû haønh cuûa chuùng ta ñöôïc truyeàn qua maïng hoaëc tröïc tuyeán, moät ñieàu khoâng phaûi luùc naøo cuõng thuaän lôïi vaø caàn ñöôïc suy nghó theâm. Xin anh chò em hieåu toâi moät caùch chaéc chaén raèng: ñaây khoâng phaûi laø nhöõng haønh vi ñöôïc loan truyeàn roäng raõi nhaát, nhöng caùc coäng ñoaøn vaãn ñang bò laïm duïng nhö vaäy.
55. Coøn nhieàu ñieàu ñeå noùi veà taàm quan troïng cuûa vieäc chuû toïa vaø noù ñoøi phaûi quan taâm ra sao. Trong nhieàu dòp khaùc nhau, toâi ñaõ nhaán maïnh ñeán nhieäm vuï giaûng trong thaùnh leã, moät nhieäm vuï nhieàu ñoøi hoûi. [17] ÔÛ ñaây, toâi xin giôùi haïn vaøo moät soá xem xeùt toång quaùt khaùc, luoân muoán suy nghó vôùi anh chò em veà caùch chuùng ta phaûi ñöôïc Phuïng vuï ñaøo taïo ra sao. Toâi nghó veà nhòp ñieäu bình thöôøng cuûa Thaùnh leã Chuùa nhaät trong caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta, vaø do ñoù toâi xin ngoû lôøi vôùi caùc linh muïc, nhöng moät caùch maëc nhieân vôùi moïi thöøa taùc vieân thuï phong.
56. Linh muïc soáng vieäc tham döï ñaëc tröng cuûa ngaøi vaøo vieäc cöû do hoàng phuùc ñaõ nhaän laõnh trong Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh, vaø ñieàu naøy ñöôïc theå hieän moät caùch minh nhieân chính trong vieäc chuû toïa. Gioáng nhö taát caû caùc vai troø maø ngaøi ñöôïc keâu goïi ñeå thöïc hieän, ñaây chuû yeáu khoâng phaûi laø moät boån phaän maø coäng ñoaøn giao cho ngaøi nhöng laø heä quaû cuûa vieäc tuoân ñoå Chuùa Thaùnh Thaàn nhaän ñöôïc trong luùc chòu chöùc, ñeå trang bò cho ngaøi moät nhieäm vuï nhö vaäy. Linh muïc cuõng ñöôïc ñaøo taïo bôûi vieäc chuû toïa cuûa ngaøi trong coäng ñoaøn cöû haønh.
57. Ñeå vieäc phuïc vuï naøy ñöôïc thöïc hieän toát - ñuùng hôn, moät caùch ñaày ngheä thuaät! - ñieàu quan troïng caên baûn laø linh muïc phaûi nhaän thöùc saâu saéc veà söï hieän dieän ñaëc thuø cuûa Chuùa Phuïc Sinh, nhôø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Chính thöøa taùc vieân thuï phong laø moät trong nhöõng kieåu hieän dieän cuûa Chuùa laøm cho coäng ñoaøn Kitoâ giaùo trôû neân ñoäc ñaùo, khaùc vôùi baát cöù coäng ñoaøn naøo khaùc. (xem Sacrosanctum Concilium, soá 7) Söï kieän naøy mang laïi möùc quan troïng "bí tích" (theo nghóa roäng) cho moïi cöû chæ vaø lôøi noùi cuûa vò chuû toïa. Trong nhöõng cöû chæ vaø lôøi noùi naøy, coäng ñoaøn coù quyeàn caûm nhaän ñöôïc öôùc muoán cuûa Chuùa, hoâm nay cuõng nhö trong Böõa Tieäc Ly, ñöôïc aên Leã Vöôït Qua vôùi chuùng ta. Vì vaäy, Chuùa Phuïc sinh giöõ vai troø daãn ñaïo, chöù khoâng phaûi caùc aáu tró cuûa chuùng ta, ñaûm nhaän nhöõng vai troø vaø haønh vi khoâng thích hôïp chuùt naøo. Öôùc muoán hieäp thoâng maø Chuùa muoán daønh cho moãi ngöôøi neân cheá ngöï chính vò linh muïc. Nhö theå ngaøi ñöôïc ñaët giöõa traùi tim yeâu thöông chaùy boûng cuûa Chuùa Gieâsu vaø traùi tim cuûa moãi tín höõu, voán laø ñoái töôïng cuûa tình Chuùa yeâu thöông. Chuû