Söù vuï vaø hoaït ñoäng cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh
coå voõ Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu
Söù vuï vaø hoaït ñoäng cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh coå voõ Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 19-09-2021) - Tieáp tuïc loaït baøi veà söù vuï vaø hoaït ñoäng cuûa caùc Boä, caùc Hoäi ñoàng vaø caùc cô quan cuûa Toaø Thaùnh, trong tuaàn qua, Vatican News ñaõ coù cuoäc phoûng vaán vôùi Ñöùc Hoàng y Kurt Koch, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh coå voõ Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, töø naêm 2010, nhöng töø naêm 2002 ñaõ laø thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng naøy. Qua cuoäc troø chuyeän naøy, Ñöùc Hoàng y ñaõ cho bieát veà nhöõng ñieàu lieân quan ñeán cô quan naøy cuûa Toaø Thaùnh nhö: lòch söû, caùc muïc tieâu, ngaân saùch söù vuï vaø caùc cô caáu hoã trôï söù vuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Thöa Ñöùc Hoàng y, Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu laø moät trong nhöõng thaønh quaû quan troïng nhaát cuûa Coâng ñoàng Vatican II. Laøm theá naøo ñeå di saûn cuûa moät kinh nghieäm ñaõ gaàn saùu möôi naêm coù theå toàn taïi cho ñeán ngaøy nay?
Ñuùng laø theo moät caùch naøo ñoù, Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh coå voõ Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu laø moät trong nhöõng thaønh quaû quan troïng nhaát cuûa Coâng ñoàng Vatican II. Khoâng nghi ngôø gì nöõa, moät trong nhöõng muïc ñích chính cuûa Coâng ñoàng, ñöôïc Thaùnh Giaùo hoaøng Gioan XXIII hieåu, laø taùi thieát laäp söï hieäp nhaát cuûa caùc Kitoâ höõu, qua ñoù moät Ban Thö kyù ñaëc bieät ñaõ ñöôïc thaønh laäp. Nhöng cuõng ñuùng laø chính Coâng ñoàng, veà nhieàu maët, laø thaønh quaû coâng vieäc cuûa Ban Thö kyù Hieäp nhaát luùc baáy giôø. Thöïc teá, vaøo luùc ñoù, Ban Thö kyù ñaõ coù moät vai troø quyeát ñònh trong vieäc chuaån bò caùc döï thaûo cuûa moät soá vaên kieän chính cuûa Coâng ñoàng, nhö Hieán cheá tín lyù veà Maïc Khaûi cuûa Thieân Chuùa - Dei Verbum, Saéc leänh Ñaïi keát - Unitatis redintegratio vaø Nostra Aetate, vaø Tuyeân ngoân veà Töï do Toân giaùo - Dignitatis humanae. Sau saùu möôi naêm giaùo huaán coâng ñoàng, ñaëc bieät Hieán cheá tín lyù veà Giaùo hoäi - Lumen Gentium vaø Saéc leänh Ñaïi keát- Unitatis redintegratio, vaãn laø nguoàn caûm höùng vaø laø kim chæ nam cho hoaït ñoäng Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh.
Naêm ngoaùi, kyû nieäm 25 naêm Thoâng ñieäp Ut unum sint - Xin cho hoï neân moät, vôùi vaên kieän naøy, thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ xaùc nhaän "moät caùch khoâng theå ñaûo ngöôïc" söï daán thaân ñaïi keát cuûa Giaùo hoäi. Chuùng ta coøn phaûi laøm gì theâm nöõa ñeå thöïc hieän troïn veïn lôøi keâu goïi hieäp nhaát cuûa Tin Möøng?
Thoâng ñieäp Ut unum sint - Xin cho hoï neân moät, thoâng ñieäp duy nhaát daønh rieâng cho söï hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, ñaõ xaùc nhaän nhöõng tröïc giaùc ñaïi keát tuyeät vôøi cuûa Coâng ñoàng trong vieäc khaúng ñònh con ñöôøng hieäp nhaát laø con ñöôøng taát yeáu cuûa Giaùo hoäi. Ñaëc bieät, thoâng ñieäp xaùc thöïc hai cuoäc ñoái thoaïi: ñoái thoaïi baùc aùi vaø ñoái thoaïi chaân lyù ñöôïc thöïc hieän ngay sau Coâng ñoàng vôùi taát caû caùc coäng ñoaøn Kitoâ höõu khaùc, nhöng cuõng nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa ñaïi keát tinh thaàn nhö linh hoàn cuûa phong traøo hieäp nhaát.
Trong chöông cuoái, Thoâng ñieäp ñeà caäp ñeán con ñöôøng coøn phaûi ñi. Roõ raøng söï hieäp nhaát laø moät hoàng aân cuûa Thaùnh Thaàn, moät hoàng aân ñöôïc ban cho chuùng ta khi chuùng ta böôùc ñi cuøng nhau, nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ thöôøng laëp laïi. Ñeå nhaän ñöôïc aân ban naøy, ñieàu thieát yeáu khoâng chæ laø xin hoàng aân nhöng coøn phaûi chuaån bò saün saøng, caàu nguyeän ñeå Chuùa seõ gia taêng öôùc muoán hieäp nhaát cuûa chuùng ta, nhö Ngöôøi ñaõ khao khaùt.
