Chính nhöõng ngöôøi cao nieân
coù nhieäm vuï traû laïi danh döï cho ñöùc tin
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Chính nhöõng ngöôøi cao nieân coù nhieäm vuï traû laïi danh döï cho ñöùc tin.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 04-05-2022) - Saùng thöù Tö, 04 thaùng Naêm naêm 2022 ñaõ coù gaàn 15,000 tín höõu haønh höông töø nhieàu nôi ñeán tham döï buoåi tieáp kieán chung haèng tuaàn cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Tröôùc khi baét ñaàu luùc 9 giôø, Ñöùc Thaùnh cha ñi xe mui traàn tieán qua caùc loái ñi ñeå chaøo thaêm caùc tín höõu. Vì ñau ñaàu goái neân Ñöùc Thaùnh cha ngoài treân xe vaø thænh thoaûng coù nhöõng em beù ñöôïc nhaân vieân an ninh beá leân ñeå ngaøi chuùc laønh ñaëc bieät cho caùc em.
Leân tôùi leã ñaøi, Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù môû ñaàu buoåi tieáp kieán, moïi ngöôøi ñaõ nghe ñoïc ñoaïn 6, trích töø saùch Macabeâ quyeån thöù hai (2 Mc 6.18.23-25):
"Coù moät ngöôøi teân laø Elizar, moät trong nhöõng kinh sö quan troïng, tuy tuoåi ñaõ cao, nhöng troâng raát ñeïp laõo, OÂng bò eùp phaûi haù mieäng aên thòt heo... Nhöng oâng ñaõ coù moät quyeát ñònh döùt khoaùt, thaät xöùng vôùi tuoåi cao, vaø uy theá cuûa baäc laõo thaønh. OÂng traû lôøi hoï thaät ñích ñaùng laø cöù vieäc ñöa ngay oâng xuoáng aâm phuû, vì ôû tuoåi chuùng ta, giaû vôø laø ñieàu baát xöùng vaø e raèng coù nhieàu thanh nieân seõ nghó laø oâng giaø Elizar ñaõ 90 tuoåi roài maø coøn soáng theo leà loái daân ngoaïi. Roài bôûi vì toâi ñaõ giaû vôø vaø ham soáng theâm ít laâu nöõa, neân hoï bò laàm laïc vì toâi, coøn toâi thì chuoác laáy veát nhô vaø oâ nhuïc cho tuoåi giaø."
Baøi giaùo lyù
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà tuoåi giaø vaø trình baøy baøi thöù taùm naøy vôùi töïa ñeà: "Elizar, soáng phuø hôïp vôùi nieàm tin, gia saûn danh döï".
Môû ñaàu baøi huaán giaùo, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Trong haønh trình giaùo lyù veà tuoåi giaø, hoâm nay chuùng ta gaëp moät nhaân vaät Kinh thaùnh coù teân laø Elizar, soáng vaøo thôøi kyø baùch haïi do Vua Antioco Epifane. Hình aûnh cuûa cuï giaø ñeå cho chuùng ta moät chöùng taù ñaëc bieät veà töông quan giöõa loøng trung thaønh cuûa tuoåi giaø vaø danh döï ñöùc tin. Toâi muoán noùi ñaëc bieät veà danh döï ñöùc tin, khoâng phaûi chæ noùi veà söï nhaát quaùn, veà söï loan baùo, veà söùc khaùng cöï cuûa ñöùc tin. Danh döï ñöùc tin thöôøng bò söùc eùp theo thôøi kyø, keå caû söùc eùp baïo löïc, do vaên hoùa cuûa nhöõng keû thoáng trò, hoï tìm caùch haï nhuïc ñöùc tin baèng caùch coi nieàm tin nhö moät ñoà coå, moät thöù meâ tín loãi thôøi, moät söï ngoan coá khoâng hôïp thôøi.
Trình thuaät Kinh thaùnh, maø chuùng ta vöøa nghe moät ñoaïn treân ñaây, keå laïi giai thoaïi ngöôøi Do thaùi bò nhaø vua ra leänh baét aên thòt ñaõ cuùng teá cho caùc thaàn linh. Khi ñeán löôït Elisar, moät cuï giaø raát ñöôïc moïi ngöôøi kính troïng, caùc quan chöùc cuûa nhaø vua khuyeân cuï haõy laøm boä, nghóa laø giaø vôø aên thòt nhöng khoâng aên thöïc söï, vaø nhö theá Elizar seõ ñöôïc tha maïng, vaø nhöõng quan chöùc ñoù noùi, nhaân danh tình baïn oâng ñaõ chaáp nhaän cöû chæ caûm thöông vaø quí meán cuûa hoï. Hoï nhaán maïnh raèng daàu sao vieäc aên thòt nhö theá chæ laø moät cöû chæ beù nhoû, khoâng ñaùng keå gì.
