Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong thaùnh leã ñaàu naêm môùi 2023,
ngaøy hoøa bình theá giôùi
Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong thaùnh leã ñaàu naêm môùi 2023, ngaøy hoøa bình theá giôùi.
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An
Vatican (VietCatholic News 01-01-2023) - Ngaøy 1 thaùng Gieâng naêm 2023 khoâng chæ ñaùnh daáu ngaøy baét ñaàu moät naêm môùi - ñoù coøn laø Leã troïng Ñöùc Maria, Meï Thieân Chuùa, vaø Ngaøy Hoøa bình Theá giôùi laàn thöù 54.
Hai leã kyû nieäm naøy lieân keát vôùi nhau bôûi vì, nhö Thaùnh Phaoloâ Ñeä Luïc ñaõ vieát vaøo naêm 1974, Ñöùc Maria laø Nöõ Vöông Hoøa Bình.
Trong baøi giaûng thaùnh leã luùc 10h saùng, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Meï thaùnh cuûa Thieân Chuùa! Ñaây laø lôøi tung hoâ haân hoan cuûa Daân thaùnh Thieân Chuùa vang voïng treân ñöôøng phoá EÂpheâsoâ vaøo naêm 431, khi caùc Nghò phuï Coâng ñoàng tuyeân boá Ñöùc Maria laø Meï Thieân Chuùa. Söï thaät naøy laø moät döõ lieäu cô baûn cuûa ñöùc tin, nhöng treân heát, ñoù laø moät söï thaät kyø dieäu. Thieân Chuùa coù moät ngöôøi Meï vaø do ñoù gaén boù maõi maõi vôùi nhaân loaïi cuûa chuùng ta, gioáng nhö moät ñöùa treû vôùi meï cuûa mình, ñeán möùc nhaân loaïi cuûa chuùng ta laø nhaân loaïi cuûa Ngaøi. Ñoù laø moät söï thaät ñaùng kinh ngaïc vaø an uûi, ñeán noãi Coâng ñoàng gaàn ñaây nhaát, nhoùm hoïp taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ naøy, ñaõ tuyeân boá raèng, "baèng söï nhaäp theå cuûa mình, Con Thieân Chuùa, theo moät caùch naøo ñoù, ñaõ keát hôïp vôùi moãi caù nhaân. Ngaøi laøm vieäc baèng baøn tay con ngöôøi, Ngaøi suy nghó baèng khoái oùc con ngöôøi, Ngaøi haønh ñoäng baèng yù chí con ngöôøi vaø yeâu thöông baèng traùi tim con ngöôøi. Ñöôïc sinh ra bôûi Ñöùc Trinh Nöõ Maria, Ngöôøi ñaõ thöïc söï trôû thaønh moät ngöôøi trong chuùng ta, gioáng chuùng ta moïi söï, tröø toäi loãi" (Gaudium et Spes, 22). Ñoù laø ñieàu Thieân Chuùa ñaõ laøm khi ñöôïc sinh ra bôûi Ñöùc Maria: Ngöôøi ñaõ baøy toû tình yeâu cuï theå cuûa Ngöôøi ñoái vôùi nhaân loaïi chuùng ta, ñoùn nhaän noù moät caùch thöïc söï vaø troïn veïn. Anh chò em thaân meán, Thieân Chuùa khoâng yeâu chuùng ta baèng lôøi noùi nhöng baèng vieäc laøm; khoâng phaûi töø "treân cao", nhöng "ñeán gaàn", chính xaùc laø töø "trong" xaùc thòt cuûa chuùng ta, bôûi vì nôi Meï Maria, Ngoâi Lôøi ñaõ trôû neân xaùc phaøm, bôûi vì Chuùa Kitoâ tieáp tuïc coù moät traùi tim baèng thòt ñaäp cho moãi ngöôøi chuùng ta!
