Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh
ngaøy töôûng nieäm dieät chuûng
Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh ngaøy töôûng nieäm dieät chuûng.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 29-01-2022) - Hoâm 27 thaùng Gieâng naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ cöû haønh ngaøy Quoác teá töôûng nieäm cuoäc dieät chuûng Do thaùi, baèng cuoäc tieáp kieán moät naïn nhaân soáng soùt töø traïi taäp trung Auschwitz.
Ñoù laø baø Edith Bruck, 90 tuoåi, moät vaên só noåi tieáng ngöôøi Do thaùi, ñaõ töøng ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha ñeán taän nhaø baø ñeå vieáng thaêm, ngaøy 20 thaùng Hai naêm 2021.
Baø Edith Bruck, sinh taïi Hungary, nhöng soáng taïi Italia töø gaàn 70 naêm nay. Naêm 12 tuoåi, Edith bò ñaøy tôùi traïi taäp trung Auschwitz, beân Ba Lan roài tôùi traïi Dachau ôû mieàn nam Ñöùc, cuøng vôùi cha meï, hai anh trai vaø moät chò gaùi. Song thaân cuûa baø cuøng vôùi moät ngöôøi anh cheát trong caùc traïi taäp trung. Baø Edith Bruck cuøng vôùi moät ngöôøi chò ñöôïc quaân ñoàng minh giaûi thoaùt hoài naêm 1945.
Baø trôû veà Hungary roài sang Tieäp Khaéc, nôi ngöôøi chò sinh soáng. Baø keát hoân laàn ñaàu khi ñöôïc 16 tuoåi vaø di cö sang Israel. Cuoäc hoân nhaân aáy keát thuùc vôùi cuoäc ly dò moät naêm sau ñoù. Baø coøn keát hoân vaø ly dò hai laàn nöõa. Naêm 1952, baø Bruck di cö sang YÙ vaø keát hoân vôùi oâng Nelo Risi, moät thi só ngöôøi YÙ, kieâm giaùm ñoác phim aûnh, dòch giaû, vaø bieân soaïn kòch baûn. OÂng qua ñôøi naêm 2015. Baø ñaõ xuaát baûn nhieàu taùc phaåm, ñaëc bieät laø moät hoài kyù veà thôøi kyø baø bò giam trong taïi taäp trung. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, baø Bruck tieáp tuïc noùi veà cuoäc dieät chuûng Do thaùi taïi caùc tröôøng vaø ñaïi hoïc.
Saùng thöù Naêm, 27 thaùng Gieâng naêm 2022, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ trao ñoåi veà nhieàu ñieàu vôùi baø Bruck hôn moät tieáng ñoàng hoà, tröôùc söï hieän dieän cuûa baø phuï taù Ucraina cuûa baø vaø oâng Andrea Monda, Giaùm ñoác baùo "Quan saùt vieân Roma" cuûa Toøa Thaùnh. Ñaëc bieät hai vò noùi veà vieäc töôûng nieäm vaø taàm quan troïng caàn truyeàn laïi cho theá heä treû, thöôøng ít ñeå yù ñeán lòch söû vaø bò vaây buûa vì nhöõng aùm aûnh kyø thò chuûng toäc vaø traøo löu baøi Do Thaùi döôøng nhö ñang taùi xuaát hieän treân caùc trang maïng. Caàn truyeàn laïi cho ngöôøi treû kyù öùc veà quaù khöù, keå caû nhöõng khía caïnh ñau thöông nhaát, ñeå khoûi rôi trôû laïi nhöõng thaûm kòch. Baø Bruck cuõng nhaän xeùt raèng: "Con ngöôøi khoâng hoïc töø nhöõng loãi laàm cuûa hoï. Hoï khoâng hoïc baøi hoïc töø Auschwitz cuõng nhö töø Vieät Nam".
Baø Bruck caûm ñoäng, ñaõ taëng Ñöùc Thaùnh cha chieác "baùnh ñöôïc beän laïi", nöôùng taïi nhaø baø. Ñoù laø "chieác baùnh bò maát", cuõng laø töïa ñeà cuoán tieåu thuyeát noåi tieáng cuûa baø, keå laïi chieác baùnh maø meï baø nöôùng tröôùc khi bò maät vuï Ñöùc quoác xaõ baét ñi. Nay chieác baùnh ñöôïc taëng cho Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc goïi laø "chieác baùnh ñöôïc tìm laïi", töôïng tröng söï thanh thaûn ñöôïc phuïc hoài, maëc duø kyù öùc veà söï aùc ñaõ traûi qua vaãn coøn sinh ñoäng.
(Vatican News 27-1-2022)