Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong cuoäc gaëp gôõ coäng ñoaøn Do Thaùi ôû Slovakia
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong cuoäc gaëp gôõ coäng ñoaøn Do Thaùi ôû Slovakia.
Bratislava (Vatican News 13-09-2021) - Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ môøi goïi ngöôøi Do Thaùi ôû Slovakia haõy daán thaân ñeå hình aûnh cuûa Thieân Chuùa trong con ngöôøi khoâng bò xuùc phaïm. Ngaøi khích leä: "Giöõa bao baát hoøa laøm oâ nhieãm theá giôùi, haõy luoân laø chöùng nhaân cuûa hoøa bình"
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong buoåi gaëp gôõ coäng ñoaøn Do Thaùi:
Quaûng tröôøng Rybneù naùme, Bratislava 13/09/2021
Anh chò em thaân meán,
Chaøo anh chò em! Toâi caùm ôn nhöõng lôøi chaøo ñoùn thaân tình vaø chöùng töø cuûa anh chò em. Nhö moät ngöôøi haønh höông, toâi ñeán ñeå thaêm vieáng nôi naøy vaø ñeå ñöôïc noù ñaùnh ñoäng. Quaûng tröôøng naøy laø nôi raát coù yù nghóa ñoái vôùi coäng ñoaøn cuûa anh chò em. Noù giöõ cho kyù öùc veà lòch söû phong phuù ñöôïc soáng ñoäng. Trong nhieàu theá kyû noù ñaõ laø moät phaàn cuûa khu vöïc Do Thaùi. Taïi ñaây, vò rabbi noåi tieáng Chatam Sofer ñaõ laøm vieäc. ÔÛ ñaây coù moät hoäi ñöôøng Do Thaùi beân caïnh Nhaø thôø chính toaø Trieàu Thieân. Nhö chuùng ta ñaõ nghe, khung caûnh kieán truùc laø moät bieåu hieän cuûa söï chung soáng hoøa bình cuûa hai coäng ñoàng, moät bieåu töôïng hieám coù vaø coù söùc khôi daäy, vaø moät daáu hieäu noåi baät cuûa söï hieäp nhaát nhaân danh Thieân Chuùa cuûa caùc toå phuï cuûa chuùng ta. ÔÛ ñaây, gioáng nhö raát nhieàu ngöôøi trong soá hoï, toâi cuõng caûm thaáy khao khaùt ñöôïc "côûi giaøy deùp" ôû moät nôi ñöôïc chuùc phuùc bôûi tình huynh ñeä nhaân loaïi nhaân danh Ñaáng Toái Cao.
Tuy nhieân, trong thôøi gian sau ñoù, Danh Thieân Chuùa ñaõ bò sæ nhuïc: trong côn giaän döõ ñieân cuoàng, trong Chieán tranh theá giôùi thöù hai, hôn moät traêm ngaøn ngöôøi Do Thaùi Slovakia ñaõ bò gieát. Trong noã löïc xoùa boû moïi daáu veát cuûa coäng ñoàng, hoäi ñöôøng Do Thaùi ñaõ bò taøn phaù. Kinh Thaùnh vieát: "Ngöôi khoâng ñöôïc duøng danh Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi moät caùch baát xöùng" (Xh 20, 7). Danh Thieân Chuùa, Ñöùc Chuùa, bò phæ baùng baát cöù khi naøo phaåm giaù ñoäc ñaùo vaø ñaëc bieät cuûa con ngöôøi, ñöôïc taïo ra theo hình aûnh cuûa Chuùa, bò xuùc phaïm.
ÔÛ ñaây, taïi nôi naøy, Danh cuûa Thieân Chuùa ñaõ bò sæ nhuïc, bôûi vì hình thöùc phaïm thöôïng toài teä nhaát chính laø lôïi duïng noù cho muïc ñích rieâng cuûa chuùng ta, töø choái toân troïng vaø yeâu thöông ngöôøi khaùc. ÔÛ ñaây, khi suy tö veà lòch söû cuûa daân toäc Do Thaùi ñöôïc ñaùnh daáu baèng söï thaûm khoác vaø khoâng theå dieãn taû ñöôïc naøy, chuùng ta xaáu hoå thöøa nhaän raèng bieát bao laàn Danh cao caû cuûa Ñaáng Toái Cao ñaõ bò söû duïng cho nhöõng haønh vi phi nhaân tính khoân löôøng! Bieát bao nhieâu keû aùp böùc ñaõ noùi: "Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta"; nhöng chính hoï khoâng ôû vôùi Thieân Chuùa!