toïa Bí tích Thaùnh Theå laø lao mình vaøo loø löûa tình yeâu cuûa Thieân Chuùa. Khi chuùng ta ñöôïc ôn hieåu thöïc taïi naøy, hoaëc thaäm chí chæ tröïc giaùc moät ñieàu gì ñoù cuûa noù, chuùng ta chaéc chaén khoâng caàn Saùch Höôùng Daãn ñeå qui ñònh taùc phong thích ñaùng nöõa. Neáu chuùng ta vaãn caàn ñieàu ñoù, thì ñoù laø vì söï cöùng loøng cuûa chuùng ta. Qui luaät cao nhaát, vaø do ñoù ñoøi hoûi nhieàu nhaát, chính laø thöïc taïi cuûa vieäc cöû haønh Thaùnh Theå, moät cöû haønh choïn löïa caùc lôøi noùi, cöû chæ, caûm xuùc coù theå giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc vieäc chuùng ta söû duïng nhöõng ñieàu naøy coù ñuùng möùc vôùi thöïc taïi maø chuùng phuïc vuï hay khoâng. Hieån nhieân khoâng theå cöông bieán ñöôïc. Ñoù laø moät ngheä thuaät. Noù ñoøi phaûi coù söï chuyeân taâm cuûa linh muïc, moät söï chuyeân caàn chaêm lo cho ngoïn löûa tình yeâu cuûa Chuùa maø Ngöôøi voán ñeán ñeå ñoát chaùy treân maët ñaát (Lc 12:49).
58. Khi coäng ñoaøn ñaàu tieân beû baùnh tuaân theo meänh leänh cuûa Chuùa, hoï ñaõ laøm nhö vaäy tröôùc söï hieän dieän cuûa Meï Maria, ñaáng ñaõ ñoàng haønh vôùi nhöõng böôùc chaân ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi: "Taát caû caùc oâng ñeàu ñoàng taâm nhaát trí, chuyeân caàn caàu nguyeän cuøng vôùi maáy ngöôøi phuï nöõ, vôùi baø Maria thaân maãu Ñöùc Gieâsu, vaø vôùi anh em cuûa Ñöùc Gieâsu" (Cv 1:14). Meï Ñoàng Trinh "troâng chöøng" caùc cöû chæ cuûa Con Meï ñaõ ñöôïc uûy thaùc cho caùc Toâng ñoà. Nhö Meï ñaõ baûo veä Ngoâi Lôøi thaønh xaùc thòt sau khi nhaän ñöôïc lôøi cuûa söù thaàn Gabrien, Meï, moät laàn nöõa, baûo veä caùc cöû chæ trong loøng Giaùo hoäi voán hình thaønh neân thaân theå Con Meï. Chính vò linh muïc, ngöôøi laëp laïi nhöõng cöû chæ ñoù do hoàng phuùc ñaõ laõnh nhaän trong Bí tích Truyeàn Chöùc Thaùnh, cuõng ñöôïc baûo veä trong cung loøng Ñöùc Trinh Nöõ. Lieäu chuùng ta coù thöïc söï caàn moät quy taéc ôû ñaây ñeå cho chuùng ta bieát chuùng ta phaûi haønh ñoäng nhö theá naøo khoâng?
59. Khi trôû thaønh khí cuï ñeå ñoát chaùy ngoïn löûa tình yeâu cuûa Chuùa treân traùi ñaát, voán ñöôïc che chôû trong cung loøng Meï Maria, Trinh Nöõ ñaõ trôû thaønh Giaùo hoäi (nhö Thaùnh Phanxicoâ ñaõ haùt veà Meï), caùc linh muïc phaûi ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn taùc ñoäng treân caùc ngaøi, hoaøn thaønh coâng vieäc maø Ngöôøi ñaõ baét ñaàu nôi caùc ngaøi khi caùc ngaøi ñöôïc phong chöùc. Hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn cung öùng cho caùc ngaøi khaû theå thi haønh thöøa taùc vuï chuû toïa coäng ñoaøn Thaùnh Theå vôùi loøng kính sôï cuûa Thaùnh Pheâroâ, yù thöùc mình laø keû coù toäi (Lc 5:1-11), vôùi loøng khieâm nhöôøng maïnh meõ cuûa ngöôøi toâi tôù ñau khoå (x. Is 42tt), vôùi loøng mong muoán "ñöôïc aên" bôûi nhöõng ngöôøi ñöôïc giao phoù cho hoï trong vieäc thi haønh thöøa taùc vuï haøng ngaøy.
