Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ
caùc giôùi chöùc chính quyeàn vaø xaõ hoäi Malta
Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ caùc giôùi chöùc chính quyeàn vaø xaõ hoäi Malta.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
La Valletta (RVA News 02-04-2022) - Trong cuoäc gaëp gôõ caùc giôùi chöùc chính quyeàn, ñaïo ñôøi vaø xaõ hoäi taïi Malta, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ keâu goïi daân chuùng nöôùc naøy ñöøng queân coäi reã cuûa mình, trong khi côûi môû ñoùn nhaän caùc traøo löu khaùc. Ngaøi cuõng beânh vöïc vieäc ñoùn tieáp di daân, ñoàng thôøi leân aùn nhöõng ñe doïa hoøa bình.
Cuoäc gaëp gôõ 150 ñaïi dieän caùc taàng lôùp xaõ hoäi Malta dieãn ra luùc gaàn 12 giôø tröa, ngaøy 02 thaùng Tö naêm 2022, taïi Phuû Toång thoáng, sau khi Ñöùc Thaùnh cha hoäi kieán rieâng vôùi Toång thoáng vaø thuû töôùng nöôùc naøy.
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Leân tieáng sau lôøi chaøo möøng cuûa Toång thoáng George William Vella, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán vò trí cuûa Malta ñöôïc goïi laø "con tim cuûa Ñòa Trung Haûi". Nhöng khoâng phaûi chæ veà maët ñòa lyù maø thoâi, "taïi ñaây coù coù söï gaëp gôõ giöõa caùc bieán coá lòch söû vaø caùc daân toäc, bieán nhöõng ñaûo naøy thaønh moät trung taâm sinh ñoäng, vaên hoùa, tinh thaàn vaø veû ñeïp, moät ngaõ tö ñaõ bieát ñoùn nhaän vaø hoøa hôïp caùc aûnh höôûng ñeán töø nhieàu phía".
Töø hieän töôïng naøy, Ñöùc Thaùnh cha möôïn hình aûnh "hoa hoàng gioù" hay laø "ngoâi sao gioù" ñöôïc aùp duïng cho Malta, bieåu töôïng söï xuaát phaùt cuûa caùc luoàng gioù töù phöông ñeå gôïi leân nhöõng ñaëc tính, caùc vaán ñeà vaø ñeà nghò höôùng ñi thích hôïp. Phaàn lôùn caùc luoàng gioù thoåi vaøo caùc ñaûo Malta.
Baøi tröø naïn tham nhuõng vaø naïn baát hôïp phaùp
Phía baéc gôïi laïi AÂu chaâu, ñaëc bieät laø nhaø cuûa Lieân hieäp AÂu chaâu, ñöôïc kieán taïo vì ôû ñoù coù ñaïi gia ñình lieân keát trong vieäc baûo veä hoøa bình. Hieäp nhaát vaø hoøa bình laø nhöõng hoàng aân maø nhaân daân Malta caàu xin Chuùa moãi khi quoác ca ñöôïc xöôùng leân.
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng "Ñeå baûo ñaûm moät söï soáng chung xaõ hoäi, neáu chæ cuûng coá caûm thöùc cuøng thuoäc veà moät nöôùc, thì khoâng ñuû, coøn phaûi cuûng coá nhöõng neàn taûng cuûa söï soáng chung, döïa treân luaät phaùp vaø söï toân troïng luaät phaùp, tinh thaàn boån phaän vaø söï minh baïch, ñoù laø nhöõng coät truï thieát yeáu cuûa moät xaõ hoäi daân söï tieán boä. Vì theá, quyeát taâm loaïi boû tình traïng baát hôïp phaùp vaø naïn tham oâ hoái loä phaûi maïnh meõ, nhö ngoïn gioù töø phöông baéc queùt qua caùc bôø bieån cuûa ñaát nöôùc naøy. Caàn luoân luoân vun troàng söï toân troïng luaät phaùp vaø minh baïch, giuùp loaïi tröø teä naïn baát löông vaø toäi phaïm, khoâng haønh ñoäng döôùi aùnh saùng maët trôøi".
