Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
trong thaùnh leã toân phong Chaân Phöôùc
cho Ñöùc Gioan Phaoloâ I
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong thaùnh leã toân phong Chaân Phöôùc cho Ñöùc Gioan Phaoloâ I.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 04-09-2022) - Luùc 10 giôø 30 saùng Chuùa nhaät 04 thaùng Chín naêm 2022, döôùi trôøi möa nheï, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï thaùnh leã taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ ñeå toân phong Ñöùc Coá Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ Ñeä Nhaát leân baäc chaân phöôùc.
Tröôùc ñoù, luùc 6 giôø 30 chieàu thöù Baûy, ngaøy 03 thaùng Chín naêm 2022, taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Gioan Lateâranoâ cuûa Roâma ñaõ coù buoåi canh thöùc caàu nguyeän ñeå chuaån bò cho ñaïi leã naøy. Chuùa nhaät, ngaøy 11 thaùng Chín naêm 2022, taïi laøng Canale d'Agordo, queâ höông cuûa ngaøi, thuoäc tænh Belluno Veneto, seõ coù leã taï ôn troïng theå.
Trong baøi giaûng thaùnh leã toân phong Chaân Phöôùc, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Chuùa Gieâsu ñang leân ñöôøng ñeán Gieârusalem, vaø baøi Tin Möøng hoâm nay cho chuùng ta bieát raèng "coù raát ñoâng ngöôøi cuøng ñi ñöôøng vôùi Ñöùc Gieâsu" (Lc 24:25). Ñoàng haønh vôùi Chuùa Gieâsu coù nghóa laø ñi theo Ngöôøi, trôû thaønh moân ñeä cuûa Ngöôøi. Tuy nhieân, thoâng ñieäp cuûa Chuùa cho nhöõng ngöôøi ñoù khoâng thöïc söï haáp daãn; thöïc teá laø, thoâng ñieäp ñoù khaù ñoøi hoûi: ai khoâng yeâu Ngaøi hôn gia ñình mình, ai khoâng vaùc thaäp töï giaù, ai coøn gaén boù vôùi cuûa caûi traàn theá, thì khoâng ñaùng ñöôïc laøm moân ñeä cuûa Ngöôøi (xem caâu 26-27.33). Taïi sao Chuùa Gieâsu noùi nhöõng ñieàu naøy vôùi ñaùm ñoâng? Nhöõng lôøi khuyeân naøy coù nghóa laø gì? Chuùng ta haõy coá gaéng traû lôøi nhöõng caâu hoûi naøy.
Ñaàu tieân, chuùng ta thaáy raát ñoâng ngöôøi theo Chuùa Gieâsu. Chuùng ta coù theå töôûng töôïng raèng nhieàu ngöôøi ñaõ bò thu huùt bôûi nhöõng lôøi noùi cuûa Ngaøi, ngaïc nhieân veà nhöõng ñieàu Ngaøi ñaõ laøm vaø xem Ngaøi nhö moät nguoàn hy voïng cho töông lai. Baát kyø baäc thaày naøo vaøo thôøi ñoù hoaëc, cho vaán ñeà ñoù, baát kyø nhaø laõnh ñaïo nhaïy beùn naøo maø laïi khoâng taän duïng lôøi noùi vaø söùc huùt cuûa mình ñeå loâi cuoán ñaùm ñoâng vaø laøm taêng söï noåi tieáng cuûa mình? Ñieàu töông töï cuõng xaûy ra ngaøy nay, vaøo nhöõng thôøi ñieåm khuûng hoaûng caù nhaân hoaëc xaõ hoäi, khi chuùng ta ñaëc bieät laø con moài cuûa caûm giaùc töùc giaän hoaëc caûm giaùc sôï haõi tröôùc nhöõng ñieàu ñe doïa töông lai cuûa chuùng ta. Chuùng ta trôû neân nhaïy caûm hôn vaø do ñoù, theo doøng caûm xuùc, chuùng ta tìm kieám nhöõng ngöôøi coù theå ñöông ñaàu vôùi hoaøn caûnh moät caùch khoân ngoan, thu lôïi töø noãi sôï haõi cuûa xaõ hoäi vaø höùa heïn trôû thaønh "vò cöùu tinh" coù theå giaûi quyeát moïi vaán ñeà cuûa xaõ hoäi, trong khi thöïc teá laø hoï tìm kieám söï chaáp thuaän roäng raõi hôn vaø quyeàn löïc lôùn hôn, döïa treân aán töôïng maø hoï taïo ra, cuõng nhö khaû naêng ñoái phoù ñöôïc vôùi moïi thöù.
