Dö aâm chuyeán Toâng Du thöù 34
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Dö aâm chuyeán Toâng Du thöù 34 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Giuse Traàn Ñöùc Anh O.P
Vatican (Vatican News 19-09-2021) - Chuyeán Toâng du thöù 34 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxico taïi Budapest vaø Coäng Hoøa Slovakia ñaõ dieãn ra toát ñeïp vaø coù nhieàu dö aâm tích cöïc veà cuoäc vieáng thaêm naøy.
Söùc khoûe toát cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Ñieåm tích cöïc ñaàu tieân laø söùc khoûe cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Khi chöông trình chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi ñöôïc Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh coâng boá, nhieàu baùo chí ñaõ ngaïc nhieân vì chöông trình khaù daày ñaëc, ñoái vôùi moät ngöôøi ñaõ chòu cuoäc giaûi phaãu quan troïng ngaøy 4 thaùng 7 naêm 2021, vôùi 33 centimet ruoät giaø bò caét boû. Ñaëc bieät laø ngaøy ñaàu tieân, Chuùa nhaät 12 thaùng 9 naêm 2021, ngaøi baét ñaàu luùc 5 giôø 20 phuùt saùng töø Vatican, roài döøng laïi taïi Budapest, thuû ñoâ Hungary, 7 tieáng ñoàng hoà, vôùi 3 cuoäc gaëp gôõ vaø Thaùnh leã. Sau ñoù ngaøi sang thuû ñoâ Bratislava cuûa Slovakia vaø hoaït ñoäng theâm 7 giôø nöõa, cho ñeán 19 giôø chieàu, vôùi 3 cuoäc gaëp gôõ nöõa. Theá maø trong 4 ngaøy vieáng thaêm, Ñöùc Thaùnh Cha vaãn toû ra khoûe maïnh, töôi cöôøi, tænh taùo vaø chuù yù trong caùc sinh hoaït. Ngaøi ñaõ traûi qua toát ñeïp cuoäc traéc nghieäm veà söùc khoûe haäu giaûi phaãu.
Döï aùn toâng du
Töø nhöõng söï kieän ñoù, baùo chí an taâm noùi ñeán caùc cuoäc toâng du tôùi ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi nöôùc ngoaøi, tuy chöa coù thoâng caùo chính thöùc cuûa Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh nhöng ñaõ ñöôïc dö luaän baøn taùn. Ñaàu thaùng 11 naêm 2021, coù theå Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñeán thaønh phoá Glasgow cuûa Scotland trong voøng vaøi tieáng ñoàng hoà ñeå tham döï Hoäi nghò Thöôïng Ñænh cuûa Lieân Hieäp Quoác veà söï thay ñoåi khí haäu, goïi taét laø COP26.
Sau ñoù, khoaûng cuoái thaùng 11 naêm 2021, coù theå ngaøi seõ vieáng thaêm 3 nöôùc Hy Laïp, ñaûo Cipro vaø Malta.
Lyù do chæ döøng laïi 7 tieáng taïi Hungary
Tröôùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù nhieàu baøn taùn vaø phoûng ñoaùn cuûa moät soá kyù giaû cho raèng sôû dó ngaøi chæ döøng laïi 7 tieáng ñoàng hoà taïi Hungary trong khi laïi daønh hôn 3 ngaøy ñeå vieáng thaêm nöôùc Slovakia laùng gieàng, chính laø vì ngaøi khoâng muoán gaëp, hoaëc taåy chay thuû töôùng Viktor Orbaùn cuûa Hungary. OÂng noåi tieáng khoâng ñoùn nhaän ngöôøi di daân, vaø oâng choáng nhöõng ngöôøi ñoàng tính luyeán aùi traùi vôùi laäp tröôøng côûi môû cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Thuû töôùng Orbaùn bò Lieân hieäp AÂu Chaâu maïnh meõ pheâ bình vaø ñe doïa tröøng phaït, cuùp taøi trôï daønh cho söï phuïc hoài sau ñaïi dòch. Cho ñeán tröa ngaøy 15 thaùng 9 naêm 2021, khoâng coù giaûi thích chính thöùc naøo töø phía Toøa Thaùnh veà söï cheânh leäch trong chöông trình vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Hungary vaø Slovakia.
