Thaùnh leã khai maïc
Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XVI
Thaùnh leã khai maïc Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XVI.
Mai Kha, SJ - CTV
Vatican (Vatican News 10-10-2021) - Saùng Chuùa Nhaät 10 thaùng 10 naêm 2021, taïi baøn thôø Tuyeân xöng Ñöùc Tin cuûa ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cöû haønh Thaùnh Leã khai maïc Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc laàn thöù XVI cho Giaùo hoäi hoaøn vuõ vaø cho Giaùo phaän Roma, cuøng vôùi caùc hoàng y, giaùm muïc, linh muïc, caùc thaønh vieân thuoäc caùc uyû ban cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng giaùm muïc vaø caùc ñaïi dieän cuûa caùc chaâu luïc.
Baøi giaûng Thaùnh leã khai maïc Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc
Moät ngöôøi kia, moät ngöôøi giaøu coù, ñeán gaëp Ñöùc Gieâsu khi Ngaøi "ñang treân ñöôøng" (x. Mc 10,17). Raát nhieàu laàn caùc Tin Möøng thuaät laïi cho chuùng ra vieäc Ñöùc Gieâsu "treân ñöôøng" trong khi Ngaøi ñoàng haønh vôùi chuùng ta vaø ñeå taâm ñeán nhöõng öu tö khieán Ngaøi xao ñoäng con tim. Nhö theá, Ngaøi maïc khaûi cho chuùng ta moät Thieân Chuùa khoâng aån naùu ôû nôi kín ñaùo vaø thanh tònh, taùch bieät vôùi thöïc teá, nhöng ñoàng haønh vaø ñeán vôùi chuùng ta treân haønh trình cuoäc ñôøi ñaày thaêng traàm. Hoâm nay, chuùng ta khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng, taát caû chuùng ta - Giaùo hoaøng, Giaùm muïc, Linh muïc, Tu só nam nöõ, vaø anh chò em giaùo daân, taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi - chuùng ta töï hoûi raèng: chuùng ta, trong tö caùch laø coäng ñoaøn tín höõu, coù maëc laáy caùch thöùc cuûa Chuùa laø ñoàng haønh trong lòch söû vaø seû chia vôùi toaøn theå nhaân loaïi? Chuùng ta coù saün saøng cho nhöõng baát traéc treân haønh trình hay lo sôï veà nhöõng ruûi ro vaø thu mình laïi ngang qua nhöõng caùo loãi raèng "ñieàu ñoù khoâng caàn thieát" hay "söï vieäc ñoù luoân nhö theá maø"?
Thöôïng Hoäi Ñoàng coù nghóa laø ñi vôùi nhau treân cuøng moät con ñöôøng. Chuùng ta haõy nhìn ngaém Ñöùc Gieâsu, Ngaøi gaëp gôõ ngöôøi thanh nieân treân ñöôøng, laéng nghe öu tö cuûa anh ta vaø giuùp anh ta phaân ñònh xem phaûi laøm gì ñeå ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi. Gaëp gôõ, laéng nghe, phaân ñònh laø ba ñoäng töø cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng maø toâi muoán döøng laïi ñeå suy tö.
