Moät soá phaûn öùng veà dieãn vaên
Ñöùc Thaùnh cha xin loãi thoå daân Canada
Moät soá phaûn öùng veà dieãn vaên Ñöùc Thaùnh cha xin loãi thoå daân Canada.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Edmonton (RVA News 27-07-2022) - Ñaõ coù nhieàu phaûn öùng maïnh meõ töø nhieàu giôùi ñoái vôùi baøi dieãn vaên ñaàu tieân cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ treân ñaát Canada, saùng ngaøy 25 thaùng Baûy naêm 2022, taïi Maskwacis, gaàn thaønh phoá Edmonton, Canada.
Thuû töôùng Canada, oâng Justin Trudeau cuõng hieän dieän taïi cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân naøy, ñaõ chaøo möøng Ñöùc Thaùnh cha nhaân danh Giaùo hoäi Coâng giaùo, xin loãi caùc coäng ñoaøn thoå daân, vì moät soá tín höõu Kitoâ ñaõ coäng taùc vôùi chính quyeàn thöïc daân ôû Canada trong chính saùch ñoàng hoùa vaên hoùa caùc thoå daân, ñaëc bieät qua cheá ñoä caùc tröôøng noäi truù thoå daân.
Trong thoâng caùo cuûa chính phuû, oâng Trudeau noùi: "Qua lôøi xin loãi ñoù, Ñöùc Giaùo hoaøng ñaõ ñaùp öùng yeâu caàu cuûa UÛy ban toaøn quoác Canada veà söï thaät vaø hoøa giaûi hoài naêm 2015".
UÛy ban naøy ñaõ ñöa ra 95 ñeà nghò. Soá 58 keâu goïi Ñöùc Giaùo hoaøng "Xin loãi nhöõng ngöôøi soáng soùt, gia ñình vaø coäng ñoaøn cuûa hoï vì vai troø cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo trong nhöõng vuï laïm duïng veà tinh thaàn, vaên hoùa, caûm xuùc, theå lyù vaø tính duïc... trong caùc tröôøng noäi truù Coâng giaùo... Cuoäc gaëp gôõ hoâm nay taïi Maskwacis ñaõ khoâng theå xaûy ra neáu khoâng coù söï can ñaûm, vaän ñoäng vaø kieân trì cuûa nhöõng ngöôøi soáng soùt thuoäc caùc saéc daân ñaàu tieân, ngöôøi Inuit vaø ngöôøi lai, hoï chia seû kyù öùc vaø kinh nghieäm ñau thöông cuûa hoï".
Phaùi vieân haõng tin AP cuûa Myõ ñaõ phoûng vaán moät soá vò laõnh ñaïo thoå daân veà lôøi xin loãi cuûa Ñöùc Thaùnh cha:
OÂng Phil Fontaine, moät cöïu hoïc sinh tröôøng noäi truù, vaø cöïu thuû laõnh Hoäi ñoàng caùc "daân toäc ñaàu tieân", noùi raèng: "Ñaây laø moät thaønh ñaït veà phía coäng ñoàng thoå daân trong vieäc thuyeát phuïc Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñeán coäng ñoaøn chuùng toâi vaø haï mình tröôùc nhöõng ngöôøi soáng soùt, nhö ngaøi ñaõ laøm hoâm nay. Thaät laø ñaëc bieät. Vaø toâi bieát raèng ñieàu naøy raát coù yù nghóa ñoái vôùi nhieàu ngöôøi. Vaø moãi laàn ngaøi noùi xin loãi thì daân chuùng voã tay".
Tuø tröôûng Desmond Bull, thuoäc boä laïc Lous Bull, tuyeân boá trong moät cuoäc hoïp baùo raèng: "Coù theå chuùng ta caàn taát caû thôøi gian ñeå thaáu hieåu söï quan troïng cuûa luùc naøy... Neáu baïn muoán giuùp chuùng toâi chöõa laønh, thì haõy ngöng noùi vôùi chuùng toâi haõy boû qua ñi... Chuùng toâi khoâng theå boû qua khi maø nhöõng chaán thöông lieân theá heä aûnh höôûng treân moãi ngöôøi treû vaø moãi thaønh vieân, moãi gia ñình ñaõ coù moät cöïu hoïc sinh tröôøng noäi truù. Thay vì boû qua, toâi xin baïn haõy hoïc hoûi veà lòch söû, vaên hoùa, daân toäc chuùng toâi".
Veà phaàn tuø tröôûng Tony Alexis cuûa daân toäc Alexis Nakota Sioux, oâng noùi: "Lôøi Ñöùc Giaùo hoaøng laø moät söï xaùc nhaän nhöõng gì thöïc söï xaûy ra. Nhöng Ñöùc Giaùo hoaøng caàn tieáp tuïc baèng nhöõng haønh ñoäng, chöù khoâng theå chæ noùi toâi xin loãi, roài ra ñi".
Evelyn Korkmaz, moät ngöôøi soáng soùt, tuyeân boá trong moät cuoäc phoûng vaán: "Toâi ñaõ ñôïi 50 naêm lôøi xin loãi naøy, vaø sau cuøng toâi ñaõ nghe ñöôïc lôøi naøy. Raát tieác laø nhieàu ngöôøi cuûa nhieàu gia ñình vaø coäng ñoaøn khoâng coøn soáng ñeå thaáy nhö vaäy, vì ñaõ töï töû hoaëc vì nghieän ngaäp. Toâi hy voïng ñöôïc nghe vaøi keá hoaïch haønh ñoäng, caùch thöùc Giaùo hoäi seõ trao caùc vaên kieän, taøi lieäu vaø coù nhöõng böôùc cuï theå".
Tuø tröôûng Vernon Saddleback, thuoäc saéc daân Samson Cree, tuyeân boá trong moät cuoäc hoïp baùo: "Toâi nghe nhieàu ngöôøi soáng soùt trong coäng ñoaøn toâi phaán khôûi khi nghe Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ ñeán ñeå xin loãi. Nhöõng lôøi hoâm nay khoâng theå dieãn taû taàm möùc quan troïng cuûa haønh trình chöõa laønh ngaøy nay maø nhieàu thaønh phaàn daân toäc ñaàu tieân ñaõ traûi qua. Ñöùc Giaùo hoaøng xin loãi ngaøy hoâm nay laø moät ngaøy maø moãi ngöôøi treân theá giôùi caàn ngoài laïi vaø laéng nghe".
Baø Sandi Harpers, ôû Saskatoon bang Saskatchewn, ñaõ tham döï cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng nhaân danh baø meï quaù coá cuûa mình, moät cöïu hoïc sinh tröôøng noäi truù thoå daân, noùi raèng "Lôøi Ñöùc Giaùo hoaøng hoâm nay laø ñieàu caàn thieát, khoâng nhöõng ñeå daân chuùng ñöôïc nghe nhöng coøn cho Giaùo hoäi laõnh nhaän traùch nhieäm cuûa mình. Tuy nhieân moät soá thoå daân vaãn chöa saün saøng hoøa giaûi: Chuùng ta caàn daønh cho hoï thôøi gian ñeå chöõa laønh. Ñieàu naøy ñoøi thôøi gian daøi".
(AP 26-7-2022)