Chính Ñöùc Thaùnh Cha giaûi ñaùp
Thaéc maéc naøy ñaõ ñöôïc chính Ñöùc Thaùnh Cha giaûi ñaùp. Trong cuoäc hoïp baùo treân chuyeán bay daøi gaàn 1 giôø 45 phuùt, töø Slovakia veà Roma, ngaøi ñaëc bieät caûi chính giaûi thích khoâng ñuùng veà chuû ñích cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Budapest vaø traû lôøi caâu hoûi cuûa 1 kyù giaû nöôùc naøy:
"Coù ngöôøi nghó sai veà muïc ñích cuoäc vieáng thaêm cuûa toâi taïi Hungary. Cuoäc vieáng thaêm naøy ñaõ ñöôïc hoaïch ñònh nhö vaäy, nhö toâi ñaõ höùa vôùi toång thoáng cuûa baïn laø seõ gaëp laïi naêm tôùi, hoaëc naêm naøo ñoù toâi coù theå tôùi. Coù bao nhieâu giaù trò cuûa ngöôøi Hungary, nhöng toâi ñaëc bieät coù aán töôïng veà caûm thöùc ñaïi keát vôùi moät chieàu kích saâu xa...".
Vaø Ñöùc Thaùnh Cha tieát loä trong cuoäc gaëp gôõ daøi 40 phuùt taïi Phuû Toång Thoáng Hungary coù toång thoáng, thuû töôùng vaø caû phoù thuû töôùng. Toång thoáng noùi tröôùc tieân veà vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng vaø thaät ñaùng ca ngôïi ngöôøi Hungary vôùi yù thöùc cao ñoä veä moâi sinh: toång thoáng ñaõ giaûi thích veà caùch thanh taåy caùc soâng ngoøi, ñieàu maø toâi khoâng bieát. Toâi cuõng hoûi xem tuoåi trung bình cuûa daân Hungary, vì toâi quan taâm ñeán muøa ñoâng daân soá. Taïi nöôùc YÙ, tuoåi trung bình laø 47 tuoåi, taïi Taây Ban nha toâi nghó laø coøn teä hôn, bao nhieâu laøng maïc troáng roãng vôùi bao nhieâu ngöôøi giaø. Laøm sao giaûi quyeát? Toång thoáng Hungary ñaõ giaûi thích vôùi toâi veà vieäc giuùp ñôõ caùc ñoâi vôï choàng treû coù con caùi, thaät laø hay vì luaät naøy cuõng khaù gioáng luaät beân Phaùp nhöng phaùt trieån hôn. Veà ñieåm naøy thuû töôùng vaø phoù thuû töôùng cuõng giaûi thích theâm. Ñöùc Thaùnh Cha cho bieát trong cuoäc hoäi kieán ñoù khoâng heà ñeà caäp ñeán ñeán vaán ñeà di daân. Toång thoáng chuû ñoäng vaø thuû töôùng vaø phoù thuû töôùng chæ noùi theâm vaøo".
Ñoâng ñaûo tín höõu taïi Slovakia tham döï
Tröôùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Slovakia, döôùi söùc eùp cuûa nhaø chöùc traùch y teá, caùc Giaùm Muïc nöôùc naøy ñaõ ra qui luaät, theo ñoù chæ nhöõng ai coù chöùng nhaän ñaõ chích ngöøa troïn veïn choáng Covid-19 vaø phaûi ñaêng kyù rieâng reõ thì môùi ñöôïc tham döï caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Thaùnh Cha hoaëc tham döï caùc buoåi leã do ngaøi cöû haønh.