Meï thaùnh cuûa Thieân Chuùa! Nhieàu cuoán saùch vaø boä saùch quan troïng ñaõ ñöôïc vieát veà töôùc hieäu naøy cuûa Ñöùc Meï. Tuy nhieân, nhöõng lôøi naøy phaàn lôùn ñaõ ñi vaøo trí oùc vaø traùi tim cuûa Daân thaùnh Thieân Chuùa qua lôøi caàu nguyeän ñôn sô vaø quen thuoäc ñi keøm vôùi nhòp ñieäu haøng ngaøy cuûa chuùng ta, nhöõng khoaûnh khaéc meät moûi vaø nhöõng khaùt voïng lôùn nhaát cuûa chuùng ta: ñoù laø Kinh Kính Möøng. Sau moät vaøi caâu ruùt ra töø lôøi Chuùa, phaàn thöù hai cuûa lôøi nguyeän tieáp tuïc: "Thaùnh Maria, Ñöùc Meï Chuùa Trôøi, caàu cho chuùng con laø keû coù toäi..." Lôøi khaån caàu naøy, thöôøng ñöôïc laëp ñi laëp laïi trong ngaøy, ñaõ cho pheùp Thieân Chuùa ñeán gaàn, qua Ñöùc Maria, trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø lòch söû cuûa chuùng ta. Laïy Meï Thieân Chuùa, xin caàu cho chuùng con laø nhöõng keû toäi loãi# Lôøi kinh aáy ñöôïc ñoïc baèng nhieàu ngoân ngöõ khaùc nhau, treân nhöõng chuoãi haït Maân Coâi vaø vaøo nhöõng luùc caàn thieát, tröôùc aûnh thaùnh hoaëc khi ñi treân ñöôøng. Meï Thieân Chuùa luoân ñaùp laïi lôøi khaån caàu naøy; Meï nghe nhöõng lôøi thænh caàu cuûa chuùng ta; aüm Con cuûa Meï trong voøng tay, Meï chuùc laønh cho chuùng ta vaø mang ñeán cho chuùng ta tình yeâu dòu daøng cuûa Thieân Chuùa nhaäp theå. Toùm laïi, Meï Maria cho chuùng ta nieàm hy voïng. Vaøo ñaàu naêm nay, chuùng ta caàn hy voïng, cuõng nhö traùi ñaát caàn möa. Naêm nay môû ra vôùi vieäc cöû haønh Meï Thieân Chuùa vaø Meï cuûa chuùng ta, noùi vôùi chuùng ta raèng chìa khoùa cuûa nieàm hy voïng laø Meï Maria vaø ñieäp ca cuûa nieàm hy voïng laø lôøi khaån caàu, Meï Thaùnh Thieân Chuùa. Vaø hoâm nay, chuùng ta phoù thaùc Ñöùc Giaùo Hoaøng danh döï Beâneâñictoâ XVI cho Meï Raát Thaùnh cuûa chuùng ta, xin Meï ñoàng haønh vôùi ngaøi treân haønh trình töø theá gian naøy ñeán vôùi Thieân Chuùa.
Chuùng ta haõy ñaëc bieät caàu xin Meï cuûa chuùng ta cho nhöõng ngöôøi con trai vaø con gaùi cuûa Meï ñang ñau khoå vaø khoâng coøn söùc ñeå caàu nguyeän, vaø cho raát nhieàu anh chò em cuûa chuùng ta treân khaép theá giôùi laø naïn nhaân cuûa chieán tranh, ñang traûi qua nhöõng ngaøy leã naøy trong boùng toái vaø giaù laïnh, trong ngheøo ñoùi vaø sôï haõi, ñaém chìm trong baïo löïc vaø thôø ô! Ñoái vôùi taát caû nhöõng ai khoâng coù hoøa bình, chuùng ta haõy khaån caàu Ñöùc Maria, ngöôøi phuï nöõ ñaõ mang ñeán theá giôùi vò Hoaøng töû hoøa bình (x. Is 9:6; Gal 4:4). Nôi Meï, Nöõ Vöông Hoøa Bình, lôøi chuùc phuùc maø chuùng ta ñaõ nghe trong baøi ñoïc thöù nhaát ñaõ ñöôïc neân troïn: "Nguyeän Chuùa ñoaùi thöông nhìn ñeán anh em vaø ban bình an cho anh em" (Ds 6:26). Döôùi baøn tay cuûa moät ngöôøi Meï, bình an cuûa Thieân Chuùa muoán ñi vaøo nhaø cuûa chuùng ta, traùi tim cuûa chuùng ta vaø theá giôùi cuûa chuùng ta. Tuy nhieân, chuùng ta phaûi laøm gì ñeå nhaän ñöôïc söï bình an ñoù?
Chuùng ta haõy ñeå nhöõng ngöôøi maø chuùng ta gaëp trong baøi Tin Möøng hoâm nay höôùng daãn, nhöõng ngöôøi ñaàu tieân nhìn thaáy Ñöùc Meï vaø Haøi Nhi: ñoù laø caùc muïc ñoàng Beâlem. Hoï laø nhöõng ngöôøi ngheøo vaø coù leõ hôi thoâ loã, vaø ñeâm ñoù hoï ñang laøm vieäc. Tuy nhieân, hoï, chöù khoâng phaûi nhöõng ngöôøi uyeân baùc hay quyeàn theá, laïi laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân nhaän ra Thieân Chuùa giöõa chuùng ta, Thieân Chuùa ñaõ trôû neân ngheøo khoù vaø yeâu thöông ôû vôùi ngöôøi ngheøo. Tin Möøng nhaán maïnh hai ñieàu raát ñôn giaûn maø caùc muïc ñoàng ñaõ laøm: nhöõng ñieàu ñôn giaûn nhöng khoâng phaûi luùc naøo cuõng deã daøng. Hoï ñaõ ñi vaø thaáy. Hai haønh ñoäng: Ñi vaø thaáy.
