Ñöùc Thaùnh cha chuû söï
leã kính hai thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ
Ñöùc Thaùnh cha chuû söï leã kính hai thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 30-06-2022) - Luùc gaàn 9 giôø 30, saùng thöù Tö, 29 thaùng Saùu naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ chuû thaùnh leã kính thaùnh Pheâroâ Phaoloâ toâng ñoà vaø laøm pheùp daây Pallium ñeå trao cho 44 vò Toång giaùm muïc chính toøa ñöôïc boå nhieäm trong nhöõng thaùng qua, nhieàu hôn naêm tröôùc ñaây 10 vò. Trong soá naøy, coù 32 vò hieän dieän trong thaùnh leã vaø 12 vò coøn laïi khoâng ñeán döï ñöôïc vì nhöõng lyù do khaùc nhau. Ñöùng ñaàu danh saùch laø Ñöùc cha Jozef Guzdek, Toång giaùm muïc giaùo phaän Bialystok beân Ba Lan.
Töø vaøi naêm nay, Ñöùc Thaùnh cha laøm pheùp daây Pallium taïi Roma, nhöng leã trao daây naøy ñöôïc cöû haønh taïi caùc giaùo phaän lieân heä, thöôøng laø do vò ñaïi dieän Ñöùc Thaùnh cha chuû söï, ñeå coù söï tham döï ñoâng ñaûo cuûa coäng ñoaøn Giaùo hoäi ñòa phöông cuûa vò Toång giaùm muïc ñöùng ñaàu giaùo tænh.
Daây Pallium laøm baèng loâng chieân maøu traéng, coù saùu hình thaùnh giaù maøu ñen, vò Toång giaùm muïc chính toøa ñeo ôû coå, töôïng tröng vò muïc töû vaùc chieân leân vai. Daây naøy cuõng bieåu töôïng quyeàn bính cuûa vò Toång giaùm muïc chính toøa vaø söï hieäp thoâng vôùi Ñaáng Keá vò thaùnh Pheâroâ.
44 daây Pallium ñöôïc laøm pheùp naêm nay seõ ñöôïc trao cho caùc vò thuoäc 31 quoác tòch, trong ñoù ñoâng nhaát laø 4 vò ngöôøi YÙ.
Thaùnh leã
Vì coøn coù vaán ñeà ñau ñaàu goái, neân Ñöùc Thaùnh cha ngoài taïi moät gheá beân phaûi tröôùc baøn thôø chính ñeå chuû söï caùc leã nghi, thay vì ngoài tröôùc hoaëc ñöùng sau baøn thôø nhö bình thöôøng.
Hieän dieän trong thaùnh leã, coù khoaûng 7,000 tín höõu vaø ñaëc bieät coù ñoaøn ñaïi bieåu cuûa Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople ôû Thoå Nhó Kyø, do Ñöùc Toång giaùm muïc Telmissos Job, ñaïi dieän Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios laøm tröôûng ñoaøn. Ngaøi cuõng laø ñoàng chuû tòch UÛy ban Hoãn hôïp quoác teá ñoái thoaïi thaàn hoïc giöõa Coâng giaùo vaø Chính thoáng. Cuøng ñi trong ñoaøn, coù Ñöùc giaùm muïc Alicarnassos Adrianos vaø thaày phoù teá taïi Toøa Thöôïng phuï Barnagas Grigoriadis.
Ñoàng teá thaùnh leã, coù khoaûng 75 hoàng y vaø giaùm muïc, 450 linh muïc, taát caû trong phaåm phuïc maøu ñoû.
Ñaàu thaùnh leã, coù nghi thöùc laøm pheùp daây Pallium: Hai ñóa ñöïng 44 daây naøy ñöôïc 4 phoù teá mang töø moä thaùnh Pheâroâ ñeán tröôùc Ñöùc Thaùnh cha. Roài Ñöùc Hoàng y Michael Harvey, ngöôøi Myõ, Giaùm quaûn Ñeàn thôø thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh, trong tö caùch laø Hoàng y tröôûng ñaúng Phoù teá, giôùi thieäu leân Ñöùc Thaùnh cha 44 vò Toång giaùm muïc seõ nhaän daây Pallium ñöôïc laøm pheùp hoâm nay, qua vò ñaïi dieän ngaøi ôû ñòa phöông.
