Coâng boá Söù ñieäp hoøa bình naêm 2022
cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Coâng boá Söù ñieäp hoøa bình naêm 2022 cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 21-12-2021) - Hoâm 21 thaùng Möôøi Hai naêm 2021, Ñöùc Hoàng y Peter Turkson, Boä tröôûng Boä Phaùt trieån nhaân baûn toaøn dieän, ñaõ môû cuoäc hoïp baùo ñeå giôùi thieäu Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ, nhaân ngaøy Hoøa bình theá giôùi laàn thöù 55, seõ cöû haønh vaøo ngaøy 01 thaùng Gieâng naêm 2022, veà ñeà taøi: "Ñoái thoaïi giöõa caùc theá heä, giaùo duïc vaø lao ñoäng: nhöõng duïng cuï ñeå xaây döïng moät neàn hoøa bình laâu daøi"; ñoù cuõng laø ba con ñöôøng Ñöùc Thaùnh cha ñeà nghò ñeå xaây döïng moät neàn hoøa bình beàn vöõng.
Hieän dieän treân baøn chuû toïa cuoäc hoïp baùo, luùc 11 giôø 30, cuõng coù nöõ tu Alessandra Smerilli, doøng Con Ñöùc Baø Phuø Hoä, Toång thö kyù laâm thôøi cuûa Boä vaø cha Fabio Baggio, doøng Scalabrini, Phoù Toång thö kyù, ñaëc traùch phaân boä di daân vaø tò naïn.
Trong lôøi daãn nhaäp, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán nhöõng thaùch ñoá to lôùn theá giôùi ngaøy nay ñang phaûi ñöông ñaàu. Ngaøi vieát:
Thaûm traïng theá giôùi
"Maëc duø coù nhieàu coá gaéng nhaém ñoái thoaïi xaây döïng giöõa caùc quoác gia, nhöõng tieáng oàn choùi tai cuûa caùc cuoäc chieán tranh vaø xung ñoät ñöôïc khueách ñaïi, trong khi ñoù coù nhöõng haäu quaû ngaøy caøng teä hôn cuûa söï thay ñoåi khí haäu vaø suy thoaùi moâi tröôøng, thaûm traïng ñoùi khaùt trôû neân traàm troïng hôn, vaø kieåu maãu kinh teá döïa treân chuû nghóa caù nhaân, tieáp tuïc thoáng trò thay vì söï chia seû lieân ñôùi. Gioáng nhö thôøi caùc ngoân söù xöa kia, ngaøy nay tieáng keâu cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo vaø cuûa traùi ñaát khoâng ngöøng vang leân ñeå khaån xin coâng lyù vaø hoøa bình".
Trong boái caûnh treân ñaây, Ñöùc Thaùnh cha ñeà nghò "ba con ñöôøng ñeå kieán taïo hoøa bình laâu daøi, tröôùc tieân laø ñoái thoaïi giöõa caùc theá heä, nhö neàn taûng ñeå thöïc thi nhöõng döï aùn chung. Tieáp ñeán laø giaùo duïc, nhö moät nhaân toá töï do, traùch nhieäm vaø phaùt trieån. Sau cuøng laø coâng aên vieäc laøm, ñeå hoaøn toaøn thöïc thi phaåm giaù con ngöôøi".
Ñoái thoaïi giöõa caùc theá heä
Veà con ñöôøng thöù nhaát, Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng ñöùng tröôùc quaù nhieàu vaán ñeà do ñaïi dòch gaây neân, coù nhöõng ngöôøi chaïy troán thöïc taïi, ruùt lui vaøo theá giôùi rieâng tö, trong thaùi ñoä döûng döng, ích kyû; nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi khaùc phaûn ñoái baèng baïo löïc. Nhöng giöõa hai thaùi ñoä, ñoù coù moät choïn löïa khaùc luoân luoân coù theå, ñoù laø söï ñoái thoaïi giöõa caùc theá heä.