Ñaàu tieân, ñi. Tin Möøng cho chuùng ta bieát raèng caùc muïc ñoàng "voäi vaøng ra ñi" (Lc 2:16). Hoï ñaõ khoâng chôø ñôïi xung quanh. Luùc ñoù laø ban ñeâm, hoï phaûi giöõ ñaøn gia suùc, vaø töï nhieân hoï caûm thaáy meät moûi: hoï coù theå deã daøng chôø ñôïi bình minh, trì hoaõn cho ñeán khi maët trôøi moïc ñeå ñi xem Haøi Nhi naèm trong maùng coû. Thay vaøo ñoù, hoï ra ñi moät caùch voäi vaõ, bôûi vì trong boái caûnh lieân quan ñeán nhöõng ñieàu quan troïng, chuùng ta caàn phaûi phaûn öùng nhanh choùng vaø khoâng chôø ñôïi, vì "aân suûng cuûa Thaùnh Thaàn khoâng theå chaäm treã" (SAINT AMBROSE, Commentary on Saint Luke, 2). Vaø theá laø hoï gaëp ñöôïc Ñaáng Meâsia, Ñaáng ñöôïc chôø ñôïi trong nhieàu theá kyû, Ñaáng maø raát nhieàu ngöôøi khaùc ñaõ tìm kieám töø laâu.
Thöa anh chò em, neáu chuùng ta muoán chaøo ñoùn Thieân Chuùa vaø söï bình an cuûa Ngöôøi, chuùng ta khoâng theå khoanh tay ñöùng nhìn moïi vieäc toát ñeïp hôn. Chuùng ta caàn ñöùng daäy, nhaän ra nhöõng khoaûnh khaéc cuûa aân suûng, leân ñöôøng vaø maïo hieåm. Chuùng ta caàn phaûi maïo hieåm! Hoâm nay, trong ngaøy ñaàu naêm môùi naøy thay vì ñöùng suy nghó vaø hy voïng moïi thöù seõ thay ñoåi, chuùng ta neân töï hoûi baûn thaân: "Naêm nay mình muoán ñi ñaâu? Toâi coù theå giuùp ai ñaây?" Raát nhieàu ngöôøi, trong Giaùo hoäi vaø ngoaøi xaõ hoäi, ñang chôø ñôïi ñieàu toát laønh maø anh chò em vaø chæ anh chò em môùi coù theå laøm, hoï ñang chôø ñôïi söï giuùp ñôõ cuûa anh chò em. Ngaøy nay, giöõa söï thôø ô laøm teâ lieät caùc giaùc quan cuûa chuùng ta, söï thôø ô laøm teâ lieät traùi tim chuùng ta vaø söï caùm doã laõng phí thôøi gian daùn maét vaøo baøn phím tröôùc maøn hình maùy tính, nhöõng ngöôøi chaên chieân ñang keâu goïi chuùng ta leân ñöôøng vaø tham gia vaøo theá giôùi cuûa chuùng ta, ñeå baån tay cuûa chuùng ta vaø ñeå laøm moät soá toát. Hoï ñang môøi goïi chuùng ta gaùc laïi nhieàu thoùi quen vaø nhöõng tieän nghi cuûa chuùng ta ñeå môû loøng ñoùn nhaän nhöõng ñieàu môùi meû cuûa Thieân Chuùa, nhöõng ñieàu ñöôïc tìm thaáy trong söï khieâm nhöôøng phuïc vuï, trong söï can ñaûm chaêm soùc ngöôøi khaùc. Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy baét chöôùc caùc muïc ñoàng: chuùng ta haõy mau maén leân ñöôøng!
