Ngöôøi giaø laø moät phuùc laønh khoâng theå thay theá ñöôïc
trong vieäc thoâng truyeàn ñöùc tin
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Ngöôøi giaø laø moät phuùc laønh khoâng theå thay theá ñöôïc trong vieäc thoâng truyeàn ñöùc tin.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 24-03-2022) - Saùng thöù Tö, ngaøy 23 thaùng Ba naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung caùc tín höõu haønh höông. Laàn naøy Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ñaày chaät ngöôøi. Cuoái buoåi tieáp kieán, Ñöùc Thaùnh cha taùi keâu goïi caàu nguyeän cho caùc naïn nhaân chieán tranh taïi Ucraina vaø caàu cho nhöõng ngöôøi caàm quyeàn sôùm tìm ñöôïc giaûi phaùp cho cuoäc chieán taïi ñaây, ñoàng thôøi caàu cho söï chaám döùt saûn xuaát voõ khí.
Ñöùc Thaùnh cha tieán vaøo hoäi tröôøng luùc gaàn 9 giôø giöõa tieáng voã tay cuûa caùc tín höõu. Nhö thöôøng leä, sau khi Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù khai maïc, moïi ngöôøi ñaõ nghe ñoïc ñoaïn saùch Ñeä nhò luaät, ñoaïn thöù 34 (4-5.7.9):
"Chuùa phaùn vôùi oâng Moâiseâ: "Ñaây laø mieàn ñaát Ta ñaõ theà höùa vôùi AÙpraham, Isaac vaø Giacoùp, khi noùi: "Ta seõ ban ñaát aáy cho doøng doõi ngöôi. Ta ñaõ cho ngöôi thaáy taän maét, nhöng ngöôi seõ khoâng ñöôïc qua ñoù". OÂng Moâiseâ, toâi trung cuûa Chuùa, qua ñôøi taïi ñoù, trong ñaát Moâaùp, theo leänh Ñöùc Chuùa. [...] Khi cheát, oâng Moâseâ thoï moät traêm hai möôi tuoåi, maét khoâng môø, khí löïc khoâng giaûm [...] OÂng Gioâsueâ, con oâng Nun, ñaõ ñöôïc ñaày thaàn khí khoân ngoan, vì oâng Moâseâ ñaõ ñaët tay treân oâng. Con caùi Ísrael nghe oâng vaø laøm nhö Ñöùc Chuùa ñaõ truyeàn cho oâng Moâiseâ."
Baøi giaùo lyù
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù veà tuoåi giaø. Baøi thöù tö naøy coù töïa ñeà laø: "Giaõ töø vaø di saûn: kyù öùc vaø chöùng taù".
Môû ñaàu baøi giaùo lyù, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Trong Kinh thaùnh, trình thuaät veà caùi cheát cuûa cuï giaø Moâise ñöôïc keå laïi sau chuùc thö tinh thaàn cuûa oâng, ñöôïc goïi laø "Baøi ca Moâiseâ". Baøi ca naøy tröôùc tieân laø moät cuoäc tuyeân xöng ñöùc tin raát ñeïp:
"Toâi muoán cao rao danh Chuùa:
anh chò em haõy chuùc tuïng Thieân Chuùa chuùng ta!
Ngaøi laø Ñaù Taûng: nhöõng coâng trình cuûa Chuùa hoaøn haûo, moïi neûo ñöôøng cuûa Ngaøi laø coâng chính;
Ngaøi laø moät Thieân Chuùa trung tín vaø khoâng coù söï aùc, Ngaøi coâng chính vaø ngay thaúng" (Dt 32,3-4).
Nhöng baøi ca aáy cuõng laø moät kyù öùc veà lòch söû ñöôïc soáng vôùi Thieân Chuùa, nhöõng phieâu löu cuûa daân toäc ñöôïc hình thaønh töø nieàm tin nôi Thieân Chuùa cuûa Abraham, Isaac vaø Giacop. Vì theá, oâng Moâiseâ cuõng nhaéc ñeán nhöõng cay ñaéng vaø thaát voïng cuûa chính Thieân Chuùa: söï trung tín cuûa Ngaøi luoân bò thöû thaùch vì söï baát trung cuûa daân Ngaøi.
Moâiseâ giaõ töø cuoäc soáng
Khi oâng Moâiseâ coâng boá baûn tuyeân xöng ñöùc tin naøy laø luùc daân ôû nôi ngöôõng cuûa Ñaát Höùa, vaø cuõng laø luùc oâng giaõ töø cuoäc soáng. OÂng ñöôïc 120 tuoåi, - nhö trình thuaät keå laïi-, "nhöng ñoâi maét oâng khoâng nhaém laïi" (Dt 34,7). Caùi nhìn sinh ñoäng cuûa oâng laø moät hoàng aân quí giaù: noù giuùp oâng "thoâng truyeàn gia saûn kinh nghieäm laâu daøi cuûa oâng veà cuoäc soáng vaø nieàm tin, vôùi söï saùng suoát caàn thieát."
