Ñöùc Thaùnh cha leân ñöôøng vieáng thaêm Canada
Ñöùc Thaùnh cha leân ñöôøng vieáng thaêm Canada.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 25-07-2022) - Saùng Chuùa nhaät 24 thaùng Baûy naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ leân ñöôøng thöïc hieän chuyeán toâng du moät tuaàn leã taïi Canada, cho ñeán ngaøy 30 thaùng Baûy naêm 2022.
Ngaøy ñaàu tieân ñöôïc daønh cho cuoäc haønh trình daøi cho chuyeán bay daøi hôn möôøi tieáng ñoàng hoà, vöôït qua quaõng ñöôøng 8,430 caây soá, hôn moät phaàn naêm voøng traùi ñaát.
Ñaây laø chuyeán toâng du thöù 37 trong hôn chín naêm trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa ngaøi. Ra tôùi phi tröôøng Fiumicino cuûa thaønh Roma, luùc 8 giôø 40, sau nghi thöùc tieãn bieät ñôn sô vôùi caùc ñaïi dieän cuûa haõng haøng khoâng ITA, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ duøng thang maùy ñeå leân maùy bay. Taïi ñaây ñaõ coù khoaûng 80 kyù giaû YÙ vaø nöôùc ngoaøi, vaø nhö thöôøng leä, trong soá 30 ngöôøi thuoäc ñoaøn tuøy tuøng cuûa Ñöùc Thaùnh cha, ngoaøi Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh Parolin, vaø Ñöùc Toång giaùm muïc Phuï taù Edgar Pena Parra, ngöôøi Venezuela. Ñaëc bieät, coù Ñöùc Hoàng y Marc Ouellet, ngöôøi Canada, Toång tröôûng Boä Giaùm muïc.
Maùy bay caát caùnh luùc 9 giôø 16 phuùt. Sau ñoù Ñöùc Thaùnh cha duøng xe laên, di chuyeån trong haønh lang nhoû cuûa maùy bay ñeå chaøo thaêm caùc kyù giaû thaùp tuøng.
Chaøo thaêm caùc kyù giaû
Trong lôøi chaøo thaêm caùc kyù giaû thuoäc hôn 10 quoác gia cuøng ñi, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
"Chaøo taát caû anh chò em! Caùm ôn anh chò em vì caùc hoaït ñoäng trong chuyeán ñi naøy: toâi coi ñaây nhö moät söï ñoàng haønh!"
Hoâm nay laø Chuùa nhaät, khoâng coù buoåi ñoïc kinh ôû Quaûng tröôøng,....
"Chuùng ta haõy chuù yù trong cuoäc vieáng thaêm naøy, nhö oâng [Matteo Bruni, Giaùm ñoác Phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh] vöøa noùi: ñaây laø moät cuoäc vieáng thaêm thoáng hoái, chuùng ta haõy thöïc hieän vôùi tinh thaàn ñoù..."
"Hoâm nay laø Ngaøy Theá giôùi caùc oâng baø noäi ngoaïi, laø nhöõng ngöôøi ñaõ thoâng truyeàn lòch söû, caùc truyeàn thoáng, taäp quaùn vaø bao nhieâu söï khaùc. Ngaøy nay chuùng ta caàn: trôû veà vôùi caùc oâng baø, theo nghóa nhöõng ngöôøi treû phaûi coù nhöõng tieáp xuùc vôùi oâng baø, hoïc hoûi töø nôi hoï, tìm laïi nhöõng caên coäi, khoâng phaûi ôû laïi ñoù, nhöng ñeå tieáp tuïc tieán böôùc, nhö caây phaûi kín muùc töø coäi reã söùc maïnh vaø ñeå sinh hoa traùi."
"Toâi vaãn luoân nhôù baøi thô cuûa Beraùrdez: taát caû nhöõng gì caây ñaõ sinh hoa traùi ñeàu ñeán töø nhöõng gì noù ñaõ coù töø ñaát, laø caùc oâng baø. Vaø toâi muoán nhaéc nhôù raèng, trong tö caùch laø tu só, nhöõng tu só nam nöõ cao nieân, "nhöõng oâng baø" trong ñôøi tu: ñöøng giaáu hoï ñi, hoï laø söï khoân ngoan cuûa moät gia ñình doøng tu; vaø caùc tu só treû, caùc taäp sinh, nam nöõ, chuùng ta haõy coù nhöõng tieáp xuùc vôùi hoï: hoï seõ keå cho chuùng ta nhöõng kinh nghieäm soáng, giuùp chuùng ta tieán böôùc."
"Moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù nhöõng oâng baø, moät soá ñaõ ra ñi, moät soá coøn soáng; ngaøy hoâm nay chuùng ta haõy ñaëc bieät nhôù ñeán caùc oâng baø. Töø hoï chuùng ta ñaõ nhaän tröôùc bao nhieâu ñieàu, tröôùc tieân laø lòch söû. Xin caùm ôn anh chò em!"
Maùy bay tröïc chæ phi tröôøng thaønh phoá Edmonton, thuû phuû cuûa bang Alberta ôû mieàn taây Canada. Bang naøy coù tyû leä töông ñoái ñoâng ñaûo caùc thoå daân baûn xöù, vì muïc ñích chuyeán vieáng thaêm naøy cuûa Ñöùc Thaùnh cha laø ñeå goùp phaàn vaøo tieán trình chöõa laønh vaø hoøa giaûi giöõa caùc coäng ñoaøn thoå daân vaø Giaùo hoäi Coâng giaùo.
Vaøi neùt veà ñaát nöôùc Canada
Vôùi dieän tích gaàn 10 trieäu caây soá vuoâng, Canada laø nöôùc roäng thöù hai treân theá giôùi, vaø lôùn gaáp 30 laàn Vieät Nam, nhöng daân soá chæ coù 38 trieäu ngöôøi, trong ñoù 84% laø ngöôøi da traéng, 10% laø ngöôøi AÙ chaâu, vaø caùc thoå daân baûn xöù chæ chieám moät tyû leä khieâm nhöôïng vôùi 4%. Veà maët toân giaùo, caùc tín höõu Coâng giaùo ñoâng nhaát, vôùi 44% daân soá, caùc heä phaùi Tin laønh vaø Anh giaùo 20%, Hoài giaùo chæ coù 3%, nhöng soá ngöôøi khoâng toân giaùo leân tôùi 24%.
Canada söû duïng hai ngoân ngöõ chính cuõng laø hai tieáng noùi thôøi thuoäc ñòa, laø tieáng Anh vaø Phaùp. Töø ñaàu theá kyû XVII, ngöôøi Phaùp ñeán ñònh cö taïi ñaây vaø chieám phaàn lôùn laõnh thoå. Nhöng sau khi thaát traän hoài naêm 1763 trong cuoäc chieán tranh baûy naêm giöõa Phaùp vaø AÁn Ñoä, Phaùp phaûi nhöôøng phaàn lôùn laõnh thoå cho Vöông quoác hieäp nhaát cuûa Anh.
Veà töông quan giöõa Nhaø nöôùc Canada vaø caùc thoå daân. Töø naêm 1993, ñaõ coù nhieàu hieäp ñònh vaø thoûa öôùc ñaõ ñöôïc kyù keát ñeå ñaùp laïi nhöõng yeâu caàu töï trò cuûa ba toå chöùc thoå daân laø "caùc daân toäc ñaàu tieân" (First Nations), ngöôøi Inuit, vaø ngöôøi lai. Vôùi nhöõng yeâu caàu ñoù, moät tieán trình daøi ñöôïc khôûi söï ñeå laøm saùng toû söï thaät vaø hoøa giaûi veà nhöõng söï kieän ñau thöông: 150,000 treû em thoå daân bò böùng ra khoûi gia ñình vaø boä laïc cuûa hoï, bò ñöa vaøo trong caùc tröôøng noäi truù thoå daân ñöôïc chính phuû, vôùi taøi chaùnh eo heïp, uûy thaùc cho moät soá Giaùo hoäi Kitoâ goàm Coâng giaùo, Anh giaùo vaø Tin laønh, trong chính saùch cöôõng baùch ñoàng hoùa do Nhaø nöôùc Canada theo ñuoåi trong hôn moät theá kyû. Naêm 2008, sau khi kyù moät hieäp ñònh boài thöôøng caùc naïn nhaân, thuû töôùng Canada baáy giôø laø oâng Harper ñaõ chính thöùc nhaân danh chính phuû Canada xin loãi vaø thieát laäp moät UÛy ban toaøn quoác ñaëc bieät ñeå laøm saùng