Chuùng ta phaûi bieát taùn döông
nhöõng taøi naêng vaø ñaëc suûng cuûa ngöôøi cao nieân
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Chuùng ta phaûi bieát taùn döông nhöõng taøi naêng vaø ñaëc suûng cuûa ngöôøi cao nieân.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 11-05-2022) - Saùng thöù Tö, ngaøy 11 thaùng Naêm naêm 2022 ñaõ coù khoaûng 15,000 tín höõu haønh höông töø nhieàu nôi ñeán tham döï buoåi tieáp kieán chung haèng tuaàn cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Tröôùc khi baét ñaàu luùc 9 giôø, Ñöùc Thaùnh cha ñi xe mui traàn tieán qua caùc loái ñi ñeå chaøo thaêm caùc tín höõu. Ngaøi cho boán treû em cuøng ngoài treân xe ñi chung vaø thænh thoaûng xe döøng laïi ñeå Ñöùc Thaùnh cha chuùc laønh cho nhöõng em beù ñöôïc nhaân vieân an ninh beá leân vaø trao cho ngaøi.
Ñaàu buoåi tieáp kieán laø phaàn toân vinh Lôøi Chuùa. Moïi ngöôøi laéng nghe ñoaïn saùch baø Giuditha ñoaïn 16 (16,21.23-24): "Sau nhöõng ngaøy ñoù, ai naáy trôû veà phaàn ñaát gia nghieäp cuûa mình. Baø Giuditha trôû laïi Betulia vaø cö nguï trong phaàn ñaát baø vaãn coù... Danh tieáng baø moãi ngaøy theâm löøng laãy. Baø soáng taïi nhaø choàng baø, tuoåi ñôøi raát cao, thoï ñöôïc 105 tuoåi. Baø traû töï do cho ngöôøi nöõ tyø. Cuoái cuøng, baø qua ñôøi ôû Betulia vaø ñöôïc choân taùng trong hang moä oâng Manasse, choàng baø. Nhaø Israel khoùc thöông baø suoát baûy ngaøy. Tröôùc khi nhaém maét, baø Giuditha ñaõ phaân phaùt cuûa caûi cho taát caû baø con beân choàng cuõng nhö cho thaân quyeán cuûa baø".
Baøi giaùo lyù
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà tuoåi giaø vaø trình baøy baøi thöù chín naøy coù töïa ñeà: "Baø Giuditha: Moät tuoåi treû tuyeät vôøi, moät tuoåi giaø quaûng ñaïi".
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Thaân theá baø Giuditha
Hoâm nay, chuùng ta noùi veà baø Giuditha, moät nöõ anh huøng trong Kinh thaùnh. Phaàn keát luaän cuûa cuoán saùch mang teân baø - nhö chuùng ta vöøa nghe moät ñoaïn - toång hôïp phaàn cuoái cuoäc ñôøi cuûa baø, ngöôøi ñaõ baûo veä Israel choáng laïi quaân thuø. Baø Giudita laø moät phuï nöõ treû vaø laø moät goùa phuï nhaân ñöùc ngöôøi Do thaùi, nhôø nieàm tin, saéc ñeïp vaø söï tinh khoân, baø ñaõ cöùu thaønh Betulia vaø daân Giuda khoûi cuoäc bao vaây cuûa Holophen, töôùng cuûa Nabucodonosor, vua xöù Assiria, keû thuø kieâu ngaïo vaø coi khinh thöôøng Thieân Chuùa.
Sau cuoäc ñaïi phieâu löu, trong ñoù baø Giuditha giöõ vai chính, baø trôû veà soáng taïi thaønh Betulia, nôi baø traûi qua moät tuoåi giaø toát ñeïp cho ñeán naêm 105 tuoåi. Ta coù theå noùi raèng baø ñeán tuoåi veà höu, nhö nhieàu ngöôøi khaùc: sau moät cuoäc ñôøi hoaït ñoäng khaån tröông, hoaëc sau moät cuoäc soáng phieâu löu, hay raát taän tuïy. Anh huøng khoâng phaûi chæ laø anh huøng trong nhöõng ñaïi bieán coá dieãn ra döôùi nhöõng aùnh ñeøn chieáu: thöôøng söï anh huøng ôû nôi söï yeâu thöông trong moät gia ñình khoù khaên, vaø möu ích cho moät coäng ñoaøn bò ñe doïa.
Laøm sao ñeå tuoåi höu mang laïi thaønh quaû?
Baø Giuditha soáng hôn 100 tuoåi, moät phuùc laønh ñaëc bieät. Nhöng ngaøy nay, ñoù khoâng phaûi laø ñieàu hoïa hieám, vì coù bao nhieâu naêm soáng sau khi veà höu. Laøm theá naøo giaûi thích, laøm sao ñeå thôøi gian chuùng ta coù nhö theá mang laïi nhöõng thaønh quaû?