Tính ñeán ngaøy 25 thaùng 8 naêm 2021, töùc laø hôn 2 tuaàn tröôùc khi Ñöùc Thaùnh Cha tôùi Slovakia, caû nöôùc chæ coù 33 ngaøn ngöôøi ñaêng kyù ñeå gaëp gôõ vaø tham döï caùc buoåi leã cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Vì theá, caùc Giaùm Muïc Slovakia ñaõ phaûi coâng boá thö muïc vuï thöù hai môøi goïi caùc tín höõu tích cöïc tham gia, vaø sau ñoù caùc vò baõi boû ñieàu kieän phaûi chích ngöøa troïn veïn choáng Covid-19 thì môùi ñöôïc gaëp gôõ vaø döï leã vôùi Ñöùc Thaùnh Cha. Vaø thöïc teá, soá ngöôøi tham döï caùc sinh hoaït vôùi Ñöùc Thaùnh Cha ñoâng ñaûo: töø cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc Giaùm Muïc, Linh Muïc, tu só nam nöõ vaø giaùo lyù vieân vaøo chieàu ngaøy ñaàu tieân 12 thaùng 9 naêm 2021, cho ñeán thaùnh leã theo nghi leã Ñoâng phöông taïi thaønh Kosice vôùi hôn 40 ngaøn ngöôøi, roài cuoäc gaëp gôõ hôn 20 ngaøn ngöôøi treû taïi saän vaän ñoäng thaønh phoá naøy. Sau ñoù laø 70 ngaøn ngöôøi döï leã taïi Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Sastin saùng ngaøy 15 thaùng 9 naêm 2021.
AÛnh höôûng tích cöïc cuûa chuyeán vieáng thaêm
Nhöõng sinh hoaït ñoâng ñaûo vôùi baàu khí haân hoan vaø soát saéng ñoù ñaõ khieán Ñöùc Jozef Halko, Giaùm Muïc Phuï taù toång giaùo phaän thuû ñoâ Bratislava, nhaán maïnh raèng söï hieän dieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nôi daân Slovakia thaät laø hieäu naêng, thöùc tænh tieàm naêng cuûa Giaùo Hoäi ñòa phöông. Ñöùc Cha Halko noùi vôùi ñaøi Vatican:
"Ñöùc Thaùnh Cha, qua söï choïn löïa nhöõng nôi vieáng thaêm vaø qua nhöõng cöû chæ vaø lôøi noùi, ngaøi thöïc söï baéc nhöõng nhòp caàu. Ngaøi laøm nhö vaäy vôùi caùc taàng lôùp xaõ hoäi trong daân chuùng Slovakia, gaëp gôõ ngöôøi Do thaùi, nhöõng ngöôøi du muïc Rom."
Ñöùc Cha cuõng noùi: "Toâi nghó nhöõng ngöôøi treû nhaän thöùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha raát saâu. Taïi Slovakia, coù moät tieàm naêng lôùn nôi giôùi treû. Hoï tìm kieám yù nghóa cuoäc soáng, con ñöôøng caàn theo. Nhieàu ngöôøi ñaõ khoâng coù nhöõng kinh nghieäm tích cöïc vôùi gia ñình hoï, vaø hoï tìm nhöõng ñieåm töïa maø Giaùo Hoäi coáng hieán".
Hoïp baùo: vaán ñeà phaù thai vaø röôùc leã
Trôû laïi cuoäc hoïp baùo cuûa Ñöùc Thaùnh Cha treân maùy bay, moät hoaït ñoäng cuõng ñaõ thu huùt söï chuù yù raát nhieàu cuûa dö luaän, ñaëc bieät taïi Myõ trong thôøi gian gaàn ñaây, coäng theâm vaán ñeà coù neân cho nhöõng chính trò gia Coâng Giaùo uûng hoä phaù thai röôùc leã hay khoâng. Ñöùc Thaùnh Cha taùi leân aùn phaù thai laø gieát ngöôøi: veà phöông dieän khoa hoïc, baøo thai ñeán thaùng thöù 3 ñaõ coù ñaày ñuû caùc cô phaän... Moät vò quoác tröôûng ñaõ noùi vôùi ngaøi raèng söï suy giaûm daân soá baét ñaàu vôùi luaät cho phaù thai, söï suy giaûm maïnh ñeán ñoä coù 6 trieäu vuï phaù thai laøm cho soá sinh trong xaõ hoäi aáy suy giaûm maïnh.
