Söï phaân ñònh ñoøi phaûi coù
moät töông quan con thaûo vôùi Thieân Chuùa
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Söï phaân ñònh ñoøi phaûi coù moät töông quan con thaûo vôùi Thieân Chuùa.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 01-09-2022) - Saùng thöù Tö, ngaøy 31 thaùng Taùm naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung hôn 5,000 tín höõu haønh höông, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû noäi thaønh Vatican. Coù gaàn 20 ñoâi taân hoân ñöôïc ngoài ôû nhöõng haøng gheá ñaàu.
Sau khi Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù, taùm giaùo daân laàn löôït ñoïc moät ñoaïn Tin möøng ngaén, baèng taùm thöù tieáng, trích töø ñoaïn 13 Tin möøng theo thaùnh Mattheâu (13,44.47.48), nhö sau:
"Nöôùc trôøi gioáng nhö chuyeän kho baùu choân giaáu trong ruoäng. Coù ngöôøi kia gaëp ñöôïc thì lieàn choân laïi roài vui möøng ñi baùn taát caû nhöõng gì mình coù ñeå mua thöûa ruoäng aáy. Nöôùc trôøi gioáng nhö chuyeän chieác löôùi thaû xuoáng bieån, gom ñöôïc ñuû thöù caù. Khi löôùi ñaày, ngöôøi ta keùo leân baõi, roài ngoài nhaët: caù toát thì cho vaøo gioû, coøn caù xaáu thì vöùt ra ngoaøi."
Baøi giaùo lyù
Trong phaàn huaán duï tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha baét ñaàu moät loaït baøi môùi veà söï phaân ñònh (discernimento), vaø baøi ñaàu tieân naøy coù töïa ñeà: "Phaân ñònh coù nghóa laø gì?"
Môû ñaàu baøi huaán duï, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Taàm quan troïng cuûa phaân ñònh
"Hoâm nay chuùng ta baét ñaàu moät chu kyø giaùo lyù môùi veà ñeà taøi phaân ñònh. Phaân ñònh laø moät haønh vi quan troïng lieân quan ñeán taát caû moïi ngöôøi, vì nhöõng choïn löïa laø phaàn thieát yeáu cuûa cuoäc soáng. Ta choïn moät moùn aên, moät y phuïc, moät hoïc trình, moät coâng vieäc, moät töông quan. Trong taát caû nhöõng ñieàu ñoù, coù cuï theå hoùa moät döï phoùng cuoäc soáng, vaø caû töông quan cuûa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa.
Trong Tin möøng, Chuùa Gieâsu noùi veà söï phaân ñònh baèng nhöõng hình aûnh ruùt töø ñôøi soáng thöôøng nhaät; ví duï, Ngaøi moâ taû caùc ngö phuû choïn caù toát vaø loaïi boû caù xaáu; hoaëc moät laùi buoân bieát nhaän ra, giöõa bao nhieâu haït trai, vieân ngoïc coù giaù trò hôn. Hoaëc ngöôøi kia, khi caøy böøa trong caùnh ñoàng, gaëp phaûi moät caùi gì ñoù laø moät kho taøng (Xc Mt 13,44-48).
Nhöõng khía caïnh cuûa phaân ñònh
Döôùi aùnh saùng nhöõng ví duï ñoù, söï phaân ñònh laø moät vieäc taäp luyeän trí tueä, kyõ naêng vaø caû yù chí ñeå ñoùn nhaän thôøi ñieåm thuaän tieän: ñoù laø nhöõng ñieàu kieän ñeå thöïc hieän moät söï choïn löïa toát. Cuõng coù moät giaù phaûi traû ñeå phaân ñònh coù theå trôû thaønh hieäu naêng. Ñeå thi haønh ngheà nghieäp cuûa mình toát ñeïp hôn, ngö phuû caàn chaáp nhaän vaát vaû, nhöõng ñeâm daøi treân bieån, vaø loaïi boû moät phaàn nhöõng caù ñaõ ñaùnh ñöôïc, chaáp nhaän moät söï maát maùt lôïi loäc ñeå mang laïi ñieàu toát cho nhöõng ngöôøi mình nhaém tôùi. Ngöôøi buoân ngoïc khoâng do döï chi taát caû ñeå mua vieân ngoïc; cuõng xaûy ra nhö vaäy vôùi ngöôøi gaëp moät kho taøng. Nhöõng tình traïng baát ngôø, khoâng ñònh tröôùc, trong ñoù ñieàu cô baûn laø nhaän nhaän ra taàm quan troïng vaø söï caáp thieát caàn ñöa ra quyeát ñònh.