Vieãn töôïng veà höu, ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, laø vieãn töôïng moät söï nghæ ngôi ñaùng ñöôïc höôûng vaø mong öôùc, khoûi nhöõng coâng vieäc nhieàu ñoøi hoûi vaø vaát vaû. Nhöng Nhieàu khi cuoái thôøi kyø laøm vieäc laø moät nguoàn lo aâu vaø ngöôøi ta hoài hoäp chôø ñôïi: "toâi seõ laøm gì baây giôø khi cuoäc ñôøi toâi troáng roãng nhöõng gì laøm cho noù ñaày aép trong bao naêm qua?" Coâng vieäc haèng ngaøy cuõng coù nghóa laø toaøn boä nhöõng töông quan, nhöõng maõn nguyeän vì töï löïc möu sinh ñöôïc, kinh nghieäm veà moät vai troø caàn ñaûm nhieäm, moät söï toân troïng ñaùng ñöôïc, moät thôøi gian traøn ñaày, ñi xa hôn thôøi bieåu laøm vieäc.
Coâng vieäc cuûa oâng baø veà höu
Coù leõ coù coâng vieäc saên soùc caùc chaùu, moät coâng vieäc vui vaø vaát vaû; nhöng ngaøy nay, chuùng ta bieát raèng soá con caùi sinh ra ngaøy caøng ít vaø caùc cha meï thöôøng ôû xa, phaûi di chuyeån nhieàu hôn, vôùi nhöõng hoaøn caûnh laøm vieäc vaø cö nguï khoâng thuaän lôïi. Nhieàu khi caùc cha meï aáy cuõng ngaïi uûy thaùc cho oâng baø vieäc giaùo duïc con caùi cuûa hoï, vaø chæ ñeå cho oâng baø laøm nhöõng gì thöïc söï laø caàn giuùp ñôõ. Coù nhöõng ñoøi hoûi môùi, caû trong laõnh vöïc nhöõng töông quan giaùo duïc vaø hoï haøng, ñoøi chuùng ta phaûi ñieàu chænh laïi lieân minh truyeàn thoáng giöõa caùc theá heä.
Coá gaéng caûi tieán tình theá
Nhöng chuùng ta töï hoûi: Chuùng ta coù coá gaéng thöïc hieän söï ñieàu chænh laïi aáy khoâng? hay laø chuùng ta chæ chòu ñöïng tình traïng baát ñoäng cuûa nhöõng hoaøn caûnh vaät chaát vaø kinh teá? Thöïc teá laø, söï ñoàng hieän dieän cuûa caùc theá heä keùo daøi hôn. Vaäy taát caû chuùng ta coù cuøng nhau laøm cho nhöõng hoaøn caûnh aáy trôû neân nhaân baûn, ñaùng quí meán hôn, ñuùng ñaén hôn, trong nhöõng hoaøn caûnh môùi cuûa xaõ hoäi taân tieán hay khoâng? Ñoái vôùi caùc oâng baø, moät phaàn quan troïng trong ôn goïi cuûa hoï, laø naâng ñôõ con caùi trong vieäc giaùo duïc caùc treû nhoû. Caùc em hoïc söùc maïnh cuûa söï dòu daøng vaø toân troïng söï gioøn moûng, mong manh: nhöõng baøi hoïc khoâng theå thay theá ñöôïc maø, vôùi caùc oâng baø, noù trôû neân deã trao ban vaø laõnh nhaän. Caùc oâng baø, veà phaàn mình, hoïc bieát raèng söï dòu daøng vaø mong manh khoâng phaûi nhöõng daáu hieäu söï sa suùt: ñoái vôùi nhöõng ngöôøi treû, ñoù laø nhöõng böôùc laøm cho töông lai trôû neân nhaân baûn hôn.
Göông baø Giuditha
Baø Giuditha goùa buïa sôùm vaø khoâng coù con, nhöng nhö moät ngöôøi giaø, baø coù theå soáng moät thôøi kyø sung maõn vaø thanh thaûn, vôùi yù thöùc mình ñaõ soáng ñeán cuøng söù maïng Chuùa ñaõ uûy thaùc. Ñoái vôùi baø, ñoù laø thôøi gian ñeå laïi gia saûn toát veà söï khoân ngoan, dòu daøng, nhöõng moùn quaø cho gia ñình vaø coäng ñoaøn: moät gia saûn toát ñeïp vaø khoâng phaûi chæ nhöõng cuûa caûi maø thoâi.