Tuy nhieân, veà vaán ñeà caám caùc chính trò gia Coâng Giaùo uûng hoä phaù thai röôùc leã hay khoâng, Ñöùc Thaùnh Cha khoâng traû lôøi thaúng nhöng noùi: "Toâi khoâng bao giôø töø khöôùc Thaùnh Theå cho moät ai, toâi khoâng bieát coù ai ñeán röôùc leã ôû trong nhöõng hoaøn caûnh aáy hay khoâng! Hoài coøn laøm Linh muïc toâi vaãn coù laäp tröôøng ñoù. Khoâng bao giôø toâi ñöôïc bieát ngöôøi ñeán tröôùc maët mình laø ngöôøi nhö baïn ñaõ moâ taû. Coù moät laàn duy nhaát xaûy ra ñieàu naøy: toâi ñeán laøm leã taïi moät nhaø döôõng laõo, Khi ôû trong phoøng khaùch toâi hoûi xem ai muoán röôùc leã, taát caû caùc baø giaø aáy ñeàu giô tay. Moät baø cuï giaø ñaõ röôùc leã vaø noùi: "Caùm ôn cha toâi laø ngöôøi Do thaùi". Toâi ñaùp: "Vò maø toâi cho baø röôùc cuõng laø ngöôøi Do thaùi!... Röôùc leã khoâng phaûi laø moät phaàn thöôûng cho nhöõng ngöôøi troïn laønh".
Vaên só Do thaùi Edith Bruck caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha
Trong cuoäc hoïp baùo, kyù giaû cuûa ñaøi truyeàn hình Sky 24 cuûa YÙ ñaõ trao cho Ñöùc Thaùnh Cha laù thö cuûa nöõ vaên só Do thaùi goác Hungary, baø Edith Bruck, ngöôøi soáng soùt töø traïi taäp trung cuûa Ñöùc quoác xaõ, caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vì ñaõ vieáng thaêm ngöôøi Do thaùi taïi Hungary vaø Slovakia.
Baø Edith Bruck naêm nay 90 tuoåi ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha ñích thaân ñeán thaêm taïi tö gia ôû Roma ngaøy 20/2 naêm nay. Baø ñaõ xuaát baûn nhieàu taùc phaåm, ñaëc bieät laø moät hoài kyù veà thôøi kyø baø bò giam trong taïi taäp trung. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, baø Bruck tieáp tuïc noùi veà cuoäc dieät chuûng Do thaùi taïi caùc tröôøng vaø ñaïi hoïc.
Trong thö göûi Ñöùc Thaùnh Cha, baø vieát: "Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ raát quí meán, toâi ñaõ laéng nghe nhöõng lôøi quan troïng cuûa ngaøi, nhöõng lôøi khoâng theå ñeå cho ai döûng döng taïi nhöõng nôi maø söï aùc ñaõ troåi vöôït".
Baø cho bieát nhöõng ngöôøi baïn Hungary cuûa baø ñaõ noùi vôùi baø raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ ñeå laïi daáu veát tình thöông trong 7 giôø vieáng thaêm taïi Budapest, thuû ñoâ Hungary. Vaø baø vieát: "Xin Thieân Chuùa ñoàng haønh vôùi ngaøi trong moãi böôùc ñöôøng ngaøi thöïc hieän cho hoøa bình, söï soáng chung vaø môû roäng nhöõng taâm hoàn vaø löông taâm chöa ñöôïc trong saïch. Toâi hy voïng tieáng noùi vaø söï noàng nhieät cuûa ngaøi ñi tôùi, ñaùnh ñoäng vaø thöùc tænh söï thieän nôi moãi ngöôøi. Ñoâi khi caû trong nhöõng toái taêm nhaát, aùnh saùng cuõng chieáu vaøo. Toâi bieát ñieàu ñoù vaø vì theá toâi hy voïng".