Tin Möøng cho chuùng ta bieát raèng ñaây khoâng phaûi laø caùch cuûa Chuùa Gieâsu. Phong caùch cuûa Chuùa thaät khaùc bieät. Ñieàu quan troïng laø phaûi hieåu phong caùch cuûa Thieân Chuùa, caùch Ngaøi haønh ñoäng. Thieân Chuùa haønh ñoäng theo moät phong caùch rieâng, vaø phong caùch cuûa Thieân Chuùa khaùc vôùi phong caùch cuûa moät soá ngöôøi nhaát ñònh, vì Ngaøi khoâng khai thaùc nhu caàu cuûa chuùng ta hoaëc söû duïng söï deã bò toån thöông cuûa chuùng ta ñeå phaùt huy chính Ngaøi. Ngaøi khoâng muoán duï doã chuùng ta baèng nhöõng lôøi höùa löøa bòp hoaëc phaân phaùt söï öu aùi reû tieàn; Ngaøi khoâng baän taâm ñeán ñaùm ñoâng khoång loà. Ngaøi khoâng bò aùm aûnh bôûi nhöõng con soá; Ngaøi khoâng tìm kieám söï chaáp thuaän; Ngaøi khoâng thaàn töôïng hoùa thaønh coâng caù nhaân. Ngöôïc laïi, Ngaøi coù veû lo laéng khi moïi ngöôøi theo doõi Ngaøi vôùi söï haøo höùng vaø nhieät tình. Keát quaû laø, thay vì phuïc tuøng söï haáp daãn cuûa söï noåi tieáng - vì söï noåi tieáng raát quyeán ruõ - Ngaøi yeâu caàu moãi ngöôøi phaûi phaân ñònh caån thaän lyù do hoï ñi theo Ngaøi vaø nhöõng haäu quaû maø ñieàu ñoù seõ daãn ñeán. Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi trong ñaùm ñoâng, hoï theo Chuùa Gieâsu vì hoï hy voïng Ngaøi seõ laø moät nhaø laõnh ñaïo coù theå giaûi thoaùt hoï khoûi keû thuø, moät ngöôøi naém quyeàn, coù theå chia seû quyeàn löïc ñoù vôùi hoï, hoaëc moät ngöôøi laøm pheùp laï coù theå khieán tình caûnh ñoùi khaùt vaø beänh taät cuûa hoï bieán maát. Chuùng ta coù theå theo Chuùa vì nhieàu lyù do. Chuùng ta phaûi thöøa nhaän raèng moät soá trong nhöõng lyù do aáy laø traàn tuïc. Moät beà ngoaøi toân giaùo hoaøn haûo coù theå duøng ñeå che giaáu öôùc voïng thoûa maõn nhu caàu baûn thaân, tìm kieám uy tín caù nhaân, mong muoán coù moät ñòa vò xaõ hoäi nhaát ñònh hoaëc giöõ moïi thöù trong taàm kieåm soaùt, khao khaùt quyeàn löïc vaø ñaëc quyeàn, khao khaùt ñöôïc coâng nhaän, v.v.. Ngaøy nay ñieàu naøy vaãn xaûy ra giöõa caùc Kitoâ höõu. Tuy nhieân, ñoù khoâng phaûi laø phong caùch cuûa Chuùa Gieâsu. Ñoù khoâng theå laø phong caùch cuûa caùc moân ñeä vaø cuûa Giaùo hoäi cuûa Ngaøi. Neáu ai theo Chuùa Gieâsu vôùi tö lôïi naøy, thì ngöôøi ñoù ñaõ ñi sai ñöôøng.
