Haõy hoïc nôi thaùnh Giuse,
phaûn öùng laïi sôï haõi baèng nieàm tín thaùc
nôi söï quan phoøng cuûa Thieân Chuùa
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Haõy hoïc nôi thaùnh Giuse, phaûn öùng laïi sôï haõi baèng nieàm tín thaùc nôi söï quan phoøng cuûa Thieân Chuùa.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 29-12-2021) - Luùc 9 giôø saùng thöù Tö, ngaøy 29 thaùng Möôøi Hai naêm 2021, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung khoaûng hôn 5,000 tín höõu haønh höông, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû noäi thaønh Vatican. Ñaây laø buoåi tieáp kieán chung thöù 43 vaø cuõng laø cuoái cuøng cuûa naêm 2021.
Sau khi Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù khai maïc, moïi ngöôøi nghe ñoïc ñoaïn Tin möøng theo thaùnh Matheâu (2,13-13) thuaät laïi lôøi thieân thaàn daïy thaùnh Giuse mang Haøi Nhi vaø Meï Ngöôøi troán sang Ai Caäp:
"Khi caùc Ñaïo só ñi roài, thieân thaàn Chuùa hieän ra vôùi thaùnh Giuse trong luùc nguû vaø baûo: "Haõy thöùc daäy, ñem Haøi Nhi vaø Meï Ngöôøi troán sang Ai Caäp vaø ôû ñoù cho ñeán khi toâi baùo laïi oâng, vì Heâroâñeâ saép söûa tìm kieám Haøi Nhi ñeå saùt haïi Ngöôøi". Giuse thöùc daäy, ñem Haøi Nhi vaø Meï Ngöôøi leân ñöôøng troán sang Ai Caäp ñang luùc ban ñeâm vaø ôû ñoù cho ñeán khi Heâroâñeâ baêng haø".
Baøi huaán giaùo
Trong huaán töø tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ tieáp tuïc loaït baøi veà thaùnh Giuse. Baøi thöù naêm naøy mang töïa ñeà: "Thaùnh Giuse, ngöôøi di daân bò baùch haïi vaø can ñaûm".
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Ngaøy nay coøn nhieàu ngöôøi di daân vaø tò naïn
Hoâm nay, toâi muoán trình baøy vôùi anh chò em thaùnh Giuse nhö ngöôøi di daân bò baùch haïi vaø can ñaûm. Thaùnh söû Mattheâu moâ taû nhö theá. Bieán coá ñaëc bieät naøy trong ñôøi soáng cuûa Chuùa Gieâsu coù caû nhöõng nhaân vaät chính laø thaùnh Giuse vaø Meï Maria, theo truyeàn thoáng chuyeän naøy ñöôïc bieát ñeán nhö "cuoäc chaïy troán sang Ai Caäp" (Xc Mt 2,13-23). Thaùnh gia Nazareth ñaõ chòu tuûi nhuïc aáy vaø ñích thaân caûm nghieäm söï baáp beânh, sôï haõi, ñau khoå vì phaûi rôøi boû queâ höông. Ngaøy nay vaãn coøn bao nhieâu anh chò em chuùng ta buoäc loøng phaûi soáng cuøng nhöõng baát coâng vaø ñau khoå nhö vaäy. Nguyeân nhaân haàu nhö luoân luoân laø söï kieâu ngaïo vaø baïo löïc cuûa nhöõng keû cöôøng quyeàn. Ñoái vôùi Chuùa Gieâsu cuõng ñaõ xaûy ra nhö vaäy.
Thaùi ñoä cuûa Heâroâñeâ
Vua Heâroâñeâ bieát ñöôïc qua caùc Ñaïo só veà söï giaùng sinh cuûa "vua ngöôøi Do Thaùi", vaø tin naøy laøm cho oâng bò soác. OÂng caûm thaáy bò ñe doïa trong quyeàn haønh cuûa mình. Vì theá, oâng trieäu taäp taát caû giôùi höõu traùch ôû Jerusalem ñeå tìm hieåu theâm veà nôi sinh, vaø yeâu caàu caùc Ñaïo só cho oâng bieát chính xaùc nôi sinh ra cuûa vua aáy, ñeå - oâng noùi doái - mình cuõng coù theå ñeán thôø laïy Ngöôøi. Nhöng khi ñöôïc bieát caùc Ñaïo só ñaõ ñi con ñöôøng khaùc ñeå veà nöôùc, vua Heâroâñeâ coù moät keá hoaïch gian aùc, ñoù laø gieát taát caû caùc haøi nhi ôû Bethlehem töø hai tuoåi trôû leân.