Chính trong tuoåi giaø, baø Giuditha traû töï do cho nöõ tyø yeâu quyù cuûa baø. Ñoù laø moät daáu chæ moät söï quan taâm vaø nhaân ñaïo ñoái vôùi ngöôøi ôû gaàn mình. Veà giaø, ta maát moät phaàn thò giaùc nhöng caùi nhìn noäi taâm trôû neân saùng suoát hôn. Ta trôû neân coù khaû naêng nhìn söï vieäc maø tröôùc ñoù ta khoâng thaáy. Ñuùng vaäy: Chuùa khoâng chæ uûy thaùc caùc taøi naêng cuûa Ngaøi cho nhöõng ngöôøi treû sung söùc maø thoâi: Ngaøi ban cho taát caû moïi ngöôøi, theo möùc ñoä cuûa moãi ngöôøi. Ñôøi soáng trong caùc coäng ñoaøn, chuùng ta phaûi bieát höôûng nhöõng taøi naêng vaø ñoaøn suûng cuûa bao nhieâu ngöôøi giaø. Veà maët haønh chaùnh, hoï laø nhöõng ngöôøi veà höu, nhöng hoï laø moät söï phong phuù caàn ñeà cao giaù trò. Ñieàu naøy, veà phía chính nhöõng ngöôøi giaø, ñoøi phaûi coù söï quan taâm saùng taïo vaø môùi meû, moät thaùi ñoä saün saøng quaûng ñaïi. Nhöõng kheùo leùo cuûa ñôøi soáng hoaït ñoäng khoâng coøn bò giôùi haïn vaø trôû thaønh nguoàn maïch cho söï trao ban: daïy doã, khuyeân nhuû, xaây döïng, saên soùc, laéng nghe... Öu tieân daønh cho nhöõng ngöôøi bò thieät thoøi nhaát, nhöõng ngöôøi khoâng theå ñöôïc hoïc hoûi hoaëc bò boû maëc cho söï coâ ñôn cuûa hoï.
Baø Giuditha traû töï do cho nöõ tyø cuûa baø vaø daønh moïi quan taâm cho ngöôøi aáy. Töø hoài coøn treû, baø ñaõ ñaït ñöôïc söï ngöôõng moä cuûa coäng ñoaøn vì loøng can ñaûm cuûa baø. Nay veà giaø, baø ñaùng ñöôïc söï dòu daøng, laøm cho baø ñöôïc töï do vaø quí meán hôn. Baø Giuditha khoâng phaûi laø moät ngöôøi veà höu soáng söï troáng roãng cuûa mình trong söï nhôù nhung: baø laø moät ngöôøi giaø say meâ laøm cho thôøi gian Chuùa ban ñöôïc ñaày nhöõng hoàng aân.
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc caùc thoâng dòch vieân laàn löôït toùm löôïc trong caùc thöù tieáng khaùc nhau, keøm theo lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Ñaëc bieät, baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha thaân aùi chaøo thaêm caùc tín höõu vaø noùi: "Thöù Hai, ngaøy 09 thaùng Naêm vöøa qua, anh chò em ñaõ möøng leã troïng kính thaùnh Stanislaoâ, Giaùm muïc töû ñaïo, boån maïng ñaát nöôùc cuûa anh chò em. Ñaëc bieät trong tuaàn caàu cho ôn goïi naøy, nguyeän xin vò thaùnh can tröôøng baûo veä traät töï luaân lyù cuûa Chuùa naøy chuyeån caàu cho caùc baïn treû ñöôïc ôn phaân ñònh khoân ngoan treân ñöôøng ñôøi phaûi ñi, tín thaùc nôi Chuùa Kitoâ vaø ôn trung thaønh vôùi caùc giaù trò Tin möøng.
Baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo thaêm caùc thaønh vieân Toång tu nghò Doøng Nöõ töû thaùnh Phanxicoâ ñeä Saleâ, vaø caùc nöõ tu Doøng Ñöùc Meï Maria (Mariste), caùc taân linh muïc Doøng Ñaïo binh Chuùa Kitoâ vaø thaân nhaân, caùc cha Giaùm ñoác ñaïi chuûng vieän thuoäc caùc xöù truyeàn giaùo...
Sau cuøng nhö thöôøng leä, Ñöùc Thaùnh cha chaøo nhöõng ngöôøi giaø, caùc beänh nhaân, ngöôøi treû vaø caùc ñoâi taân hoân, ñoàng thôøi nhaéc nhôû raèng: "Trong thaùng bieät kính Ñöùc Meï naøy, toâi môøi goïi anh chò em haõy noi göông Meï Maria, tín thaùc nôi söï chuyeån caàu töø maãu cuûa Meï, tin töôûng phoù thaùc trong tay Chuùa, vôùi söï naâng ñôõ cuûa Ñaáng trung thaønh döôùi thaäp giaù Chuùa Kitoâ treân ñoài Canveâ."