60. Chính vieäc cöû haønh cuõng giaùo duïc linh muïc ñeå ngaøi ñaït tôùi bình dieän vaø phaåm chaát chuû toïa naøy. Toâi xin nhaéc laïi, noù khoâng phaûi laø vieäc chaáp nhaän trí thöùc, cho duø toaøn boä trí tueä cuõng nhö moïi nhaïy caûm cuûa chuùng ta ñeàu phaûi tham gia vaøo ñoù. Vì vaäy, linh muïc ñöôïc ñaøo taïo nhôø vieäc chuû toïa lôøi noùi vaø cöû chæ maø Phuïng vuï voán ñaët leân moâi vaø leân tay ngaøi. Ngaøi khoâng ngoài treân moät ngai vaøng [18] bôûi vì Chuùa trò vì vôùi söï khieâm nhöôøng cuûa moät ngöôøi phuïc vuï. Ngaøi khoâng ñaùnh cöôùp söï chuù yù khoûi vò trí trung taâm cuûa baøn thôø, voán laø daáu chæ Chuùa Kitoâ, Ñaáng maø töø caïnh söôøn bò ñaâm thaâu chaûy ra maùu vaø nöôùc, nhôø ñoù maø caùc Bí tích cuûa Giaùo hoäi ñöôïc thieát laäp vaø laø trung taâm cuûa lôøi ca tuïng vaø taï ôn cuûa chuùng ta. [19]
Ñeán gaàn baøn thôø ñeå daâng cuûa leã, vò linh muïc ñöôïc giaùo duïc veà loøng khieâm nhöôøng vaø thoáng hoái baèng nhöõng lôøi: "Laïy Chuùa laø Thieân Chuùa, xin thöông nhaän chuùng con ñang heát loøng khieâm nhöôøng thoáng hoái, vaø xin cho hy leã chuùng con daâng tröôùc Toân Nhan hoâm nay ñöôïc ñeïp loøng Chuùa" [20]. Ngaøi khoâng theå döïa vaøo chính mình ñeå thi haønh thöøa taùc vuï ñaõ ñöôïc uûy thaùc cho ngaøi vì Phuïng vuï môøi goïi ngaøi caàu nguyeän ñeå ñöôïc thanh taåy qua daáu chæ cuûa nöôùc, khi ngaøi ñoïc: "Laïy Chuùa, xin röûa con saïch heát loãi laàm, toäi con phaïm, xin Ngaøi thanh taåy" [21].
Nhöõng lôøi maø Phuïng vuï ñaët leân moâi ngaøi coù nhöõng noäi dung khaùc nhau, ñoøi hoûi nhöõng aâm saéc chuyeân bieät. Ngheä thuaät cöû haønh ñích thöïc ñoøi linh muïc phaûi coi troïng nhöõng lôøi nhö vaäy. Nhöõng ñieàu naøy taïo neân hình daïng vaø hình thöùc cho caûm xuùc noäi taâm cuûa ngaøi, coù luùc phaûi khaån caàu Chuùa Cha nhaân danh coäng ñoaøn, coù luùc phaûi daïy doã coäng ñoaøn, coù luùc laïi tung hoâ ñoàng thanh vôùi toaøn theå coäng ñoaøn.