Nhaân vieân cuûa Hoäi ñoàng Toaø Thaùnh ñeán töø ñaâu vaø ñöôïc taïo thaønh nhö theá naøo? Caàn coù nhöõng kinh nghieäm vaø kyõ naêng cuï theå naøo?
Ñeå ñaùp öùng söù maïng toaøn caàu, chuùng toâi laø moät nhoùm nhoû goàm hai möôi boán ngöôøi ñeán töø möôøi ba quoác gia khaùc nhau, trong ñoù coù baûy vò giaøu kinh nghieäm phuï traùch caùc coâng vieäc khaùc nhau. Ít nhaát ba quy ñònh cô baûn ñöôïc yeâu caàu cho coâng vieäc cuûa chuùng toâi: chaéc chaén laø caùc khaû naêng thaàn hoïc chuyeân bieät, kieán thöùc ngoân ngöõ, vaø khaû naêng phaùt trieån caùc moái quan heä tin caäy, vì tình baïn vaø tình huynh ñeä laø moät chieàu kích quan troïng cuûa tinh thaàn ñaïi keát. Nhöng treân heát, coâng vieäc phuïc vuï cuûa chuùng toâi ñoøi hoûi moät loøng say meâ hieäp nhaát vaø moät tình yeâu ñoái vôùi Giaùo hoäi nhö ñaõ ñöôïc Chuùa Kitoâ thieát laäp vaø mong muoán. Say meâ naøy thuùc ñaåy chuùng toâi nghieân cöùu lieân tuïc, cho pheùp chuùng toâi hoïc hoûi "khi cuøng nhau böôùc ñi", khaùm phaù nhöõng con ñöôøng khaû theå môùi, vaø cuõng ñeå thöïc hieän ñöùc tính kieân nhaãn, bôûi vì thôøi gian khoâng phaûi cuûa chuùng ta maø laø thôøi gian cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Coâng vieäc cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh cuõng coù söï tham gia cuûa caùc thaønh vieân vaø coá vaán, cuõng nhö caùc chuyeân gia, giaùo só, tu só vaø giaùo daân, nhöõng ngöôøi tham gia vaøo nhieàu cuoäc ñoái thoaïi thaàn hoïc vaø caùc saùng kieán khaùc, ñöôïc thöïc hieän vôùi haàu heát caùc heä phaùi Kitoâ khaùc.
Tuaàn Caàu nguyeän cho söï Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu haøng naêm ñaïi dieän cho moät cuoäc gaëp gôõ troïng taâm cho ñôøi soáng cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu. Tình hình cuûa phong traøo ñaïi keát theá giôùi ngaøy nay nhö theá naøo vaø trieån voïng cuûa noù laø gì?
Tuaàn Caàu nguyeän cho söï Hieäp nhaát chaéc chaén laø moät thôøi ñieåm quan troïng, khoâng chæ ñoái vôùi Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, nhöng toâi hy voïng, cuõng quan troïng ñoái vôùi taát caû caùc Kitoâ höõu. Tuy nhieân, ñaây khoâng phaûi laø dòp duy nhaát ñeå caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát. Thöïc teá, trong Thaùnh leã chuùng ta luoân caàu xin Chuùa ban "söï hieäp nhaát vaø bình an" cho Giaùo hoäi. Hôn nöõa, ñaïi keát tinh thaàn khoâng chæ bao goàm vieäc caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát, maø coøn trong vieäc "hoaùn caûi taâm hoàn vaø soáng thaùnh thieän", nhö Coâng ñoàng Vatican II noùi. Toâi seõ theâm ít nhaát ba khía caïnh quan troïng khaùc cuûa ñaïi keát tinh thaàn: caàu nguyeän chung vôùi Saùch Thaùnh, thanh taåy kyù öùc lòch söû vaø ñaïi keát cuûa caùc thaùnh, vaø ñaëc bieät laø caùc vò töû ñaïo. Tình traïng cuûa Phong traøo Ñaïi keát ôû caáp ñòa phöông cuõng nhö ôû caáp ñoä theá giôùi phuï thuoäc vaøo taát caû nhöõng coäi nguoàn tinh thaàn naøy.
Cô quan maø Ñöùc Hoàng y ñang laøm Chuû tòch ñöôïc chia thaønh hai khu vöïc: Ñoâng vaø Taây. Haønh trình ñaïi keát tieán trieån nhö theá naøo treân caû hai khu vöïc cuûa söï daán thaân naøy?