Thoâng truyeàn kinh nghieäm tröïc tieáp
Moät tuoåi giaø ñöôïc saùng suoát nhö vaäy thöïc laø moät moùn quaø quí giaù cho theá heä tieáp theo. Söï ñích thaân laéng nghe tröïc tieáp trình thuaät lòch söû ñöùc tin, ñöôïc soáng vôùi taát caû caùc thaêng traàm, laø ñieàu khoâng theå thay theá ñöôïc. Ñoïc ñieàu aáy trong saùch vôû, nhìn noù qua caùc phim aûnh, tham khaûo noù treân Internet, duø coù höõu ích ñeán ñaâu ñi nöõa vaãn khoâng baèng kinh nghieäm aáy. Söï thoâng truyeàn naøy - laø truyeàn thoáng ñích thöïc! - laø ñieàu ngaøy nay raát thieáu, vaø ngaøy caøng thieáu, cho caùc theá heä treû. Trình thuaät tröïc tieáp, töø ngöôøi naøy cho ngöôøi khaùc, coù nhöõng saéc thaùi vaø caùch thöùc thoâng truyeàn maø khoâng coù phöông tieän naøo khaùc coù theå thay theá ñöôïc. Moät ngöôøi giaø ñaõ soáng laâu naêm, vaø ñöôïc hoàng aân laøm chöùng taù saùng suoát vaø haêng say veà lòch söû cuûa mình, ñoù laø moät phuùc laønh khoâng theå thay theá ñöôïc. Chuùng ta coù theå nhaän ra vaø toân troïng moùn quaø aáy khoâng? Söï thoâng truyeàn ñöùc tin - vaø yù nghóa cuoäc ñôøi - ngaøy nay coù theo con ñöôøng aáy hay khoâng?
Vaên hoùa ngaøy nay coi nheï lòch söû
Trong vaên hoùa cuûa chuùng ta, raát laø "ñuùng ñaén veà chính trò" (politicamente corretta), con ñöôøng naøy bò caûn trôû baèng nhieàu caùch: trong gia ñình, xaõ hoäi, trong cuøng coäng ñoaøn Kitoâ. Thaäm chí coù ngöôøi ñeà nghò baõi boû vieäc giaûng daïy moân lòch söû, nhö moät thoâng tin thöøa thaõi veà nhöõng theá giôùi khoâng coøn thôøi söï nöõa, noù töôùc maát nhöõng taøi nguyeân daønh cho kieán thöùc veà hieän taïi.
Ñaøng khaùc, söï thoâng truyeàn ñöùc tin nhieàu khi thieáu söï say meâ ñoái vôùi moät "lòch söû ñöôïc soáng thöïc". Phaûi chaêng vì theá thaät laø khoù thu huùt choïn löïa tình yeâu maõi maõi, loøng trung tín ñoái vôùi lôøi ñaõ höùa, söï kieân trì trong taän tuïy, söï caûm thöông ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò toån thöông vaø chaùn naûn sao? Chaéc haún nhöõng chuyeän ñôøi caàn phaûi ñöôïc bieán thaønh chöùng töø, vaø chöùng töø aáy phaûi trung thöïc. Caùi yù thöùc heä giaûi thích lòch söû theo khuoân maãu cuûa mình chaéc chaén khoâng phaûi laø trung thöïc; cuõng vaäy ñoái vôùi nhöõng tuyeân truyeàn, thích öùng lòch söû vôùi söï ñeà cao phe nhoùm cuûa mình; khoâng phaûi laø khi bieán lòch söû thaønh moät toøa aùn ñeå leân aùn moïi quaù khöù vaø khoâng khuyeán khích töông lai.
Chính caùc saùch Tin möøng thaønh thaät keå laïi lòch söû ñöôïc chuùc phuùc cuûa Chuùa Gieâsu khoâng che ñaäy nhöõng loãi laàm, nhöõng söï hieåu laàm vaø thaäm chí caû nhöõng phaûn boäi cuûa caùc moân ñeä. Ñoù laø chöùng töø. Ñoù laø moät hoàng aân kyù öùc maø "nhöõng kyø laõo" cuûa Giaùo hoäi thoâng truyeàn ngay töø ñaàu, chuyeån töø tay naøy tôùi tay khaùc, cho theá heä tieáp theo. Chuùng ta neân töï hoûi: chuùng ta ñeà cao giaù trò theá naøo caùch thöùc thoâng truyeàn ñöùc tin, trong söï chuyeån tieáp chöùng nhaân giöõa nhöõng ngöôøi giaø trong coäng ñoaøn vaø nhöõng ngöôøi treû môû ra töông lai?