Trong Kinh nguyeän Thaùnh Theå - trong ñoù moïi ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi ñeàu tham gia baèng caùch laéng nghe vôùi loøng toân kính, im laëng vaø xen keõ baèng nhöõng lôøi tung hoâ [22] (IGMR 78-79) - vò chuû toïa coù söùc maïnh, nhaân danh toaøn theå daân thaùnh, ñeå töôûng nhôù tröôùc maët Chuùa Cha leã daâng cuûa Con Ngöôøi trong Böõa Tieäc Ly, ñeå leã daâng bao la aáy coù theå ñöôïc laøm cho hieän dieän môùi meû treân baøn thôø. Ngaøi tham gia vaøo leã daâng ñoù leã baèng vieäc daâng chính mình ngaøi. Linh muïc khoâng theå thuaät laïi Böõa Tieäc Ly cho Chuùa Cha maø khoâng töï mình trôû thaønh ngöôøi tham döï vaøo ñoù. Ngaøi khoâng theå noùi: "Taát caû caùc con haõy caàm laáy maø aên, vì naøy laø Mình Thaày seõ bò noäp vì caùc con," maø laïi khoâng soáng theo cuøng moät öôùc muoán daâng chính thaân theå mình, maïng soáng mình cho nhöõng ngöôøi ñöôïc giao phoù cho ngaøi. Ñaây laø ñieàu dieãn ra khi thi haønh thöøa taùc vuï cuûa ngaøi.
Töø taát caû nhöõng ñieàu treân vaø töø nhieàu ñieàu khaùc, linh muïc lieân tuïc ñöôïc ñaøo taïo bôûi haønh ñoäng cöû haønh.
* * *
61. Trong laù thö naøy, toâi chæ muoán chia seû moät soá suy tö maø chaéc chaén khoâng khai thaùc heát kho taøng bao la cuûa vieäc cöû haønh caùc maàu nhieäm thaùnh. Toâi yeâu caàu taát caû caùc giaùm muïc, linh muïc vaø phoù teá, nhöõng ngöôøi ñaøo taïo trong caùc chuûng vieän, nhöõng ngöôøi höôùng daãn trong caùc khoa thaàn hoïc vaø caùc tröôøng thaàn hoïc, vaø taát caû caùc giaùo lyù vieân haõy giuùp daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa ruùt tæa ñöôïc töø doøng suoái ñaàu tieân cuûa linh ñaïo Kitoâ giaùo. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi lieân tuïc taùi khaùm phaù söï phong phuù cuûa caùc nguyeân taéc toång quaùt ñöôïc trình baøy trong nhöõng ñoaïn ñaàu tieân cuûa Hieán cheá Sacrosanctum Concilium, naém baét moái lieân heä maät thieát giöõa hieán cheá ñaàu tieân cuûa Coâng Ñoàng ñoàng naøy vaø taát caû nhöõng hieán cheá khaùc. Vì lyù do naøy, chuùng ta khoâng theå quay trôû laïi hình thöùc nghi leã maø caùc nghò phuï Coâng ñoàng, cum Petro et sub Petro [cuøng vôùi Pheâroâ vaø döôùi Pheâroâ], caûm thaáy caàn phaûi caûi caùch, chaáp thuaän, döôùi söï höôùng daãn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vaø tuaân theo löông taâm cuûa hoï trong tö caùch muïc töû, caùc nguyeân taéc maø töø ñoù cuoäc caûi caùch ñaõ phaùt sinh ra. Caùc thaùnh Giaùo hoaøng Phaoloâ VI vaø Gioan Phaoloâ II, khi pheâ chuaån caùc saùch phuïng vuï ñöôïc caûi caùch, ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II [töø saéc leänh cuûa Coâng Ñoàng Chung Vatican II], ñaõ baûo ñaûm loøng trung thaønh cuûa vieäc caûi toå cuûa Coâng ñoàng. Vì lyù do naøy, toâi ñaõ vieát töï saéc Traditionis custodes, ñeå Giaùo hoäi, baèng nhieàu ngoân ngöõ khaùc nhau, coù theå naâng leân moät vaø cuøng moät lôøi caàu nguyeän coù khaû naêng phaùt bieåu söï hieäp nhaát cuûa mình. [23]
Nhö toâi ñaõ vieát, toâi döï ñònh söï thoáng nhaát naøy seõ ñöôïc taùi laäp trong toaøn theå Giaùo Hoäi thuoäc Nghi leã Roâma.
