Caàn phaûi tìm laïi
hoàng aân lieân minh giöõa caùc theá heä
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Caàn phaûi tìm laïi hoàng aân lieân minh giöõa caùc theá heä.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 23-02-2022) - Saùng thöù Tö, ngaøy 23 thaùng Hai naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán gaàn 1,500 tín höõu haønh höông, ñoâng quaù gaáp ñoâi tuaàn tröôùc, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû noäi thaønh Vatican, baét ñaàu töø luùc 9 giôø. Ñaây laø buoåi tieáp kieán chung thöù taùm keå töø ñaàu naêm 2022.
Nhö thöôøng leä, sau khi Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù khai maïc, moïi ngöôøi ñaõ nghe taùm vieân chöùc taïi Toøa Thaùnh ñoïc baèng taùm thöù tieáng ñoaïn thö saùch ngoân söù Gioel: (3,1-2.5):
[Chuùa phaùn] "Sau ñoù, Ta seõ ñoå thaàn trí Ta treân moãi ngöôøi, vaø caùc con trai, con gaùi caùc ngöôi seõ trôû thaønh ngoân söù, ngöôøi treû cuûa caùc ngôi seõ ñöôïc thò kieán. Ta cuõng seõ ñoå thaàn trí Ta treân caùc toâi tôù nam nöõ cuûa caùc ngöôi [...]. Heã ai khaån caàu danh Chuùa thì seõ ñöôïc cöùu thoaùt".
Baøi giaùo lyù
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha baét ñaàu loaït baøi giaùo lyù môùi veà tuoåi giaø. Baøi ñaàu tieân naøy coù töïa ñeà laø: "AÂn phuùc thôøi gian vaø lieân minh giöõa caùc lôùp tuoåi trong cuoäc soáng".
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Ngöôøi giaø ngaøy caøng ñoâng vaø nguy cô bò gaït boû
Hoâm nay, chuùng ta baét ñaàu moät haønh trình giaùo lyù tìm söï soi saùng trong Lôøi Chuùa veà "yù nghóa vaø giaù trò cuûa tuoåi giaø". Töø vaøi thaäp nieân, tuoåi naøy trong cuoäc soáng lieân heä thöïc söï ñeán "moät daân môùi", laø nhöõng ngöôøi giaø. Chöa bao giôø chuùng ta ñoâng ñaûo nhö vaäy trong lòch söû nhaân loaïi. Nguy cô bò gaït boû caøng trôû neân thöôøng xuyeân hôn: nhöõng ngöôøi giaø bò coi nhö "moät gaùnh naëng". Thôøi ñaàu ñaïi dòch, nhöõng ngöôøi giaø ñaõ phaûi traû giaù ñaét ñoû nhaát. Hoï laø thaønh phaàn yeáu ñuoái vaø bò lô laø nhaát: chuùng ta ít thaêm hoï khi hoï coøn soáng, vaø chuùng ta cuõng chaúng thaáy hoï khi cheát.
Lieân minh giöõa caùc theá heä
Cuøng vôùi nhöõng cuoäc di daân, tuoåi giaø thuoäc vaøo soá nhöõng vaán ñeà caáp thieát nhaát maø gia ñình nhaân loaïi ñöôïc keâu goïi ñöông ñaàu trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Vaán ñeà ôû ñaây khoâng phaûi chæ laø söï thay ñoåi veà soá löôïng; ñieàu lieân heä ôû ñaây laø "söï thoáng nhaát nhöõng lôùp tuoåi trong cuoäc soáng": ñaây laø ñieåm tham chieáu thöïc söï ñeå hieåu vaø quyù chuoäng ñôøi soáng con ngöôøi trong toaøn boä. Chuùng ta töï hoûi: coù tình thaân höõu, coù söï lieân minh giöõa caùc lôùp tuoåi trong cuoäc soáng hay laø troåi vöôït söï taùch bieät vaø söï gaït boû?