Khía caïnh tình caûm trong phaân ñònh
"Tin möøng ñeà nghò moät khía caïnh quan troïng khaùc cuûa söï phaân ñònh: noù bao goàm caû nhöõng tình caûm. Ngöôøi ñaõ tìm ñöôïc moät kho taøng thì khoâng thaáy khoù khaên khi phaûi baùn taát caû, nieàm vui cuûa hoï caøng lôùn (Xc Mt 13,44). Töø maø thaùnh söû Tin möøng Mattheâu söû duïng chæ moät nieàm vui raát ñaëc bieät, maø khoâng thöïc taïi nhaân traàn naøo coù theå mang laïi; vaø thöïc vaäy, töø aáy raát ít ñöôïc duøng trong caùc ñoaïn khaùc cuûa Tin möøng, taát caû caùc ñoaïn ñoù ñeàu noùi veà cuoäc gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa. Ñoù laø nieàm vui cuûa caùc Ñaïo só, sau moät haønh trình daøi daüng vaø vaát vaû, ñaõ thaáy ngoâi sao taùi xuaát hieän (Xc 2,10); ñoù laø nieàm vui cuûa caùc phuï nöõ luùc töø ngoâi moä troáng trôû veà, sau khi nghe thieân thaàn loan baùo Chuùa soáng laïi (Xc Mt 28,8). Ñoù laø nieàm vui cuûa ngöôøi ñaõ tìm thaáy Chuùa.
Trong ngaøy phaùn xeùt chung, Thieân Chuùa seõ phaân ñònh ñoái vôùi chuùng ta. Nhöõng hình aûnh ngöôøi noâng daân, ngöôøi ñaùnh caù, ngöôøi laùi buoân laø ví duï nhöõng gì xaûy ra trong Nöôùc trôøi, moät Nöôùc ñöôïc bieåu loä qua nhöõng haønh ñoäng thoâng thöôøng cuûa cuoäc soáng, ñoøi phaûi coù laäp tröôøng. Vì theá, caàn coù söï phaân ñònh: nhöõng choïn löïa lôùn coù theå naûy sinh töø nhöõng hoaøn caûnh thoaït nhìn coù veû laø phuï thuoäc, nhöng chuùng toû ra coù tính caùch quyeát ñònh. Chuùng ta haõy nghó ñeán cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân giöõa caùc toâng ñoà Gioan vaø Anreâ vôùi Chuùa Gieâsu, moät cuoäc gaëp gôõ naûy sinh töø moät caâu hoûi ñôn sô: "Thöa Thaày, Thaày ôû ñaâu?" - "Haõy ñeán maø xem" (Xc Ga 1,38-39). Moät lôøi trao ñoåi raát ngaén, nhöng laø khôûi ñaàu cuûa moät söï thay ñoåi ñaùnh daáu troïn cuoäc ñôøi. Sau ñoù, nhieàu naêm, thaùnh söû Tin möøng tieáp tuïc nhaéc nhôù cuoäc gaëp gôõ aáy ñaõ thay ñoåi vónh vieãn baûn thaân ngaøi, vaø cuõng nhôù roõ giôø giaác: "Baáy giôø laø khoaûng 4 giôø chieàu" (v.39). Ñoù laø giôø, trong ñoù thôøi gian vaø vónh cöûu gaëp nhau trong cuoäc soáng cuûa thaùnh nhaân.
Tri thöùc, kinh nghieäm, tình caûm, yù chí: ñoù laø moät vaøi yeáu toá toái quan troïng ñeå phaân ñònh. Qua caùc baøi giaùo lyù naøy, chuùng ta seõ xeùt nhöõng yeáu toá khaùc, cuõng quan troïng.
Phaân ñònh ñoøi coá gaéng
Nhö toâi ñaõ noùi, söï phaân ñònh bao haøm söï vaát vaû. Theo Kinh thaùnh, chuùng ta khoâng ñöùng tröôùc moät cuoäc soáng ñaõ ñöôïc ñoùng goùi, vaø ta phaûi soáng. Thieân Chuùa môøi goïi chuùng ta löôïng ñònh vaø choïn löïa: Chuùa ñaõ taïo döïng chuùng ta nhö nhöõng ngöôøi töï do vaø Ngaøi muoán chuùng ta thöïc thi töï do cuûa mình. Vì theá phaân ñònh laø ñieàu ñoøi coá gaéng.
"Chuùng ta thöôøng traûi qua kinh nghieäm naøy: choïn moät ñieàu coù veû laø toát, nhöng thöïc söï khoâng phaûi nhö vaäy. Hoaëc bieát ñaâu laø ñieàu thöïc söï laø toát nhöng ta laïi khoâng choïn noù. Khaùc vôùi loaøi vaät, con ngöôøi coù theå sai laàm, coù theå khoâng muoán choïn moät caùch ñuùng ñaén. Kinh thaùnh chöùng toû ñieàu ñoù ngay töø nhöõng trang ñaàu tieân. Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi chæ thò roõ raèng: neáu ngöôi muoán soáng, neáu muoán vui höôûng cuoäc soáng, thì haõy nhôù mình laø thuï taïo, ngöôi khoâng phaûi laø tieâu chuaån ñieàu thieän vaø ñieàu aùc, vaø nhöõng choïn löïa ngöôi thöïc hieän seõ coù moät haäu quaû, cho ngöôi vaø cho nhöõng ngöôøi khaùc cuõng nhö cho theá giôùi (Xc St 2,16-17); ngöôi coù theå laøm cho ñaát trôû thaønh vöôøn caây tuyeät vôøi hoaëc bieán noù thaønh sa maïc cheát choùc. Moät giaùo huaán cô baûn: khoâng phaûi tình côø ñoù laø cuoäc ñoái thoaïi ñaàu tieân giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi.