62. Toâi muoán laù thö naøy giuùp chuùng ta khôi daäy söï ngaïc nhieân thaùn phuïc tröôùc veû ñeïp cuûa söï thaät cöû haønh Kitoâ giaùo, ñeå nhaéc nhôû chuùng ta veà söï caàn thieát cuûa vieäc ñaøo taïo phuïng vuï ñích thöïc, vaø nhaän ra taàm quan troïng cuûa moät ngheä thuaät cöû haønh ñeå phuïc vuï chaân lyù cuûa Maàu nhieäm Vöôït qua vaø phuïc vuï söï tham gia vaøo ñoù cuûa taát caû nhöõng ai ñaõ ñöôïc röûa toäi, moãi ngöôøi tuøy theo ôn goïi cuûa mình.
Taát caû söï phong phuù naøy khoâng xa caùch ñoái vôùi chuùng ta. Noù naèm ngay trong caùc nhaø thôø cuûa chuùng ta, trong caùc ngaøy leã cuûa Kitoâ giaùo chuùng ta, ôû tính trung taâm cuûa Ngaøy cuûa Chuùa, trong quyeàn naêng cuûa caùc bí tích maø chuùng ta cöû haønh. Ñôøi soáng Kitoâ höõu laø moät haønh trình taêng tröôûng khoâng ngöøng. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñeå mình ñöôïc ñaøo taïo trong nieàm vui vaø söï hieäp thoâng.
63. Vì ñieàu naøy, toâi mong muoán ñeå laïi cho anh chò em moät chæ daãn nöõa ñeå tuaân theo doïc haønh trình cuûa chuùng ta. Toâi môøi anh chò em taùi khaùm phaù yù nghóa cuûa naêm phuïng vuï vaø Ngaøy cuûa Chuùa. Caû hai ñieàu naøy cuõng ñaõ ñöôïc Coâng Ñoàng ñeå laïi cho chuùng ta (Xem Sacrosanctum Concilium, caùc soá 102-111).
64. Döôùi aùnh saùng cuûa taát caû nhöõng gì chuùng ta ñaõ noùi ôû treân, chuùng ta thaáy raèng naêm phuïng vuï cho chuùng ta khaû theå taêng tröôûng trong söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà maàu nhieäm Chuùa Kitoâ, dìm cuoäc soáng chuùng ta vaøo maàu nhieäm Töû naïn vaø Phuïc sinh cuûa Ngöôøi, chôø ñôïi Ngöôøi trôû laïi trong vinh quang. Ñaây laø moät söï ñaøo taïo lieân tuïc thöïc söï. Cuoäc soáng cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø moät chuoãi söï kieän hoãn loaïn ngaãu nhieân, söï kieän naøy noái tieáp söï kieän kia. Ñuùng hôn, noù laø moät haønh trình chính xaùc, moät cöû haønh maø töø moät cöû haønh haøng naêm veà söï cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi cho ñeán cöû haønh keá tieáp, laøm chuùng ta neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ngöôøi, ñang khi chuùng con mong ñôïi nieàm hy voïng hoàng phuùc, vaø ngaøy trôû laïi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ðaáng Cöùu Ðoä chuùng con [24].
65. Khi thôøi gian ñöôïc laøm neân môùi nhôø maàu nhieäm Söï Cheát vaø Söï Phuïc Sinh cuûa Ngöôøi, cöù moãi ngaøy thöù taùm, Giaùo Hoäi laïi cöû haønh bieán coá cöùu roãi chuùng ta trong ngaøy cuûa Chuùa. Tröôùc khi laø moät giôùi luaät, Chuùa nhaät laø moät hoàng phuùc maø Thieân Chuùa ban cho daân toäc cuûa Ngöôøi; vaø vì lyù do naøy, Giaùo hoäi baûo veä noù baèng moät giôùi luaät. Vieäc cöû haønh Chuùa nhaät cung caáp cho coäng ñoàng Kitoâ höõu khaû theå ñöôïc Bí tích Thaùnh Theå ñaøo taïo. Töø Chuùa Nhaät naøy ñeán Chuùa Nhaät noï, lôøi cuûa Chuùa Phuïc Sinh soi saùng cuoäc hieän sinh cuûa chuùng ta, muoán ñaït ñöôïc trong chuùng ta muïc ñích maø lôøi aáy ñaõ ñöôïc sai ñi. (X. Is 55: 10-11) Töø Chuùa Nhaät naøy ñeán Chuùa Nhaät noï, vieäc röôùc Mình vaø Maùu Thaùnh Chuùa Kitoâ cuõng muoán bieán cuoäc ñôøi chuùng ta trôû thaønh cuûa leã ñeïp loøng Chuùa Cha, trong söï hieäp thoâng chia seû, hieáu khaùch, phuïc vuï huynh ñeä. Töø Chuùa Nhaät naøy ñeán Chuùa Nhaät noï, naêng löïc cuûa Baùnh ñöôïc Beû naâng ñôõ chuùng ta trong vieäc loan baùo Tin Möøng, trong ñoù tính chaân chính cuûa vieäc chuùng ta cöû haønh ñaõ töï ñöôïc toû hieän.
