Ñöùc Thaùnh cha chuû söï thaùnh leã
theo nghi thöùc Ñoâng phöông taïi Slovakia
Ñöùc Thaùnh cha chuû söï thaùnh leã theo nghi thöùc Ñoâng phöông taïi Slovakia.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Kosice (RVA News 14-09-2021) - Thöù Ba 14 thaùng 9 naêm 2021 laø ngaøy aùp choùt trong cuoäc toâng du thöù 34 cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ vaø cuõng laø moät ngaøy laøm vieäc khaån tröông cuûa Ñöùc Thaùnh cha taïi Slovakia, vôùi 3 hoaït ñoäng taïi mieàn ñoâng nöôùc naøy. Tröôùc tieân laø thaùnh leã theo nghi thöùc Ñoâng phöông vaøo ban saùng, tieáp ñeán vaøo ban chieàu ngaøi gaëp gôõ coäng ñoaøn nhöõng ngöôøi du muïc Rom, vaø sau cuøng laø cuoäc gaëp gôõ giôùi treû, tröôùc khi trôû veà thuû ñoâ Bratislava.
Luùc 7 giôø 40 phuùt saùng, Ñöùc Thaùnh cha rôøi Toøa Söù thaàn Toøa Thaùnh ñeå ra phi tröôøng caùch ñoù 11 caây soá ñeå ñaùp maùy bay, luùc 8 giôø ñeán Kosice, thaønh phoá coå kính coù 238,000 daân cö, caùch thuû ñoâ Bratislava 310 caây soá veà höôùng ñoâng. Treân maùy bay, coù 50 phuùt ñeå moïi ngöôøi duøng böõa saùng.
Kosice laø thaønh phoá lôùn thöù hai cuûa Slovakia, daân soá baèng quaù moät nöûa so vôùi thuû ñoâ Bratislava. Nôi ñaây laø truï sôû cuûa Toång giaùo phaän Kosice, coù gaàn 680,000 tín höõu Coâng giaùo Latinh, vôùi gaàn 500 linh muïc trieàu vaø doøng, 400 nöõ tu nam nöõ caùc doøng. Caùc tín höõu Coâng giaùo nghi leã Ñoâng phöông taïi ñaây cuõng khaù ñoâng ñaûo, hoïp thaønh moät giaùo phaän vôùi gaàn 74,000 thaønh vieân, hôn 175 linh muïc, ña soá laø nhöõng ngöôøi coù gia ñình. Ñöùc Toång giaùm muïc Cyril Vasil, doøng Teân 56 tuoåi, cuûa giaùo phaän naøy nguyeân laø Toång thö kyù Boä caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông.
Ñeán saây bay Kosice luùc 9 giôø 15, Ñöùc Thaùnh cha duøng xe ñi ngay ñeán thaønh phoá Presov, caùch ñoù 47 caây soá veà maïn baéc, ñeå cöû haønh thaùnh leã. Presov laø thaønh phoá lôùn thöù ba cuûa Slovak, truï sôû Toång giaùo phaän cuøng teân thuoäc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông vaø coù gaàn 118,000 tín höõu. Trong thôøi coäng saûn, Giaùo hoäi naøy bò nhaø nöôùc Tieäp Khaéc xoùa boû vaø eùp caùc tín höõu phaûi saùp nhaäp vaøo Chính thoáng giaùo, nhöng sau khi tìm laïi ñöôïc töï do, Giaùo hoäi naøy phaùt trieån maïnh meõ vaø ôn goïi doài daøo: 282 linh muïc trieàu vaø 19 linh muïc doøng. Caùc linh muïc trieàu khoâng phaûi giöõ luaät ñoäc thaân. Ñöùc Toång giaùm muïc taïi ñaây Jan Babjak, cuõng thuoäc doøng Teân. Caùc giaùm muïc ñöôïc choïn trong soá caùc tu só hoaëc ñan só ñoäc thaân.
