Ñöùc Thaùnh Cha ñöa ra caùc nguyeân taéc
ñeå theá giôùi vöôït qua ñaïi dòch vaø toát hôn
Ñöùc Thaùnh Cha ñöa ra caùc nguyeân taéc ñeå theá giôùi vöôït qua ñaïi dòch vaø toát hôn.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vatican News 17-10-2021) - Ngaøy 16 thaùng 10 naêm 2021, trong söù ñieäp video göûi caùc tham döï vieân ñaïi hoäi theá giôùi laàn thöù tö cuûa caùc phong traøo bình daân, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ chæ ra caùc nguyeân taéc ñeå vöôït qua ñaïi dòch toát hôn, vôùi moät theá giôùi coâng baèng vaø huynh ñeä hôn; ñoù laø: xoùa nôï, caám buoân baùn vuõ khí, töï do hoùa baèng saùng cheá... Coù hai ñeà xuaát caàn thöïc hieän ngay laø taêng löông toái thieåu vaø giaûm ngaøy coâng.
"Thi só xaõ hoäi"
Ñöùc Thaùnh Cha goïi caùc thaønh vieân cuûa caùc phong traøo bình daân laø nhöõng "thi só xaõ hoäi" bôûi vì hoï coù khaê naêng vaø can ñaûm kieán taïo nieàm hy voïng". Ngaøi noùi: "Khi nhìn thaáy quyù vò toâi ñöôïc nhaéc nhôû raèng chuùng ta khoâng bò buoäc phaûi laëp laïi hoaëc xaây döïng moät töông lai döïa treân söï loaïi tröø vaø baát bình ñaúng, vaát boû hoaëc thôø ô; nôi vaên hoùa ñaëc quyeàn laø moät söùc maïnh voâ hình vaø khoâng theå cöôõng laïi, vaø boùc loät vaø laïm duïng laø moät phöông thöùc sinh toàn theo thoùi quen. Khoâng! Quyù vò bieát laøm theá naøo ñeå loan baùo ñieàu naøy caùch toát ñeïp".
Ñaïi dòch
Trong söù ñieäp Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán ñaïi dòch vaø nhöõng ngöôøi bò aûnh höôûng naëng neà nhaát. "Nhöõng khu phoá ngheøo khoå, nhöõng ngöôøi nhaäp cö, khoâng coù giaáy tôø tuøy thaân, nhöõng ngöôøi lao ñoäng phi chính thöùc khoâng coù thu nhaäp coá ñònh, trong nhieàu tröôøng hôïp ñaõ bò töôùc ñi haàu heát caùc khoaûn vieän trôï cuûa nhaø nöôùc vaø khoâng theå laøm coâng vieäc thoâng thöôøng cuûa hoï, laøm traàm troïng theâm tình traïng ngheøo ñoùi voán ñaõ traàm troïng cuûa hoï".
Ngaøi cuõng löu yù ñeán tình traïng caêng thaúng cuûa ngöôøi treû bò caùch ly, thieáu lieân laïc vôùi baïn beø, vaø cuoäc khuûng hoaûng löông thöïc khieán haøng trieäu ngöôøi laâm vaøo tình traïng maát an ninh löông thöïc traàm troïng, ñaëc bieät taïi caùc nöôùc Phi chaâu.
Moâ hình kinh teá nhaân baûn
Sau khi nhaän ñònh veà nhöõng thieät haïi do ñaïi dòch gaây neân, vôùi nhieàu ngöôøi bò aûnh höôûng naëng neà, trong ñoù coù ngöôøi treû, vaø ñaëc bieät laø cuoäc khuûng hoaûng löông thöïc, nhaát laø taïi caùc nöôùc Phi chaâu, Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng ñeå thoaùt khoûi ñaïi dòch toát hôn ñieàu caàn thieát laø "phaûi ñieàu chænh caùc moâ hình kinh teá - xaõ hoäi cuûa chuùng ta sao cho chuùng coù khuoân maët cuûa con ngöôøi, bôûi vì raát nhieàu moâ hình ñaõ maát ñi ñieàu naøy". Nhöõng khuoân maãu ñaõ trôû thaønh "caáu truùc cuûa toäi loãi" vaãn toàn taïi vaø chuùng ta ñöôïc keâu goïi thay ñoåi. Ngaøi löu yù raèng heä thoáng naøy, vôùi logic lôïi nhuaän cuûa noù, ñang vöôït khoûi söï kieåm soaùt cuûa con ngöôøi. Ñaõ ñeán luùc caàn döøng laïi neáu khoâng noù seõ ñöa chuùng ta xuoáng vöïc thaúm.
