Töï do naûy sinh töø tình thöông cuûa Thieân Chuùa
vaø taêng tröôûng trong baùc aùi
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Töï do naûy sinh töø tình thöông cuûa Thieân Chuùa vaø taêng tröôûng trong baùc aùi.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 20-10-2021) - Luùc 9 giôø saùng, thöù Tö 20 thaùng 10 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung 6,000 tín höõu haønh höông ngoài ñaày Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû Noäi thaønh Vatican.
Ñaây laø buoåi tieáp kieán chung thöù 32 tính töø ñaàu naêm 2021. Sau khi Ñöùc Thaùnh cha laøm daáu thaùnh giaù môû ñaàu, taùm linh muïc laàn löôït ñoïc baèng taùm ngoân ngöõ khaùc nhau ñoaïn 5 thö thaùnh Phaoloâ göûi tín höõu Galaùt (5,13-14):
Laéng nghe Lôøi Chuùa
"Anh em laø nhöõng ngöôøi ñöôïc keâu goïi soáng töï do. Nhöng öôùc gì töï do naøy khoâng trôû thaønh moät côù ñeå soáng theo xaùc thòt; traùi laïi, nhôø tình yeâu, anh em haõy phuïc vuï laãn nhau. Thöïc vaäy, toaøn theå Leà Luaät ñöôïc vieân maõn trong moät giôùi luaät duy nhaát: Haõy yeâu thöông tha nhaân nhö chính mình".
Trong luùc moïi ngöôøi nghe ñoïc lôøi Chuùa, thì coù moät em beù, 8, 9 tuoåi, coù leõ bò beänh taâm thaàn, tieán leân tröôùc Ñöùc Thaùnh cha. Ngaøi xin Ñöùc oâng Leonardo Sapienza, Phoù Chuû tòch Phuû Giaùo hoaøng ñang ngoài caïnh, haõy nhöôøng choã cho em beù. Em beù naøy coøn ñöùng tröôùc Ñöùc Thaùnh cha vaø chæ tay vaøo muõ soï traéng cuûa ngaøi...
Tröôùc khi baét ñaàu baøi giaùo lyù, Ñöùc Thaùnh cha öùng khaåu noùi: "Trong nhöõng ngaøy naøy chuùng ta ñang noùi veà töï do cuûa ñöùc tin, laéng nghe thö thaùnh Phaoloâ göûi tín höõu Galaùt. Toâi nghó ñeán ñieàu Chuùa Gieâsu ñaõ noùi veà söï töï nhieân vaø töï do cuûa caùc treû em, khi em beù naøy töï do tieán laïi gaàn ñaây vaø ñi laïi nhö theå ôû nhaø em. Vaø Chuùa Gieâsu noùi vôùi chuùng ta: "Caû caùc con cuõng haõy laøm nhö caùc treû em vaø caùc con seõ ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi" ... Toâi caùm ôn em beù vì baøi hoïc cuûa em cho taát caû chuùng ta. Xin Chuùa giuùp ñôõ em trong giôùi haïn cuûa em ñöôïc taêng tröôûng. Caùc treû em khoâng coù moät thoâng dòch töï ñoäng töø con tim ñeán cuoäc soáng, caùc treû em cöù tieán böôùc!".
Baøi huaán giaùo
Tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha trình baøy baøi thöù 12 trong loaït baøi giaùo lyù veà thö thaùnh Phaoloâ göûi tín höõu Galaùt. Baøi naøy coù töïa ñeà laø: "Töï do ñöôïc thöïc hieän trong baùc aùi".