Baûo veä thieân nhieân vaø moâi tröôøng
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaän xeùt raèng "Taïi Malta, thieân nhieân xuaát hieän nhö moät hoàng aân, giöõa bao nhieâu thöû thaùch cuûa lòch söû vaø cuoäc soáng, nhaéc nhôù veû ñeïp ñöôïc ôû treân traùi ñaát. Vì theá, caàn baûo veä thieân nhieân choáng laïi söï tham lam, ham hoá tieàn baïc vaø naïn ñaàu tö xaây caát, ñeå nhöõng teä naïn naøy khoûi aûnh höôûng ñeán thieân nhieân nhöng caû töông lai cuûa ñaát nöôùc nöõa. Thay vaøo ñoù, vieäc baûo veä moâi tröôøng vaø coâng baèng xaõ hoäi, chuaån bò töông lai vaø chuùng laø con ñöôøng tuyeät vôøi ñeå laøm cho giôùi treû say meâ neàn chính trò toát, giaûi thoaùt hoï khoûi nhöõng caùm deã thôø ô vaø khoâng daán thaân".
Khoâng xa rôøi coäi reã
Quyeän vôùi ngoïn gioù töø phöông baéc, coù gioù töø phöông taây thoåi tôùi Malta. Ñaëc bieät giôùi treû Malta chia seû loái soáng vaø tö duy cuûa Taây phöông, töø ñoù coù nhöõng ñieàu raát toát ñeïp nhö caùc giaù trò töï do vaø daân chuû, nhöng Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaéc ñeán nhöõng nguy cô caàn ñeà phoøng, ñeå "söï ham muoán tieán boä khoâng laøm cho ta taùch rôøi khoûi coäi reã cuûa mình. Malta laø moät "phoøng thí nghieäm tuyeät vôøi veà söï phaùt trieån hoøa hôïp", trong ñoù tieán boä khoâng coù nghóa laø caét boû nhöõng coäi reã vôùi quaù, nhö nhaân danh söï thònh vöôïng giaû taïo do söï ñoøi hoûi cuûa lôïi nhuaän, nhöõng nhu caàu vaø söï tieâu thuï, khoâng keå quyeàn ñöôïc baát kyø quyeàn gì. Ñeå coù söï phaùt trieån laønh maïnh, ñieàu quan troïng laø baûo toàn kyù öùc vaø lieân keát, trong tinh thaàn toân troïng, söï hoøa hôïp giöõa caùc theá heä, khoâng ñeå mình bò maát huùt trong söï ñoàng hoùa giaû taïo vaø söï thöïc daân hoùa yù thöùc heä. Nôi caên coäi cuûa moät söï taêng tröôûng vöõng chaéc coù nhaân vò con ngöôøi, toân troïng söï soáng vaø phaåm giaù cuûa moãi ngöôøi nam nöõ".
Baûo veä söï soáng töø khôûi ñaàu
Trong chieàu höôùng naøy, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät khích leä nhaân daân Malta trong noã löïc "baûo veä söï soáng töø luùc môùi khôûi ñaàu cho ñeán luùc cheát töï nhieân, ñoàng thôøi gìn giöõ söï soáng luoân choáng laïi söï gaït boû vaø lô laø coi nheï, ñaëc bieät laø phaåm giaù caùc coâng nhaân, ngöôøi giaø vaø caùc beänh nhaân." Ngaøi cuõng nghó ñeán nhöõng ngöôøi treû coù nguy cô vöùt boû thieän ích bao la, laø chính baûn thaân hoï, khi theo ñuoåi nhöõng aûo aûnh chæ ñeå laïi trong noäi taâm hoï bao nhieâu troáng roãng. Ñoù laø ñieàu maø traøo löu duy tieâu thuï thaùi quaù, söï kheùp kín ñoái vôùi nhöõng nhu caàu cuûa tha nhaân vaø teä naïn ma tuùy boùp ngheït töï do khi taïo neân söï nghieän ngaäp".
