Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh Phuïng vuï Thaùnh Theå
leã Suy toân Thaùnh giaù theo nghi leã Byzantine
Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh Phuïng vuï Thaùnh Theå leã Suy toân Thaùnh giaù theo nghi leã Byzantine.
Hoàng Thuûy
Presov (Vatican News 14-09-2021) - Saùng 13 thaùng 09 naêm 2021 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cöû haønh Phuïng vuï Thaùnh Theå leã Suy toân Thaùnh Giaù, theo nghi leã Byzantine. Ngaøi môøi goïi caùc tín höõu chieâm ngaém Thaùnh giaù ñeå nhaän ra ñoù laø vinh quang cuûa Thieân Chuùa, laø nguoàn ôn cöùu ñoä cuûa chuùng ta, ñeå khoâng coøn caûm thaáy bò boû rôi, ñôn ñoäc. Chieâm ngaém Thaùnh gia ñeå töø ñoù laøm chöùng cho Thaùnh Giaù baèng ñôøi soáng theo Phuùc aâm vaø caùc Moái Phuùc. Ngöôøi mang Thaùnh Giaù trong taâm hoàn seõ yeâu thöông vaø ñi theo con ñöôøng yeâu thöông khieâm nhöôøng cuûa Chuùa Gieâsu.
Saùng thöù Ba 14 thaùng 9 naêm 2021, ngaøy thöù 3 trong chuyeán vieáng thaêm Budapest vaø Slovakia, töø thuû ñoâ Bratislava Ñöùc Thaùnh Cha ñi maùy bay ñeán thaønh phoá Kosice caùch ñoù 311 km. Khi ñeán phi tröôøng Kosice, Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc Ñöùc toång giaùm muïc Bernard Bober, thò tröôûng vaø chính quyeàn ñòa phöông ñoùn tieáp. Sau ñoù, ngaøi di chuyeån baèng xe hôi ñeán saân vaän ñoäng Mestska cuûa thaønh phoá Presov caùch ñoù 47 km, thaønh phoá lôùn thöù ba cuûa Slovakia.
Khoaûng 10 giôø, xe cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñeán saân vaän ñoäng Mestska. Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc Ñöùc toång giaùm muïc cuûa Presov, Ñöùc cha Jaùn Babjak, doøng Teân, 68 tuoåi, ñoùn tieáp. Hai ngöôøi taëng hoa cho ngaøi vaø hai thieáu nhi daâng baùnh mì vaø röôïu ñeå ngaøi chuùc laønh. Sau ñoù Ñöùc Thaùnh Cha vaø Ñöùc toång giaùm muïc cuûa giaùo phaän Presov leân xe mui traàn ñi voøng quang quaûng tröôøng.
Giaùo tænh Coâng giaùo Hy Laïp taïi Slovakia
Giaùo hoäi Slovakia coù moät Giaùo tænh Coâng giaùo Hy Laïp töï quaûn, ñaët truï sôû taïi Presov, bao goàm toång giaùo phaän Presov, giaùo phaän Bratislava vaø giaùo phaän Kosice, chieám 6% trong toång soá 5.5 trieäu daân Slovakia.
Giaùo phaän Coâng giaùo Hy Laïp Presov ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1818 vaø ñeán naêm 2008 ñöôïc naâng thaønh toång giaùo phaän. Nhöõng coät moác ñaùng nhôù cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Hy Laïp Slovakia trong khoaûng thôøi gian naøy laø naêm 1959, Giaùo hoäi Coâng giaùo Hy Laïp ôû Tieäp Khaéc, khi ñoù bao goàm caû Slovakia, bò cheá ñoä coäng saûn xoaù boû, nghóa laø khoâng coøn hieän dieän chính thöùc nöõa; naêm 1968, naêm cuûa "muøa xuaân Praha", khi Giaùo hoäi Coâng giaùo Hy Laïp, ñaõ bò xoaù boû nhöng khoâng hoaøn toaøn bò tieâu dieät, ñaõ coù theå chính thöùc baét ñaàu laïi ñôøi soáng vaø hoaït ñoäng töø con soá khoâng. Toång giaùo phaän Presov coù 117,800 tín höõu vôùi 163 giaùo xöù, 282 linh muïc giaùo phaän, trong ñoù coù 8 linh muïc ñöôïc truyeàn chöùc trong voøng moät naêm qua, 42 chuûng sinh, 22 nam tu só vaø 73 nöõ tu. Giaùo phaän coù 9 cô sôû giaùo duïc, 4 cô sôû baùc aùi. Trong naêm 2020 coù 1,572 ngöôøi ñöôïc röûa toäi.
