Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI qua ñôøi
Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI qua ñôøi.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 31-12-2022) - "Toâi ñau buoàn thoâng baùo raèng Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI ñaõ qua ñôøi luùc 9 giôø 34 phuùt, saùng nay, ngaøy 31 thaùng Möôøi Hai naêm 2022, taïi Ñan vieän Meï Giaùo hoäi taïi Vatican".
Treân ñaây laø tuyeân boá cuûa oâng Matteo Bruni, Giaùm ñoác Phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh. OÂng cho bieát theâm raèng: "Caùc thoâng tin chi tieát seõ ñöôïc thoâng baùo cuï theå sau. Saùng thöù Hai, muøng 02 thaùng Gieâng naêm 2023, thi haøi Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng seõ ñöôïc quaøn taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ ñeå caùc tin höõu coù theå vieáng".
Trong cuoäc gaëp gôõ giôùi baùo chí luùc giöõa tröa, oâng Bruni cho bieát theâm raèng leã an taùng Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng seõ ñöôïc cöû haønh saùng thöù Naêm, ngaøy 05 thaùng Gieâng naêm 2023, luùc 9 giôø 30, taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ vaø do Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ cöû haønh. OÂng cuõng noùi raèng Ñöùc Bieån Ñöùc ñaõ ñeå laïi nhöõng chæ daãn roõ raøng veà haäu söï cuûa ngaøi, ñaëc bieät laø leã an taùng ñôn sô. Ngöôøi ta cuõng ñöôïc bieát Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng ñaõ chòu pheùp Xöùc daàu hoâm thöù Tö, 28 thaùng Möôøi Hai naêm 2022.
Tin Ñöùc Bieån Ñöùc XVI qua ñôøi gaây ngôõ ngaøng cho moïi ngöôøi, vì trong thoâng caùo coâng boá luùc 3 giôø chieàu, ngaøy 30 thaùng Möôøi Hai, oâng Matteo Bruni cho bieát: "Ñeâm thöù Naêm 29 thaùng Möôøi Hai, Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng ñaõ nguû ngon. Ngöôøi cuõng tham döï thaùnh leã trong phoøng. Tình traïng cuûa ngöôøi vaãn nhö tröôùc ñoù".
Ñöùc Bieån Ñöùc XVI thoï gaàn 96 tuoåi, ñöôïc baàu laøm Giaùo hoaøng ngaøy 19 thaùng Tö naêm 2005, khi ñöôïc 78 tuoåi, keá nhieäm thaùnh Gioan Phaoloâ II, vaø töø nhieäm ngaøy 11 thaùng Hai naêm 2013, sau 7 naêm 315 ngaøy cai quaûn Giaùo hoäi.
Vaøi neùt tieåu söû
Ñöùc Bieån Ñöùc XVI tuïc danh teân laø Joseph Ratzinger, sinh ngaøy 16 thaùng Tö naêm 1927, taïi laøng Martktl am Inn, mieàn Bavaria, nam Ñöùc, gaàn bieân giôùi AÙo vaø thuoäc giaùo phaän Passau. Thaân phuï ngaøi laø moät hieán binh. Ngaøi coù moät ngöôøi anh linh muïc laø Ñöùc oâng Georg Ratzinger, qua ñôøi caùch ñaây 2 naêm, thoï 96 tuoåi, nguyeân laø Giaùm ñoác ca ñoaøn nhaø thôø chính toøa giaùo phaän Regensburg, vaø coù moät ngöôøi chò teân laø Maria, qua ñôøi naêm 1991.
Thaày Joseph Ratzinger ñöôïc chòu chöùc linh muïc naêm 1951 cuøng vôùi anh ruoät, vaø naêm 1957 ñaäu Tieán só Thaàn hoïc taïi Ñaïi hoïc Munich. Tieáp ñeán, cha laàn löôït daïy thaàn hoïc tín lyù vaø thaàn hoïc cô baûn taïi ñaïi hoïc Freising (1958-1959), Ñaïi hoïc Bonn (1959-69), Muenster (1963-66), vaø taïi Tuebingen (1966 ñeán 1969). Naêm 1969, cha Ratzinger ñöôïc boå nhieäm laøm giaùo sö tín lyù vaø lòch söû tín lyù taïi Ñaïi hoïc Regensburg, vaø cuõng laøm Phoù Vieän tröôûng taïi ñaây cho ñeán naêm 1977.
Trong thôøi Coâng ñoàng chung Vatican II, cha Ratzinger laøm coá vaán thaàn hoïc cho Ñöùc Hoàng y Joseph Frings, Toång giaùm muïc Giaùo phaän Koeln, tham döï Coâng ñoàng. Cha cuõng giöõ moät vai troø coù aûnh höôûng trong caùc cuoäc thaûo luaän giöõa caùc tham döï vieân ngöôøi Ñöùc taïi Coâng ñoàng vaø coù tieáng laø moät "thaàn hoïc gia caáp tieán".
Sau Coâng ñoàng, cha Ratzinger xuaát baûn nhieàu taùc phaåm, trong ñoù coù cuoán "Daãn vaøo Kitoâ giaùo", "Tín lyù vaø maïc khaûi", "Theá maït luaät". Naêm 1969, cha ñöôïc boå nhieäm laøm thaønh vieân UÛy ban Thaàn hoïc quoác teá.
Naêm 1977, Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI boå nhieäm cha Joseph Ratzinger laøm Toång giaùm muïc Munich, giaùo phaän lôùn thöù ba taïi Ñöùc. Moät naêm sau, 1978, ngaøi ñöôïc thaêng Hoàng y.