Vaán ñeà di daân
Sang ñeán nhöõng ngoïn gioù thoåi töø phöông nam vaøo Malta, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán bao nhieâu anh chò em töø mieàn nam ñi tìm kieám hy voïng. Ngaøi caùm ôn chính quyeàn vaø nhaân daân Malta daønh cho nhöõng ngöôøi di daân, nhaân danh Tin möøng, loøng nhaân ñaïo vaø tinh thaàn hieáu khaùch tieâu bieåu cuûa ngöôøi Malta. Nhöng vaán ñeà laø laøn soùng di daân ñang gia taêng trong nhöõng naêm gaàn ñaây, nhöõng sôï haõi vaø baát an taïo neân söï naûn chí vaø baát maõn. Tröôùc tình traïng naøy, Ñöùc Thaùnh cha ñeà nghò moät loái tieáp caän vaán ñeà di daân phöùc taïp trong nhöõng vieãn töôïng roäng lôùn hôn trong khoâng gian vaø thôøi gian.
Vaán ñeà di cö khoâng phaûi laø moät hoaøn caûnh cuûa thôøi ñieåm naøy, nhöng noù ñaùnh daáu thôøi ñaïi chuùng ta. Noù mang theo bao nhieâu moùn nôï cuûa baát coâng trong quaù khöù, bao nhieâu söï boùc loät, thay ñoåi khí haäu, nhöõng phieâu löu xung ñoät maø ta ñang phaûi chòu haäu quaû. Töø mieàn nam ngheøo vaø ñoâng daân, ñoâng ñaûo ngöôøi di chuyeån veà phöông baéc giaøu coù hôn: ñoù laø moät söï kieän thöïc teá maø ta khoâng theå xua ñuoåi baèng nhöõng kheùp kín loãi thôøi, vì seõ khoâng coù thònh vöôïng vaø hoäi nhaäp trong söï coâ laäp. Vaø roài cuõng caàn cöùu xeùt khoâng gian: tình traïng nôùi roäng söï di cö khaån caáp - chuùng ta haõy nghó ñeán nhöõng ngöôøi tò naïn töø Ucraina ñang bò taøn phaù, - ñoøi phaûi coù nhöõng caâu traû lôøi roäng raõi vaø chung vôùi nhau. Khoâng theå chæ vaøi nöôùc ñaûm nhaän toaøn theå vaán ñeà trong söï döûng döng cuûa caùc nöôùc khaùc! Vaø nhöõng nöôùc vaên minh khoâng theå vì tö lôïi, thieát laäp nhöõng thoûa thuaän ñen ñoái vôùi nhöõng keû baát löông ñang bieán con ngöôøi thaønh noâ leä. Ñòa Trung Haûi caàn tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm cuûa AÂu chaâu, ñeå taùi trôû thaønh moät dieãn tröôøng lieân ñôùi vaø khoûi trôû thaønh tieàn ñoàn cuûa moät söï ñaém chìm cuûa neàn vaên minh".
Vöôït thaéng taâm traïng sôï haõi di daân
Trong vieãn töôïng naøy, Ñöùc Thaùnh cha keâu goïi vöôït thaéng taâm traïng sôï ngöôøi di daân xaâm laêng ñeå roài baûo veä an ninh cuûa mình baèng moïi giaù. Ngaøi noùi: "Chuùng ta haõy giuùp ñôõ nhau ñeå khoûi coi ngöôøi di daân nhö moät ñe doïa vaø khoûi chieàu theo caùm doã döïng leân nhöõng caùi caàu treo vaø thieát laäp caùc böùc töôøng. Tha nhaân khoâng phaûi laø virus ta caàn töï veä, nhöng laø moät ngöôøi caàn ñöôïc tieáp ñoùn, vaø "lyù töôûng Kitoâ giaùo luoân môøi goïi vöôït thaéng söï nghi ngôø, söï thieáu tín nhieäm tröôøng kyø, noãi lo sôï bò xaâm chieám, nhöõng thaùi ñoä töï veä maø theá giôùi hieän nay ñang aùp ñaët cho chuùng ta" (E.V 88).