50 ngaøn tín höõu chaøo ñoùn Ñöùc Thaùnh Cha
Ñöùc Thaùnh Cha ñöùng treân xe mui traàn ñi voøng quanh quaûng tröôøng trong söï reo hoø haân hoan cuûa hôn 50 ngaøn tín höõu. Moät röøng nhöõng laù côø nhoû cuûa Toaø Thaùnh vôùi hai maøu vaøng traéng ñöôïc caùc tín höõu vaãy chaøo ñoùn khi xe chôû Ñöùc Thaùnh Cha ñi ngang qua.
Nghi leã Byzantine
Vaøo luùc 10 giôø 30, moät soá Hoàng y vaø giaùm muïc trong ñoaøn ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha tieán ra leã ñaøi taïi quaûng tröôøng tröôùc saân vaän ñoäng, coù söùc chöùa hôn 50 ngaøn ngöôøi, baét ñaàu Phuïng vuï Thaùnh Theå leã suy toân Thaùnh giaù, ñöôïc cöû haønh theo nghi leã Byzantine cuûa thaùnh Gioan Kim Khaåu, coù nhieàu chi tieát khaùc vôùi nghi leã Latinh nhö chuùng ta thöôøng tham döï. Ñaây laø nghi leã ñöôïc cöû haønh trong caùc Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng phöông. Nghi leã Byzantine coù 3 nghi thöùc, trong ñoù nghi thöùc cuûa thaùnh Gioan Kim Khaåu ñöôïc cöû haønh thöôøng xuyeân nhaát.
Phuïng vuï goàm caùc phaàn: nghi thöùc phuïng vuï chuaån bò, nghi thöùc phuïng vuï taân toøng, caùc baøi ñoïc (goàm moät baøi thö thaùnh Phao-loâ: Cor 1, 18-24, vaø moät baøi phuùc aâm thaùnh Gioan: Gv, 19, 6b-11a. 13-20. 25-28a. 30b-35a), baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, nghi thöùc phuïng vuï caùc tín höõu, vaø nghi thöùc keát thuùc.
Baøi giaûng: thaáy vaø laøm chöùng
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh Cha suy tö veà hai haønh ñoäng: thaáy vaø laøm chöùng cho Thaäp giaù Chuùa Gieâsu. Ngaøi môøi goïi caùc tín höõu chieâm ngaém Thaäp giaù ñeå nhaän ra vinh quang cuûa Thaäp giaù, ñoù laø con ñöôøng Chuùa ñi ñeå cöùu ñoä chuùng ta, ñeå khoâng ai phaûi thaát voïng vaø caûm thaáy bò ñôn ñoäc, bò boû rôi; vaø töø ñoù laøm chöùng taù cho Thaäp giaù baèng loái soáng trong saùng cuûa Tin Möøng vaø caùc Moái phuùc.
Nghòch lyù cuûa Thaùnh Giaù
Môû ñaàu baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh ñeán nghòch lyù cuûa Thaäp giaù. Duø thaùnh Phaoloâ noùi raèng "chuùng ta rao giaûng moät Ñaáng Ki-toâ bò ñoùng ñinh... söùc maïnh vaø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa", nhöng ngaøi cuõng khoâng giaáu gieám raèng theo söï khoân ngoan cuûa con ngöôøi, thaäp giaù laïi laø moät ñieàu gì ñoù hoaøn toaøn khaùc: ñoù laø "côù vaáp phaïm" vaø "söï ngu xuaån" (1Cr1, 23-24). Vaø Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích yù nghóa cuûa ngaøy leã Suy toân Thaùnh giaù: "Thaäp giaù ñaõ laø coâng cuï cuûa söï cheát, nhöng noù ñaõ trôû thaønh nguoàn goác cuûa söï soáng. Ñoù laø moät caûnh töôïng kinh khuûng, nhöng noù ñaõ maëc khaûi cho chuùng ta veû ñeïp cuûa tình yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa". Chính thaùnh söû Gioan, ngöôøi ñöùng döôùi chaân Thaùnh giaù, "vöøa nhìn thaáy vöøa laøm chöùng" veà ñieàu naøy. Ñöùc Thaùnh Cha suy tö veà hai ñieåm naøy.