Roài caùc vò Toång giaùm muïc ñoïc lôøi tuyeân theä luoân luoân trung thaønh vaø vaâng phuïc Ñöùc Thaùnh cha ñöông nhieäm cuõng nhö caùc Ñaáng keá vò. Tieáp ñeán, ngaøi ñoïc lôøi nguyeän laøm pheùp caùc daây Pallium.
Baøi giaûng
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñi töø hai chi tieát trong caùc baøi ñoïc ñeå ruùt ra nhöõng baøi hoïc thöïc haønh cho Giaùo hoäi.
Tröôùc tieân laø lôøi thieân thaàn noùi vôùi thaùnh Pheâroâ ñang bò vua Heâroâñeâ giam caàm trong nhaø tuø. Thieân thaàn ñaùnh thöùc thaùnh nhaân vaø noùi: "Haõy troãi daäy mau" (Cv 12,7). Tieáp ñeán laø caâu thaùnh Phaoloâ noùi vôùi moân ñeä Timoâtheâ, toùm taét troïn cuoäc soáng vaø hoaït ñoäng toâng ñoà cuûa mình: "Cha ñaõ chieán ñaáu moät cuoäc chieán toát ñeïp" (2 Tm 4,7).
"Haõy troãi daäy mau!"
Tröôùc tieân laø lôøi söù thaàn Chuùa ñaùnh thöùc thaùnh Pheâroâ, thuùc giuïc thaùnh nhaân troãi daäy, ñi ra ngoaøi, tieán veà aùnh saùng, ñeå cho mình ñöôïc Chuùa höôùng daãn vöôït qua moïi caùnh cöûa kheùp kín (Xc v.10).
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: "Ñoù laø moät hình aûnh yù nghóa ñoái vôùi Giaùo hoäi. Caû chuùng ta, nhö nhöõng moân ñeä cuûa Chuùa vaø nhö coäng ñoaøn Kitoâ, chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi mau leï troãi daäy ñeå tieán vaøo trong naêng ñoäng cuûa söï soáng laïi vaø ñeå cho mình ñöôïc Chuùa daãn ñi treân nhöõng con ñöôøng Chuùa muoán chæ cho chuùng ta".
"Nhöng chuùng ta vaãn coøn caûm thaáy nhöõng khaùng cöï noäi taâm, khoâng ñeå chuùng ta chuyeån ñoäng. Nhieàu laàn, trong Giaùo hoäi, chuùng ta bò tính löôøi bieáng ñeø naëng vaø thích ngoài ñoù chieâm ngaém vaøi ñieàu chaéc chaén maø chuùng ta coù ñöôïc, thay vì troãi daäy ñeå höôùng nhìn veà nhöõng chaân trôøi môùi, höôùng ra bieån khôi. Chuùng ta thöôøng bò xieàng xích nhö thaùnh Pheâroâ trong tuø nguïc cuûa taäp quaùn, kinh haõi vì nhöõng thay ñoåi vaø bò gaén chaët vaøo xích xieàng nhöõng thoùi quen cuûa chuùng ta. Nhöng nhö theá, chuùng ta rôi vaøo tình traïng taàm thöôøng tinh thaàn, coù nguy cô chæ tìm caùch traùnh neù nhöõng vaán ñeà khoù khaên, suy giaûm loøng nhieät thaønh, vaø thay vì laø daáu chæ sinh ñoäng vaø coù tinh thaàn saùng taïo, thì roát cuoäc laïi taïo neân caûm töôûng veà söï nguoäi laïnh vaø uø lì. Cha De Lubac ñaõ vieát: "Tin möøng laø söï chuyeån ñoäng maïnh meõ veà söï môùi meû vaø sinh ñoäng ôû trong tay chuùng ta, nhöng bò "rôi vaøo söï vuï hình thöùc vaø theo thoùi quen, [...], trôû thaønh toân giaùo cuûa nhöõng leã nghi vaø suøng moä, trang trí vaø an uûi bình daân [...]. Thöù ñaïo Kitoâ giaùo só, Kitoâ giaùo vuï hình thöùc, Kitoâ giaùo taét lòm vaø cöùng nhaéc" (Il dramma dell'umanismo ateo. L'uomo davanti a Dio, Milano 2017, 103-104).