Nhöõng baùo tröôùc trong Cöïu öôùc
Trong khi ñoù moät thieân thaàn truyeàn cho thaùnh Giuse: "Haõy troãi daäy mang Haøi Nhi vaø Meï Ngöôøi troán sang Ai Caäp vaø haõy ôû ñoù cho ñeán khi toâi baùo cho oâng. Thöïc vaäy, Heâroâñeâ muoán tìm ñeå gieát Haøi Nhi" (Mt 2,13). Keá hoaïch cuûa Heâroâñeâ gôïi laïi keá hoaïch cuûa vua Pharaon quaúng xuoáng soâng Nilo taát caû caùc nam haøi nhi cuûa daân Israel (Xc Xh 1,22). Vaø cuoäc chaïy troán sang Ai Caäp gôïi laïi toaøn theå lòch söû cöùu ñoä cuûa Israel, baét ñaàu töø Abraham, ngöôøi ñaõ töøng cö nguï taïi Ai Caäp (Xc St 12,10) cho ñeán oâng Giuse, con Giacob, bò caùc anh baùn (Xc St 37,36), roài trôû "thaønh thuû laõnh caû nöôùc" (Xc St 41,37-57); vaø Moâiseâ, ngöôøi ñaõ giaûi thoaùt daân khoûi aùch noâ leä Ai Caäp (Xc Xh 1,18).
Hai nhaân vaät töông phaûn
Cuoäc chaïy troán cuûa Thaùnh gia sang Ai Caäp cöùu Chuùa Gieâsu, nhöng khoâng caám caûn ñöôïc Heâroâñeâ thöïc hieän cuoäc thaûm saùt. Theá laø chuùng ta ñöùng tröôùc hai nhaân vaät ñoái nghòch nhau: Moät beân laø Heâroâñeâ taøn aùc vaø beân kia laø thaùnh Giuse, vôùi söï aân caàn vaø can ñaûm. Heâroâñeâ muoán baûo veä quyeàn löïc cuûa mình baèng söï taøn aùc döõ daèn, nhö nhöõng cuoäc haønh quyeát cuûa oâng ñoái vôùi moät trong nhöõng ngöôøi vôï cuûa oâng, moät vaøi ngöôøi con cuûa oâng vaø haøng traêm ngöôøi choáng ñoái. OÂng laø bieåu töôïng cuûa bao nhieâu baïo chuùa trong quaù khöù vaø ngaøy nay; vaø con ngöôøi trôû thaønh "lang soùi" ñoái vôùi ngöôøi khaùc. Lòch söû ñaày nhöõng nhaân vaät soáng tuøy thuoäc söï sôï haõi cuûa hoï, tìm caùch thaéng sôï haõi, qua söï thi haønh quyeàn haønh moät caùch ñoäc ñoaùn vaø thöïc hieän nhöõng chuû ñích baïo löïc voâ nhaân ñaïo. Nhöng chuùng ta khoâng ñöôïc nghó raèng ta chæ ôû trong ñöôøng höôùng cuûa Heâroâñeâ, neáu ta trôû thaønh baïo chuùa; trong thöïc teá, ñoù laø moät thaùi ñoä maø taát caû chuùng ta coù theå rôi vaøo trong ñoù, moãi khi chuùng ta tìm caùch xua ñuoåi söï sôï haõi cuûa chuùng ta baèng söï kieâu haõnh, keå caû baèng lôøi noùi hoaëc baèng nhöõng laïm duïng nhoû ñeå haønh haï nhöõng ngöôøi xung quanh.
Thaùnh Giuse traùi ngöôïc vôùi Heâroâñeâ: tröôùc tieân thaùnh nhaân laø "moät ngöôøi coâng chính" (Mt 1,19); ngoaøi ra, ngaøi toû ra can ñaûm trong vieäc thi haønh leänh cuûa thieân thaàn. Ta coù theå töôûng töôïng nhöõng cô cöïc thaùnh Giuse phaûi chòu trong haønh trình daøi vaø nguy hieåm, cuõng nhö nhöõng khoù khaên trong söï löu nguï taïi moät nöôùc xa laï. Loøng can ñaûm cuûa thaùnh nhaân cuõng troåi vöôït khi trôû veà, sau khi ñöôïc thieân thaàn traán an, ngaøi ñaõ vöôït thaéng nhöõng lo sôï deã hieåu, vaø cuøng vôùi Meï Maria vaø Chuùa Gieâsu, thaùnh nhaân ñònh cö ôû Nazareth (Xc Mt 2,19-23). Heâroâñeâ vaø thaùnh Giuse laø hai nhaân vaät ngöôïc nhau, phaûn aùnh hai maët cuûa nhaân loaïi ngaøn ñôøi. Thaät laø moät sai laàm thöôøng thaáy khi coi can ñaûm nhö moät nhaân ñöùc chæ daønh cho ngöôøi anh huøng. Trong thöïc teá, cuoäc soáng thöôøng nhaät cuûa moãi ngöôøi ñoøi phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng khoù khaên moãi ngaøy. Trong thôøi ñaïi vaø moïi neàn vaên hoùa, chuùng ta thaáy nhöõng ngöôøi nam nöõ can ñaûm, ñeå soáng hôïp vôùi xaùc tín cuûa mình, ñaõ vöôït leân treân moïi loaïi khoù khaên, chòu ñöïng nhöõng baát coâng, bò keát aùn vaø thaäm chí caû caùi cheát. Can ñaûm ñoàng nghóa vôùi söùc maïnh, cuøng vôùi ñöùc coâng baèng, khoân ngoan vaø tieát ñoä thuoäc vaøo nhoùm caùc nhaân ñöùc nhaân baûn, ñöôïc goïi laø caùc "nhaân ñöùc truï".