Taát caû chuùng ta ñeàu soáng trong moät thöïc taïi, trong ñoù caùc treû em, ngöôøi treû, ngöôøi lôùn vaø ngöôøi giaø cuøng soáng chung. Nhöng coù söï thay ñoåi veà tyû leä: söï soáng laâu trôû thaønh moät hieän töôïng taäp theå, vaø taïi nhieàu mieàn treân theá giôùi, soá ngöôøi treû ít oûi. Moät söï thieáu quaân bình nhö theá coù raát nhieàu haäu quaû. Neàn vaên hoùa thònh haønh coù moät kieåu maãu duy nhaát laø ngöôøi treû-tröôûng thaønh, töùc laø moät ngöôøi töï laäp vaø vaãn luoân treû trung. Nhöng phaûi chaêng tuoåi treû coù troïn veïn yù nghóa cuûa cuoäc soáng, coøn tuoåi giaø chæ laø moät söï troáng roãng vaø maát maùt? Söï ñeà cao tuoåi treû nhö tuoåi duy nhaát ñaùng bieåu loä lyù töôûng cuûa con ngöôøi, keùo theo söï coi reû tuoåi giaø, bò coi laø mong manh, xuoáng caáp, khuyeát taät, laø hình aûnh noåi baät cuûa nhöõng cheá ñoä ñoäc ñoaùn trong theá kyû XX. Phaûi chaêng chuùng ta ñaõ queân ñieàu ñoù?
Quyù chuoäng ñoái vôùi ngöôøi giaø
Söï gia taêng tuoåi thoï cuõng aûnh höôûng caáu truùc treân lòch söû cuûa moãi caù nhaân, gia ñình vaø xaõ hoäi. Nhöng chuùng ta phaûi töï hoûi: ngöôøi ta coù nghó ñeán vaø quyù chuoäng töông öùng ñoái vôùi phaåm chaát tinh thaàn vaø yù nghóa coäng ñoaøn cuûa söï gia taêng tuoåi thoï nhö theá hay khoâng? Chaúng leõ ngöôøi giaø phaûi xin loãi vì cöù ngoan coá soáng coøn, gaây thieät haïi cho nhöõng ngöôøi khaùc sao? Hay laø hoï coù theå ñöôïc quyù troïng vì nhöõng moùn quaø maø hoï mang laïi cho yù nghóa cuoäc soáng cuûa taát caû moïi ngöôøi? Trong thöïc teá, khi trình baøy yù nghóa cuoäc soáng - vaø chính trong caùc neàn vaên hoùa goïi laø "phaùt trieån" - tuoåi giaø ít coù aûnh höôûng. Taïi sao? Vì tuoåi giaø bò coi laø moät tuoåi khoâng coù nhöõng noäi dung ñaëc bieät ñeå coáng hieán, vaø cuõng chaúng coù yù nghóa rieâng ñeå soáng. Hôn nöõa, thieáu söï khích leä ngöôøi ta tìm kieám nhöõng noäi dung aáy, vaø coäng ñoaøn ít ñöôïc giaùo duïc veà söï nhìn nhaän ngöôøi giaø. Noùi toùm laïi, ñoái vôùi moät löùa tuoåi nay chieám phaàn quan troïng trong coäng ñoaøn vaø keùo daøi moät phaàn ba cuoäc soáng, ñoâi khi coù nhöõng keá hoaïch trôï giuùp, nhöng coù nhöõng döï aùn cho cuoäc soáng. Ñaây laø moät thieáu suy tö, thieáu trí töôûng töôïng, tinh thaàn saùng taïo.
Traùnh aûo töôûng veà tuoåi treû
Tuoåi treû raát ñeïp, nhöng söï tuoåi treû vónh cöûu laø moät aùm aûnh raát nguy hieåm. Tuoåi giaø cuõng quan troïng - vaø ñeïp - nhö tuoåi treû, Chuùng ta haõy nhôù ñieàu aáy. Lieân minh giöõa caùc theá heä, traû laïi cho con ngöôøi taát caû caùc löùa tuoåi cuûa cuoäc soáng, chính laø moät hoàng aân chuùng ta ñaùnh maát. Caàn phaûi tìm laïi hoàng aân aáy.