AÙp duïng vaøo tình traïng ngaøy nay, Ñöùc Thaùnh cha noùi raèng "tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng chuùng ta ñang cöû haønh keâu goïi chuùng ta trôû thaønh moät Giaùo hoäi ñöùng daäy, khoâng co cuïm vaøo mình, coù khaû naêng höôùng caùi nhìn ñi xa hôn, ra khoûi nhöõng nhaø tuø cuûa mình ñeå ñi gaëp gôõ theá giôùi. Moät Giaùo hoäi khoâng coù xieàng xích cuõng chaúng coù nhöõng böùc töôøng, trong ñoù moãi ngöôøi caûm thaáy mình ñöôïc ñoùn nhaän vaø ñoàng haønh, trong ñoù coù vun troàng ngheä thuaät laéng nghe, ñoái thoaïi, tham gia, döôùi quyeàn bính duy nhaát cuûa Chuùa Thaùnh Linh. Moät Giaùo hoäi töï do vaø khieâm toán, mau leï troãi daäy, khoâng trì hoaõn, khoâng chaäm treã ñoái vôùi nhöõng thaùch ñoá ngaøy nay, khoâng naùn laïi trong caùc khuoân khoå thaùnh thieâng, nhöng ñeå cho mình ñöôïc söï say meâ loan baùo Tin möøng linh hoaït vaø do öôùc muoán ñi tôùi vaø ñoùn nhaän moïi ngöôøi".
"Cha ñaõ chieán ñaáu"
Veà caâu noùi cuûa thaùnh Phaoloâ trong thö thöù hai göûi moân ñeä Timoâtheâ: "Cha ñaõ chieán ñaáu moät cuoäc chieán toát ñeïp" (2 Tm 4.7), Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng thaùnh Toâng ñoà noùi veà voâ soá tình traïng, nhieàu khi bò baùch haïi vaø ñau khoå, trong ñoù thaùnh nhaân vaãn khoâng töø nan loan baùo Tin möøng cuûa Chuùa Gieâsu. Giôø ñaây vaøo cuoái ñôøi, thaùnh Phaoloâ thaáy raèng trong lòch söû vaãn coøn moät "traän chieán" lôùn vì nhieàu ngöôøi khoâng saün saøng ñoùn nhaän Chuùa Gieâsu, thích ñi theo nhöõng tö lôïi vaø caùc thaày daïy khaùc. Thaùnh Phaoloâ ñaõ ñöông ñaàu vôùi cuoäc chieán cuûa mình vaø nay keát thuùc haønh trình cuûa mình vaø ngaøi xin oâng Timoâtheâ vaø caùc anh chò em trong coäng ñoaøn haõy tieáp tuïc coâng trình naøy trong thaùi ñoä tænh thöùc, loan baùo, vaø daïy doã: toùm laïi moãi ngöôøi chu toaøn söù maïng ñaõ ñöôïc uûy thaùc cho mình.
Coäng taùc vôùi Giaùo hoäi
Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng: "Ñoù laø moät Lôøi sinh ñoäng ñoái vôùi caû chuùng ta, moät lôøi khôi daäy yù thöùc veà caùch thöùc, trong tö caùch laø Giaùo hoäi, moãi ngöôøi ñöôïc keâu goïi laøm moân ñeä thöøa sai, vaø ñoùng goùp phaàn cuûa mình. Vaø taïi ñaây toâi nghó ñeán hai caâu hoûi:
Thöù nhaát, toâi coù theå laøm gì cho Giaùo hoäi? Khoâng than vaõn veà Giaùo hoäi, nhöng daán thaân cho Giaùo hoäi. Haêng say vaø khieâm toán tham gia: haêng say vì chuùng ta khoâng theå laø nhöõng khaùn giaû thuï ñoäng; vôùi loøng khieâm toán vì daán thaân trong coäng ñoaøn khoâng bao giôø coù nghóa laø chieám vò trí trung taâm treân saân khaáu, caûm thaáy mình toát hôn vaø caám caûn ngöôøi khaùc ñeán gaàn. Giaùo hoäi ñoàng haønh coù nghóa laø taát caû ñeàu tham gia, khoâng ai chieám choã ngöôøi khaùc hoaëc ôû treân ngöôøi khaùc".