Nhìn thaáy Thaùnh Giaù theo caùi nhìn theá gian
Tröôùc tieân laø nhìn thaáy. Ñieàu thaùnh Gioan thaáy vaø nhieàu ngöôøi cuõng ñaõ thaáy qua hình aûnh Thaùnh giaù laø "Chuùa Gieâ-su, moät ngöôøi voâ toäi vaø toát laønh, ñaõ cheát moät caùch taøn nhaãn giöõa hai teân toäi phaïm; moät ñieàu baát coâng, moät hy sinh khoâng thay ñoåi ñöôïc theá giôùi. Ñöùc Thaùnh Cha löu yù: "Chuùng ta cuõng coù theå coù nguy cô khoâng vöôït treân caùi nhìn ñaàu tieân, hôøi hôït naøy; chuùng ta cuõng coù theå khoâng chaáp nhaän thoâng ñieäp cuûa Thaùnh giaù, khoâng chaáp nhaän raèng Thieân Chuùa cöùu ñoä chuùng ta baèng caùch cho pheùp taát caû nhöõng ñieàu xaáu xa treân theá giôùi cuûa chuùng ta hoaønh hoaønh treân chính than theå Ngöôøi. Chuùng ta coù theå cuõng khoâng chaáp nhaän, coù leõ ngoaïi tröø baèng lôøi noùi, moät Thieân Chuùa yeáu ôùt vaø bò ñoùng ñinh, vaø mô veà moät Thieân Chuùa maïnh meõ vaø chieán thaéng. Ñaây laø moät caùm doã lôùn". Nhöng "moät Ki-toâ giaùo khoâng coù thaäp giaù laø moät Ki-toâ giaùo cuûa theá gian, vaø trôû thaønh voâ ích".
Nhaän ra vinh quang cuûa Thaùnh Giaù
Maët khaùc, "thaùnh Gioan ñaõ nhìn thaáy nôi Thaùnh giaù söï hieän dieän vaø coâng trình cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi ñaõ nhaän ra vinh quang cuûa Thieân Chuùa nôi Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh. Ngaøi ñaõ thaáy raèng baát chaáp veû beà ngoaøi, Chuùa Gieâ-su khoâng phaûi laø keû thua cuoäc, maø laø Thieân Chuùa, Ñaáng saün loøng hieán thaân vì moïi ngöôøi". Chuùa choïn ñi vaøo lòch söû nhaân loaïi, choïn con ñöôøng thaäp giaù, "Ñeå khoâng ai treân traùi ñaát phaûi tuyeät voïng ñeán möùc khoâng theå tìm gaëp Chuùa, ngay caû ôû ñoù, giöõa ñau khoå, taêm toái, bò boû rôi, tai tieáng veà söï khoán khoå vaø sai laàm cuûa chính mình. ÔÛ ñoù, ôû chính nôi maø chuùng ta nghó raèng Chuùa khoâng theå hieän dieän, thì Ngöôøi ñaõ ñeán. Ñeå cöùu nhöõng ngöôøi tuyeät voïng, chính Chuùa ñaõ choïn neám traûi söï tuyeät voïng; töï mình gaùnh laáy noãi thoáng khoå cay ñaéng nhaát cuûa chuùng ta". Vôùi Ngöôøi, chuùng ta khoâng bao giôø coøn coâ ñôn nöõa.