Gaëp gôõ. Trình thuaät Tin Möøng khôûi ñaàu vôùi cuoäc gaëp gôõ. Moät ngöôøi thanh nieân ñeán gaëp Ñöùc Gieâsu vaø saáp mình döôùi chaân Ngaøi, thöa vôùi Ngaøi moät caâu hoûi quan troïng: "Thöa Thaày nhaân laønh, toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi laøm gia nghieäp?" (c. 17) Moät caâu hoûi quan troïng nhö theá ñoøi hoûi söï chuù yù, thôøi gian, thieän chí gaëp gôõ vaø ñeå cho mình bò tra vaán bôûi vaán ñeà cuûa ngöôøi khaùc. Thöïc vaäy, Ñöùc Gieâsu khoâng heà xa laùnh, khoâng toû ra khoù chòu hay phieàn loøng, nhöng ngöôïc laïi, Ngaøi döøng laïi vôùi anh ta. Ngaøi saün loøng gaëp anh. Ngaøi khoâng toû ra laõnh ñaïm, nhöng heát söùc quan taâm. Gaëp gôõ, trao ñoåi vaø seû chia cuoäc ñôøi laø caùch Ñöùc Gieâsu ñeán gaàn chuùng ta. Ngaøi bieát raèng moät cuoäc gaëp gôõ coù theå thay ñoåi cuoäc ñôøi. Vaø Tin Möøng ñöôïc toâ ñieåm bôûi nhöõng cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Kitoâ, nhöõng cuoäc gaëp gôõ ñoåi ñôøi vaø chöõa laønh. Ñöùc Gieâsu khoâng ñi voäi vaõ, khoâng nhìn ñoàng hoà ñeå keát thuùc sôùm cuoäc gaëp. Ngaøi luoân saün saøng ngöôøi ñeán gaëp Ngaøi, ñeå laéng nghe hoï.
Chuùng ta cuõng vaäy, khi ñoàng haønh cuøng nhau, chuùng ta ñöôïc môøi goïi trôû neân nhöõng chuyeân gia cuûa ngheä thuaät gaëp gôõ. Khoâng phaûi laø vieäc toå chöùc caùc söï kieän hay laøm moät phaûn tænh mang tính lyù thuyeát veà caùc vaán naïn, nhöng tröôùc tieân laø vieäc daønh thôøi gian ñeán gaëp Chuùa vaø môû loøng ñeå gaëp nhau. Daønh thôøi gian ñeå caàu nguyeän, chaàu Thaùnh Theå, cho ñieàu maø Chuùa Thaùnh Thaàn muoán noùi vôùi Giaùo Hoäi; ñeå höôùng ñeán dung maïo vaø lôøi noùi cuûa tha nhaân, ñeå gaëp gôõ dieän ñoái dieän, ñeå chuùng ta ñöôïc ñaùnh ñoäng bôûi nhöõng öu tö cuûa anh chò em, giuùp chuùng ta ñeå cho söï khaùc bieät veà ñaëc suûng, ôn goïi vaø söù maïng laøm cho chuùng ta theâm phong phuù. Chuùng ta bieát raèng moãi cuoäc gaëp gôõ ñoøi hoûi söï côûi môû, can ñaûm, saün loøng ñeå mình bò tra vaán bôûi söï hieän höõu vaø cuoäc ñôøi cuûa tha nhaân. Trong khi ñoù, ñoâi khi chuùng ta thích nhöõng töông quan beân ngoaøi hay ñeo maët naï tuyø vaøo tình huoáng. Gaëp gôõ bieán ñoåi chuùng ta vaø thöôøng gôïi yù cho chuùng ta nhöõng neûo ñöôøng môùi maø chuùng ta chöa bao giôø nghó ñeán. Raát nhieàu laàn Chuùa môû ñöôøng cho chuùng ta böôùc theo, giuùp ta ra khoûi nhöõng thoùi quen nhaøm chaùn cuûa mình. Taát caû seõ thay ñoåi khi chuùng ta ñi vaøo nhöõng cuoäc gaëp gôõ ñích thöïc vôùi Chuùa vaø vôùi nhau, khoâng phaûi xaõ giao, khoâng giaû hình, khoâng giaû taïo.
