Baøi giaûng cuûa Ñöùc Phanxicoâ
trong Thaùnh leã taïi Nur-Sultan
Toâng du Kazakhstan, Baøi giaûng cuûa Ñöùc Phanxicoâ trong Thaùnh leã taïi Nur-Sultan.
Vuõ Vaên An
Nur Sultan (VietCatholic News 15-09-2022) - Theo tin Toøa Thaùnh, vaøo luùc 16 giôø 45 ngaøy 14 thaùng 9, 2022, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ cöû haønh Thaùnh leã ñaïi traøo toân vinh Thaùnh Giaù, taïi Khu vöïc Tieån laõm ôû thuû ñoâ Nur-Sultan cuûa Kazakhstan. Duø ngöôøi Coâng Giaùo cuûa nöôùc naøy chæ chieám 1% daân soá 19 trieäu ngöôøi, raát ñoâng ñaõ luõ löôït tôùi tham döï Thaùnh leã naøy.
Trong Thaùnh leã naøy, Ñöùc Giaùo Hoaøng trình baày vôùi anh chò em tín höõu ñöôøng loái maàu nhieäm Chuùa duøng xöû lyù vôùi toäi loãi cuûa chuùng ta: môû cho chuùng ta moät chaân trôøi môùi. Sau ñaây laø nguyeân vaên baøi giaûng cuûa ngaøi, döïa vaøo baûn tieáng Anh cuûa Toøa Thaùnh.
Thaäp giaù laø caùi giaù cuûa söï cheát. Tuy nhieân, hoâm nay chuùng ta cöû haønh vieäc toân vinh thaäp giaù Chuùa Kitoâ, vì treân caây goã cuûa noù, Chuùa Gieâsu ñaõ töï mình gaùnh laáy moïi toäi loãi vaø ñieàu aùc cuûa theá giôùi chuùng ta, vaø ñaùnh baïi chuùng bôûi tình yeâu cuûa Ngöôøi. Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta cöû haønh ngaøy Leã hoâm nay. Lôøi Chuùa maø chuùng ta vöøa nghe cho chuùng ta thaáy vieäc töông phaûn raén caén vôùi raén cöùu ñaõ dieãn ra nhö theá naøo. Chuùng ta haõy cuøng nhau suy gaãm veà hai hình aûnh naøy.
Ñaàu tieân, raén caén. Nhöõng con raén naøy ñaõ taán coâng nhöõng ngöôøi, moät laàn nöõa, rôi vaøo toäi noùi choáng laïi Thieân Chuùa. Vieäc noùi choáng laïi Thieân Chuùa nhö vaäy khoâng phaûi chæ laø vieäc caøu nhaøu vaø phaøn naøn; ôû bình dieän saâu xa hôn, ñoù laø daáu hieäu cho thaáy trong loøng hoï, daân Israel ñaõ ñaùnh maát loøng tin cuûa hoï vaøo Ngöôøi vaø vaøo caùc lôøi höùa cuûa Ngöôøi. Khi daân Thieân Chuùa baêng qua sa maïc ñeå ñeán mieàn ñaát höùa, hoï ngaøy caøng meät moûi vaø khoâng coøn söùc chòu ñöïng cuoäc haønh trình nöõa (xem Daân soá 21: 4). Hoï trôû neân chaùn naûn; hoï maát hy voïng, vaø ñeán moät ñieåm naøo ñoù, thaäm chí hoï döôøng nhö coøn queân caû lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa. Thaäm chí hoï coøn thieáu caû söùc maïnh ñeå tin raèng chính Chuùa ñang höôùng daãn hoï ñeán moät vuøng ñaát dö thöøa.