Baøi hoïc cuûa thaùnh Giuse
Baøi hoïc maø thaùnh Giuse ñeå laïi cho chuùng ta hoâm nay, laø: cuoäc ñôøi luoân daønh cho chuùng ta nhöõng nghòch caûnh, vaø ñöùng tröôùc nhöõng nghòch caûnh aáy, caû chuùng ta cuõng caûm thaáy bò ñe doïa, sôï haõi, nhöng khoâng phaûi haønh ñoäng moät caùch teä nhaát, nhö Heâroâñeâ, maø chuùng ta coù theå vöôït thaéng nhöõng luùc aáy, traùi laïi, baèng caùch cö xöû nhö thaùnh Giuse, phaûn öùng laïi sôï haõi baèng nieàm tín thaùc nôi söï quan phoøng cuûa Thieân Chuùa. Hoâm nay, chuùng ta haõy caàu nguyeän cho taát caû nhöõng ngöôøi di daân, taát caû nhöõng ngöôøi bò baùch haïi vaø taát caû nhöõng naïn nhaân cuûa nghòch caûnh vaø caûm thaáy naûn chí vaø bò boû rôi.
Laïy thaùnh Giuse, ngaøi ñaõ caûm nghieäm ñau khoå cuûa ngöôøi phaûi troán chaïy ñeå cöùu maïng nhöõng ngöôøi thaân yeâu nhaát, xin baûo veä taát caû nhöõng ngöôøi troán chaïy vì chieán tranh, oaùn gheùt, ñoùi khoå.
Xin naâng ñôõ hoï trong tình caûnh khoù khaên, cuûng coá hoï trong nieàm hy voïng vaø laøm cho hoï ñöôïc tieáp ñoùn vaø lieân ñôùi.
Xin höôùng daãn nhöõng böôùc chaân cuûa hoï vaø môû loøng cuûa nhöõng ngöôøi coù theå giuùp ñôõ hoï. Amen.
Chaøo thaêm vaø nhaén nhuû
Baøi huaán duï baèng tieáng YÙ treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh cha, nhö thöôøng leä, ñöôïc caùc linh muïc thoâng dòch laàn löôït toùm löôïc trong caùc thöù tieáng khaùc nhau, keøm theo lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû raèng: "ñeán gaàn cuoái naêm roài, chuùng ta haõy caûm taï Chuùa vì nhöõng aân phuùc ñaõ nhaän vaø moïi ñieàu toát ñeïp ñaõ cho chuùng ta caûm nghieäm, maëc duø nhöõng khoù khaên thôøi nay. Nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa Meï Chí Thaùnh cuûa Thieân Chuùa vaø thaùnh Giuse, Hoân phu cuûa ngöôøi, chuùng ta haõy caàu nguyeän ñeå naêm tôùi ñaây laø naêm haïnh phuùc cho chuùng ta vaø moïi ngöôøi, ñaïi dòch chaám döùt vaø chuùng ta coù theå ñöôïc höôûng an bình trong taâm hoàn, trong gia ñình, xaõ hoäi vaø theá giôùi.
Trong phaàn chaøo thaêm baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán caùc Nöõ toâng ñoà cuûa Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu vaø nhaén nhuû caùc chò haõy taùi gaén boù vôùi Chuùa Kitoâ ngheøo khoù, khieâm nhöôøng vaø vaâng phuïc ñeå thoâng truyeàn tình thöông vaø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa trong boái caûnh ngaøy nay.
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm nhöõng ngöôøi cao nieân, caùc beänh nhaân, ngöôøi treû vaø caùc ñoâi taân hoân. Ngaøi nhaéc nhôû hoï raèng: "Anh chò em haõy bieát kieân cöôøng trong ñöùc tin, ngaém nhìn Chuùa Haøi Ñoàng, trong maàu nhieäm Giaùng sinh, hieán thaân nhö hoàng aân cho toaøn nhaân loaïi."
Buoåi tieáp kieán keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.