Ngaøy cöû haønh leã Giaùng sinh
phaân reõ Chính thoáng giaùo taïi Ucraina
Ngaøy cöû haønh leã Giaùng sinh phaân reõ Chính thoáng giaùo taïi Ucraina.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
(RVA News 22-12-2021) - Ngaøy cöû haønh leã Giaùng sinh trôû thaønh moät daáu hieäu chia reõ trong Chính thoáng giaùo taïi Coäng hoøa Ucraina.
Cho ñeán nay, taát caû caùc tín höõu Chính thoáng taïi nöôùc naøy cöû haønh leã Giaùng sinh vaøo ngaøy 07 thaùng Gieâng, theo lòch Giuliano gioáng nhö taïi Nga, Belarus, Bulgari, Serbia vaø Macedonia. Nhöng nay, Ñöùc Toång giaùm muïc Epifanyj, Giaùo chuû Chính thoáng Ucraina ñoäc laäp, quyeát ñònh cöû haønh leã Giaùng sinh vaøo ngaøy 25 thaùng Möôøi Hai, theo lòch Gregoriano, gioáng nhö Coâng giaùo Latinh vaø moät soá Giaùo hoäi Coâng giaùo nghi leã Ñoâng Phöông.
Lòch cuõ do Hoaøng ñeá Giuliano cuûa ñeá quoác Roma thieát ñònh naêm 46 tröôùc Chuùa Cöùu Theá sinh ra. Nhöng tính ñeán naêm 1582 lòch naøy bò chaäm maát 10 ngaøy neân naêm 1582, Ñöùc Giaùo hoaøng Gregorio XIII quyeát ñònh thay ñoåi lòch: ngaøy sau ngaøy 04 thaùng Möôøi naêm 1582 trôû thaønh ngaøy 14 thaùng Möôøi cuøng naêm 1582. Lòch ñoù ñöôïc toaøn theá giôùi söû duïng. Ngöôøi Nga ñaõ thieát laäp Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva baûy naêm tröôùc khi ñoåi lòch vöøa noùi vaø nhaán maïnh raèng luaät cuõ Giulianio laø moät trong nhöõng phöông thöùc ñeå phaân bieät vôùi caùc Kitoâ höõu Taây phöông maø hoï cho laø "roái ñaïo".
Theo Ñöùc Toång giaùm muïc Epifanyj, söï duy trì lòch Giuliano laø moät sai laàm caàn söûa chöõa. Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho Radio Svoboda, Ñöùc Toång giaùm muïc giaûi thích raèng: "Toâi nghó raèng khoaûng 10 naêm nöõa ngöôøi ta seõ thaønh coâng trong vieäc ñöa nhöõng ngaøy thaùng trôû laïi bình thöôøng, chuùng ta haõy xem laøm theá naøo chuùng ta coù theå thöïc hieän söï chuyeån tieáp naøy, ñeå ñöôïc vaäy caàn coù hoaït ñoäng thoâng tin saâu roäng".
Vaán ñeà thay ñoåi ngaøy cöû haønh leã Giaùng sinh coù nguy cô caøng kích thích theâm nhöõng xung ñoät giöõa caùc tín höõu Chính thoáng Ucraina vôùi Chính thoáng Nga, vì nhaát laø nhöõng ngaøy leã phuïng vuï theo truyeàn thoáng laø nguoàn maïch sinh ra nhöõng hieåu laàm vaø thieáu caûm thoâng giöõa caùc tín höõu Kitoâ ngay töø thôøi thöôïng coå.
Coäng ñoaøn Chính thoáng giaùo taïi Ucraina voán hieäp nhaát vôùi Chính thoáng Mascôva. Nhöng töø sau khi Ucraina ñoäc laäp khoûi Nga, nhieàu tín höõu Chính thoáng taïi ñaây cuõng ñoøi thaønh laäp Giaùo hoäi Chính thoáng Ucraina ñoäc laäp. Vaø ngaøy 15 thaùng Möôøi Hai naêm 2018, Ñöùc Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople, cuõng laø Giaùo chuû danh döï chung cuûa Chính thoáng giaùo theá giôùi, coâng nhaän quyeàn töï quaûn vaø ñoäc laäp cuûa Chính thoáng Ucraina, baát chaáp söï phaûn ñoái maïnh meõ vaø söï tuyeät thoâng cuûa toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Mascôva. Töø ñoù, Chính thoáng giaùo taïi ñaây chia thaønh hai khoái ñoái nghòch nhau.
(Asia News 21-12-2021)