Thieáu hieåu bieát veà Giaùo hoäi, ít laéng nghe chöùng töø lòch söû
Ñöùc Thaùnh cha cho bieát: "Ñoâi khi, toâi suy nghó veà söï thieáu bình thöôøng laï luøng naøy. Saùch giaùo lyù khai taâm Kitoâ giaùo ngaøy nay quaûng ñaïi kín muùc töø Lôøi Chuùa vaø thoâng truyeàn chính xaùc nhöõng thoâng tin veà caùc tín ñieàu, veà luaân lyù ñöùc tin vaø caùc bí tích, nhöng nhieàu khi thieáu söï hieåu bieát veà Giaùo hoäi naûy sinh töø söï laéng nghe vaø chöùng töø veà lòch söû ñích thöïc ñöùc tin vaø cuoäc soáng cuûa coäng ñoaøn Giaùo hoäi töø ñaàu cho ñeán ngaøy nay. Khi coøn nhoû, ngöôøi ta hoïc Lôøi Chuùa trong caùc lôùp giaùo lyù; nhöng khi lôùn hôn, ngöôøi ta hoïc veà Giaùo hoäi trong caùc lôùp hoïc vaø qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng hoaøn vuõ."
Trình thuaät veà lòch söû ñöùc tin phaûi gioáng nhö Baøi ca Moâiseâ, nhö chöùng töø cuûa caùc saùch Tin möøng vaø Toâng ñoà Coâng vuï. Hoaëc moät lòch söû coù khaû naêng ñaùnh ñoäng khi gôïi laïi nhöõng chuùc laønh cuûa Thieân Chuùa vaø thaønh thaät veà nhöõng thieáu soùt cuûa chuùng ta. Thaät laø ñeïp neáu ñöôïc nhö vaäy, ngay töø ñaàu, trong haønh trình huaán giaùo, caû thoùi quen laéng nghe kinh nghieäm soáng cuûa nhöõng ngöôøi giaø, söï tuyeân xöng saùng suoát veà nhöõng phuùc laønh ñaõ nhaän laõnh töø Thieân Chuùa, maø chuùng ta phaûi gìn giöõ, chöùng taù trung thöïc veà nhöõng thieáu trung thaønh cuûa chuùng ta, maø chuùng ta phaûi ñeàn buø vaø söûa chöõa. Nhöõng ngöôøi giaø ñi vaøo ñaát höùa maø Thieân Chuùa muoán cho moãi theá heä, khi hoï coáng hieán cho nhöõng ngöôøi treû söï khai taâm toát ñeïp veà chöùng taù cuûa hoï. Nhö vaäy, ñöôïc Chuùa Gieâsu höôùng daãn, ngöôøi giaø vaø ngöôøi treû cuøng ñi vaøo Nöôùc söï soáng vaø tình thöông cuûa Chuùa.
Chaøo thaêm vaø nhaén nhuû
Baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc caùc thoâng dòch vieân laàn löôït toùm löôïc trong caùc thöù tieáng khaùc nhau, keøm theo lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû raèng: Naêm nay, trong haønh trình thoáng hoái Muøa chay, chuùng ta aên chay vaø caàu xin Chuùa ban hoøa bình, bò ñaûo loän vì chieán tranh hieän nay taïi Ucraina. Taïi Ba Lan, anh chò em laø nhöõng chöùng nhaân veà chieán tranh ñoù khi ñoùn tieáp nhöõng ngöôøi tò naïn vaø nghe keå veà tình traïng cuûa hoï. Trong khi chuùng ta chuaån bò soáng moät ngaøy caàu nguyeän ñaëc bieät trong leã Truyeàn tin, chuùng ta haõy caàu xin Meï Thieân Chuùa naâng taâm hoàn anh chò em chuùng ta bò aâu saàu vì söï taøn aùc cuûa chieán tranh. Öôùc gì vieäc thaùnh hieán caùc daân toäc cho Khieát Taâm Ñöùc Meï mang laïi hoøa bình cho toaøn theá giôùi.
Tröôùc khi chaøo thaêm caùc tín höõu noùi tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha môøi goïi moïi ngöôøi cuøng caàu nguyeän vôùi Ñöùc Meï, caàu cho caùc naïn nhaân, caùc treû em vaø binh só, caû hai phía. Ngaøi cuõng xuùc ñoäng xin caùc tín höõu caàu cho caùc chính quyeàn ñeå hoï sôùm tìm ra nhöõng giaûi phaùp vaø cuõng xin cho vieäc saûn xuaát voõ khí, nhöõng duïng cuï cheát choùc, sôùm ñöôïc chaám döùt.
Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm ñaëc bieät caùc tín höõu thuoäc giaùo phaän Biella, do Ñöùc giaùm muïc giaùo phaän höôùng daãn, kyû nieäm 250 naêm thaønh laäp giaùo phaän vaø nhieàu ñoaøn haønh höông khaùc.
Sau cuøng nhö thöôøng leä, Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm nhöõng ngöôøi giaø, caùc beänh nhaân, ngöôøi treû vaø caùc ñoâi taân hoân. Ngaøi nhaéc nhôû raèng: Öôùc gì leã Truyeàn tin chuùng ta saép cöû haønh ngaøy 25 thaùng Ba naêm 2022 trôû thaønh moät lôøi môøi goïi moãi ngöôøi theo göông Meï Thieân Chuùa vaø toû ra saün saøng ñoái vôùi tieáng goïi cuûa Chuùa Cha, Ñaáng nhaén nhuû taát caû haõy trôû thaønh men ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi coâng baèng vaø lieân ñôùi.
Buoåi tieáp kieán keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.