Caâu traû lôøi ñieàm tónh vaø cöông quyeát cuûa Elizar, döïa treân moät lyù luaän gaây aán töôïng cho chuùng ta. Ñieåm coát yeáu laø: laøm oâ nhuïc nieàm tin trong tuoåi giaø ñeå soáng theâm ñöôïc ít ngaøy, khoâng theå so saùnh vôùi gia saûn maø tuoåi giaø phaûi ñeå laïi cho nhöõng ngöôøi treû, cho toaøn theå caùc theá heä töông lai. Moät cuï giaø soáng trong söï phuø hôïp vôùi ñöùc tin troïn ñôøi, vaø giôø ñaây thích öùng vôùi vieäc giaû vôø töø boû nieàm tin aáy, thì seõ laøm cho theá heä treû nghó raèng toaøn theå ñöùc tin laø moät söï giaû vôø, moät boä aùo beân ngoaøi coù theå boû ñi, vaø hoï nghó raèng mình coù theå baûo toàn nieàm tin aáy trong noäi taâm. Nhöng cuï Elizar noùi: khoâng phaûi nhö vaäy. Moät thaùi ñoä nhö theá khoâng toân vinh ñöùc tin, keå caû tröôùc maët Chuùa. Vaø haäu quaû cuûa söï taàm thöôøng hoùa naøy seõ thaät laø tai haïi cho toaøn theå giôùi treû.
Chính tuoåi giaø ôû ñaây laø nôi quyeát ñònh, khoâng theå thay theá ñöôïc veà chöùng taù naøy. Giaû söû moät cuï giaø, do söï deã bò toån thöông cuûa mình, chaáp nhaän coi nheï vieäc thöïc haønh ñöùc tin, thì seõ laøm cho ngöôøi treû tin raèng ñöùc tin khoâng coù töông quan ñích thöïc naøo vôùi ñôøi soáng. Ngay töø ñaàu, nieàm tin aáy ñoái vôùi ngöôøi treû nhö moät toaøn boä nhöõng thaùi ñoä, maø khi caàn, ta coù theå giaû boä hoaëc che ñaäy, vì khoâng coù thaùi ñoä naøo laø quan troïng döôøng aáy ñoái vôùi cuoäc soáng.
Thuyeát ngoä tri laïc giaùo (gnosi eterodossa) thôøi xöa laø moät caïm baãy raát nguy hieåm ñoái vôùi Kitoâ giaùo trong nhöõng theá kyû ñaàu tieân. Noù laäp luaän theá naøy: nieàm tin laø moät linh ñaïo, chöù khoâng phaûi laø moät ñöôøng loái thöïc haønh; moät söùc maïnh tinh thaàn, chöù khoâng phaûi laø moät hình thöùc soáng. Loøng trung thaønh vaø danh döï ñöùc tin, theo laïc thuyeát naøy, chaúng lieân heä gì tôùi caùch cö xöû trong cuoäc soáng, caùc toå chöùc cuûa coäng ñoaøn, nhöõng bieåu töôïng cuûa thaân xaùc. Söï quyeán ruõ cuûa quan nieäm nhö theá raát maïnh, vì noù giaûi thích, theo caùch theá cuûa mình, moät chaân lyù khoâng theå choái caõi: ñoù laø ñöùc tin khoâng bao giôø coù theå thu heïp vaøo moät môù nhöõng qui luaät veà löông thöïc hay laø ñöôøng loái thöïc haønh trong xaõ hoäi. Ñieàu baát haïnh laø söï cöïc ñoan cuûa thuyeát ngoä giaùo veà chaân lyù naøy laøm tieâu taùn thöïc chaát cuûa ñöùc tin Kitoâ, moät nieàm tin phaûi ñöôïc soáng thöïc. Noù cuõng laøm cho chöùng taù Kitoâ trôû neân troáng roãng, chöùng taù aáy chöùng toû nhöõng daáu chæ cuï theå cuûa Thieân Chuùa trong ñôøi soáng coäng ñoaøn vaø soáng laïi söï sa ñoïa cuûa taâm trí qua nhöõng cöû chæ cuûa thaân xaùc.