Khoâng phaûi chuyeän tình côø khi khoâng coøn tin töôûng vaøo Thieân Chuùa nöõa, thì daân ñaõ bò raén ñoäc caén. Chuùng ta nhôù ñeán con raén ñaàu tieân ñöôïc ñeà caäp trong Kinh thaùnh, trong Saùch Saùng theá: keû caùm doã, keû ñaõ ñaàu ñoäc traùi tim cuûa Añam vaø Evaø vaø khieán hoï nghi ngôø Thieân Chuùa. Ma quyû, döôùi hình daïng moät con raén, ñaõ löøa hoï vaø gieo maàm ngôø vöïc trong hoï, thuyeát phuïc hoï raèng Thieân Chuùa khoâng toát, vaø thaäm chí coøn ghen tò vôùi töï do vaø haïnh phuùc cuûa hoï. Giôø ñaây, trong sa maïc, raén xuaát hieän trôû laïi, laàn naøy laø "raén löûa" (caâu 6). Noùi caùch khaùc, toäi nguyeân toå trôû laïi: daân Israel nghi ngôø Thieân Chuùa; hoï khoâng tin töôûng Ngöôøi; hoï phaøn naøn vaø hoï noåi loaïn choáng laïi Ñaáng ñaõ cho hoï söï soáng, vaø vì vaäy hoï gaëp caùi cheát cuûa hoï. Ñoù laø choã ñeå nhöõng traùi tim khoâng tin töôûng keát thuùc!
Anh chò em thaân meán, phaàn ñaàu tieân cuûa baøi töôøng thuaät naøy yeâu caàu chuùng ta xem xeùt kyõ nhöõng khoaûnh khaéc trong ñôøi soáng baûn thaân vaø coäng ñoàng cuûa chuùng ta khi söï tin caäy cuûa chuùng ta vaøo Chuùa vaø ngöôøi khaùc ñaõ khoâng coøn. Bieát bao laàn chuùng ta ñaõ trôû neân khoâ khan, chaùn naûn vaø thieáu kieân nhaãn trong sa maïc baûn thaân cuûa mình vaø ñaùnh maát muïc tieâu cuoäc haønh trình cuûa mình! ÔÛ ñaây cuõng vaäy, treân ñaát nöôùc roäng lôùn naøy, coù moät sa maïc. Duø vôùi taát caû veû ñeïp töï nhieân tuyeät vôøi cuûa noù, noù vaãn coù theå nhaéc nhôû chuùng ta veà söï meät moûi vaø khoâ caèn maø chuùng ta ñoâi khi mang trong loøng. Nhöõng giaây phuùt meät moûi vaø thöû thaùch, khi chuùng ta khoâng coøn ñuû söùc ñeå nhìn leân Chuùa. Caùc tình huoáng trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta khi, vôùi tö caùch caù nhaân, vôùi tö caùch Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi, chuùng ta coù theå bò caén bôûi con raén cuûa söï ngôø vöïc, bò ñaàu ñoäc bôûi söï vôõ moäng vaø tuyeät voïng, bi quan vaø cam chòu, vaø chæ chaêm chaêm vaøo baûn thaân, thieáu taát caû nhieät tình.
AÁy theá nhöng, vuøng ñaát naøy ñaõ traûi qua nhöõng "veát caén" ñau ñôùn khaùc trong lòch söû cuûa noù. Toâi nghó tôùi nhöõng con raén hung haõn baïo löïc, cuûa voâ thaàn baùch haïi vaø taát caû nhöõng khoaûng thôøi gian khoù khaên khi quyeàn töï do cuûa con ngöôøi bò ñe doïa vaø nhaân phaåm cuûa hoï bò xuùc phaïm. Chuùng ta neân giöõ cho kyù öùc veà nhöõng ñau khoå ñoù soáng ñoäng vaø khoâng queân nhöõng khoaûnh khaéc nghieät ngaõ naøo ñoù; neáu khoâng, chuùng ta coù theå coi chuùng nhö nöôùc chaåy döôùi caàu vaø nghó raèng baây giôø, moät laàn vaø maõi maõi, chuùng ta ñang ñi ñuùng ñöôøng. Khoâng. Hoøa bình khoâng bao giôø ñaït ñöôïc moät laàn vaø maõi maõi; gioáng nhö söï phaùt trieån toaøn dieän, coâng baèng xaõ hoäi vaø söï chung soáng haøi hoøa cuûa caùc daân toäc vaø truyeàn thoáng toân giaùo khaùc nhau, noù caàn ñöôïc phuïc hoài moãi ngaøy. Ñoøi hoûi moïi ngöôøi phaûi cam keát neáu Kazakhstan muoán tieáp tuïc phaùt trieån trong "tình huynh ñeä, ñoái thoaïi vaø hieåu bieát... xaây döïng nhöõng nhòp caàu lieân ñôùi vaø hôïp taùc vôùi caùc daân toäc, quoác gia vaø neàn vaên hoùa khaùc" (Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Dieãn vaên taïi Leã ñoùn tieáp, ngaøy 22 thaùng 9 Naêm 2001). Tuy nhieân, ngay caû tröôùc ñoù, chuùng ta caàn phaûi ñoåi môùi ñöùc tin cuûa mình vaøo Chuùa: nhìn leân treân, nhìn vaøo Ngöôøi vaø hoïc hoûi töø tình yeâu phoå quaùt vaø bò ñoùng ñinh cuûa Ngöôøi.