Chuùa toân troïng töï do
Söï phaân ñònh vaát vaû nhöng khoâng theå thieáu ñöôïc ñeå soáng. Noù ñoøi hoûi toâi bieát mình, bieát ñaâu laø ñieàu toát cho toâi ôû ñaây vaø luùc naøy. Nhaát laø noù ñoøi phaûi coù moät töông quan con thaûo vôùi Thieân Chuùa. Thieân Chuùa laø Cha vaø khoâng ñeå chuùng ta leû loi, Ngaøi luoân saün saøng khuyeân nhuû chuùng ta, khích leä vaø ñoùn nhaän chuùng ta. Nhöng Ngaøi khoâng aùp ñaët yù muoán cuûa Ngaøi. Taïi sao? Vì Chuùa muoán ñöôïc yeâu meán chöù khoâng sôï haõi. Vaø tình yeâu chæ coù theå soáng trong töï do; ñeå hoïc soáng, ta phaûi hoïc yeâu, vaø ñeå ñöôïc vaäy caàn phaûi phaân ñònh. Öôùc gì Chuùa Thaùnh Linh höôùng daãn chuùng ta! Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa Thaùnh Linh moãi ngaøy, ñaëc bieät khi chuùng ta phaûi choïn löïa.
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc caùc thoâng dòch vieân laàn löôït toùm löôïc trong caùc thöù tieáng khaùc nhau, keøm theo lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Khi chaøo baèng tieáng Anh, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán caùc tín höõu ñeán töø Malta, Nigeria beân Phi chaâu vaø Myõ. Ngaøi noùi: "Toâi caàu xin cho taát caû anh chò em vaø thaân quyeán ñöôïc caùc ôn khoân ngoan, vui töôi vaø an bình maø Chuùa Thaùnh Linh roäng ban."
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû raèng: "Ngaøy mai, ngaøy 01 thaùng Chín laø kyû nieäm Theá chieán thöù II buøng noå, bieán coá ñaõ ghi ñaäm nhöõng neùt ñau thöông cho quoác gia Ba Lan. Öôùc gì vieäc nhôù laïi kinh nghieäm quaù khöù thuùc ñaåy anh chò em vun troàng hoøa bình nôi baûn thaân, gia ñình, trong ñôøi soáng xaõ hoäi vaø quoác teá. Xin Meï Maria naâng ñôõ anh chò em trong nhöõng choïn löïa haèng ngaøy nhöõng ñieàu thieän, coâng lyù vaø lieân ñôùi vôùi nhöõng ngöôøi tuùng thieáu, laøm naûy sinh trong taâm hoàn anh chò em hy voïng, vui töôi vaø töï do noäi taâm".
Baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm ñoâng ñaûo caùc nhoùm treû em chòu pheùp Theâm söùc, trong ñoù coù nhoùm thuoäc giaùo phaän Chiavari. Ngaøi noùi: "Caùc con thaân meán, chæ Chuùa Kitoâ môùi coù nhöõng lôøi mang söï soáng ñôøi ñôøi. Cha caàu chuùc caùc con luoân haêng say laøm chöùng cho Tin möøng vôùi nieàm vui haèng ngaøy trong ñôøi soáng caùc con, ñöôïc naâng ñôõ nhôø söùc maïnh cuûa chuùa Thaùnh Linh."
Ñöùc Thaùnh cha cuõng ñaëc bieät thaân aùi chaøo thaêm caùc tín höõu ñeán töø thaønh Rieti vaø Amatrice ôû mieàn trung YÙ vaø noùi: "Söï hieän dieän cuûa anh chò em gôïi laïi taâm trí toâi vuï ñoäng ñaát ngaøy 24 thaùng Taùm caùch ñaây saùu naêm taïi Amatrice, Accumoli vaø Arquata del Tronto. Toâi nhôù ñeán vaø caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi bò thieät maïng vaø taùi baøy toû söï gaàn guõi vôùi caùc thaân nhaân hoï. Toâi caàu mong tieáp tuïc söï giuùp ñôõ cuûa chính quyeàn vaø nhöõng ngöôøi thieän chí ñeå söï soáng coù theå taùi sinh taïi caùc laõnh thoå aáy".
Vaø sau cuøng, nhö thöôøng leä, Ñöùc Thaùnh cha nghó ñeán nhöõng ngöôøi giaø, caùc beänh nhaân, ngöôøi treû vaø caùc ñoâi taân hoân. Ngaøi noùi: "Toâi môøi goïi taát caû moãi ngaøy haõy tìm ñöôïc nieàm can ñaûm vaø hy voïng nôi Thieân Chuùa ñeå soáng troïn ôn goïi cuûa mình".
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.