Khaùm phaù kho taøng lòch söû,
vaên hoùa, toân giaùo taïi nhaø thôø ôû Irak
Khaùm phaù kho taøng lòch söû, vaên hoùa, toân giaùo taïi nhaø thôø ôû Irak.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Mossul (RVA News 14-06-2022) - Moät khaùm phaù coù giaù trò lôùn veà lòch söû, toân giaùo vaø vaên hoùa ñaõ ñöôïc thöïc hieän khi truøng tu nhaø thôø thaùnh Toâma, ôû thaønh phoá Mossul beân Irak, bò löïc löôïng nhaø nöôùc Hoài giaùo IS taøn phaù tröôùc ñoù.
Haõng tin Asia News, truyeàn ñi ngaøy 11 thaùng Saùu naêm 2022, cho bieát khaùm phaù naøy, moät laàn nöõa, khaúng ñònh moái lieân heä cuûa caùc tín höõu Kitoâ vôùi Irak noùi rieâng, vaø noùi chung vôùi vuøng Trung Ñoâng, nôi hoï laø daân toäc nguyeân thuûy vaø laø thaønh phaàn troïn veïn ngay töø nhöõng theá kyû ñaàu tieân.
Trong nhöõng ngaøy qua, ngöôøi ta ñaõ tìm ñöôïc saùu hoøm chöùa baèng ñaù, trong ñoù coù haøng chuïc thaùnh tích vaø caùc taøi lieäu coå vieát treân giaáy da thuoäc veà moät soá caùc thaùnh vieát baèng caùc thöù tieáng Siriac vaø Aramaico, trong nhaø thôø thaùnh Toâma thuoäc Giaùo hoäi Chính thoáng Siriac ôû thaønh Mossul, tröôùc kia laø thuû ñoâ kinh teá vaø thöông maïi cuûa mieàn baéc Irak vaø hoài naêm 2014 bò löïc löôïng nhaø Nöôùc IS chieám vaø bieán thaønh trung taâm cuûa Vöông quoác Hoài giaùo.
Caùc coâng nhaân, khi tìm ñöôïc caùc hoøm ñaù ñoù, ñaõ baùo ngay cho caùc vò laõnh ñaïo Giaùo hoäi ñòa phöông, baét ñaàu töø Ñöùc Toång giaùm muïc Nicodemos Sharaf cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Siriac ôû Mossul. Trong soá caùc thaùnh tích, coù moät hoøm baèng ñaù coù ghi teân thaùnh Teodoro, laø binh só Roma, sinh taïi tænh Corum beân Thoå Nhó Kyø hoài theá kyû thöù III vaø bò cheùm ñaàu vì ñaõ trôû laïi theo Kitoâ giaùo.
Ñöùc Toång giaùm muïc Sharaf ñaõ baùo ngay cho Ñöùc Thöôïng phuï Ignac Ephrem II, Giaùo chuû Chính thoáng Siriac ôû thuû ñoâ Damasco cuûa Syria, vaø qua ñieän thoaïi video ñaõ chia seû tröïc tieáp khaùm phaù naøy. Keát thuùc cuoäc khai quaät, ngöôøi ta cuõng tìm ñöôïc naêm hoäp thaùnh tích khaùc, goàm thaùnh Simon ngöôøi nhieät thaønh, toâng ñoà hoài theá kyû thöù I, caùc haøi coát cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gabriel ôû thaønh Tur Abdin (593-669) theá kyû thöù VI-VII, thaùnh Simeon, vò khoân ngoan thuoäc theá kyû thöù I, laø cuï giaø ñaõ ñoùn tieáp Chuùa Haøi Ñoàng Gieâsu trong Ñeàn thôø Jerusalem, haøi coát thaùnh Gioan (Yohanan Shliha), toâng ñoà cuûa Chuùa Gieâsu; caùc haøi coát cuûa thaùnh Gregorio Bar Hebraeus (1226-1286) theá kyû XIII laø giaùo chuû cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Siriac töø naêm 1264 ñeán 1286. Vò naøy ñaõ soaïn thaûo nhieàu taùc phaåm trong laõnh vöïc thaàn hoïc Kitoâ, trieát hoïc, lòch söû, ngöõ hoïc, vaø cuõng laø moät thi só, vaên só.
(Asia News 11-6-2022)