Vaø vì vaäy chuùng ta ñeán vôùi hình aûnh thöù hai: con raén cöùu. Khi daân chuùng ñang cheát vì raén löûa, Thieân Chuùa nghe lôøi caàu baàu cuûa Moâseâ vaø noùi vôùi oâng: "Haõy laøm moät con raén löûa vaø ñaët noù treân moät caây saøo. Neáu ai bò noù caén maø nhìn vaøo, thì seõ ñöôïc soáng "(Ds 21: 8). Vaø quaû thaät, "neáu ai bò raén caén, thì nhìn con raén ñoàng maø soáng" (caâu 9). Tuy nhieân, chuùng ta coù theå hoûi: Taïi sao Thieân Chuùa khoâng ñôn giaûn tieâu dieät nhöõng con raén ñoäc ñoù thay vì ñöa ra nhöõng chæ daãn chi tieát naøy cho Moâseâ? Caùch haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa cho chuùng ta thaáy caùch Ngöôøi ñoái phoù vôùi ñieàu aùc, toäi loãi vaø söï ngôø vöïc cuûa nhaân loaïi. Luùc ñoù, cuõng nhö baây giôø, trong traän chieán taâm linh vó ñaïi keùo daøi suoát lòch söû, Thieân Chuùa khoâng huûy dieät nhöõng thöù thaáp heøn vaø voâ giaù trò maø ñaøn oâng vaø ñaøn baø choïn theo ñuoåi. Raén ñoäc khoâng bieán maát; chuùng luoân ôû ñoù, naèm chôø, saün saøng caén xeù. Roài ñieàu gì ñaõ thay ñoåi, Chuùa laøm gì?
Chuùa Gieâsu noùi vôùi chuùng ta trong Tin Möøng: "Nhö Moâseâ ñaõ giöông cao con raén trong sa maïc, Con Ngöôøi cuõng seõ phaûi ñöôïc giöông cao nhö vaäy, ñeå ai tin vaøo Ngöôøi thì ñöôïc soáng muoân ñôøi" (Ga 3: 14-15). Ñaây laø söï thay ñoåi mang tính quyeát ñònh: con raén cöùu roãi ñaõ ñeán giöõa chuùng ta. Chuùa Gieâsu, ñaõ ñöôïc naâng leân treân caây thaäp giaù, khoâng cho pheùp nhöõng con raén ñoäc taán coâng chuùng ta ñeå gaây caùi cheát cho chuùng ta. Ñöông ñaàu vôùi söï khoán cuøng cuûa chuùng ta, Thieân Chuùa ban cho chuùng ta moät chaân trôøi môùi: neáu chuùng ta cöù chaêm chaêm nhìn vaøo Chuùa Gieâsu, thì noïc ñoäc cuûa söï döõ khoâng coøn chieán thaéng ñöôïc chuùng ta nöõa, vì treân thaäp giaù, Ngöôøi ñaõ töï mình mang laáy noïc ñoäc cuûa toäi loãi vaø söï cheát, vaø ñeø beïp söï huûy dieät söùc maïnh cuûa chuùng. Ñoù laø phaûn öùng cuûa Ñöùc Chuùa Cha ñoái vôùi söï laây lan cuûa söï döõ treân theá giôùi: Ngöôøi ñaõ ban cho chuùng ta Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñeán gaàn chuùng ta moät caùch maø chuùng ta khoâng bao giôø coù theå töôûng töôïng ñöôïc. "Ñaáng chaúng heà bieát toäi laø gì, thì Thieân Chuùa ñaõ bieán Ngöôøi thaønh hieän thaân cuûa toäi loãi vì chuùng ta" (2Cr 5:21). Ñoù laø söï vó ñaïi voâ haïn cuûa loøng thöông xoùt thaàn linh: Chuùa Gieâsu "trôû neân toäi loãi" vì chuùng ta. Chuùng ta coù theå noùi Chuùa Gieâsu treân thaäp giaù "ñaõ trôû thaønh moät con raén", ñeå khi nhìn chaèm chaèm vaøo Ngöôøi, chuùng ta coù theå choáng laïi nhöõng veát caén ñoäc cuûa nhöõng con raén ñoäc aùc taán coâng chuùng ta.