"Moãi cuoäc ñoái thoaïi chaân thaønh, tuy khoâng thieáu nhöõng tranh bieän chính ñaùng vaø tích cöïc, luoân ñoøi phaûi coù söï tín nhieäm cô baûn giöõa nhöõng ngöôøi ñoái thoaïi, ñoøi söï tín nhieäm nhau. Cuoäc khuûng hoaûng y teá hieän nay ñaõ gia taêng caûm thöùc coâ ñôn vaø co cuïm vaøo mình" ... "Nôi ngöôøi giaø coù nhöõng noãi coâ ñôn, coøn nôi nhöõng ngöôøi treû caûm thöùc baát löïc vaø thieáu yù töôûng chung veà töông lai. Nhöng cuõng chính trong ñaïi dòch, chuùng ta thaáy taïi moãi nôi treân theá giôùi ñeàu coù nhöõng chöùng taù quaûng ñaïi, chia seû vaø lieân ñôùi".
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: nhöõng ngöôøi treû caàn kinh nghieäm veà cuoäc soáng, söï khoân ngoan vaø tinh thaàn cuûa ngöôøi giaø, coøn ngöôøi giaø caàn söï hoã trôï, loøng quí meán, tinh thaàn saùng taïo vaø naêng ñoäng cuûa ngöôøi treû. "Nhöõng thaùch ñoá lôùn veà xaõ hoäi vaø nhöõng tieán trình bình ñònh khoâng theå boû qua söï ñoái thoaïi giöõa nhöõng ngöôøi giaø, nhöõng ngöôøi baûo toàn kyù öùc vaø tieáp tuïc lòch söû, vaø nhöõng ngöôøi treû. Cuoäc khuûng hoaûng theá giôùi hieän nay cho thaáy, trong cuoäc gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi giöõa caùc theá heä, coù ñoäng löïc cuûa moät chính saùch laønh maïnh, khoâng chæ haøi loøng vôùi vieäc thöïc hieän chính saùch hieän taïi, qua nhöõng vaù víu vaø giaûi phaùp mau leï, nhöng coù moät hình thöùc troåi vöôït veà tình thöông ñoái vôùi tha nhaân, trong söï tìm kieám nhöõng döï aùn chung vaø beàn vöõng".
Huaán luyeän vaø giaùo duïc nhö ñoäng cô hoøa bình
Sang ñeán con ñöôøng thöù hai laø giaùo duïc vaø huaán luyeän, Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: trong nhöõng naêm gaàn ñaây, treân bình dieän theá giôùi, ngaân saùch daønh cho huaán luyeän vaø giaùo duïc bò giaûm bôùt, bò coi nhö nhöõng chi phí hôn laø tieàn ñaàu tö. Nhöng chính giaùo duïc vaø huaán luyeän laø nhöõng ñoäng cô chính yeáu cuûa söï phaùt trieån nhaân baûn toaøn dieän, chuùng laøm cho con ngöôøi töï do vaø traùch nhieäm hôn, vaø chuùng laø ñieàu khoâng theå thieáu ñöôïc ñeå baûo veä vaø thaêng tieán coâng lyù vaø hoøa bình.
Trong boái caûnh naøy, Ñöùc Thaùnh cha keâu goïi theá giôùi, thay vì gia taêng nhöõng chi phí quaân söï, ñöa chuùng vöôït quaù möùc ñoä thôøi "chieán tranh laïnh", thì duøng caùc ngaân khoaûn ñoù cho vieäc giaùo duïc. Caàn laät ngöôïc töông quan hieän nay giöõa coâng quó daønh cho giaùo duïc vaø nhöõng ngaân khoaûn daønh cho vieäc voõ trang. Ñaøng khaùc, söï tieáp tuïc theo ñuoåi moät tieán trình giaûi tröø voõ trang thöïc söï chaéc chaén seõ mang laïi nhieàu lôïi ích cho vieäc phaùt trieån caùc daân nöôùc, daønh nhöõng nguoàn taøi chaùnh ñeå söû duïng moät caùch thích hôïp hôn cho söùc khoûe, tröôøng hoïc, cô caáu haï taàng, chaêm soùc laõnh thoå. v.v."