Hoïc caùch nhìn thaáy vinh quang nôi Thaùnh Giaù
Ñeå hoïc caùch nhìn thaáy vinh quang treân thaäp giaù, theo Ñöùc Thaùnh Cha, chuùng ta caàn chieâm ngaém Thaùnh giaù. Thaùnh giaù gioáng nhö moät cuoán saùch: ñeå bieát noù, chuùng ta phaûi môû noù ra vaø ñoïc; chæ mua saùch thoâi thì chöa ñuû. Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh raèng Thaùnh giaù "ñöôïc veõ hoaëc chaïm khaéc ôû khaép moïi nôi trong caùc nhaø thôø cuûa chuùng ta. Caùc caây Thaùnh giaù ñöôïc tìm thaáy ôû khaép nôi xung quanh chuùng ta: treân coå, trong nhaø, trong xe hôi, trong tuùi. Ñieàu naøy coù ích gì, tröø khi chuùng ta döøng laïi ñeå chieâm ngaém Chuùa Gieâ-su chòu ñoùng ñinh vaø môû loøng vôùi Ngöôøi, tröø khi chuùng ta ñeå mình bò ngaïc nhieân bôûi nhöõng veát thöông Ngöôøi ñaõ chòu vì chuùng ta, tröø khi traùi tim chuùng ta thoån thöùc vì xuùc ñoäng vaø chuùng ta khoùc tröôùc Thieân Chuùa bò thöông tích vì yeâu chuùng ta. Neáu chuùng ta khoâng laøm ñieàu ñoù, Thaùnh giaù vaãn laø moät cuoán saùch khoâng ñöôïc ñoïc, duø chuùng ta bieát töïa ñeà vaø taùc giaû nhöng noù khoâng coù aûnh höôûng gì ñeán cuoäc soáng cuûa chuùng ta". Ngaøi caûnh giaùc: "Chuùng ta ñöøng bieán Thaùnh giaù thaønh moät ñoà vaät ñeå suøng kính, teä hôn nöõa laø moät bieåu töôïng chính trò, moät daáu hieäu cuûa ñòa vò toân giaùo vaø xaõ hoäi".
Laøm chöùng
Chieâm nieäm Chuùa bò ñoùng ñinh ñöa chuùng ta ñeán böôùc thöù hai: laøm chöùng. Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh: "Neáu chuùng ta chaêm chuù nhìn vaøo Chuùa Gieâ-su, khuoân maët cuûa Ngöôøi seõ ñöôïc phaûn chieáu treân khuoân maët cuûa chính chuùng ta: caùc neùt cuûa Ngöôøi trôû thaønh cuûa chuùng ta, tình yeâu cuûa Ñaáng Ki-toâ chieán thaéng chuùng ta vaø bieán ñoåi chuùng ta". Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc laïi chöùng taù cuûa caùc vò töû ñaïo Slovakia, nhöõng ngöôøi khoâng theå im laëng vì vì Danh Chuùa Kitoâ! "Chöùng taù cuûa hoï laø chöùng taù cuûa tình yeâu Chuùa, Ñaáng maø hoï ñaõ chieâm ngaém laâu daøi. Ñeán möùc hoï trôû neân gioáng Ngöôøi, ngay caû trong caùi cheát".
Baèng loái soáng thuaàn cuûa Tin Möøng vaø caùc Moái Phuùc
Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc raèng thôøi nay chuùng ta khoâng thieáu cô hoäi ñeå laøm chöùng. Ngaøi löu yù raèng chöùng taù cuûa chuùng ta coù theå bò suy yeáu bôûi tính theá tuïc vaø söï taàm thöôøng trong khi thaäp giaù ñoøi moät chöùng taù trong saùng, vì "thaäp giaù khoâng phaûi laø ngoïn côø ñeå vaãy, nhöng laø nguoàn maïch thuaàn khieát cuûa moät loái soáng môùi cuûa Tin Möøng, cuûa caùc Moái Phuùc".