"Nhöng tham gia cuõng coù nghóa laø thöïc hieän moät cuoäc chieán ñaáu toát nhö thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi. Thöïc vaäy, ñaây laø moät cuoäc "chieán ñaáu", vì loan baùo Tin möøng khoâng phaûi laø trung laäp, nhöng laø khoâng ñeå söï vieäc ñöùng yeân, khoâng chaáp nhaän thoûa hieäp vôùi nhöõng tieâu chuaån cuûa theá gian, traùi laïi thaép leân ngoïn löûa Nöôùc Thieân Chuùa taïi nôi coù nhöõng cô cheá quyeàn löïc, söï aùc, baïo löïc, tham nhuõng, baát coâng, gaït ra ngoaøi leà. [...]
Caâu hoûi thöù hai laø: chuùng ta coù theå cuøng nhau, trong tö caùch laø Giaùo hoäi, laøm theá naøo cho theá giôùi chuùng ta ñang soáng trôû neân nhaân baûn hôn, coâng baèng, lieân ñôùi hôn, côûi môû hôn ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø tình huynh ñeä giöõa con ngöôøi vôùi nhau? Chaéc chaén chuùng ta khoâng ñöôïc kheùp kín trong nhöõng nhoùm Giaùo hoäi cuûa chuùng ta vaø ñoùng khung trong nhöõng cuoäc tranh luaän voâ boå cuûa chuùng ta, traùi laïi giuùp nhau trôû thaønh men trong boät theá giôùi. Cuøng nhau chuùng ta coù theå vaø phaûi coù nhöõng cöû chæ chaêm soùc söï soáng con ngöôøi vaø baûo veä thieân nhieân, phaåm giaù lao coâng, saên soùc caùc vaán ñeà gia ñình, caûi tieán thaân phaän ngöôøi giaø vaø nhöõng ngöôøi bò boû rôi, bò töø khöôùc vaø khinh reû. Toùm laïi caàn trôû thaønh moät Giaùo hoäi thaêng tieán neàn vaên hoùa chaêm soùc, caûm thoâng vôùi nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái vaø chieán ñaáu choáng moïi hình thöùc suy thoaùi, caû söï suy thoaùi trong caùc thaønh thò vaø nhöõng nôi chuùng ta lui tôùi, ñeå nieàm vui Phuùc aâm raïng ngöôøi trong cuoäc soáng moãi ngöôøi: ñoù chính laø traän chieán ñaáu toát cuûa chuùng ta".
Trong phaàn choùt cuûa baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán vaø khích leä caùc vò Toång giaùm muïc chính toøa seõ nhaän daây Pallium, "caùc vò ñöôïc keâu goïi mau leï troãi daäy ñeå laøm nhöõng ngöôøi canh giöõ ñoaøn chieân vaø chieán ñaáu moät traän chieán toát, nhöng khoâng bao giôø moät mình, traùi laïi cuøng vôùi toaøn theå daân trung thaønh cuûa Thieân Chuùa."
Ñöùc Thaùnh cha cuõng chaøo thaêm "phaùi ñoaøn Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople, do ngöôøi anh em yeâu quí laø Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios göûi ñeán".
Trong phaàn caùc lôøi nguyeän phoå quaùt, coäng ñoaøn ñaõ laàn löôït caàu nguyeän cho Ñöùc Giaùo hoaøng, caùc thöøa taùc vieân vaø toaøn theå daân Thieân Chuùa, caàu cho caùc taân Toång giaùm muïc chính toøa, "hieäp nhaát vôùi Ñaáng Keá vò thaùnh Pheâroâ, xin Chuùa xieát chaët caùc vò trong moái daây baùc aùi vaø moái quan taâm ñeán ñoaøn chieân, trôû thaønh nhöõng ngöôøi haêng say loan baùo Lôøi cöùu ñoä". Caàu cho nhöõng ngöôøi ñang hoaït ñoäng vaø du haønh treân bieån caû, cho nhöõng ngöôøi ñang laø con tin cuûa oaùn thuø vaø söï döûng döng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, vaø sau cuøng caàu cho caùc thöøa sai Tin möøng.
Cuoái thaùnh leã, luùc 11 giôø, sau khi ban pheùp laønh keát thuùc, Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm Ñöùc Toång giaùm muïc tröôûng phaùi ñoaøn Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng, roài ngaøi laàn löôït trao cho 32 vò Toång giaùm muïc chính toøa hoäp ñöïng daây Pallium ñeå mang veà giaùo phaän cuûa caùc vò.
Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh cha cuøng vôùi phaùi ñoaøn Chính thoáng ñeán caàu nguyeän, trong thinh laëng, tröôùc moä thaùnh Pheâroâ toâng ñoà.