Naêm 1982, Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II môøi Ñöùc Hoàng y Ratzinger veà Roma laøm Toång tröôûng Boä Giaùo lyù ñöùc tin, chöùc vuï ngaøi ñaûm traùch cho ñeán khi ñöôïc baàu laøm Giaùo hoaøng. Cô quan naøy coù nhieäm vuï baûo veä vaø thaêng tieán giaùo lyù tinh tuyeàn cuûa Giaùo hoäi. Ñaây cuõng laø Boä quan troïng nhaát taïi Toøa Thaùnh sau Phuû Quoác Vuï khanh. Vôùi nhieäm vuï naøy, ba laàn moãi thaùng, vaøo nhöõng buoåi chieàu thöù Saùu, Ñöùc Hoàng y Ratzinger gaëp Ñöùc Thaùnh cha Gioan Phaoloâ II ñeå töôøng trình vaø trao ñoåi veà nhöõng vaán ñeà lôùn cuûa Giaùo hoäi veà phöông dieän ñaïo lyù.
Ñöùc Hoàng y Ratzinger nhieàu laàn leân tieáng vaïch roõ nhöõng höôùng ñi sai traùi cuûa caùc nhaø thaàn hoïc ñoái laäp, thaàn hoïc giaûi phoùng maùc xít, nhöõng laïm duïng trong söù vuï cuûa giaùo daân, ñoàng tính luyeán aùi, nhöõng traøo löu coå voõ truyeàn chöùc linh muïc cho nöõ giôùi, traøo löu nöõ quyeàn cöïc ñoan, keå caû nôi moät soá nöõ tu, naïn phaù thai, nam nöõ soáng chung tröôùc khi keát hoân, nhöõng laïm duïng trong vieäc caûi toå phuïng vuï vaø caû nhaïc Rock duøng trong nhaø thôø nöõa.
Trong nhieäm vuï baûo veä ñaïo lyù tinh tuyeàn cuûa Giaùo hoäi, vaø nhieàu khi phaûi duøng bieän phaùp kyû luaät ñoái vôùi caùc nhaø thaàn hoïc coá tình duy trì ñaïo lyù sai traùi, Ñöùc Hoàng y Ratzinger thöôøng bò dö luaän coi laø "ñaïi phaùp toøa ñieàu tra". Nhöng hôn moät laàn trong caùc cuoäc phoûng vaán, ngaøi baùc boû nhaõn hieäu nhö theá.
Ñöùc Hoàng y Ratzinger cuõng thöôøng pheâ bình beänh baøn giaáy lan traøn trong Giaùo hoäi vaø söï saûn xuaát oà aït caùc vaên kieän, phuùc trình, caùc cuoäc hoäi hoïp quaù nhieàu. Moät laàn, khi ñöôïc hoûi: "Phaûi chaêng Toøa Thaùnh seõ hoaït ñoäng toát ñeïp hôn neáu ñaët truï sôû taïi Ñöùc?", Ñöùc Hoàng y Ratzinger noùi: "Nhö theá seõ thaät laø moät thaûm hoïa, vì Giaùo hoäi seõ trôû thaønh moät cô caáu coù toå chöùc thaùi quaù. Caùc thaùnh laø nhöõng ngöôøi coù tinh thaàn saùng taïo, chöù khoâng phaûi laø nhöõng coâng chöùc baøn giaáy!".
Thaùng Möôøi Moät naêm 2002, Ñöùc Hoàng y Ratzinger ñöôïc baàu laøm Nieân tröôûng Hoàng y ñoaøn, sau khi Ñöùc Hoàng y Bernardin Gantin töø chöùc vaø trôû veà queâ höông Benin cuûa ngaøi beân Phi Chaâu.
Ñöùc Hoàng y Joseph Ratzinger ñaõ ñaéc cöû trong maät nghò "chôùp nhoaùng", chæ 24 tieáng ñoàng hoà sau khi khai maïc, vaø trong laàn boû phieáu thöù Tö, chieàu ngaøy 19 thaùng Tö naêm 2005.
Nghæ höu
Trong gaàn 10 naêm töø sau khi töø nhieäm, Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng cö nguï taïi Ñan vieän Meï Giaùo hoäi ôû Noäi thaønh Vatican. Goïi laø ñan vieän vì ngoâi nhaø naøy, trong nhöõng naêm tröôùc ñoù, ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II choïn laøm nôi caùc nöõ tu chieâm nieäm, töø caùc doøng khaùc nhau, laàn löôït ñeán ñaây soáng vaø caàu nguyeän cho Giaùo hoäi, cho söù vuï cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng.
Sau khi töø nhieäm, Ñöùc Bieån Ñöùc XVI ñaõ choïn Ñan vieän naøy laøm nôi cö nguï, vaø Ñan vieän ñöôïc bieán caûi ñeå thích hôïp hôn vôùi tình traïng söùc khoûe cuûa ngaøi.
Trôï giuùp ngaøi trong ñôøi soáng thöôøng nhaät, coù vò bí thö rieâng laø Ñöùc Toång giaùm muïc Georg Ganswein, vaø coù boán chò giaùo daân thaùnh hieán "Memores Domini" (töôûng nhôù Chuùa) thuoäc Phong traøo Hieäp thoâng vaø giaûi phoùng. Ngoaøi ra, coù moät thaày y taù thuoäc sôû y teá cuûa Vatican thöôøng vaãn ñeán Ñan vieän Meï Giaùo hoäi nôi Ñöùc Bieån Ñöùc cö nguï ñeå saên soùc ngaøi. Saên soùc ngaøi veà y teá, coù giaùo sö baùc só Patrizio Polisca, 69 tuoåi, ngöôøi ñaõ töø laâu saên soùc söùc khoûe cuûa ngaøi khi coøn laøm Giaùo hoaøng.