toû söï thaät vaø hoøa giaûi. Naêm 2015, sau baûy naêm ñieàu tra vaø nghieân cöùu, UÛy ban Söï thaät vaø Hoøa giaûi ñaõ coâng boá phuùc trình ñaàu tieân cho thaáy chi tieát nhöõng ngöôïc ñaõi vaø ñieàu kieän soáng teä haïi maø caùc hoïc sinh thoå daân phaûi chòu, khieán cho hôn 3,000 em cheát vì beänh taät, vì ñoùi, laïnh vaø bò laïm duïng. Phuùc trình goïi heä thoáng tröôøng noäi truù thöïc söï laø moät cuoäc dieät chuûng vaên hoùa thöïc söï. Vuï naøy laïi noåi leân trong dö luaän vaøo muøa heø naêm 2021, sau khi khaùm phaù 215 ngoâi moä voâ danh taïi nôi tröôùc kia laø tröôøng noäi truù thoå daân ôû thaønh phoá Kamloops, bang Bristish Colombia. Tröôøng naøy do Doøng thöøa sai Hieán Sinh Ñöùc Meï voâ nhieãm (OMI) ñaûm traùch. Sau ñoù ngöôøi ta khaùm phaù theâm di tích trong caùc tröôøng Coâng giaùo khaùc. Vì nhöõng vuï ñoù, taát caû caùc Giaùo hoäi Kitoâ lieân heä ñaõ xin loãi. Giaùo hoäi Coâng giaùo cuõng khôûi söï moät keá hoaïch boài thöôøng.
Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Canada
Ñöùc tin Coâng giaùo ñöôïc truyeàn vaøo Canada sau khi ngöôøi AÂu khaùm phaù laõnh thoå naøy hoài theá kyû XVI. Ngaøy 07 thaùng Baûy naêm 1534, moät linh muïc ngöôøi Phaùp, thaùp tuøng nhaø thaùm hieåm Jacques Cartier, ñaõ cöû haønh thaùnh leã ñaàu tieân treân baõi bieån cuûa baùn ñaûo Gaspeø taïi mieàn baáy giôø ñöôïc goïi laø Taân Phaùp. Söï thuoäc ñòa hoùa baét ñaàu vôùi vieäc thaønh laäp thaønh phoá Queùbec naêm 1608 vaø thaønh phoá Marie, nay laø Montreùl, vaøo naêm 1642. Nhieàu doøng tu ngöôøi Phaùp göûi tu só nam nöõ ñeán truyeàn giaùo cho caùc thoå daân.
Söï chinh phuïc cuûa ngöôøi Anh taïi Canada vaøo giöõa theá kyû XVIII, ban ñaàu gaây khoù khaên cho Giaùo hoäi Coâng giaùo, nhöng roài con ñöôøng soáng chung daân söï ñaõ sôùm ñöôïc khôûi söï, khi taïi Anh quoác, caùc quyeàn cuûa ngöôøi Coâng giaùo ñöôïc coâng nhaän vaø trong nöûa ñaàu cuûa theá kyû XIX, Coâng giaùo coù theå ñöôïc truyeàn baù töï do taïi caùc laõnh thoå noùi tieáng Anh.
Ngaøy nay, Coâng giaùo laø coäng ñoàng toân giaùo lôùn nhaát taïi Canada. Caùc Giaùo hoäi nghi leã Ñoâng phöông cuõng hieän dieän vaø phaùt trieån, trong ñoù ñoâng nhaát laø Giaùo hoäi Ucraina.
Veà maët toå chöùc, 16 trieäu 800 ngaøn tín höõu Coâng giaùo Canada thuoäc 71 giaùo phaän, do 134 giaùm muïc coi soùc, trong ñoù coù hai giaùm muïc goác Vieät Nam, vôùi söï coäng taùc cuûa hôn 4,100 linh muïc giaùo phaän vaø 2,100 linh muïc doøng, toång coäng laø hôn 6,200 vò. Ngoaøi ra coù 1,300 tu huynh vaø vaø 9,200 nöõ tu. Giaùo hoäi coù 3,880 giaùo xöù vaø gaàn 560 trung taâm muïc vuï khaùc.
Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ laø vò giaùo hoaøng thöù hai ñeán vieáng thaêm Canada. Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeán thaêm nöôùc naøy ba laàn: laàn ñaàu tieân hoài naêm 1984, laàn thöù hai laø ba naêm sau ñoù, 1987, vaø sau cuøng ngaøi ñeán Toronto naêm 2002, nhaân dòp Ngaøy Quoác teá Giôùi treû taïi ñaây.
Thaùch ñoá vaø vaán ñeà cuûa Giaùo hoäi taïi Canada
Töø thaäp nieân 1960, ngöôøi ta thaáy coù söï xa lìa cuûa caùc tín höõu ñoái vôùi Giaùo hoäi, ôn goïi giaûm suùt, nhaát laø taïi bang Ontario vaø taïi vuøng Queùbec voán laø chieác noâi cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Canada. Moät daáu chæ cuûa hieän töôïng naøy laø heä thoáng hoïc ñöôøng ngaøy caøng coù ñaëc tính ñôøi vaø coù nhöõng choïn löïa khaùc traùi ngöôïc vôùi ñaïo lyù Coâng giaùo. Coù theå noùi Canada ngaøy nay laø moät thöïc taïi ñi xa nhaát trong caùc xaõ hoäi taây phöông veà phöông dieän tuïc hoùa vôùi caùc ñaïo luaät veà ñaïo ñöùc sinh hoïc, phuùc cheá ngöôøi, veà qui cheá gia ñình, hoân nhaân ñoàng phaùi, phaù thai, mang thai möôùn, an töû hay laøm cho cheát eâm dòu, vaø trôï töû. Trong boái caûnh naøy Giaùo hoäi luoân leân tieáng baûo veä söï soáng töø luùc môùi thuï thai cho ñeán luùc cheát töï nhieân, hoân nhaân nhö söï keát hieäp töï nhieân giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ, daán thaân trong laõnh vöïc beânh vöïc nhaân quyeàn, baûo veä coâng lyù vaø hoøa bình, trôï giuùp phaùt trieån.
Ñöùc Hoàng y Parolin
Trôû laïi chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha; trong cuoäc phoûng vaán daønh cho ñaøi Vatican tröôùc khi leân ñöôøng cuøng ñi vôùi Ñöùc Thaùnh cha, Ñöùc Hoàng y Pietro Parolin, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, gôïi laïi boái caûnh vaø muïc ñích chuyeán toâng du naøy: ñaây laø moät haønh höông, moät cuoäc du haønh ñöôïc mong muoán, vôùi troïng taâm laø caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc daân toäc baûn xöù vaø vôùi Giaùo hoäi ñòa phöông. Höôùng ñi cuûa chuyeán ñi laø hoøa giaûi, hy voïng vaø tình huynh ñeä.
Ñöùc Hoàng y Parolin nhaéc ñeán ñieàu Ñöùc Thaùnh cha ñaõ quaû quyeát trong buoåi ñoïc kinh Truyeàn tin, tröa Chuùa nhaät, 17 thaùng Baûy naêm 2022. Ngaøi noùi vôùi nhaân daân Canada: "Toâi seõ ñeán giöõa anh chò em, ñaëc bieät nhaân danh Chuùa Gieâsu ñeå gaëp gôõ vaø baøy toû loøng quí meán ñoái vôùi daân chuùng baûn ñòa".