Lôøi Chuùa soi saùng veà töông quan giaø treû
Lôøi Chuùa coù raát nhieàu ñieàu noùi veà lieân minh naøy. Vöøa roài chuùng ta ñaõ nghe lôøi ngoân söù Gioel: "Nhöõng ngöôøi giaø trong caùc ngöôi seõ mô öôùc, nhöõng ngöôøi treû seõ ñöôïc nhöõng thò kieán" (3,1). Chuùng ta coù theå giaûi thích theá naøy: "Khi nhöõng ngöôøi giaø choáng laïi Thaàn trí, baèng caùch choân vuøi nhöõng mô öôùc cuûa hoï trong quaù khöù, thì nhöõng ngöôøi treû seõ khoâng theå thaáy ñöôïc nhöõng ñieàu caàn phaûi laøm ñeå môû ra töông lai. Traùi laïi, khi nhöõng ngöôøi giaø thoâng truyeàn nhöõng mô öôùc cuûa hoï, thì nhöõng ngöôøi treû thaáy roõ ñieàu hoï phaûi laøm. Ngöôøi treû khoâng hoûi nhöõng mô öôùc cuûa ngöôøi giaø nöõa, cuùi maët khoâng coù nhöõng taàm nhìn ñi xa hôn taàm nhìn cuûa hoï, thì hoï seõ khoù loøng soáng hieän taïi vaø chòu ñöïng töông lai cuûa hoï. Neáu caùc oâng baø co cuïm trong nhöõng tö löï nhôù nhung cuûa hoï, thì ngöôøi treû seõ caøng cuùi mình treân caùc ñieän thoaïi thoâng minh cuûa hoï. Maøn hình coù theå coøn saùng, nhöng cuoäc soáng cuûa hoï taét lòm tröôùc thôøi gian. Haäu quaû cuûa ñaïi dòch chaúng taïo neân söï hoang mang ñaùnh maát höôùng ñi cuûa ngöôøi treû sao? Nhöõng ngöôøi giaø coù nhöõng taøi nguyeân töø cuoäc soáng ñaõ traûi qua maø ngöôøi treû coù theå nhôø ñeán. Chaúng leõ ngöôøi giaø ñöùng nhìn nhöõng ngöôøi treû ñang ñaùnh maát vieãn töôïng cuûa hoï hay traùi laïi, ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû baèng caùch hun ñuùc nhöõng mô öôùc cuûa hoï?
Ñieàu khoân ngoan trong haønh trình cuûa tuoåi giaø cho ñeán khi giaõ töø cuoäc soáng caàn ñöôïc soáng nhö moät söï coáng hieán yù nghóa cuoäc soáng, chöù khoâng tieâu hao trong thaùi ñoä uø lì baát ñoäng cuûa söï soáng coøn. Tuoåi giaø, neáu khoâng ñöôïc phuïc hoài phaåm giaù cuûa moät cuoäc ñôøi ñaùng soáng nhö con ngöôøi, thì seõ kheùp kín trong söï xuoáng tinh thaàn, laøm maát loøng yeâu meán cuûa moïi ngöôøi. Thaùch ñoá naøy, veà maët nhaân tính vaø vaên minh, ñoøi chuùng ta phaûi quyeát taâm vaø caàn ôn phuø trôï cuûa Chuùa. Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa Thaùnh Linh ñieàu ñoù. Qua nhöõng baøi giaùo lyù naøy veà tuoåi giaø, toâi muoán khích leä taát caû moïi ngöôøi haõy ñaàu tö loøng quyù meán vaøo nhöõng hoàng aân maø tuoåi giaø trong mình vaø cho caùc löùa tuoåi khaùc trong cuoäc soáng. Lôøi Chuùa seõ giuùp chuùng ta phaân ñònh yù nghóa vaø giaù trò cuûa tuoåi giaø; Xin Chuùa Thaùnh Linh ban cho caû chuùng ta nhöõng mô öôùc vaø nhöõng thò kieán chuùng ta ñang caàn.
Chaøo thaêm vaø nhaén nhuû
Baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc caùc thoâng dòch vieân laàn löôït toùm löôïc trong caùc thöù tieáng khaùc nhau, keøm theo lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Tröôùc khi chaøo baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ leân tieáng baøy toû ñau buoàn veà tình hình Ucraina vaø môøi goïi caùc tín höõu tham gia cuoäc aên chay caàu nguyeän cho hoøa bình taïi nöôùc naøy, vaøo ngaøy 02 thaùng Ba naêm 2022, Thöù Tö Leã Tro.
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.