Tin Möøng cho chuùng ta bieát khi ñeán nôi, caùc muïc ñoàng "gaëp ñöôïc baø Maria, oâng Giuse vaø haøi nhi naèm trong maùng coû" (c. 16). Sau ñoù, Tin Möøng noùi theâm raèng "sau khi nhìn thaáy" Haøi Nhi (x. caâu 17), hoï leân ñöôøng, ñaày kinh ngaïc, ñeå noùi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc veà Chuùa Gieâsu, toân vinh vaø chuùc tuïng Thieân Chuùa veà moïi ñieàu hoï ñaõ nghe vaø thaáy (x. 17-18, 20). Ñieàu quan troïng laø hoï ñaõ nhìn thaáy Ngöôøi. Ñieàu quan troïng laø nhìn thaáy, nhìn quanh vaø gioáng nhö nhöõng ngöôøi chaên chieân, döøng laïi tröôùc Haøi Nhi ñang naèm trong voøng tay cuûa meï Ngöôøi. Khoâng noùi gì, khoâng hoûi gì, khoâng laøm gì. Chæ ñôn giaûn laø nhìn trong thinh laëng, toân thôø vaø chieâm ngöôõng tình yeâu dòu daøng vaø an uûi cuûa Thieân Chuùa laøm ngöôøi, vaø Meï cuûa Ngöôøi vaø cuõng laø Meï cuûa chuùng ta. Vaøo ñaàu naêm nay, trong soá taát caû nhöõng ñieàu khaùc maø chuùng ta muoán laøm vaø traûi nghieäm, chuùng ta haõy daønh moät chuùt thôøi gian ñeå nhìn, ñeå môû maét vaø chuù yù tröôùc nhöõng gì thöïc söï quan troïng: ñoù laø Thieân Chuùa vaø anh chò em cuûa chuùng ta. Chuùng ta haõy can ñaûm ñeå traûi nghieäm ñieàu kyø dieäu cuûa cuoäc gaëp gôõ, ñoù laø phong caùch cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø moät caùi gì ñoù raát khaùc vôùi söï quyeán ruõ cuûa theá giôùi, laø thöù döôøng nhö laøm chuùng ta bình tónh. Ñieàu kyø dieäu cuûa Thieân Chuùa vaø cuûa cuoäc gaëp gôõ mang laïi cho chuùng ta bình an; theá giôùi chæ coù theå gaây meâ chuùng ta vaø mang laïi söï an taâm.
Ñaõ bao nhieâu laàn, trong cuoäc soáng baän roän cuûa chuùng ta, chuùng ta khoâng döøng laïi, duø chæ moät luùc, ñeå gaàn guõi vôùi Chuùa vaø laéng nghe lôøi Ngöôøi, ñeå ñoïc kinh, ñeå toân thôø vaø ngôïi khen Ngöôøi. Chuùng ta cuõng laøm nhö vaäy vôùi nhöõng ngöôøi khaùc: baän bòu vôùi coâng vieäc cuûa mình hoaëc lo chuyeän tieán leân, chuùng ta khoâng coù thôøi gian ñeå laéng nghe vôï, choàng mình, noùi chuyeän vôùi con caùi, hoûi han chuùng xem chuùng thöïc söï theá naøo, vaø khoâng chæ ñôn giaûn laø veà vieäc hoïc taäp hoaëc söùc khoûe cuûa chuùng. Vaø thaät toát bieát bao khi chuùng ta daønh thôøi gian laéng nghe nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi, nhöõng oâng baø cuûa chuùng ta, ñeå ghi nhôù yù nghóa saâu xa hôn cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta vaø tìm laïi coäi nguoàn cuûa mình. Chuùng ta cuõng haõy töï hoûi, lieäu chuùng ta coù khaû naêng nhìn thaáy nhöõng ngöôøi haøng xoùm, nhöõng ngöôøi soáng trong cuøng moät toøa nhaø, nhöõng ngöôøi chuùng ta gaëp haøng ngaøy treân ñöôøng phoá hay khoâng. Anh chò em, chuùng ta haõy noi göông caùc muïc ñoàng: chuùng ta haõy hoïc caùh nhìn! Ñeå hieåu laøm sao nhìn baèng traùi tim cuûa chuùng ta. Chuùng ta haõy hoïc caùch nhìn.
Ñi vaø thaáy. Hoâm nay Chuùa ñaõ ñeán giöõa chuùng ta vaø Meï Thieân Chuùa ñaët Ngöôøi tröôùc maét chuùng ta. Chuùng ta haõy khaùm phaù laïi nhieät tình ñi ra vaø ngaïc nhieân khi nhìn thaáy bí maät coù theå laøm cho naêm nay thöïc söï "môùi", vaø nhôø ñoù vöôït qua söï meät moûi vì beá taéc hoaëc söï yeân bình giaû taïo quyeán ruõ.
Vaø giôø ñaây, thöa anh chò em, toâi môøi taát caû anh chò em haõy nhìn leân Ñöùc Trinh Nöõ Maria. Chuùng ta haõy caàu khaån Meï ba laàn, nhö ngöôøi daân EÂpheâsoâ ñaõ caàu xin: Laïy Meï thaùnh Thieân Chuùa! Laïy Meï thaùnh Thieân Chuùa! Laïy Meï thaùnh Thieân Chuùa!
Chuùc anh chò em ngaøy môùi toát laønh vaø haïnh phuùc!
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaHOLY MASS ON THE SOLEMNITY OF MARY, MOTHER OF GOD 54th WORLD DAY OF PEACE HOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS St Peter's Basilica Sunday, 1st January 2023)