Anh chò em thaân meán, lòch söû cuûa anh chò em laø lòch söû cuûa chuùng toâi, nhöõng ñau khoå cuûa anh chò em laø nhöõng ñau khoå cuûa chuùng toâi. Ñoái vôùi moät soá ngöôøi trong anh chò em, Ñaøi töôûng nieäm Shoah - Dieät chuûng - laø nôi duy nhaát anh chò em coù theå toân vinh kyù öùc cuûa nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa mình. Toâi hôïp vôùi anh chò em.
Töø "zechor" - "Haõy nhôù!" - ñöôïc khaéc baèng tieáng Do Thaùi treân Ñaøi töôûng nieäm naøy. Kyù öùc khoâng theå vaø khoâng ñöôïc nhöôøng choã cho söï laõng queân, vì seõ khoâng coù bình minh laâu beàn cuûa tình huynh ñeä tröø khi tröôùc tieân chuùng ta chia seû vaø xua tan boùng toái ñeâm ñen. Ñoái vôùi chuùng ta cuõng vaäy, caâu hoûi cuûa ngoân söù vang voïng: "Naøy ngöôøi canh gaùc, ñeâm ñeán ñaâu roài?" (Is 21, 11).
Baây giôø laø luùc maø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa röïc saùng nôi con ngöôøi khoâng coøn bò che laáp nöõa. Chuùng ta haõy giuùp ñôõ laãn nhau trong noã löïc naøy. Vì trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta cuõng coù raát nhieàu thaàn töôïng troáng roãng vaø giaû doái laøm oâ danh Danh cuûa Ñaáng Toái Cao. Ñoù laø caùc thaàn töôïng cuûa quyeàn löïc vaø tieàn baïc, nhöõng thöù ñöôïc ñaët cao hôn phaåm giaù con ngöôøi; cuûa thaùi ñoä thôø ô ngoaûnh maët ñi; vaø cuûa caùc hình thöùc thao tuùng lôïi duïng toân giaùo ñeå phuïc vuï quyeàn löïc hoaëc bieán noù thaønh ñieàu khoâng quan troïng. Coøn nöõa, vieäc queân ñi quaù khöù, söï thieáu hieåu bieát bieän minh cho moïi ñieàu, söï giaän döõ vaø haän thuø. Toâi nhaéc laïi: chuùng ta haõy hieäp nhaát leân aùn moïi baïo löïc vaø moïi hình thöùc baøi Do Thaùi, vaø hieäp nhaát laøm vieäc ñeå ñaûm baûo raèng hình aûnh cuûa Thieân Chuùa, hieän dieän nôi con ngöôøi maø Ngöôøi ñaõ taïo döïng, seõ khoâng bao giôø bò xuùc phaïm.
Thöa anh chò em, Quaûng tröôøng naøy, cuõng laø nôi aùnh saùng hy voïng toûa saùng. Moãi naêm, anh chò em ñeán ñaây trong dòp leã Hanukkah ñeå thaép saùng ngoïn ñeøn ñaàu tieân treân caây ñeøn menorah (caây ñeøn 7 nhaùnh cuûa ngöôøi Do Thaùi). Boùng toái bò xua tan bôûi söù ñieäp noùi raèng söï huûy dieät vaø söï cheát khoâng coù tieáng noùi cuoái cuøng, nhöng laø chính söï ñoåi môùi vaø söï soáng. Maëc duø hoäi ñöôøng Do Thaùi ôû nôi naøy ñaõ bò phaù huyû, coäng ñoàng vaãn coøn hieän dieän. Moät coäng ñoàng soáng ñoäng vaø côûi môû ñoái thoaïi. ÔÛ nôi naøy, lòch söû cuûa chuùng ta laïi gaëp nhau. ÔÛ ñaây, chuùng ta haõy cuøng nhau khaúng ñònh tröôùc Thieân Chuùa raèng chuùng ta saün saøng kieân trì treân con ñöôøng xaây döïng moái quan heä vaø tình baïn.
