Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XVI
vaø söï tham gia cuûa phuï nöõ
Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XVI vaø söï tham gia cuûa phuï nöõ.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 23-10-2021) - Baùo Quan saùt vieân Roma phoûng vaán sô Nathalie Becquart veà söï tham gia cuûa phuï nöõ trong Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XVI.
Hoâm Chuùa Nhaät 10 thaùng 10 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ chuû söï Thaùnh leã taïi Ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, chính thöùc khai maïc Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi laàn thöù XVI vôùi tieán trình hai naêm vaø seõ nhoùm hoïp ñaïi hoäi vaøo thaùng 10 naêm 2023, vôùi chuû ñeà: "Vì moät Giaùo hoäi hieäp haønh: hieäp thoâng, tham gia vaø söù vuï". Caùc Giaùo phaän treân theá giôùi cuõng ñaõ khai maïc tieán trình naøy vaøo Chuùa nhaät 17 thaùng 10 naêm 2021.
Ñöùc Thaùnh Cha mong muoán Thöôïng Hoäi ñoàng laàn naøy coù nhieàu thay ñoåi, ñaëc bieät trong tieán trình thöïc hieän. Theo Ñöùc Hoàng y Mario Grech, Toång Thö kyù Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, thay ñoåi cuï theå ñoù laø moïi ngöôøi, moïi thaønh phaàn Daân Chuùa seõ coù theå leân tieáng noùi.
Coøn ñoái vôùi sô Nathalie Becquart, ngöôøi Phaùp, thuoäc doøng nöõ tu thaùnh Xavie, Phoù Toång Thö kyù Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, thì Thöôïng Hoäi ñoàng laàn naøy taäp trung vaøo söù vuï; vaø ñeå hieåu caùch thöïc hieän söù vuï loan baùo Tin Möøng cuûa Giaùo hoäi, chuùng ta caàn phaûi taïo moät haønh trình, treân ñoù moïi thaønh phaàn Daân Chuùa laéng nghe nhau. Sô nhaán maïnh raèng moãi böôùc cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng phaûi laø moät kinh nghieäm thieâng lieâng, moïi thaønh phaàn daân Chuùa gaëp nhau ñeå chia seû nhöõng caûm nhaän vaø kinh nghieäm, vaø nhö theá laéng nghe Thaùnh Thaàn, Ñaáng noùi qua cuoäc soáng cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi.
Sô Beacquart seõ laø phuï nöõ ñaàu tieân vaøo naêm 2023 boû phieáu trong moät Thöôïng hoäi ñoàng goàm nhieàu ngöôøi nam. Noùi veà traùch nhieäm naøy, sô giaûi thích: "Toâi caûm thaáy mình nhö moät maét xích nhoû trong moät xaâu chuoãi daøi: tröôùc toâi ñaõ coù nhieàu phuï nöõ vaø nhieàu giaùo daân tích cöïc tham gia söù vuï cuûa Giaùo hoäi. Quyeàn boû phieáu trong Thöôïng Hoäi ñoàng coù theå gioáng nhö moät ngoïn ñeøn ñöôïc thaép saùng, nhöng vieäc toâi ñöôïc boå nhieäm khoâng theå taùch rôøi khoûi toaøn theå con ñöôøng maø phuï nöõ ñaõ thöïc hieän trong Giaùo hoäi vaø töø thöïc teá cuûa caùc Giaùo hoäi ñòa phöông, nôi phuï nöõ coù nhieàu traùch nhieäm vaø nhieàu quyeàn. Vì vaäy, caàn phaûi tieáp tuïc ñi theo con ñöôøng naøy. Hôn nöõa, caùc thöôïng hoäi ñoàng tröôùc ñaây ñaõ nhaán maïnh veà vieäc caàn thieát laéng nghe caùc phuï nöõ, trao tieáng noùi cho hoï vaø keâu goïi hoï ñoàng traùch nhieäm nhieàu hôn nöõa.
Trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho Baùo Quan saùt vieân Roma, sô Nathalie Becquart ñaõ coù nhöõng chia seû cuï theå veà söï tham gia cuûa phuï nöõ trong Thöôïng Hoäi ñoàng laàn naøy.
- Xin sô cho bieát ñoùng goùp cuûa phuï nöõ coù giaù trò nhö theá naøo trong Thöôïng Hoäi ñoàng?