Caùm doã cuûa thuyeát ngoä tri vaãn luoân thôøi söï. Trong nhieàu xu höôùng cuûa xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuûa chuùng ta, vieäc thöïc haønh ñöùc tin bò coi laø tieâu cöïc, nhieàu khi döôùi hình thöùc cheá nhaïo veà vaên hoùa, nhieàu khi döôùi söï aâm thaàm gaït ra ngoaøi leà. Vieäc thöïc haønh nieàm tin bò coi laø caùi veû beà ngoaøi voâ ích vaø thaäm chí coøn coù haïi nöõa, nhö moät taøn tích coå xöa, nhö moät söï meâ tín ñöôïc che ñaäy. Toùm laïi, ñoù laø thöù ñoà coå. Söùc eùp maø söï pheâ bình böøa baõi ñoái vôùi nhöõng theá heä treû thaät laø maïnh meõ. Chaéc haún chuùng ta bieát vieäc thöïc haønh ñöùc tin coù theå trôû thaønh beà ngoaøi voâ hoàn. Nhöng töï noù, vieäc thöïc haønh aáy khoâng phaûi nhö vaäy. Coù leõ chính nhöõng ngöôøi giaø chuùng ta coù nhieäm vuï traû laïi danh döï cho ñöùc tin. Vieäc thöïc haønh ñöùc tin khoâng phaûi laø bieåu töôïng söï yeáu ñuoái cuûa chuùng ta, nhöng ñuùng hôn laø moät daáu chæ söùc maïnh. Chuùng ta khoâng phaûi laø nhöõng ñöùa treû con. Chuùng ta khoâng ñuøa giôõn khi chuùng ta ñöôïc ñaët treân con ñöôøng cuûa Chuùa!
Ñöùc tin ñaùng ñöôïc toân troïng vaø vinh döï: ñöùc tin ñaõ thay ñoåi cuoäc soáng, thanh taåy taâm trí cuûa chuùng ta, ñaõ daïy chuùng ta thôø laïy Thieân Chuùa vaø yeâu thöông tha nhaân. Ñoù laø moät phuùc laønh cho taát caû chuùng ta! Chuùng ta khoâng thay ñoåi nieàm tin ñeå ñöôïc soáng ít ngaøy yeân haøn. Vôùi taát caû loøng khieâm toán vaø cöông quyeát, chuùng ta haõy chöùng toû raèng trong tuoåi giaø cuûa chuùng ta, vieäc tin töôûng khoâng phaûi laø chuyeän cuõ kyõ, loãi thôøi. Vaø Chuùa Thaùnh Linh, ñoåi môùi moïi söï, saün loøng giuùp ñôõ chuùng ta.
Chaøo thaêm vaø keâu goïi
Baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc caùc thoâng dòch vieân laàn löôït toùm löôïc trong caùc thöù tieáng khaùc nhau, keøm theo lôøi chaøo thaêm cuûa ngaøi.
Ñaëc bieät baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha thaân aùi chaøo thaêm caùc tín höõu vaø noùi: "Hoâm qua, chuùng ta ñaõ cöû haønh leã troïng kính Ñöùc Meï laø Nöõ Vöông Ba Lan. Taïi ñeàn thaùnh Jasna Goùra, anh chò em ñaõ töôûng nieäm Ñöùc Hoàng y Wyszynski, ngöôøi ñaõ daïy anh chò em haõy tín thaùc nôi Meï Maria trong nhöõng luùc khoù khaên nhaát trong lòch söû anh chò em. Noi göông cuûa ngöôøi, anh chò em haõy phoù thaùc cho Ñöùc Meï soá phaän cuûa toå quoác anh chò em vaø hoøa bình taïi AÂu chaâu."
Baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo thaêm nhieàu phaùi ñoaøn khaùc nhau vaø sau cuøng nhö thöôøng leä, Ñöùc Thaùnh cha chaøo nhöõng ngöôøi giaø, caùc beänh nhaân, ngöôøi treû vaø caùc ñoâi taân hoân, ñoàng thôøi nhaéc nhôû raèng: "vaøo ñaàu thaùng Naêm naøy, toâi môøi goïi taát caû moïi ngöôøi haõy kính meán Meï cuûa Chuùa Gieâsu vôùi loøng tín thaùc con thaûo; Anh chò em haõy nhìn Meï nhö Thaày daïy veà ñôøi soáng caàu nguyeän vaø ñôøi soáng taâm linh."
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.