Ñoäng töø thöù hai laø laéng nghe. Moät cuoäc gaëp gôõ thöïc söï chæ coù ñöôïc ngang qua laéng nghe. Thöïc vaäy, Ñöùc Gieâsu ñaõ laéng nghe caâu hoûi cuûa anh thanh nieân vaø öu tö noäi taâm vaø nhaân sinh cuûa anh. Ngaøi khoâng ñöa ra caâu traû lôøi xaõ giao, khoâng cho anh loái giaûi quyeát coù saün, khoâng giaû boä traû lôøi qua loa ñeå tieáp tuïc haønh trình cuûa mình. Ñöùc Gieâsu laéng nghe anh. Ngaøi khoâng ngaïi laéng nghe anh vôùi con tim cuûa mình chöù khoâng chæ baèng ñoâi tai. Quaû vaäy, caâu traû lôøi cuûa Ngaøi khoâng döøng laïi ôû vieäc traû lôøi caâu hoûi, nhöng giuùp cho anh thanh nieân giaøu coù nhìn laïi lòch söû ñôøi mình, noùi veà mình vôùi söï töï do. Ñöùc Gieâsu nhaéc nhôù anh veà nhöõng ñieàu raên, vaø anh ta baét ñaàu keå veà thôøi thô aáu cuûa mình, chia seû haønh trình thieâng lieâng, veà caùch maø anh khao khaùt tìm kieám Chuùa. Khi chuùng ta laéng nghe baèng con tim, ñieàu naøy seõ xaûy ra: ngöôøi kia seõ caûm nhaän hoï ñöôïc laéng nghe, khoâng phaùn xeùt, ñöôïc töï do keå laïi cuoäc ñôøi vaø haønh trình thieâng lieâng cuûa mình.
Baèng söï chaân thaønh, trong haønh trình Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, chuùng ta haõy töï hoûi: chuùng ta ñang laéng nghe theá naøo? Con tim chuùng ta ñang laéng nghe ra sao? Chuùng ta coù ñeå cho tha nhaân baøy toû yù kieán, ñeå cho hoï böôùc ñi trong ñöùc tin ngay caû khi gaëp khoù khaên trong cuoäc soáng, ñeå hoï ñoùng goùp cho ñôøi soáng coäng ñoaøn maø khoâng bò ngaên trôû, töø choái hay phaùn xeùt? Tieán haønh Thöôïng Hoäi Ñoàng laø böôùc theo cuøng con ñöôøng cuûa Ngoâi Lôøi ñaõ trôû thaønh xaùc phaøm, laø noái goùt theo böôùc chaân Ngöôøi, laéng nghe lôøi Ngöôøi cuøng vôùi lôøi cuûa tha nhaân. Ñoù cuõng laø khaùm phaù vôùi söï ngôõ ngaøng ngoïn gioù cuûa Thaùnh Thaàn trong caùch thöùc luoân môùi ñeå höôùng ñeán nhöõng loái neûo vaø ngoân ngöõ môùi. Ñaây laø moät tieán trình tieäm tieán, thaäm chí gian nan, ñeå hoïc laéng nghe nhau giöõa Giaùm muïc, Linh muïc, Tu só vaø giaùo daân, ñoàng thôøi traùnh ñi nhöõng caâu traû lôøi giaû taïo vaø hôøi hôït. Chuùa Thaùnh Thaàn ñoøi buoäc chuùng ta laéng nghe nhöõng öu tö, lo laéng, hy voïng cuûa moãi Giaùo hoäi, daân toäc vaø quoác gia. Vaø caû vieäc laéng nghe theá giôùi, nhöõng thaùch ñoá vaø thay ñoåi tröôùc maét chuùng ta. Chuùng ta ñöøng ñeå con tim nguû queân, ñöøng nhaém maét ôû laïi trong nhöõng gì chuùng ta tin chaéc. Nhieàu laàn nhöõng chaéc chaén ñoùng chaët chuùng ta laïi. Chuùng ta haõy laéng nghe nhau.