Söï khaùc bieät naøy töông öùng vôùi cô caáu cuûa saéc leänh coâng ñoàng veà ñaïi keát, trong ñoù coù tính ñeán nhöõng ñaëc ñieåm cuï theå veà nguoàn goác vaø thöïc taïi cuûa Kitoâ giaùo. Treân thöïc teá, ngay caû khi phong traøo ñaïi keát chæ laø moät, caùc vaán ñeà phaûi ñoái dieän trong caùc cuoäc ñoái thoaïi khaùc nhau laø khaùc nhau. Trong khi chuùng ta chia seû cuøng moät truyeàn thoáng toâng ñoà vôùi caùc Giaùo hoäi Chính thoáng vaø Ñoâng phöông, ñoàng thôøi coù cuøng moät cô caáu Giaùo hoäi vaø bí tích, thì vôùi caùc Coäng ñoaøn Giaùo hoäi phöông Taây, hoaøn caûnh khaù ña daïng vaø phaûi ñoái dieän vôùi vieäc thieáu moät khaùi nieäm chung veà söï hieäp nhaát. Tuy nhieân, cuoäc ñoái thoaïi giöõa caùc Kitoâ höõu trong saùu möôi naêm qua ñaõ laøm cho noù coù theå ñaït ñöôïc nhieàu tieán boä hôn bao giôø heát trong lòch söû. Ví duï, chuùng ta coù theå trích daãn nhöõng tuyeân boá veà Kitoâ hoïc vôùi caùc Giaùo hoäi Chính thoáng Ñoâng phöông ñaõ chaám döùt 1500 naêm tranh caõi, hoaëc tuyeân boá chung veà giaùo thuyeát coâng chính hoùa ñaõ giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà cô baûn cuûa cuoäc Caûi caùch ôû theá kyû XVI. Khoâng keùm phaàn thöïc teá laø caùc Kitoâ höõu khoâng coøn nhaän mình laø keû thuø nöõa nhöng laø anh chò em trong Ñöùc Kitoâ.
Taøi lieäu "Caåm nang ñaïi keát - Vademecum ecumenico", vôùi töïa ñeà "Giaùm muïc vaø söï Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu", ñöôïc coâng boá vaøo cuoái naêm 2020, ñaïi dieän cho taøi lieäu gaàn ñaây nhaát do Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh coå voõ Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu thöïc hieän. Noù ñaõ ñöôïc ñoùn nhaän nhö theá naøo trong Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø caùc Giaùo hoäi Kitoâ khaùc?
Vaên kieän naøy töông öùng vôùi söù vuï ñaàu tieân cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh, nghóa laø thuùc ñaåy tinh thaàn ñaïi keát trong Giaùo hoäi Coâng giaùo, trong ñoù Giaùm muïc laø ngöôøi chòu traùch nhieäm chính ñoái vôùi vieäc thuùc ñaåy söï hieäp nhaát trong giaùo phaän. Chuùng toâi vui möøng nhaän thaáy raèng baûn vaên ñaõ ñöôïc ñoùn nhaän noàng nhieät, caû trong Giaùo hoäi Coâng giaùo, qua vieäc caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc chuaån bò caùc aán baûn ñòa phöông, vaø ôû caùc Giaùo hoäi vaø Coäng ñoaøn Giaùo hoäi khaùc, ñaõ coù phaûn öùng raát tích cöïc vôùi saùng kieán naøy.
Moät uûy ban "ñaëc bieät" giaûi quyeát caùc moái quan heä toân giaùo vôùi Do Thaùi giaùo (CRRE). Keát quaû chính thu ñöôïc trong cuoäc ñoái thoaïi vôùi nhöõng "ngöôøi anh caû" laø gì?
Tröïc giaùc cuûa thaùnh Giaùo hoaøng Phaoloâ VI veà vieäc thaønh laäp uûy ban naøy vaøo naêm 1974 trong Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh ñaõ toû ra laø phuø hôïp, döïa treân moái quan heä ñaëc bieät, "noäi taïi", giöõa Kitoâ giaùo vaø Do Thaùi giaùo, nhö thaùnh Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ khaúng ñònh. Boán taøi lieäu quan troïng ñaõ ñöôïc uûy ban coâng boá, moãi taøi lieäu ñaõ goùp phaàn naâng cao nhaän thöùc cuûa ngöôøi Coâng giaùo trong quan heä vôùi nhöõng ngöôøi "anh caû". Taøi lieäu cuoái cuøng, coù töïa ñeà "Taïi sao caùc hoàng aân vaø lôøi keâu goïi cuûa Chuùa laø khoâng theå huûy boû", laø moät suy tö veà caùc vaán ñeà thaàn hoïc lieân quan ñeán moái quan heä Coâng giaùo-Do Thaùi, ñöôïc coâng boá nhaân dòp kyû nieäm 50 naêm Saéc leänh Nostra Aetate. Baûn vaên naøy coù theå laøm phong phuù vaø taêng cöôøng chieàu kích thaàn hoïc cuûa cuoäc ñoái thoaïi Do Thaùi-Coâng giaùo, ñieàu naøy ñaëc bieät caàn thieát vì moái quan heä cuûa chuùng ta treân heát coù moät neàn taûng toân giaùo.