Thaùnh leã
Ñeán khu vöïc saân theå thao Mestskaù ôû Presov luùc 10 giôø, Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc Ñöùc Toång giaùm muïc Babjak chaøo ñoùn vaø hai tín höõu taëng hoa cho caùc vò, trong khi hai em beù mang baùnh vaø muoái ñeå caùc vò laøm pheùp, theo truyeàn thoáng ñoùn tieáp cuûa ñòa phöông, roài Ñöùc Thaùnh cha vaø Ñöùc Toång giaùm muïc leân xe mui traàn tieán qua caùc loái ñi ôû quaûng tröôøng, tröôùc saân theå thao ñeå chaøo khoaûng 50,000 tín höõu töø nhieàu nôi tuï veà ñaây ñeå döï leã theo nghi thöùc Ñoâng phöông, ñöôïc goïi laø phuïng vuï Bizantine cuûa thaùnh Gioan Kim Khaåu, nguyeân laø Thöôïng phuï thaønh Constantinople, nay thuoäc Thoå Nhó Kyø, nhöng hoài ñoù laø kinh ñoâ cuûa Ñeá quoác La Maõ ôû Ñoâng phöông.
Thaùnh leã baét ñaàu luùc 10 giôø röôõi, cuøng vôùi haøng chuïc hoàng y, giaùm muïc treân leã ñaøi vaø haøng traêm linh muïc ñoàng teá ôû moät khu vöïc rieâng tröôùc leã ñaøi, trong phaåm phuïc phuïng vuï Ñoâng phöông maøu ñoû.
Thaùnh Leã goàm phaàn phuïng vuï chuaån bò, roài phuïng vuï cho ngöôøi döï toøng vôùi caùc baøi ñoïc saùch thaùnh vaø baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Baøi giaûng
Trong baøi giaûng, leã Suy toân Thaùnh giaù, Ñöùc Thaùnh cha ñi töø caâu Tin möøng theo thaùnh Gioan, laø vò ñaõ ñöùng döôùi chaân thaäp giaù Chuùa, ñeå dieãn giaûi vaø ruùt ra nhöõng baøi hoïc thöïc haønh cho caùc tín höõu.
Chieâm ngöôõng thaùnh giaù
Ñöùc Thaùnh cha noùi: Thaùnh Gioan chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu ñaõ töø traàn, thaân treo treân thaäp giaù, vaø thaùnh nhaân vieát trong saùch Tin möøng: "Ngöôøi ñaõ nhìn thaáy vaø laøm chöùng veà ñieàu ñoù" (Ga 19,35). Thaùnh Gioan thaáy vaø laøm chöùng. Thaùnh nhaân thaáy Chuùa Gieâsu voâ toäi vaø toát laønh, chòu cheát taøn baïo giöõa hai teân baát löông.
Thieân Chuùa yeáu ñuoái vaø bò ñoùng ñanh. Bao nhieâu laàn chuùng ta khao khaùt moät Kitoâ giaùo chieán thaéng, hieån thaéng, giöõ vai troø quan troïng, ñöôïc vinh quang vaø ñöôïc kính troïng. Nhöng moät Kitoâ giaùo khoâng coù thaäp giaù thì phaøm tuïc vaø trôû neân khoâ caèn.
Traùi laïi, thaùnh Gioan ñaõ thaáy trong thaäp giaù coâng trình cuûa Thieân Chuùa, thaùnh nhaân ñaõ nhaän ra nôi Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñanh vinh quang cuûa Thieân Chuùa.
Choïn thaäp giaù laø con ñöôøng khoù khaên nhaát... Nhöng chính taïi nôi maø ta nghó Thieân Chuùa khoâng theå hieän höõu, thì Thieân Chuùa ñaõ ñeán ñoù. Ñeå cöùu ngöôøi tuyeät voïng, Chuùa ñaõ muoán neám tuyeät voïng, bieán tuyeät voïng cay ñaéng nhaát cuûa chuùng ta thaønh cuûa Ngaøi, Chuùa ñaõ keâu treân thaäp giaù: "Laïy Chuùa con, Laïy Thieân Chuùa cuûa con, sao Chuùa boû con?" (Mt 27,46, Tv 22,1).