Toâi coù nhöõng kyû nieäm soáng ñoäng veà cuoäc gaëp gôõ ôû Roma, vaøo naêm 2017, vôùi ñaïi dieän cuûa caùc coäng ñoàng Do Thaùi vaø Kitoâ giaùo cuûa anh chò em. Toâi vui möøng raèng sau ñoù moät UÛy ban ñoái thoaïi vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo ñaõ ñöôïc thaønh laäp vaø anh chò em ñaõ cuøng nhau xuaát baûn moät soá taøi lieäu quan troïng. Thaät toát khi chia seû vaø quaûng baù nhöõng ñieàu gaén keát chuùng ta. Vaø thaät toát khi tieán böôùc, trong söï thaät vaø söï trung thöïc, theo con ñöôøng huynh ñeä cuûa vieäc thanh taåy kyù öùc, ñeå chöõa laønh nhöõng veát thöông trong quaù khöù vaø ghi nhôù nhöõng gì toát ñeïp ñaõ nhaän vaø ñaõ trao taëng.
Theo Talmud, baát cöù ai tieâu dieät moät caù nhaân thì huûy dieät caû theá giôùi, trong khi baát cöù ai cöùu moät caù nhaân seõ cöùu caû theá giôùi. Moïi caù nhaân ñeàu quan troïng vaø nhöõng gì anh chò em ñang laøm thoâng qua caùc chia seû quan troïng cuûa mình ñeàu raát quan troïng. Toâi caûm ôn anh chò em ñaõ môû nhöõng caùnh cöûa ôû caû hai phía.
Theá giôùi cuûa chuùng ta caàn nhöõng caùnh cöûa roäng môû. Ñoù laø nhöõng daáu hieäu cuûa phuùc laønh cho nhaân loaïi. Thieân Chuùa phaùn cuøng Toå phuï AÙpraham: "Nhôø ngöôi moïi gia toäc treân maët ñaát seõ ñöôïc chuùc phuùc" (St 12, 3). Ñaây laø chuû ñeà laëp ñi laëp laïi trong suoát cuoäc ñôøi cuûa caùc Toå phuï (x. St 18, 18; 22, 18; 26, 4). Thieân Chuùa phaùn vôùi toå phuï Giacoùp, Israel: "Doøng doõi ngöôi seõ nhieàu nhö buïi treân ñaát; ngöôi seõ lan traøn ra khaép ñoâng taây nam baéc. Nhôø ngöôi vaø doøng doõi ngöôi, moïi gia toäc treân maët ñaát seõ ñöôïc chuùc phuùc" (St 28, 14).
Taïi ñaây, treân maûnh ñaát Slovakia naøy, mieàn ñaát gaëp gôõ giöõa ñoâng vaø taây, baéc vaø nam, xin cho gia ñình con caùi Israel tieáp tuïc nuoâi döôõng ôn goïi naøy, lôøi keâu goïi trôû thaønh daáu hieäu cuûa phuùc laønh cho taát caû caùc gia ñình treân traùi ñaát. Phuùc laønh cuûa Ñaáng Toái Cao ñöôïc tuoân ñoå treân chuùng ta, baát cöù khi naøo Ngöôøi thaáy moät gia ñình caùc anh chò em toân troïng, yeâu thöông nhau vaø cuøng nhau laøm vieäc. Caàu xin Ñaáng Toaøn naêng chuùc laønh cho anh chò em, ñeå giöõa taát caû nhöõng baát hoøa ñang laøm oâ nhieãm theá giôùi cuûa chuùng ta, anh chò em luoân luoân coù theå cuøng nhau laø chöùng nhaân cuûa hoøa bình. Shalom! (Bình an!).