Vaøi neùt veà ngoaïi giao Toøa Thaùnh
Vaøi neùt veà ngoaïi giao Toøa Thaùnh.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 10-01-2022) - Hieän nay, Toøa Thaùnh coù quan heä ngoaïi giao treân caáp Söù thaàn vaø Ñaïi söù vôùi 183 quoác gia, töùc laø vôùi haàu heát caùc nöôùc treân theá giôùi.
Con soá vöøa noùi laø tình traïng töø naêm 2017, sau khi Myanmar thieát laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh, môû ñöôøng cho cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ taïi nöôùc naøy. Cuoäc ñaûo chaùnh cuûa giôùi quaân ñoäi ngaøy 01 thaùng Hai naêm 2021 ñaõ ñöa quoác gia naøy trôû laïi aùc moäng bao nhieâu naêm soáng döôùi cheá ñoä ñoäc taøi quaân phieät vaø laøm cho noäi chieán gia taêng.
Hieän nay treân theá giôùi coøn 13 nöôùc chöa coù quan heä ngoaïi giao hoaøn toaøn vôùi Toøa Thaùnh, trong ñoù coù 5 nöôùc coù ñaïi dieän Toøa Thaùnh caïnh Giaùo hoäi ñòa phöông, nhöng khoâng coù tö caùch ngoaïi giao tröôùc maët chính phuû, nhö tröôøng hôïp Vieät Nam, Laøo, Brunei, Comore, Somalia beân Phi chaâu. 8 nöôùc coøn laïi hoaøn toaøn khoâng coù lieân heä naøo vôùi Toøa Thaùnh vaø cuõng khoâng coù ñaïi dieän cuûa Toøa Thaùnh, nhö tröôøng hôïp Afghanistan, Baéc Trieàu Tieân, Araäp Sauñi, Bhutan, Maldive, Oman vaø Tuvalu.
Toøa Thaùnh hieän coù 180 söù boä ngoaïi giao taïi nöôùc ngoaøi, trong ñoù coù 73 nöôùc khoâng coù Söù thaàn thöôøng truù cuûa Toøa Thaùnh, 106 nöôùc trong ñoù vò Söù thaàn kieâm nhieäm nhieàu nhieäm sôû. Ví duï, Ñöùc Toång giaùm muïc Novatus Rugambwa, ngöôøi Tanzania, môùi ñöôïc boå laøm taân Söù thaàn taïi New Zealand, kieâm Söù thaàn taïi 9 nöôùc nhoû khaùc trong Thaùi Bình Döông, nhö Fiji, Palau, Quaàn ñaûo Marshall, Kiribati, Nauru, Tonga, Samoa vaø Quaàn ñaûo Cook cuõng nhö taïi Micronesia.
Con soá caùc nöôùc laäp quan heä ngoaïi giao treân caáp ñaïi söù vôùi Toøa Thaùnh gia taêng vôùi thôøi gian: naêm 1900, chæ coù khoaûng 20 nöôùc coù quan heä naøy, 78 naêm sau, ñaàu trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II, naêm 1978 con soá ñoù taêng leân 84, vaø cuoái trieàu ñaïi cuûa ngaøi, naêm 2005, leân tôùi 174 nöôùc. Vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI, coù 180 nöôùc vaø döôùi thôøi Ñöùc ñöông kim Giaùo hoaøng Phanxicoâ leân tôùi 183 quoác gia.
Coù 36 nöôùc chaáp nhaän nguyeân taéc vò Söù thaàn Toøa Thaùnh cuõng laø nieân tröôûng ngoaïi giao ñoaøn taïi quoác gia lieân heä, caùc nöôùc coøn laïi theo nguyeân taéc vò Ñaïi söù naøo trình thö uûy nhieäm kyø cöïu nhaát thì laøm nieân tröôûng, theo coâng öôùc ngoaïi giao kyù taïi Vienne, beân AÙo naêm 1961. Tuy nhieân, môùi ñaây Toång thoáng Daniel Ortega cuûa Nicaragua ñôn phöông huûy boû vai troø nieân tröôûng ngoaïi giao ñoaøn cuûa Ñöùc Söù thaàn Toøa Thaùnh taïi nöôùc naøy, vì xung ñoät vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo ñòa phöông. Ñieàu naøy bò coi laø moät daáu hieäu ñoaïn giao vôùi Giaùo hoäi.
Trong soá 183 nöôùc coù quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh, coù 89 vò ñaïi söù thöôøng truù taïi Roma, caùc vò khaùc coù nhieäm sôû taïi moät thuû ñoâ ôû AÂu chaâu.
Ngoaøi ra, Toøa Thaùnh coù quan heä ngoaïi giao ña phöông vôùi nhieàu toå chöùc quoác teá, nhö Lieân Hieäp Quoác, Lieân Hieäp AÂu Chaâu, Lieân minh caùc nöôùc Araäp, vaø nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät nhö Palestine, Hoäi Hieäp Só Malta, moät thöïc theå coù quan heä ngoaïi giao treân caáp ñaïi söù vôùi 110 nöôùc.
(Acistampa 8-1-2022)