+ Tieán trình Thöôïng Hoäi ñoàng laø moät con ñöôøng môû. Vì vaäy, theo toâi chuùng ta khoâng neân coù ñònh kieán veà nhöõng ñoùng goùp cuûa phuï nöõ. Ngöôïc laïi, ñieàu thöïc söï caàn quan taâm laø hoï coù daùm noùi ra vaø ñaûm nhaän vò trí thuoäc veà hoï hay khoâng. Toâi muoán noùi laø phuï nöõ phaûi mang theo nhöõng gì hoï coù. Veà cô baûn, toâi tin raèng nhöõng gì hoï ñang mang laïi caùch cuï theå laø ñoäng löïc cuûa söï hieäp haønh. Bôûi vì hoï thöïc söï mong muoán Giaùo hoäi khoâng coøn laø moät Giaùo hoäi cuûa giaùo só daønh cho nhöõng ngöôøi ñöôïc öu tuyeån, nôi moät soá ngöôøi ñöa ra nhöõng quyeát ñònh cho taát caû moïi ngöôøi. Phuï nöõ khao khaùt tham gia vaøo caùc quyeát ñònh cuûa Giaùo hoäi. Maët khaùc, caùc thöôïng hoäi ñoàng gaàn ñaây ñaõ nhaán maïnh roõ raøng veà thaùch ñoá ñoái vôùi vai troø laõnh ñaïo cuûa phuï nöõ trong Giaùo hoäi.
- Taïi sao phuï nöõ mong muoán ñaûm nhaän traùch nhieäm trong Giaùo hoäi?
+ Neáu chuùng ta nhìn vaøo lòch söû Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi, trong nhieàu theá kyû haàu heát caùc quoác gia ñaõ keá thöøa naõo traïng gia tröôûng. Ngay caû ngaøy nay, moät soá phuï nöõ vaãn coøn laø naïn nhaân cuûa naõo traïng naøy. Phuï nöõ bò thoáng trò ôû khaép moïi nôi, hoï khoâng ñöôïc pheùp laøm phaän söï cuûa mình, ñöôïc leân tieáng noùi vaø theå hieän taøi naêng. Phuï nöõ mong muoán coù caùc moái quan heä bình ñaúng hôn döïa treân söï toân troïng. Vaø do ñoù caùc töông quan naøy laø moät ñoäng löïc maïnh meõ cuûa söï hieäp haønh. Toâi thöôøng noùi trong Daân Chuùa, phuï nöõ vaø ngöôøi treû ñi ñaàu trong vieäc thöïc hieän vaø thuùc ñaåy tính hieäp haønh.
- Thöïc teá quaù trình tham vaán chaéc chaén vaãn seõ döïa treân caùc cô caáu hieän coù. Moät ñieàu chaéc chaén laø trong moät soá Giaùo hoäi ñòa phöông, vai troø cuûa phuï nöõ vaãn coøn bò ñaët beân leà. Vaäy phaûi thöïc hieän nhö theá naøo?
+ Vieäc tham vaán chaéc chaén seõ baét ñaàu töø caùc giaùo phaän. Caùc phong traøo, caùc hieäp hoäi quoác teá cuûa caùc tín höõu, caùc coäng ñoaøn doøng tu ñöôïc môøi tham gia. Taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi phaûi laø ñoái töôïng cuûa cuoäc tham vaán. Chính taïi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông, vieäc tham vaán vôùi Daân Chuùa phaûi dieãn ra moät caùch bình thöôøng, vì ñaây laø nôi Giaùo hoäi böôùc ñi.
Toâng hieán Episcopalis communio - Hieäp thoâng Giaùm muïc coøn ñeà caäp ñeán caùc vieän giaùo duïc ñaïi hoïc hoaëc caùc tröôøng ñaïi hoïc Coâng giaùo cuõng laø ñoái töôïng cuûa cuoäc tham vaán. Hôn nöõa, cuõng nhö trong Thöôïng Hoäi ñoàng giôùi treû, coù theå thaáy tröôùc raèng caùc nhoùm hoaëc caùc caù nhaân coù theå göûi tröïc tieáp ñoùng goùp cuûa hoï cho Ban Thö kyù cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng. Nhö theá, phuï nöõ coù theå theå hieän tieáng noùi cuûa mình thoâng qua caùc hieäp hoäi maø hoï thuoäc veà, vaø ñaëc bieät laø caùc hieäp hoäi phuï nöõ.