Chöùng nhaân cuûa Thaùnh Giaù
Daáu hieäu cuûa ngöôøi mang Thaùnh giaù trong loøng chính laø "khoâng xem ai laø keû thuø, nhöng xem taát caû moïi ngöôøi ñeàu laø anh chò em maø Chuùa Gieâ-su ñaõ hieán maïng soáng vì hoï. Moät chöùng nhaân cuûa thaäp giaù khoâng baùm vaøo nhöõng ñieàu sai traùi cuûa quaù khöù hoaëc cöù than thôû veà hieän taïi. Chöùng nhaân cuûa thaäp giaù khoâng söû duïng nhöõng caùch löøa doái vaø quyeàn löïc theá gian: hoï khoâng muoán aùp ñaët baûn thaân vaø nhöõng gì cuûa hoï, nhöng muoán hieán maïng soáng cuûa mình cho ngöôøi khaùc. Hoï khoâng tìm kieám lôïi ích cho rieâng mình, ñeå ñöôïc coi laø ñaïo ñöùc: ñaây seõ laø moät toân giaùo giaû hình, khoâng phaûi laø moät chöùng taù cho Chuùa bò ñoùng ñinh. Caùc chöùng nhaân cuûa thaäp giaù chæ coù moät chieán löôïc, ñoù laø chieán löôïc cuûa Thaày: tình yeâu thöông khieâm nhöôøng. Hoï khoâng tìm kieám nhöõng chieán thaéng treân theá gian, bôûi vì hoï bieát raèng tình yeâu cuûa Ñöùc Ki-toâ sinh hoa keát traùi trong nhöõng bieán coá cuûa cuoäc soáng haøng ngaøy, ñoåi môùi moïi söï töø beân trong, gioáng nhö haït gioáng rôi xuoáng ñaát, cheát ñi vaø sinh nhieàu boâng haït".
"Con coù muoán trôû neân chöùng nhaân cuûa Thaày khoâng?"
Theo Ñöùc Thaùnh Cha, ñoù laø caâu hoûi maø töø treân Thaùnh giaù Chuùa ñang hoûi töøng ngöôøi chuùng ta.
Keát thuùc baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh Cha xin Meï Maria, ngöôøi ñaõ thaáy cuoán saùch thaäp giaù môû roäng nhaát vaø ñaõ laøm chöùng cho ñieàu naøy baèng tình yeâu thöông khieâm nhöôøng, ban ôn ñeå chuùng ta höôùng ñoâi maét taâm hoàn veà Chuùa Gieâsu chòu ñoùng ñinh. Khi ñoù ñöùc tin cuûa chuùng ta seõ coù theå nôû hoa trong söï vieân maõn cuûa noù; vaø chöùng taù cuûa chuùng ta seõ sinh hoa keát traùi.
Ñöùc toång giaùm muïc cuûa giaùo phaän Presov caûm ôn Ñöùc Thaùnh Cha
Cuoái cöû haønh Phuïng vuï Thaùnh Theå, Ñöùc toång giaùm muïc cuûa giaùo phaän Presov cuûa tín höõu Coâng giaùo theo nghi leã Byzantine, Ñöùc cha Jaùn Babjak, ñaõ ñaïi dieän coäng ñoaøn caûm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñöùc cha Jaùn Bajak caûm ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ vieáng thaêm caùc con caùi thieâng lieâng cuûa ngaøi, caùc tín höõu Coâng giaùo nghi leã Byzantine ôû Slovakia. Ñöùc cha noùi raèng coäng ñoaøn seõ suy tö veà lôøi Chuùa thoát ra töø mieäng vaø con tim cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø seõ khaéc saâu vaøo taâm hoàn, ñeå lôøi Chuùa "coù theå khôi daäy trong chuùng con tình yeâu vaø loøng trung thaønh lôùn hôn nöõa ñoái vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ, vôùi Meï Ñoàng Trinh Cöïc Thaùnh cuûa Thieân Chuùa, vôùi Thaäp giaù cuûa Chuùa Gieâsu, cuõng nhö ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha".
"Thaùnh Pheâroâ cuûa Roma" raát ñöôïc Giaùo hoäi Coâng giaùo Hy Laïp ôû Slovakia yeâu meán. Do ñoù, Ñöùc toång giaùm muïc cuûa Presov noùi vôùi Ñöùc Thaùnh Cha: "Chuùng con caàu nguyeän cho ngaøi vaø cho hoaït ñoäng toâng ñoà maø ngaøi thöïc hieän treân toaøn theá giôùi ñeå cuûng coá caùc anh chò em trong ñöùc tin".
Keát thuùc cöû haønh Phuïng vuï Thaùnh Theå, Ñöùc Thaùnh Cha di chuyeån ñeán chuûng vieän Kosice caùch ñoù 43 km ñeå duøng böõa tröa.