Thöïc vaäy, trong nhieàu dòp ngaøi ñaõ baøy toû söï quan taâm ñaëc bieät ñoái vôùi caùc thoå daân, toâi nghó ñeán nhöõng cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi, nhieàu cuoäc gaëp gôõ taïi Vatican vaø caû Toâng huaán Querida Amazonia, Amazonia yeâu quí. Ñoái vôùi caùc thoå daân Canada, ñaây laø moät cuoäc 'haønh höông thoáng hoái', noái tieáp caùc cuoäc gaëp gôõ taïi Roma vôùi moät soá ñaïi dieän thoå daân hoài cuoái thaùng Ba vaø ñaàu thaùng Tö naêm 2022. Sau khi laéng nghe vaø cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân, giôø ñaây coù cô hoäi coù moät cuoäc chia seû roäng lôùn hôn: trong nhieàu ngaøy, Ñöùc Giaùo hoaøng seõ ñeán caùc nôi khaùc nhau, raát caùch xa nhau, vôùi öôùc muoán vieáng thaêm caùc coäng ñoaøn thoå daân nôi hoï sinh soáng. Dó nhieân laø ngaøi khoâng theå ñaùp öùng taát caû nhöõng lôøi môøi vieáng thaêm vaø vieáng taát caû caùc nôi, nhöng chaéc chaén laø ngaøi haønh ñoäng vì öôùc muoán bieåu loä söï gaàn guõi cuï theå. Vì theá ngaøi leân ñöôøng, ñeå ñoäng chaïm cuï theå ñeán nhöõng ñau khoå cuûa caùc daân toäc aáy, caàu nguyeän vôùi hoï vaø trôû neân moät ngöôøi haønh höông vôùi hoï.
Ñöùc Hoàng y Parolin nhaéc laïi raèng trong cuoäc gaëp gôõ ngaøy 01 thaùng Tö naêm 2022, taïi Vatican vôùi caùc ñaïi dieän thoå daân, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ baøy toû söï tuûi hoå vaø phaãn noä vì nhöõng haønh ñoäng cuûa khoâng ít Kitoâ höõu, thay vì laøm chöùng veà Tin möøng thì laïi chieàu theo naõo traïng thöïc daân vaø nhöõng chính saùch tröôùc ñaây cuûa chính quyeàn ñoàng hoùa thoå daân veà vaên hoùa, gaây thieät haïi naëng neà cho caùc coäng ñoaøn thoå daân. Ñaëc bieät ñau buoàn laø vai troø cuûa moät soá tín höõu Coâng giaùo trong chính saùch goïi laø caùc tröôøng noäi truù thoå daân, ñöa nhieàu treû em ra khoûi gia ñình. Boái caûnh lòch söû naøy ñònh hình vaø noùi leân ñaëc tính thoáng hoái cuûa cuoäc haønh höông naøy, trong ñoù chaéc chaén coù ñeà taøi chöõa laønh caùc veát thöông vaø hoøa giaûi. Nhöng khoâng phaûi chæ coù chieàu kích naøy: tieáp theo caùc cuoäc gaëp gôõ noàng nhieät ôû Roma, cuõng seõ coù nhöõng daáu hieäu huynh ñeä vaø hy voïng, vaø coù nhöõng suy tö veà vai troø cuûa caùc thoå daân ngaøy nay. Coù theå laø moät ñieàu ích lôïi phong phuù cho moïi ngöôøi khi taùi khaùm phaù caùc giaù trò vaø giaùo huaán cuûa caùc thoå daân. Ví duï, söï quan taâm ñeán gia ñình vaø coäng ñoaøn, söï chaêm soùc thieân nhieân, taàm quan troïng daønh cho linh ñaïo, moái lieân heä chaët cheõ giöõa caùc theá heä, söï toân troïng ngöôøi giaø. Vôùi chuû ñích ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät muoán möøng leã thaùnh Gioakim vaø Anna, oâng baø ngoaïi cuûa Chuùa Gieâsu, ngay trong boái caûnh cuoäc vieáng thaêm naøy".
Cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha taïi Canada cuõng nhaém cuûng coá Giaùo hoäi ñòa phöông trong ñöùc tin vaø ñaø tieán toâng ñoà. Veà ñieåm naøy, Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh noùi raèng: "Trong moïi cuoäc toâng du, vaø toång quaùt hôn trong söù vuï cuûa ngaøi, Ñöùc Thaùnh cha khoâng nhöõng cuûng coá coäng ñoaøn Kitoâ, nhöng cuõng muoán toû ra laø moät ngöôøi anh em trong ñöùc tin, cuøng vôùi Daân Chuùa, trôû thaønh ngöôøi haønh höông taïi nhöõng nôi ngaøi vieáng thaêm vaø nhöõng truyeàn thoáng toân giaùo ngaøi gaëp. Vì theá, ngaøi raát muoán soáng moät buoåi phuïng vuï caïnh hoà thaùnh Anna, maø caùc thoå daân goïi laø "Hoà cuûa Chuùa". Taïi ñoù töø hôn 100 naêm nay, vaãn dieãn ra caùc cuoäc haønh höông kính thaùnh Anna, baø ngoaïi cuûa Chuùa Gieâsu, vaø trong hoà aáy nhieàu beänh nhaân vaø nhöõng ngöôøi bò thöông tích trong thaân xaùc hoaëc tinh thaàn ñaõ dìm mình xuoáng. Ñaëc bieät taïi nôi ñoù, vaø trong boái caûnh thieân nhieân raát yù nghóa, veà phöông dieän loan baùo Tin möøng, thaät laø ñeïp khi trôû veà vôùi nhöõng nguoàn maïch ñöùc tin, chuùng ta nghó ñeán Chuùa Gieâsu ñaõ giaûi khaùt vaø chöõa laønh baèng caùch ñoå vaøo trong caùc taâm hoàn nöôùc cuûa Thaùnh Linh, nöôùc voït leân cho ñôøi soáng vónh cöûu. Ñoàng thôøi, cuõng nhö taïi caùc chaëng khaùc trong caùc chuyeán vieáng thaêm khaùc, Ñöùc Thaùnh cha seõ khoâng queân nhaéc nhôû veà söï caáp thieát caàn loan baùo Tin möøng, trong boái caûnh raát tuïc hoùa, tröôùc nhöõng thaùch ñoá maø traøo löu tuïc hoùa ñeà ra cho nhöõng öu tieân muïc vuï cuûa chuùng ta, cho caùc ngoân ngöõ, vaø noùi chung laø cho caùch thöùc soáng nhö thaønh phaàn Giaùo hoäi vaø laøm chöùng ñöùc tin ngaøy nay".
Ñeán Edmonton
Töø Roma, sau khi vöôït qua khoâng phaän baûy nöôùc, YÙ, Thuïy Só, Phaùp, Anh quoác, Iceland vaø ñaûo Groenland thuoäc Ñan Maïch ôû gaàn baéc cöïc, maùy bay chôû Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ vaø ñoaøn tuøy tuøng tieán vaøo khoâng phaän Canada, roài ñaùp xuoáng phi tröôøng quoác teá Edmonton, moät thaønh phoá gaàn 950,000 daân cö, thuû phuû tænh Alberta, vaøo luùc 11 giôø 20 phuùt saùng giôø ñòa phöông, töùc laø 7 giôø 20 phuùt chieàu giôø Roma, vì mieàn naøy ñi sau giôø Roma taùm tieáng.
Veà maët Giaùo hoäi, Edmonton laø Toång giaùo phaän coù gaàn 489,000 tín höõu Coâng giaùo Latinh vaø 125 giaùo xöù, ñoàng thôøi cuõng laø truï sôû cuûa Giaùo phaän Coâng Giaùo Ucraina nghi leã Ñoâng phöông, vôùi 5,000 tín höõu, 81 giaùo xöù vaø gaàn 40 linh muïc trieàu vaø doøng.
Ñeán nôi, Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc baø Mary May Simon cuøng vôùi phu quaân vaø thuû töôùng Trudeau ñoùn tieáp. Baø Simon laø Toaøn quyeàn Canada, ñaïi dieän cuûa Nöõ hoaøng Anh, vì Canada vaãn nhaän Nöõ hoaøng laø nguyeân thuû quoác gia.
Cuoäc ñoùn tieáp ñôn sô, theo nghi thöùc ngoaïi giao, vôùi phaàn giôùi thieäu hai phaùi ñoaøn, duyeät qua haøng quaân danh döï nhöng khoâng coù phaàn trao ñoåi dieãn vaên. Sau cuoäc hoäi kieán ngaén vôùi hai vò laõnh ñaïo Canada, Ñöùc Thaùnh cha veà Ñaïi chuûng vieän thaùnh Giuse cuûa giaùo phaän Edmonton ñeå nghæ ngôi vaø duøng böõa toái. Ñaây cuõng laø nôi Ñöùc Thaùnh cha seõ truù troï trong ba ñeâm, cho ñeán saùng thöù Tö, ngaøy 27 thaùng Baûy naêm 2022.