- Moät Giaùo hoäi hieäp haønh laø moät Giaùo hoäi laéng nghe. Vaäy phaûi nghó theá naøo khi nhieàu phuï nöõ vaãn coù caûm töôûng hoï khoâng ñöôïc laéng nghe?
+ Trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ baét nguoàn saâu xa töø nhöõng gì Coâng ñoàng Vatican II noùi veà Giaùo hoäi ñöôïc coi laø Daân Chuùa. Giaùo hoäi, veà baûn chaát, vaø do ñoù veà maët cô caáu laø hieäp haønh. Vaøo nhöõng theá kyû ñaàu cuûa Giaùo hoäi, vieäc ñieàu haønh cuûa Giaùo hoäi mang tính ñoaøn theå vaø hieäp haønh. Sau ñoù, ñieàu naøy ñaõ bò maát vaø ngaøy nay ñöôïc taùi phaùt hieän nhö hieäu quaû cuûa Coâng ñoàng Vatican II. Chæ caàn nhôù laïi raèng trong hieán cheá Lumen gentium, chöông II veà Daân Chuùa ñöôïc ñaët tröôùc chöông veà phaåm traät. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaán maïnh roõ raøng raèng, ngoaøi taát caû söï khaùc bieät cuûa chuùng ta, trong Giaùo hoäi, taát caû chuùng ta ñeàu coù ñieåm chung laø ñöôïc röûa toäi. Thöïc teá vaãn laø, ñeå moïi thöù thay ñoåi, caàn phaûi hoaùn caûi naõo traïng vaø ñoàng thôøi caûi caùch cô caáu. Taát nhieân, thöôïng hoäi ñoàng naøy seõ khoâng thay ñoåi moïi thöù ngay laäp töùc. Chuùng toâi ñaõ yeâu caàu taát caû caùc giaùo phaän thaønh laäp caùc nhoùm hieäp haønh coù theå ñoàng haønh vaø laøm cho tieán trình coâng nghò ñöôïc soáng ñoäng. Chuùng ta hy voïng raèng ôû nhöõng nôi raát cuï theå naøy, chuùng ta seõ môû ra nhieàu hôn taàm quan troïng cuûa vieäc laøm vieäc nhoùm, nhöõng ngöôøi nam vaø nöõ, giaùo daân, nhöõng ngöôøi thaùnh hieán, giaùo só. Hôn nöõa, vieäc moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ - cha Luis Marín de San Martín ngöôøi Taây Ban Nha vaø toâi - ñöôïc boå nhieäm cuøng moät luùc laøm Phoù Toång Thö kyù Thöôïng Hoäi ñoàng coù theå laø moät ví duï cho caùc nôi khaùc. Giaùo hoäi hieäp haønh laø moät Giaùo hoäi trong ñoù chuùng ta laøm vieäc vaø phaân ñònh cuøng nhau.
- Söï naêng ñoäng hieäp haønh môùi naøy coù theå cuõng laøm dòu ñi nhöõng caêng thaúng vaø ñoøi hoûi trong moät soá Giaùo hoäi khoâng?
+ Toâi hieåu raèng moät soá ngöôøi coù theå nghó raèng maát quaù nhieàu thôøi gian nhöng söï thay ñoåi trong moïi theå cheá khoâng phaûi trong moät ngaøy. Thaùch ñoá lôùn nhaát laø nhöõng ngöôøi nam vaø nhöõng ngöôøi nöõ coù theå laéng nghe vaø hieåu nhau. Chuùng toâi thöïc söï hy voïng thöôïng hoäi ñoàng naøy seõ thuùc ñaåy moät cuoäc ñoái thoaïi maïnh meõ hôn nöõa giöõa caùc vò muïc töû vaø tín höõu. Ñieàu naøy cuõng caàn phaûi tìm hieåu nhau, vöôït qua söï e ngaïi, ñoâi khi phaûi quen daàn.