Sau cuøng laø phaân ñònh. Gaëp gôõ vaø laéng nghe laãn nhau khoâng döøng laïi ôû chính haønh ñoäng aáy, ñieàu chaúng thay ñoåi gì. Ngöôïc laïi, khi chuùng ta ñi vaøo ñoái thoaïi, chuùng ta thaûo luaän vôùi nhau, song haønh cuøng nhau, vaø sau cuøng chuùng ta khoâng gioáng nhö luùc tröôùc, chuùng ta ñöôïc bieán ñoåi. Tin Möøng hoâm nay chæ cho chuùng ta ñieàu ñoù. Ñöùc Gieâsu nhaän thaáy anh thanh nieân laø ngöôøi toát laønh vaø thaùnh thieän, tuaân giöõ moïi ñieàu raên, nhöng Ngaøi muoán ñöa anh ñi xa hôn vieäc tuaân giöõ leà luaät. Trong ñoái thoaïi, Ngaøi giuùp anh phaân ñònh. Ngaøi gôïi yù cho anh ta nhìn laïi chính mình, döôùi aùnh saùng tình yeâu maø chính Ngaøi daønh cho anh (x. c 21) vaø döôùi aùnh saùng naøy, anh ta nhaän ra con tim mình ñang thöïc söï gaén keát vôùi ñieàu gì, ñeå roài nhaän ra raèng ñieàu toát daønh cho anh khoâng phaûi laø theâm caùc vieäc thieâng lieâng, nhöng ngöôïc laïi, laø töø boû chính mình, laø baùn ñi nhöõng gì ñang chieám giöõ con tim ñeå taïo khoâng gian cho Thieân Chuùa.
Ñoù laø moät chæ daãn quyù baùu cho chuùng ta. Thöôïng Hoäi Ñoàng laø moät tieán trình phaân ñònh thieâng lieâng, ñöôïc thöïc hieän trong vieäc chieâm ngaém Thaùnh Theå, trong caàu nguyeän, trong vieäc tieáp xuùc vôùi Lôøi Chuùa. Baøi ñoïc hai hoâm nay noùi cho chuùng ta raèng Lôøi Chuùa "laø lôøi soáng ñoäng, höõu hieäu vaø saéc beùn hôn caû göôm hai löôõi: xuyeân thaáu choã phaân caùch taâm vôùi linh, coát vôùi tuyû; lôøi ñoù pheâ phaùn taâm tình cuõng nhö tö töôûng cuûa loøng ngöôøi" (Dt 4, 12). Lôøi Chuùa giuùp ta môû ra vôùi phaân ñònh vaø soi saùng phaân ñònh aáy. Lôøi Chuùa höôùng daãn Thöôïng Hoäi Ñoàng bôûi ñaây khoâng phaûi laø "hoäi nghò" coâng giaùo, moät hoäi thaûo khoa hoïc hay hieäp hoäi chính trò, bôûi vì noù khoâng phaûi laø moät nghò vieän, maø laø bieán coá aân suûng, laø tieán trình chöõa laønh ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn. Nhöõng ngaøy naøy, Chuùa Gieâsu môøi goïi chuùng ta, nhö ñaõ môøi goïi anh thanh nieân trong Tin Möøng, töø boû chính mình, giaûi thoaùt mình khoûi nhöõng gì laø traàn theá, vaø caû nhöõng kheùp kín vaø nhöõng khuoân maãu muïc vuï nhaøm chaùn, ñeå tra vaán chính mình veà nhöõng gì Thieân Chuùa muoán noùi vôùi chuùng ta trong thôøi ñaïi naøy vaø ñaâu laø nôi Ngaøi muoán daãn chuùng ta tôùi.
Anh chò em thaân meán, chuùc anh chò em leân ñöôøng bình an! Öôùc gì chuùng ta laø nhöõng ngöôøi haønh höông yeâu meán Tin Möøng, môû loøng ra tröôùc nhöõng ngôõ ngaøng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Chuùng ta khoâng neân boû qua nhöõng dòp thuaän lôïi ñeå gaëp gôõ, laéng nghe laãn nhau vaø phaân ñònh cuøng nhau vôùi nieàm hoan hyû khi bieát raèng, khi chuùng ta tìm kieám Chuùa, chính Ngaøi, vôùi tình yeâu, ñeán gaëp chuùng ta tröôùc.