Thöa anh chò em, ñaây laø con ñöôøng, con ñöôøng daãn ñeán söï cöùu roãi cuûa chuùng ta, söï taùi sinh vaø söï phuïc sinh cuûa chuùng ta: nhìn Chuùa Gieâsu bò ñoùng ñinh. Töø ñænh cao cuûa thaäp giaù, chuùng ta coù theå nhìn cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø lòch söû cuûa caùc daân toäc cuûa chuùng ta moät caùch môùi meû. Vì töø thaäp giaù cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng ta hoïc ñöôïc tình yeâu thöông, chöù khoâng phaûi loøng haän thuø; loøng caûm thöông, chöù khoâng phaûi söï thôø ô; tha thöù chöù khoâng phaûi baùo thuø. Voøng tay dang roäng cuûa Chuùa Gieâsu laø voøng tay cuûa tình yeâu dòu daøng maø Thieân Chuùa muoán oâm chuùng ta vaøo loøng. Chuùng cho chuùng ta thaáy tình yeâu thöông huynh ñeä maø chuùng ta ñöôïc keâu goïi daønh cho nhau vaø cho moïi ngöôøi. Chuùng chæ cho chuùng ta con ñöôøng, con ñöôøng Kitoâ giaùo. Ñoù khoâng phaûi laø con ñöôøng aùp ñaët vaø cöôõng böùc, cuûa quyeàn löïc vaø ñòa vò; noù khoâng bao giôø vung thaäp giaù cuûa Chuùa Kitoâ choáng laïi anh chò em cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi maø Ngöôøi ñaõ hieán maïng soáng mình cho! Con ñöôøng cuûa Chuùa Gieâsu, con ñöôøng cöùu roãi thì khaùc: ñoù laø con ñöôøng cuûa moät tình yeâu khieâm nhöôøng nhöng khoâng vaø phoå quaùt, khoâng coù nhöõng chöõ "neáu", "vaø" hay "nhöng".
Ñuùng theá, vì treân goã thaäp giaù, Chuùa Kitoâ ñaõ loaïi boû noïc ñoäc khoûi con raén döõ. Nhö theá, laø moät Kitoâ höõu, coù nghóa laø soáng khoâng coù noïc ñoäc: khoâng caén xeù laãn nhau, khoâng phaøn naøn, ñoå loãi vaø ñaùnh sau löng, khoâng gieo raéc ñieàu aùc, khoâng laøm oâ nhieãm traùi ñaát baèng toäi loãi vaø khoâng tin töôûng voán phaùt xuaát töø teân aùc. Thöa anh chò em, chuùng ta ñaõ ñöôïc taùi sinh töø caïnh söôøn bò ñaâm thuûng cuûa Chuùa Gieâsu bò ñoùng ñinh. Xin cho chuùng con ñöôïc thoaùt khoûi chaát ñoäc cuûa söï cheát (xem Kn 1:14), vaø caàu xin nhôø aân suûng cuûa Thieân Chuùa, chuùng con caøng ñöôïc trôû neân Kitoâ höõu troïn veïn hôn bao giôø heát: thaønh caùc nhaân chöùng vui töôi cuûa cuoäc soáng môùi, cuûa tình yeâu vaø hoøa bình.