Ñöùc Thaùnh cha caûnh giaùc raèng: Ñeo thaùnh giaù ôû coå, treo thaùnh giaù trong nhaø, trong xe, ñeå trong tuùi, laø ñieàu khoâng ích gì neáu chuùng ta khoâng döøng laïi nhìn Ñaáng chòu ñoùng ñanh vaø khoâng môû loøng cho Chuùa, neáu chuùng ta khoâng ñeå cho mình kinh ngaïc vì nhöõng veát thöông cuûa Chuùa môû toang vì chuùng ta.
Laøm chöùng
Ñöùc Thaùnh cha böôùc sang ñieåm thöù hai vaø noùi raèng: Töø chieâm ngaém Ñaáng chòu ñoùng ñanh naûy sinh böôùc thöù hai laø laøm chöùng. Bao nhieâu ngöôøi quaûng ñaïi ñaõ chòu ñau khoå vaø cheát taïi Slovakia naøy vì danh Chuùa Gieâsu! Moät chöùng taù ñöôïc thi haønh vì tình yeâu ñoái vôùi Ñaáng maø hoï ñaõ chieâm ngaém laâu daøi, ñeán ñoä trôû neân gioáng Chuùa keå caû trong caùi cheát.
"Taïi ñaây toâi cuõng nghó ñeán thôøi nay, khoâng thieáu cô hoäi laøm chöùng. Caùm ôn Chuùa taïi ñaây khoâng coøn keû baùch haïi caùc tín höõu Kitoâ nhö quaù nhieàu nôi khaùc treân theá giôùi. Nhöng chöùng taù coù theå bò oâ nhieãm vì tinh thaàn theá tuïc vaø taàm thöôøng. Thaùnh giaù ñoøi moät chöùng taù trong saùng. Vì thaùnh giaù khoâng muoán laø moät laù côø tröông leân, nhöng laø nguoàn maïch tinh tuyeàn moät loái soáng môùi, ñoù laø caùc moái Phuùc Thaät. Chöùng nhaân coù thaùnh giaù trong taâm hoàn vaø khoâng phaûi chæ ñeo ôû coå; chöùng nhaân khoâng coi ai laø keû thuø, nhöng taát caû ñeàu laø anh chò em maø Chuùa Gieâsu ñaõ hieán maïng vì hoï. Chöùng nhaân cuûa thaäp giaù khoâng nhôù nhöõng loãi laàm quaù khöù, vaø khoâng than vaõn vì hieän taïi, khoâng duøng nhöõng loái löôøng gaït vaø quyeàn löïc traàn tuïc, khoâng muoán aùp ñaët, nhöng hieán maïng vì tha nhaân, khoâng tìm tö lôïi, ñeå roài toû ra laø ngöôøi ñaïo ñöùc: laøm nhö theá laø thöù toân giaùo hai maët chöù khoâng phaûi laø laøm chöùng veà Chuùa chòu ñoùng ñanh. Chöùng nhaân veà thaäp giaù chæ theo moät keá hoaïch cuûa Thaày, ñoù laø tình yeâu khieâm toán, khoâng chôø mong chieán thaéng döôùi traàn theá naøy, nhöng bieát raèng tình yeâu Thieân Chuùa phong phuù trong ñôøi soáng thöôøng nhaät vaø laøm môùi moïi söï töø beân trong, nhö haït gioáng rôi xuoáng ñaát, cheát ñi vaø mang laïi nhieàu hoa traùi.
Sau baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha laø phaàn phuïng vuï caùc tín höõu töùc laø nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa toäi, roài tôùi nghi thöùc röôùc leã.
Phaàn röôùc leã thaät laâu, vì moãi tín höõu ñeàu röôùc leã döôùi hai hình baùnh vaø röôïu.
Thaùnh leã keát thuùc luùc qua 12 giôø tröa, vôùi ñoâi lôøi cuûa Ñöùc Toång giaùm muïc sôû taïi chaøo kính vaø caùm ôn Ñöùc Thaùnh cha. Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh cha laïi duøng xe ñi 43 caây soá veà Ñaïi chuûng vieän thaùnh Carlo Borromeo cuûa Toång giaùo phaän Kosice ñeå duøng böõa tröa luùc 1 giôø 30 vaø nghæ ngôi.