Ñöùc Hoàng y Sandri cöû haønh
leã kyû nieäm 107 naêm dieät chuûng Armeni
Ñöùc Hoàng y Sandri cöû haønh leã kyû nieäm 107 naêm dieät chuûng Armeni.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Roma (RVA News 25-04-2022) - Luùc 11 giôø, saùng Chuùa nhaät 24 thaùng Tö naêm 2022, Ñöùc Hoàng y Leonardo Sandri, Toång tröôûng Boä caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông, ñaõ chuû toïa buoåi leã taïi Giaùo hoaøng Hoïc vieän Armeni, ñeå töôûng nieäm 107 naêm cuoäc dieät chuûng daân toäc Armeni.
Leã töôûng nieäm naøy cuõng ñöôïc caùc coäng ñoaøn Armeni ôû caùc nôi treân theá giôùi ghi nhôù söï coá tình vaø nhaát loaït tieâu dieät hôn moät trieäu 500 ngaøn ngöôøi Armeni, do chính phuû Nhöõng ngöôøi Thoå Nhó Kyø Treû thi haønh taïi nhieàu mieàn trong ñeá quoác Ottoman, baét ñaàu töø naêm 1915 trong thôøi Theá chieán thöù I.
Töø "dieät chuûng" do luaät gia ngöôøi Ba Lan goác Do thaùi, oâng Raphael Lemkin ñeà ra hoài naêm 1944. Gia ñình oâng laø moät trong nhöõng naïn nhaân cuûa cuoäc dieät chuûng Do thaùi do Ñöùc quoác xaõ. Töø "dieät chuûng" cuõng ñöôïc duøng ñeå chæ chính saùch cuûa nhaát loaït gieát haïi, nhöõng haønh vi baïo löïc vaø taøn aùc choáng ngöôøi Armeni trong ñeá quoác Ottoman. Chính phuû Thoå Nhó Kyø luoân phuû nhaän traùch nhieäm trong caùc vuï naøy nhöng nhieàu quoác hoäi treân theá giôùi ñaõ leân aùn cuoäc dieät chuûng Armeni. Trong ñeá quoác naøy, hoài ñoù coù khoaûng hai trieäu ngöôøi Armeni.
Thaùnh leã taïi Nhaø thôø thaùnh Nicola Tolentino trong Hoïc vieän Armeni do cha Vieän tröôûng Naamo Nareg chuû söï, vaø Ñöùc Hoàng y Sandri giaûng trong thaùnh leã vaø chuû söï nghi thöùc caïnh thaùnh giaù, ñöôïc khaéc trong bia ñaù ôû khuoân vieân Hoïc vieän, töôûng nieäm caùc naïn nhaân Armeni bò Thoå Nhó Kyø tieâu dieät. Ñoàng teá trong thaùnh leã cuõng coù Ñöùc cha Rafic El Warcha, ñaïi dieän cuûa Toøa Thöôïng phuï Coâng giaùo Maronite caïnh Toøa Thaùnh vaø Ñöùc cha Flaviano Rami Al Kabalan, Ñaïi dieän Toøa Thöôïng phuï Coâng giaùo Siriac caïnh Toøa Thaùnh, cuøng vôùi nhieàu linh muïc khaùc.
Cuoái buoåi leã, hai vò Ñaïi söù Armeni caïnh Toøa Thaùnh vaø caïnh chính phuû YÙ ñaõ leân tieáng, tröôùc söï hieän dieän cuûa caùc nhaø ngoaïi giao khaùc, trong ñoù coù Ñaïi söù Liban caïnh Toøa Thaùnh. (Sismografo 24-4-2022)
Taïi Thoå Nhó Kyø, Toång thoáng Erdogan ñaõ göûi söù ñieäp ñeán Ñöùc Thöôïng phuï Giaùo hoäi Armeni taïi nöôùc naøy, nhaân dòp caùc tín höõu tuï hoïp hoâm 24 thaùng Tö naêm 2022, ñeå töôûng nieäm nhöõng ngöôøi Armeni ñaõ "thieät maïng" trong nhöõng hoaøn caûnh cuøng cöïc, döôùi thôøi Ottoman trong Theá chieán thöù I. OÂng chia buoàn vôùi coäng ñoaøn Armeni vaø khaúng ñònh raèng "chuùng ta phaûi cuøng nhau xaây döïng töông lai, laáy höùng töø nhöõng töông quan ñaõ coù töø ngaøn naêm giöõa chuùng ta, thay vì nôùi roäng nhöõng ñau khoå". Toång thoáng cuõng cam ñoan seõ heát söùc coá gaéng ñeå baûo ñaûm moät cuoäc soáng an bình vaø trong an ninh cho moïi coâng daân goác Armeni".
(www.aa.com.tr 24-4-2022)