Hungary vaø Toøa Thaùnh
can thieäp traû töï do cho caùc tuø binh Armeni
Hungary vaø Toøa Thaùnh can thieäp traû töï do cho caùc tuø binh Armeni.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Nagorno-Karabakh (RVA News 04-01-2022) - Nhôø söï can thieäp cuûa Hungary vaø Toøa Thaùnh trong nhöõng tuaàn qua, chính quyeàn Azerbaijan ñaõ traû töï do cho naêm tuø binh ngöôøi Armeni, tham gia chieán cuoäc taïi mieàn Nagorno-Karabakh hoài naêm 2021, ñoàng thôøi Hungary cuõng taëng 100,000 vaéc xin AstraZeneca cho daân chuùng Armeni.
Mieàn Nagorno-Karabakh thuoäc Armeni töø theá kyû thöù II tröôùc Chuùa Kitoâ, ñöôïc ñoùn nhaän ñöùc tin Kitoâ hoài theá kyû thöù IV, vaø giöõ vai troø raát quan troïng ñoái vôùi neàn vaên hoùa cuûa Armeni töø theá kyû thöù X ñeán XIX. Naêm 1922, mieàn naøy trôû neân thaønh phaàn cuûa Azerbaijan, tuy haàu heát daân taïi mieàn naøy laø ngöôøi Armeni. Vaøo cuoái thôøi Lieân Xoâ, naêm 1988, moät cuoäc chieán tranh xaûy ra giöõa Armeni vaø Azerbaijan, keát quaû laø mieàn Nagorno-Karabakh thuoäc Azerbaijan. Nhöng Azerbaijan khoâng chòu maát laõnh thoå naøy vaø ngaøy 27 thaùng Chín naêm 2020 ñaõ taán coâng vaøo mieàn naøy vôùi söï hoã trôï cuûa quaân Thoå Nhó Kyø vaø chieám ñöôïc phaàn lôùn Nagorno-Karabakh. Cuoäc chieán laøm cho 6,000 ngöôøi cheát thuoäc caû hai beân vaø 100,000 ngöôøi di taûn.
Sau chieán cuoäc ñaõ coù nhöõng coá gaéng ñeå trao ñoåi tuø binh. Hôn nöõa, Armeni yeâu caàu Azerbaijan toân troïng gia saûn vaên hoùa vaø tinh thaàn cuûa Armeni trong laõnh thoå bò chieám. Ngaøy 15 thaùng Möôøi Hai naêm 2021, Thuû töôùng Armeni vaø Toång thoáng Azerbaijan ñaõ gaëp nhau taïi Bruxelles, thuû ñoâ Vöông Quoác Bæ döôùi söï baûo trôï cuûa Hoäi ñoàng AÂu chaâu ñeå laøm dòu caêng thaúng giöõa hai nöôùc, nhôø söï vaän ñoäng ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh. Ñaïi söù Azerbaijan taïi Phaùp, oâng Rahman Mustafayeb cho bieát: "Toøa Thaùnh ñaõ giöõ moät vai troø chuû yeáu. Sau chieán tranh naêm 2021 taïi Nagorno-Karabakh caùc cuoäc thöông thaûo ñeå xaùc ñònh bieân giôùi, môû ra ñöôøng giao thoâng giöõa hai mieàn cuõng nhö ñeå thaùo gôõ mìn: 47,000 traùi mìn ñaõ ñöôïc gôõ, nhöng coøn laïi hôn 100,000 traùi mìn ôû ñòa phöông, ñieàu naøy nghóa laø daân taûn cö khoâng theå trôû laïi caùc vuøng ñoù".
Trong cuoäc gaëp gôõ taïi Bruxelles, laõnh tuï Azerbaijan xaùc nhaän nöôùc oâng coøn caàm giöõ 45 tuø binh Armeni, trong khi chính phuû Armeni noùi raèng hieän coøn giöõ hôn 100 tuø binh Azerbaijan.
(Kai 30-12-2021)