Chuùng ta haõy töø boû nhöõng luaän ñieäu luaän chieán cuûa mình ñeå cuøng nhau laéng nghe nhöõng gì Chuùa Thaùnh Thaàn noùi vôùi Giaùo hoäi. Chuùng ta haõy lo baûo veä söï hieäp thoâng cuûa chuùng ta. Chuùng ta haõy tieáp tuïc ngaïc nhieân thaùn phuïc tröôùc veû ñeïp cuûa Phuïng vuï. Maàu nhieäm Vöôït qua ñaõ ñöôïc ban cho chuùng ta. Chuùng ta haõy ñeå cho mình ñöôïc ñoùn nhaän bôûi öôùc muoán cuûa Chuùa ñöôïc tieáp tuïc aên Leã Vöôït Qua cuûa Ngöôøi vôùi chuùng ta. Taát caû nhöõng ñieàu naøy döôùi con maét cuûa Ñöùc Maria, Meï cuûa Giaùo hoäi.
Ban haønh taïi Roâma,
taïi Nhaø thôø Thaùnh Gioan Lateâranoâ, vaøo ngaøy 29 thaùng 6,
Leã Troïng caùc Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ, caùc Toâng ñoà,
naêm 2022, naêm thöù möôøi trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa toâi.
Phanxicoâ
- - - - - - - - - - - - -
Moïi ngöôøi haõy kính sôï, caû theá giôùi haõy run sôï, vaø caùc taàng trôøi haõy haân hoan
Khi Chuùa Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng, hieän dieän treân baøn thôø trong tay cuûa moät linh muïc!
OÂi, söï cao caû vaø phaåm giaù tuyeät vôøi!
OÂi söï khieâm nhöôøng cao caû! OÂi söï uy nghi khieâm ha!
Chuùa cuûa vuõ truï, Thieân Chuùa vaø Con Thieân Chuùa,
Töï haï mình ñeán noãi ñeå cöùu roãi chuùng con
Ngöôøi ñaõ giaáu mình döôùi hình baùnh taàm thöôøng!
Hôõi anh em, anh em haõy nhìn vaøo söï khieâm nhöôøng cuûa Thieân Chuùa,
Vaø thoå loä heát coõi loøng tröôùc maët Ngöôøi!
Haõy haï mình xuoáng ñeå anh em coù theå ñöôïc Ngöôøi naâng leân cao!
Khoâng giöõ ñieàu gì cuûa anh em cho chính anh em,
ñeå Ñaáng ban chính mình Ngöôøi hoaøn toaøn cho anh em coù theå ñoùn nhaän anh em hoaøn toaøn!
Thaùnh Phanxicoâ Assisi
Thö göûi Toaøn boä Nhaø Doøng II, 26-29
- - - - - - - - - - - - -
[1] Xem Ñöùc Leâoâ Caû, Baøi giaûng LXXIV: Veà Chuùa Leân trôøi II, 1: "quod [...] Redemptoris nostri conspicuum fuit, in sacramenta transivit" [ñieàu hieån hieän cuûa Chuùa Cöùu Chuoäc ñöôïc chuyeån qua caùc bí tích].
[2] Kinh tieàn tuïng Phuïc sinh III, Saùch leã Roâma (2008) tr. 367: "Ngöôøi ñaõ bò saùt teá maø khoâng coøn cheát nöõa, duø ñaõ bò gieát maø vaãn soáng luoân maõi".
[3] Xem Saùch Leã Roâma (2008) tr. 532.
[4] Xem Thaùnh Augustinoâ, Chuù giaûi caùc Thaùnh vònh. Tv. 138,2; Kinh nguyeän sau baøi ñoïc thöù baày, Voïng Phuïc sinh, Saùch leã Roâma (2008) tr. 359; Treân caùc cuûa daân, caàu cho Giaùo Hoäi (B), Saùch leã Roâma (2008) tr. 1076.