Chuùa ñoøi hoûi moät thaùi ñoä khaùc. Ñi theo Ngaøi khoâng coù nghóa laø trôû thaønh moät phaàn cuûa trieàu ñình hay ñoaøn röôùc chieán thaéng, hay thaäm chí laø nhaän ñöôïc hôïp ñoàng baûo hieåm troïn ñôøi. Traùi laïi, noù coù nghóa laø "vaùc thaäp giaù mình" (Lc 14:27): laø vaùc nhö Ngaøi ñaõ vaùc gaùnh naëng cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc, bieán maïng soáng cuûa mình thaønh quaø taëng chöù khoâng phaûi laø vaät sôû höõu, tieâu hao cuoäc soáng nhö Chuùa Gieâsu ñaõ laøm trong tình yeâu quaûng ñaïi vaø thöông xoùt cuûa Ngaøi daønh cho chuùng ta. Ñaây laø nhöõng quyeát ñònh lieân quan ñeán toaøn boä cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Vì lyù do naøy, Chuùa Gieâsu muoán raèng caùc moân ñeä cuûa Ngaøi khoâng thích gì hôn tình yeâu naøy, ngay caû tình caûm saâu saéc nhaát vaø kho baùu lôùn nhaát cuûa hoï cuõng khoâng theå saùnh baèng.
Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, chuùng ta caàn nhìn vaøo Ngaøi nhieàu hôn laø chính chuùng ta, ñeå chuùng ta hoïc caùch yeâu vaø hoïc ñieàu naøy töø Ñaáng bò ñoùng ñinh. Nôi Ngöôøi, chuùng ta thaáy ñöôïc tình yeâu töï hieán ñeán taän cuøng, khoâng coù thöôùc ño vaø khoâng coù giôùi haïn. Thöôùc ño cuûa tình yeâu laø yeâu khoâng caàn thöôùc ño. Theo lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ, "chuùng ta laø ñoái töôïng cuûa tình yeâu baát dieät veà phaàn Thieân Chuùa" (Huaán duï trong buoåi ñoïc kinh Truyeàn Tin tröa Chuùa Nhaät, ngaøy 10 thaùng 9 naêm 1978). Moät tình yeâu baát dieät: noù khoâng bao giôø chìm döôùi chaân trôøi cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta; noù chieáu saùng chuùng ta vaø chieáu saùng caû nhöõng ñeâm ñen toái nhaát cuûa chuùng ta. Khi chuùng ta nhìn ngaém Chuùa bò ñoùng ñinh, chuùng ta ñöôïc môøi goïi höôùng leân nhöõng ñænh cao cuûa tình yeâu ñoù, ñeå ñöôïc thanh taåy nhöõng yù töôûng sai leäch cuûa chuùng ta veà Chuùa vaø veà söï töï haáp thuï cuûa chuùng ta, vaø yeâu Chuùa vaø nhöõng ngöôøi khaùc, trong Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi, keå caû nhöõng ngöôøi khoâng xem moïi thöù nhö chuùng ta, ñeå coù theå yeâu ngay caû keû thuø cuûa chuùng ta.
Yeâu ngay caû khi phaûi traû giaù baèng hy sinh, im laëng, hieåu laàm, coâ ñoäc, phaûn khaùng vaø ngöôïc ñaõi. Yeâu theo caùch naøy, ngay caû vôùi giaù naøy, bôûi vì, nhö Chaân phöôùc Gioan Phaoloâ cuõng ñaõ noùi, neáu baïn muoán hoân Chuùa Gieâsu bò ñoùng ñinh, "baïn khoâng theå khoâng cuùi xuoáng thaäp töï giaù vaø ñeå mình bò ñaâm bôûi moät vaøi chieác gai treân vöông mieän ñaàu cuûa Chuùa" (Tieáp kieán chung ngaøy 27 thaùng 9 naêm 1978). Moät tình yeâu kieân trì ñeán cuøng, choâng gai vaø taát caû: khoâng boû dôû moät nöûa, khoâng caét ngang, khoâng troán chaïy khoù khaên. Neáu chuùng ta khoâng ñaët muïc tieâu cao, neáu chuùng ta töø choái chaáp nhaän ruûi ro, neáu chuùng ta baèng loøng vôùi moät ñöùc tin xuoáng doác, nhö Chuùa Gieâsu noùi, chuùng ta gioáng nhö nhöõng ngöôøi muoán xaây moät toøa thaùp nhöng khoâng öôùc tính ñöôïc chi phí; hoï "ñaët neàn moùng", nhöng sau ñoù "khoâng theå hoaøn thaønh coâng vieäc" (caâu 29). Neáu noãi sôï ñaùnh maát baûn thaân khieán chuùng ta ngöøng coáng hieán baûn thaân mình, chuùng ta seõ boû qua moïi thöù: caùc moái quan heä vaø coâng vieäc, traùch nhieäm vaø cam keát, öôùc mô vaø thaäm chí caû nieàm tin cuûa chuùng ta. Vaø roài chuùng ta keát thuùc cuoäc soáng nöûa chöøng - vaø bao nhieâu ngöôøi soáng cuoäc ñôøi nöûa chöøng, vaø chuùng ta cuõng thöôøng bò caùm doã ñeå soáng nöûa chöøng - maø khoâng bao giôø thöïc hieän böôùc quyeát ñònh - ñaây laø yù nghóa cuûa vieäc soáng nöûa chöøng - maø khoâng bao giôø bay, khoâng bao giôø chaáp nhaän ruûi ro vì ñieàu toát, vaø khoâng bao giôø thöïc söï cam keát giuùp ñôõ ngöôøi khaùc. Chuùa Gieâsu hoûi chuùng ta moät caùch chính xaùc ñieàu naøy: haõy soáng theo Phuùc AÂm vaø anh em seõ soáng cuoäc ñôøi cuûa mình, khoâng phaûi nöûa chöøng maø laø troïn veïn. Haõy soáng theo Phuùc aâm, soáng cuoäc soáng, khoâng coù söï thoûa hieäp.