Nhöõng lôøi keâu goïi "nhaân danh Thieân Chuùa"
Ñöùc Thaùnh Cha "nhaân danh Thieân Chuùa" ñöa ra nhöõng lôøi keâu goïi maïnh meõ.
"Nhaân danh Thieân Chuùa", Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi caùc phoøng thí nghieäm lôùn khoâng giöõ ñoäc quyeàn baèng saùng cheá, cho pheùp moïi quoác gia, moïi daân toäc, moïi con ngöôøi ñöôïc tieáp caän vôùi vaéc xin;
Ngaøi keâu goïi caùc taäp ñoaøn taøi chính vaø caùc toå chöùc tín duïng quoác teá cho pheùp caùc nöôùc ngheøo ñaûm baûo caùc nhu caàu cô baûn cuûa ngöôøi daân vaø tha nhöõng moùn nôï thöôøng bò kyù keát choáng laïi quyeàn lôïi cuûa nhöõng daân toäc ñoù;
Ngaøi yeâu caàu caùc coâng ty khai thaùc lôùn - khai thaùc, daàu moû -, laâm nghieäp, baát ñoäng saûn, noâng saûn, ngöøng phaù hoaïi röøng, caùc vuøng ñaát ngaäp nöôùc vaø nuùi, ngöøng laøm oâ nhieãm soâng vaø bieån, ngöøng ñaàu ñoäc caùc daân toäc vaø thöïc phaåm;
Ngaøi yeâu caàu caùc nhaø saûn xuaát vaø buoân baùn vuõ khí chaám döùt hoaøn toaøn hoaït ñoäng cuûa hoï, ñieàu gaây ra baïo löïc vaø chieán tranh, thöôøng laø trong boái caûnh caùc troø chôi ñòa chính trò vôùi giaù cuûa haøng trieäu sinh maïng vaø vieäc di taûn;
Ngaøi yeâu caàu nhöõng gaõ khoång loà coâng ngheä ngöøng khai thaùc söï yeáu ñuoái vaø deã bò toån thöông cuûa con ngöôøi, vì lôïi ích neân khoâng maøng tôùi caùc dieãn vaên thuø haän, tin töùc giaû maïo, thuyeát aâm möu, thao tuùng chính trò;
Ngaøi yeâu caàu nhöõng gaõ khoång loà vieãn thoâng haõy töï do hoùa quyeàn truy caäp vaøo noäi dung giaùo duïc vaø trao ñoåi vôùi giaùo vieân thoâng qua internet, ñeå treû em ngheøo coù theå ñöôïc giaùo duïc trong boái caûnh caùch ly...;
Ngaøi yeâu caàu caùc quoác gia huøng maïnh ngaên chaën caùc cuoäc xaâm löôïc, phong toûa vaø caùc bieän phaùp tröøng phaït ñôn phöông choáng laïi baát kyø quoác gia naøo ôû baát kyø nôi naøo treân traùi ñaát...
Keâu goïi caùc laõnh ñaïo chính trò vaø toân giaùo
Ñöùc Thaùnh Cha yeâu caàu caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò traùnh "chæ laéng nghe giôùi tinh hoa kinh teá", ñeå trôû neân "toâi tôù cuûa nhöõng daân toäc ñoøi coù ñaát ñai, nhaø ôû, vieäc laøm vaø moät cuoäc soáng toát ñeïp". Ngaøi yeâu caàu caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo khoâng bao giôø söû duïng teân cuûa Chuùa ñeå thuùc ñaåy caùc cuoäc chieán tranh hoaëc caùc cuoäc ñaûo chính. Thay vaøo ñoù, chuùng ta caàn xaây döïng nhöõng nhòp caàu yeâu thöông.
Hoïc thuyeát xaõ hoäi Coâng giaùo
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñeà xuaát moät soá nguyeân taéc truyeàn thoáng trong hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Giaùo hoäi, ví duï nhö löïa choïn öu tieân cho ngöôøi ngheøo, phaân phaùt phoå quaùt haøng hoùa, söï lieân ñôùi, trôï caáp, tham gia, coâng ích.
Löông toái thieåu vaø giaûm ngaøy laøm vieäc
Vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñeà xuaát moät soá bieän phaùp cuï theå nhö möùc thu nhaäp toái thieåu (hoaëc möùc löông phoå thoâng) vaø giaûm ngaøy laøm vieäc. Laøm vieäc ít hôn ñeå nhieàu ngöôøi coù vieäc laøm hôn. Baèng caùch naøy, moãi ngöôøi coù theå "tieáp caän nhöõng thieän ích cô baûn nhaát cuûa cuoäc soáng".