[5] Xem Thaùnh Augustinoâ, Trong khaûo luaän veà Tin Möøng Gioan XXVI, 13.
[6] Xem Thoâng ñieäp Mediator Dei (20 thaùng 11, 1947) trong AAS 39 (1947) 532.
[7] AAS 56 (1964) 34.
[8] R. Guardini Liturgische Bildung [Ñaøo taïo Phuïng vuï] (1923) trong Liturgie und liturgische Bildung [Phuïng vuï vaø Vieäc Ñaøo taïo Phuïng vuï] (Mainz 1992) tr. 43.
[9] R. Guardini Der Kultakt und die gegenw#rtige Aufgabe der Liturgischen Bildung [Haønh vi thôø phöôïng vaø Nhieäm vuï thöïc söï Daøo taïo Phuïng vuï] (1964) trong Liturgie und liturgische Bildung [Phuïng vuï vaø Vieäc Ñaøo taïo Phuïng vuï] (Mainz 1992) tr. 14.
[10] De Ordinatione Episcopi, Presbyterorum et Diaconorum [veà vieäc phong chöùc Giaùm Muïc, linh muïc vaø phoù teá] (1990) tr. 95: "Agnosce quod age, imitare quod sugarabis, et vitam tuam mysrio dominic... crossis conforma" [Haõy bieát vieäc con laøm, haõy baét chöôùc vieäc con giaûng daïy vaø ñôøi soáng con phuø hôïp vôùi maàu nhieäm thaäp giaù Chuùa]
[11] Ñöùc Leâoâ Caû, Baøi giaûng LXIII: De Passione Domini [veà Cuoäc Khoå naïn cuûa Chuùa]III, 7.
[12] Thaùnh Ireâneâ thaønh Lyon, Adversus hoereses [Choáng laïc giaùo]IV, 20,7.
[13] R. Guardini Liturgische Bildung [Ñaøo taïo Phuïng vuï] (1923) trong Liturgie und liturgische Bildung [Phuïng vuï vaø Vieäc Ñaøo taïo Phuïng vuï] (Mainz 1992) tr. 36.
[14] Cantico delle Creature (Ca khuùc Taïo vaät], Fonti Francescane, tr. 263; Baûn Tieáng Anh, Francis of Assisi, Early Documents, vol. I, 113.
[15] R. Guardini Liturgische Bildung [Ñaøo taïo Phuïng vuï] (1923) trong Liturgie und liturgische Bildung [Phuïng vuï vaø Vieäc Ñaøo taïo Phuïng vuï](Mainz 1992) tr. 99.
[16] Xem Chæ thò Institutio Generalis Missalis Romani caùc soá 45; 51; 54-56; 66; 71; 84; 88; 271.
[17] Xem Toâng huaán Evangelii gaudium, (24 thaùng 11 naêm 2013) caùc soá 135-144.
[18] Xem chæ thò Institutio Generalis Missalis Romani n. 310.
[19] Lôøi caàu nguyeän thaùnh hieán trong Nghi thöùc thaùnh hieán nhaø thôø vaø baøn thôø (1977) tr. 102.
[20] Saùch leã Roâma (2008) tr. 515: " Laïy Chuùa laø Thieân Chuùa, xin thöông nhaän chuùng con ñang heát loøng khieâm nhöôøng thoáng hoái, vaø xin cho hy leã chuùng con daâng tröôùc Toân Nhan hoâm nay ñöôïc ñeïp loøng Chuùa. ".
[21] Saùch Leã Roâma (2008) tr. 515: "Laïy Chuùa, xin röûa con saïch heát loãi laàm, toäi con phaïm, xin Ngaøi thanh taåy".
[22] Xem Chæ thò Institutio Generalis Missalis Romani, caùc soá 78-79.
[23] Xem Ñöùc Phaoloâ VI, Toâng hieán Missale Romanum (3 thaùng 4, 1969) trong AAS 61 (1969) 222.
[24] Saùch leã Roâma (2008) tr. 598: "...mong ñôïi nieàm hy voïng hoàng phuùc, vaø ngaøy trôû laïi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng Cöùu Ñoä chuùng con ".