Chieán tranh töø Ñoâng phöông
Sau cuøng laø ngoïn gioù ñeán töø Ñoâng phöông: Ñoâng aâu, Ñoâng phöông nôi aùnh saùng xuaát hieän tröôùc, nhöng nhöõng boùng toái chieán tranh cuõng ñeán töø ñaây. Trong boái caûnh naøy, aùm chæ ñeán chieán tranh ñang xaûy ra taïi Ucraina, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán nhöõng cuoäc xaâm laêng, nhöõng cuoäc chieán taøn baïo treân caùc ñöôøng phoá, nhöõng ñe doïa voõ khí haït nhaân ñang vuøi daäp maïng soáng cuûa bao nhieâu ngöôøi. "Moät laàn nöõa, vaøi cöôøng löïc kheùp kín trong nhöõng chuû tröông laïc haäu veà lôïi ích quoác gia chuû nghóa, khôi leân vaø kích ñoäng nhöõng cuoäc xung ñoät, nhöõng ngöôøi daân thöôøng caûm thaáy nhu caàu caàn xaây döïng töông lai, coù theå cuøng nhau hoaëc khoâng nhö vaäy. Giôø ñaây trong ñeâm toái cuûa chieán tranh ñang bao phuû nhaân loaïi, chuùng ta ñöøng laøm tieâu taùn giaác mô hoøa bình".
Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm raèng "Thaät laø buoàn khi thaáy söï haêng say ñoái vôùi hoøa bình, sau thôøi Theá chieán thöù hai, ñang bò suy yeáu trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây cuõng nhö con ñöôøng cuûa coäng ñoàng quoác teá, vôùi vaøi cöôøng quoác tieán böôùc theo lôïi ích rieâng, tìm kieám nhöõng khoâng gian vaø vuøng aûnh höôûng cho mình. Vì theá, khoâng nhöõng hoøa bình nhöng caû bao nhieâu vaán ñeà lôùn, nhö cuoäc chieán ñaáu choáng naïn ñoùi vaø söï cheânh leäch bò loaïi khoûi nhöõng chöông trình chính trong caùc hoaït ñoäng chính trò.
"Nhöng giaûi phaùp cho cuoäc khuûng hoaûng cuûa moãi ngöôøi laø chöõa trò nhöõng khuûng hoaûng cuûa taát caû moïi ngöôøi, vì caùc vaán ñeà hoaøn caàu ñoøi nhöõng giaûi phaùp hoaøn vuõ. Chuùng ta haõy laéng nghe khaùt voïng hoøa bình cuûa daân chuùng, laøm vieäc ñeå ñaït nhöõng caên baûn ñoái thoaïi ngaøy caøng roäng lôùn, chuùng ta haõy taùi hoïp nhau trong caùc hoäi nghò quoác teá veà hoøa bình, trong ñoù vaán ñeà trung taâm laø giaûi tröø voõ trang, vôùi caùi nhìn höôùng veà caùc theá heä töông lai.
Sau cuøng, khi nhìn veà Ñoâng phöông, Ñöùc Thaùnh cha khoâng queân nhaéc ñeán caùc nöôùc ñang gaëp khoù khaên, nhö Liban, Syria, Yemen vaø caùc vuøng khaùc ñang bò xaâu xeù vì baïo löïc vaø caùc vaán ñeà khaùc.
Sau dieãn vaên, Ñöùc Thaùnh cha, Toång thoáng, Thuû töôùng, Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh Parolin, cuøng vôùi Ñöùc Toång giaùm muïc giaùo phaän Malta vaø Ñöùc giaùm muïc giaùo phaän Gozo, tieán ra bao lôn cuûa khuoân vieân Phuû Toång thoáng ñeå chaøo thaêm daân chuùng, ngoài chôø Ñöùc Thaùnh cha xuaát hieän.
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh cha veà Toøa Söù thaàn Toøa Thaùnh, caùch ñoù 13 caây soá ñeå duøng böõa tröa vaø nghæ ngôi.