- Trong caùc thöôïng hoäi ñoàng gaàn ñaây, vaán ñeà boû phieáu cuûa phuï nöõ ñöôïc moïi ngöôøi quan taâm saâu saéc. Vaø vieäc sô ñöôïc boå nhieäm gia taêng nhieàu mong ñôïi. Sô nhìn nhaän theá naøo veà vaán ñeà boû phieáu cuûa phuï nöõ?
+ Toâi keát noái nhöõng gì Ñöùc Hoàng y Grech ñaõ noùi khi toâi ñöôïc boå nhieäm. Nhôø lôøi keâu goïi maø toâi ñaõ nhaän ñöôïc vaø nhôø chöùc naêng toâi thöïc hieän, moät caùnh cöûa ñaõ môû ra. Nhöng toâi khoâng theå noùi tröôùc ñieàu gì seõ xaûy ra. Toâi hieåu söï quan taâm ñöôïc khôi daäy bôûi vaán ñeà boû phieáu. Chuùng ta ñang soáng trong caùc neàn vaên hoùa daân chuû, nôi laù phieáu ñoùng moät vai troø bieåu töôïng raát quan troïng. Nhöng khi chuùng ta tìm hieåu saâu veà thöôïng hoäi ñoàng laø gì, chuùng ta seõ thaáy roõ raèng neáu tính naêng ñoäng hoaït ñoäng toát thì noù phaûi taïo ra moät söï ñoàng thuaän. Thöïc teá, cuoäc boû phieáu dieãn ra vaøo cuoái quaù trình khi taøi lieäu ñuùc keát ñaõ ñöôïc ñoàng yù. Trong Coâng ñoàng, haàu nhö taát caû caùc ñònh cheá vaø vaên baûn ñaõ ñöôïc bieåu quyeát gaàn nhö nhaát trí. Vaø ñieàu töông töï cuõng xaûy ra trong hoäi tröôøng thöôïng hoäi ñoàng. Do ñoù, toâi khoâng muoán laøm giaûm taàm quan troïng cuûa cuoäc boû phieáu. Nhöng ñieàu coù veû ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi toâi khoâng phaûi laø phuï nöõ coù theå boû phieáu, nhöng laø hoï coù theå tham gia ngay töø ñaàu cuûa quaù trình xaây döïng söï phaân ñònh chung daãn ñeán söï ñoàng thuaän. Thöôïng Hoäi ñoàng khoâng phaûi laø nghò vieän; noù laø moät thöïc taïi cuûa con ngöôøi -Thieân Chuùa, ñöôïc höôùng daãn bôûi Thaùnh Linh.
- Thöôïng Hoäi ñoàng coù theå trôû thaønh moät beä phoùng canh taân vaø caûi caùch Giaùo hoäi khoâng?
+ Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laø moät trong nhieàu hình thöùc hieäp haønh ñang toàn taïi. Thöôïng hoäi ñoàng giaùo phaän laø moät hình thöùc theå cheá khaùc cuûa tính hieäp haønh. Nhöng thaùch ñoá hieän nay khoâng chæ laø coù caùc thöôïng hoäi ñoàng, nhöng coøn laø chính phong caùch cuûa Giaùo hoäi ôû moïi caáp ñoä cuõng trôû thaønh hieäp haønh. Ngaøy nay, chuùng ta ñöôïc môøi goïi tieán tôùi moät Giaùo hoäi hieäp haønh trong moïi tröôøng hôïp, ôû moïi caáp ñoä, ñeå thöïc söï laøm cho tính hieäp haønh trôû thaønh moät moâ thöùc hoaït ñoäng haøng ngaøy. Trong caùc xaõ hoäi theo chuû nghóa caù nhaân cuûa chuùng ta, chuùng ta thöôøng ñaùnh maát chieàu kích coäng ñoaøn vaø Giaùo hoäi trong ñöùc tin cuûa chuùng ta. Hoâm nay chuùng ta ñang ôû trong giai ñoaïn hoïc laïi tính hieäp haønh. Tính hieäp haønh ñaõ hieän dieän vaøo buoåi bình minh cuûa Giaùo hoäi. Nhöng chuùng ta khoâng theå chæ sao cheùp vaø daùn: boái caûnh chuùng ta ñang soáng laø khaùc. Do ñoù vieäc hoïc laïi naøy cuõng traûi qua kinh nghieäm soáng.