Ñöùc Thaùnh cha noùi: Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Ñôøi soáng môùi trong töï do
Thaùnh Phaoloâ toâng ñoà, qua thö göûi tín höõu Galaùt, daàn daàn daãn chuùng ta vaøo trong söï môùi meû lôùn cuûa ñöùc tin. Ñaây quaû laø moät ñieàu môùi meû lôùn, vì khoâng phaûi chæ ñoåi môùi vaøi khía caïnh cuûa cuoäc soáng, nhöng ñöa chuùng ta vaøo trong "ñôøi soáng môùi" chuùng ta ñaõ nhaän laõnh vôùi pheùp Röûa toäi. Taïi ñoù, moät hoàng aân lôùn nhaát ñöôïc ban cho chuùng ta, ñoù laø hoàng aân ñöôïc laøm con caùi Thieân Chuùa. Ñöôïc taùi sinh trong Chuùa Kitoâ, chuùng ta tieán töø moät thöù ñaïo ñöùc baèng nhöõng giôùi luaät ñeán moät ñöùc tin sinh ñoäng, vôùi trung taâm ôû trong söï hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa vaø anh chò em. Chuùng ta ñaõ tieán töø söï noâ leä cho sôï haõi vaø toäi loãi ñeán töï do cuûa caùc con caùi Thieân Chuùa.
Troïng taâm cuûa töï do theo thaùnh Phaoloâ
Hoâm nay, chuùng ta tìm hieåu roõ hôn ñaâu laø troïng taâm cuûa töï do naøy theo Thaùnh Toâng Ñoà. Thaùnh Phaoloâ quaû quyeát raèng töï do hoaøn toaøn khaùc vôùi "moät caùi côù ñeå soáng theo xaùc thònh" (Gl 5,13): nghóa laø töï do khoâng phaûi laø soáng thaùo thöù, theo xaùc thòt hoaëc theo baûn naêng, theo nhöõng öôùc muoán caù nhaân vaø nhöõng ñoäng löïc ích kyû cuûa mình; traùi laïi, töï do cuûa Chuùa Gieâsu daãn chuùng ta ñeán choã "phuïc vuï laãn nhau" (ibid.). Noùi khaùc ñi, töï do chaân thöïc ñöôïc bieåu loä hoaøn toaøn trong baùc aùi. Moät laàn nöõa chuùng ta ñöùng tröôùc moät nghòch lyù cuûa Tin möøng: chuùng ta töï do trong phuïc vuï; chuùng ta hoaøn toaøn töï do theo möùc ñoä chuùng ta hieán thaân; chuùng ta ñöôïc söï soáng neáu chuùng ta hy sinh noù (Xc Mc 8,35).
Giaûi thích nghòch lyù
Nhöng laøm sao ta giaûi thích söï nghòch lyù naøy? Caâu traû lôøi cuûa thaùnh Toâng ñoà vöøa raát ñôn sô vaø vöøa nhieàu ñoøi hoûi, thöa "Nhôø tình thöông" (Gl 5,13). Chính tình thöông cuûa Chuùa Kitoâ laøm cho chuùng ta ñöôïc töï do vaø cuõng tình thöông giaûi thoaùt chuùng ta khoûi söï noâ leä teä haïi hôn, ñoù laø noâ leä caùi toâi; vì theá töï do taêng tröôûng vôùi tình thöông. Nhöng neân chuù yù: khoâng phaûi baèng tình thöông duy noäi taâm, thöù tình thöông trong caùc phim truyeän, khoâng phaûi baèng ñam meâ chæ tìm ñieàu hôïp vôùi chuùng ta vaø laøm cho chuùng ta haøi loøng, nhöng laø vôùi tình thöông, nhôø ñoù chuùng ta thaáy baùc aùi trong Chuùa Kitoâ: ñoù laø tình thöông thöïc söï töï do vaø giaûi toûa chuùng ta. Ñoù laø tình thöông chieáu toûa raïng ngôøi trong vieäc phuïc vuï nhöng khoâng, theo maãu göông cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ röûa chaân cho caùc moân ñeä vaø noùi: "Thaày laøm göông cho chuùng con ñeå caùc con cuõng laøm nhö Thaày ñaõ laøm cho caùc con" (Ga 13,15).
Traùnh thöù töï do gaây ra söï troáng roãng noäi taâm
Vì theá, ñoái vôùi thaùnh Phaoloâ, töï do khoâng phaûi laø "laøm ñieàu thích hay khoâng thích". Thöù töï do naøy khoâng coù moät muïc tieâu vaø khoâng coù nhöõng tham chieáu, seõ laø moät töï do troáng roãng. Vaø thöïc vaäy noù ñeå laïi söï troáng roãng beân trong: bao nhieâu laàn, sau khi chæ theo baûn naêng, chuùng ta nhaän thaáy mình caøng troáng roãng noäi taâm hôn vaø söï söû duïng khoâng toát kho taøng töï do cuûa chuùng ta, khoâng duøng ñuùng söï ñeïp ñeõ coù theå choïn löïa ñieàu toát laønh thöïc söï cho chuùng ta vaø cho ngöôøi khaùc. Chæ coù töï do naøy ñöôïc vieân maõn, cuï theå, vaø ñöa chuùng ta vaøo ñôøi soáng thöïc söï moãi ngaøy.