Thaêng tieán vaø baûo ñaûm vieäc laøm xaây döïng hoøa bình
Veà con ñöôøng thöù ba, Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng: "coâng aên vieäc laøm laø moät nhaân toá khoâng theå thieáu ñöôïc ñeå xaây döïng vaø baûo toàn hoøa bình... Vieäc laøm laø nôi maø chuùng ta hoïc caùch ñoùng goùp vaøo vieäc xaây döïng moät theá giôùi, trong ñoù con ngöôøi coù theå sinh soáng ñöôïc, moät theá giôùi ñeïp ñeõ".
"Ñaïi dòch Covid-19 ñaõ laøm cho tình traïng coâng aên vieäc laøm treân theá giôùi, voán ñaõ phaûi ñöông ñaàu vôùi nhieàu thaùch ñoá, nay laïi trôû neân traàm troïng hôn. Haøng trieäu hoaït ñoäng kinh teá vaø saûn xuaát bò phaù saûn; caùc coâng nhaân baáp beânh ngaøy caøng deã bò toån thöông hôn, vieäc hoïc haønh tröïc tuyeán, trong nhieàu tröôøng hôïp, ñaõ laøm tuy thoaùi vieäc hoïc hoûi vaø caùc tieán trình giaùo duïc. Hôn nöõa, nhöõng ngöôøi treû ñoái dieän vôùi thò tröôøng ngheà nghieäp vaø nhöõng ngöôøi lôùn bò thaát nghieäp ngaøy nay, phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng vieãn töôïng bi thaûm.
"Ngoaøi ra, trong daân soá theá giôùi hieän nay, chæ coù moät phaàn ba ñöôïc höôûng cheá ñoä baûo veä xaõ hoäi. Taïi nhieàu nöôùc nhieàu baïo löïc vaø caùc toäi phaïm coù toå chöùc gia taêng, boùp ngheït töï do vaø phaåm giaù con ngöôøi, laøm cho neàn kinh teá bò nhieãm ñoäc vaø ngaên caûn vieäc phaùt trieån coâng ích. Caâu traû lôøi cho tình traïng naøy, laø gia taêng nhöõng cô hoäi ñeå ñaït ñöôïc coâng aên vieäc laøm xöùng ñaùng".
Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaán maïnh raèng: "Lao ñoäng laø neàn taûng, treân ñoù xaây döïng coâng lyù vaø tình lieân ñôùi cuûa moãi coäng ñoaøn. Vì theá, "khoâng ñöôïc tìm caùch ngaøy caøng thay theá lao coâng cuûa con ngöôøi baèng söï tieán boä kyõ thuaät: laøm nhö theá, nhaân loaïi töï gaây haïi cho ính mình. Lao ñoäng laø moät söï caàn thieát, laø thaønh phaàn cuûa yù nghóa cuoäc soáng treân traùi ñaát naøy, laø con ñöôøng tröôûng thaønh, phaùt trieån nhaân baûn vaø hoaøn thieän baûn thaân".
Ñöùc Thaùnh cha cuõng coå voõ raèng: "Ñieàu caáp thieát hôn bao giôø heát laø thaêng tieán treân toaøn theá giôùi nhöõng ñieàu kieän laøm vieäc xöùng ñaùng, höôùng tôùi coâng ích vaø baûo toàn thieân nhieân. Caàn baûo ñaûm vaø naâng ñôõ töï do cuûa caùc saùng kieán kinh doanh vaø ñoàng thôøi gia taêng traùch nhieäm xaõ hoäi ñöôïc ñoåi môùi, ñeå lôïi nhuaän khoâng phaûi laø tieâu chuaån duy nhaát höôùng daãn".
(Sala Stampa 21-12-2021)