Anh chò em thaân meán, vò Chaân phöôùc môùi cuûa chuùng ta ñaõ soáng theo caùch ñoù: trong nieàm vui cuûa Tin Möøng, khoâng thoûa hieäp, yeâu thöông cho ñeán cuøng. Ngaøi theå hieän söï ngheøo khoù cuûa ngöôøi moân ñeä, khoâng chæ laø söï xa rôøi cuûa caûi vaät chaát, maø coøn chieán thaéng caùm doã ñaët mình laøm trung taâm, tìm kieám vinh quang cho chính mình. Traùi laïi, theo göông Chuùa Gieâsu, ngaøi laø moät muïc töû hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng. Ngaøi töï cho mình laø haït buïi maø Chuùa ñaõ kyù thaùc ñeå vieát (xem A. LUCIANI / JOHN PAUL I, Opera Omnia, Padua, 1988, quyeån II, 11). Ñoù laø lyù do taïi sao Ngaøi coù theå noùi: "Chuùa ñaõ khuyeán caùo ñieàu ñoù raát nhieàu: haõy khieâm toán. Ngay caû khi anh chò em ñaõ laøm ñöôïc nhöõng ñieàu tuyeät vôøi, haõy noùi: 'Chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi ñaày tôù voâ duïng' '(Tieáp kieán chung ngaøy 6 thaùng 9 naêm 1978).
Vôùi moät nuï cöôøi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ coá gaéng truyeàn ñaït söï toát laønh cuûa Chuùa. Thaät laø ñeïp bieát bao khi coù moät Hoäi Thaùnh coù khuoân maët vui veû, thanh thaûn vaø töôi cöôøi, moät Hoäi Thaùnh khoâng bao giôø ñoùng cöûa, khoâng bao giôø chai cöùng trong loøng, khoâng bao giôø than phieàn hay nuoâi döôõng loøng oaùn haän, khoâng giaän döõ hay noùng naûy, khoâng uû ruõ hay hoaøi nieäm veà quaù khöù, sa ngaõ vaøo thaùi ñoä ñi luøi laïi. Chuùng ta haõy caàu nguyeän vôùi ngaøi, laø cha vaø anh trai cuûa chuùng ta, vaø xin ngaøi ban cho chuùng ta "nuï cöôøi cuûa taâm hoàn", moät nuï cöôøi trong suoát khoâng löøa doái, nuï cöôøi cuûa taâm hoàn. Chuùng ta haõy caàu nguyeän, theo lôøi nguyeän rieâng cuûa Ngaøi: "Laïy Chuùa haõy ñoùn nhaän con nhö con laø, vôùi nhöõng khieám khuyeát cuûa con, vôùi nhöõng thieáu soùt cuûa con, nhöng haõy laøm cho con trôû thaønh nhöõng gì Chuùa muoán" (Tieáp kieân chung, ngaøy 13 thaùng 9 naêm 1978). Amen.
(Source: Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice VaticanaHOMILY OF HIS HOLINESS POPE FRANCIS Saint Peter's Square XXIII Sunday in Ordinary Time - Sunday, 4 September 2022)