YÙ nghóa cuûa töï do ñích thöïc
Trong moät thö khaùc, thö thöù I göûi tín höõu Corinto, thaùnh Toâng ñoà traû lôøi cho ngöôøi chuû tröông moät yù töôûng sai laàm veà töï do, hoï noùi: "Taát caû ñeàu ñöôïc pheùp!" Thaùnh Phaoloâ traû lôøi: "Ñuùng vaäy, nhöng khoâng phaûi taát caû ñeàu höõu ích". "Taát caû ñeàu ñöôïc pheùp!", "Ñuùng vaäy, nhöng khoâng phaûi taát caû ñeàu xaây döïng", thaùnh Toâng ñoà vaën laïi. Roài ngaøi noùi theâm: "Ñöøng ai tìm kieám tö lôïi, nhöng haõy tìm lôïi ích cho ngöôøi khaùc" (1 Cr 10,23-24). Vôùi ngöôøi bò caùm doã thu heïp töï do vaøo nhöõng sôû thích rieâng, thaùnh Phaoloâ ñaët tröôùc yeâu saùch cuûa tình yeâu. Töï do ñöôïc tình yeâu höôùng daãn laø töï do duy nhaát laøm cho ngöôøi khaùc vaø chuùng ta ñöôïc töï do, töï do aáy bieát laéng nghe maø khoâng aùp ñaët, bieát mong muoán ñieàu thieän maø khoâng cöôõng baùch, bieát xaây döïng maø khoâng phaù huûy, khoâng lôïi duïng ngöôøi khaùc theo yù mình vaø laøm ñieàu thieän cho hoï maø khoâng tìm tö lôïi cho mình. Noùi toùm laïi, neáu töï do khoâng nhaém phuïc vuï ñieàu thieän thì coù nguy cô trôû neân voâ boå vaø khoâng mang laïi hoa traùi. Traùi laïi, töï do ñöôïc tình yeâu linh hoaït thì daãn tôùi nhöõng ngöôøi ngheøo, nhaän ra qua nhöõng khuoân maët cuûa hoï khuoân maët cuûa Chuùa Kitoâ. Vì theá, vieäc phuïc vuï laãn nhau khieán cho thaùnh Phaoloâ, khi vieát cho caùc tín höõu Galaùt, nhaán maïnh moät ñieàu quan troïng: khi noùi veà töï do maø caùc toâng ñoà khaùc cho ngaøi ñöôïc loan baùo Tin möøng, thaùnh Phaoloâ nhaán maïnh raèng caùc toâng ñoà chæ nhaén nhuû hoï moät ñieàu: ñoù laø haõy nhôù ñeán nhöõng ngöôøi ngheøo (Xc Gl 2,10).
Choáng töï do theo quan nieäm chuû nghóa caù nhaân
Traùi laïi, chuùng ta bieát moät trong nhöõng quan nieäm raát thònh haønh thôøi nay veà töï do laø: "Töï do cuûa toâi chaám döùt taïi nôi töï do cuûa baïn baét ñaàu". Nhöng ôû ñaây thieáu töông quan! Ñoù laø moät quan nieäm duy caù nhaân chuû nghóa. Traùi laïi, ai ñaõ ñöôïc ôn giaûi thoaùt do Chuùa Gieâsu thöïc hieän thì khoâng theå nghó raèng töï do heä taïi traùnh xa nhöõng ngöôøi khaùc, caûm thaáy hoï laø nhöõng ngöôøi gaây phieàn toaùi, khoâng theå quan nieäm moät con ngöôøi chæ qui vaøo mình, nhöng luoân ñöôïc thaùp nhaäp trong moät coäng ñoaøn. Chieàu kích xaõ hoäi laø cô baûn ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ, vaø giuùp hoï nhìn ñeán coâng ích vaø khoâng phaûi chæ ñeå yù ñeán tö lôïi.
Nhaát laø trong thôøi ñieåm lòch söû naøy, chuùng ta caàn taùi khaùm phaù chieàu kích coäng ñoaøn, chöù khoâng phaûi chieàu kích caù nhaân chuû nghóa cuûa töï do: ñaïi dòch ñaõ daïy chuùng ta raèng chuùng ta caàn laãn nhau, nhöng bieát nhö vaäy thì khoâng ñuû, coøn caàn choïn noù moãi ngaøy moät caùch cuï theå. Chuùng ta haõy noùi vaø tin raèng nhöõng ngöôøi khaùc khoâng phaûi laø moät chöôùng ngaïi caûn trôû töï do cuûa toâi, nhöng laø cô hoäi ñeå thöïc thi töï do hoaøn toaøn. Vì töï do cuûa chuùng ta naûy sinh töø tình thöông cuûa Thieân Chuùa vaø taêng tröôûng trong baùc aùi.
Chaøo thaêm vaø nhaén nhuû
Sau baøi giaùo lyù baèng tieáng YÙ treân ñaây, taùm linh muïc thoâng dòch vieân laàn löôït chuyeån yù toùm löôïc baøi giaùo lyù cuûa Ñöùc Thaùnh cha, keøm theo lôøi chaøo thaêm vaø nhaén nhuû cuûa ngaøi.
Ñaëc bieät, khi chaøo baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû raèng "ngaøy kia, 22/10, laø leã kính nhôù thaùnh Gioan Phaoloâ II. Toâi phoù thaùc anh chò em, gia ñình anh chò em vaø toaøn theå nhaân daân Ba Lan, cho söï baûo veä cuûa thaùnh nhaân. Anh chò em haõy luoân nhôù ñieàu thaùnh nhaân ñaõ noùi vôùi anh chò em: "Ai seõ taùch bieät chuùng ta khoûi tình thöông cuûa Chuùa Kitoâ?" [...] Anh chò em haõy tænh thöùc, ñeå khoâng gì taùch bieät anh chò em khoûi tình thöông aáy: ñöøng ñeå moät khaåu hieäu tuyeân truyeàn giaû doái naøo, moät yù thöùc heä sai laàm naøo, caùm doã thoûa hieäp vôùi nhöõng gì khoâng ñeán töø Thieân Chuùa. Haõy loaïi boû taát caû nhöõng gì phaù huûy vaø laøm suy yeáu söï hieäp thoâng vôùi Chuùa Kitoâ" (2.06.1997).
Khi chaøo baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán caùc thaønh vieân Toång tu nghò Doøng Nöõ Tyø Ñöùc Maria phuïc vuï beänh nhaân vaø noùi: "Toâi caàu chuùc cho toaøn doøng taùi daán thaân trong söï quaûng ñaïi laøm chöùng taù Tin möøng."
Ñöùc Thaùnh cha cuõng chaøo caùc tín höõu thuoäc caùc giaùo xöù vaø caàu chuùc hoï nhöõng ngaøy ôû Roma naøy ñöôïc taêng tröôûng trong taâm hoàn loøng yeâu meán vaø trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ.
"Sau cuøng, - Ñöùc Thaùnh cha noùi - nhö thöôøng leä, toâi nghó ñeán nhöõng ngöôøi cao nieân, ngöôøi treû, caùc beänh nhaân vaø ñoâng ñaûo caùc ñoâi taân hoân. Trong thaùng Möôøi naøy, Giaùo hoäi nhaén nhuû haõy caàu nguyeän cho caùc xöù truyeàn giaùo vaø ñoùn nhaän lôøi môøi goïi cuûa Chuùa Kitoâ trôû neân nhöõng coäng taùc vieân tích cöïc cuûa Chuùa. Anh chò em haõy quaûng ñaïi saün saøng ñoái vôùi Chuùa vaø daâng nhöõng ñau khoå anh chò em chòu ñeå keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Chuùa Cha treân trôøi ñöôïc vieân maõn.
Buoåi tieáp kieán keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.