Ñöùc Thaùnh cha chuû söï thaùnh leã
beá maïc Ñaïi hoäi Thaùnh Theå Quoác teá thöù 52
Ñöùc Thaùnh cha chuû söï thaùnh leã beá maïc Ñaïi hoäi Thaùnh Theå Quoác teá thöù 52.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Budapest (RVA News 12-09-2021) - Hoaït ñoäng thöù tö vaø cuõng laø hoaït ñoäng quan troïng nhaát cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ saùng Chuùa nhaät 12 thaùng 9 naêm 2021 laø thaùnh leã ngaøi cöû haønh taïi Quaûng tröôøng Caùc Vò Anh Huøng, ôû thuû ñoâ Budapest cuûa Hungary, vôùi söï tham döï cuûa caùc ñaïi bieåu ñeán töø 80 nöôùc treân theá giôùi, khoâng keå haøng traêm ngaøn tín höõu ôû Hungary vaø töø caùc nöôùc laân caän ñeán tham döï nhieàu sinh hoaït khaùc trong nhöõng ngaøy ñaïi hoäi. Chuû ñeà cuûa Ñaïi hoäi laø: "Moïi nguoàn maïch cuûa Ta ôû trong con" (Tv 87,6).
Luùc 10 giôø 45, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ daønh hôn 20 phuùt ñeå ñi xe boïc kính, Papamobile, tieán vaøo Quaûng tröôøng Caùc Vò Anh Huøng lôùn nhaát taïi Budapest, coù theå tieáp nhaän ñöôïc 250,000 ngöôøi. Ngaøi tieán qua caùc loái ñi, ñeå chaøo thaêm caùc tín höõu, caû nhöõng ngöôøi ôû nhöõng con ñöôøng xa xa, döï leã qua caùc maøn hình khoång loà. Ngoaøi caùc tín höõu Hungary, coøn coù caùc ñoaøn ñeán töø caùc nöôùc laân caän, vaø caùc ñaïi bieåu ñeán töø caùc nöôùc.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh cha, coù haøng traêm hoàng y vaø giaùm muïc ôû treân leã ñaøi, trong khi hôn 600 linh muïc ôû khu vöïc tröôùc leã ñaøi. Phaàn thaùnh ca do ca ñoaøn toång hôïp haøng ngaøn ngöôøi töø nhieàu nôi trong nöôùc hôïp laïi.
Thaùnh leã baét ñaàu luùc 11 giôø 30 vaø caùc baøi leã veà Chuùa nhaät thöù XXIV thöôøng nieân naêm B.
Lôøi chaøo cuûa Ñöùc Hoàng y Peter Erdoe
Trong lôøi chaøo Ñöùc Thaùnh cha ñaàu thaùnh leã, Ñöùc Hoàng y Peter Erdoe, Toång giaùm muïc giaùo phaän Budapest sôû taïi, cho bieát trong soá nhöõng ngöôøi hieän dieän, ñaëc bieät coù Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios, Giaùo chuû Chính thoáng Constantinople vaø cuõng laø vò ñöùng ñaàu caùc vò Giaùo chuû Chính thoáng giaùo. Ngoaøi ra coù caû caùc tín höõu khoâng Kitoâ, nhö caùc ñaïi dieän cuûa Do thaùi giaùo vaø nhöõng ngöôøi coù moät vuõ truï quan khaùc, hoï laø moät daáu chæ sinh ñoäng cuûa thôøi ñaïi, nghóa laø ôn goïi cuûa Giaùo hoäi giöõa loøng nhaân loaïi.
Ñöùc Hoàng y Erdoe cuõng nhaéc ñeán cuoäc thaùnh du cuûa thaùnh giaù truyeàn giaùo, vôùi thaùnh tích cuûa caùc vò thaùnh vaø chaân phöôùc Hungary, ñöôïc röôùc ñi qua Hungary vaø caùc nöôùc laân caän vaø ñaõ mang laïi nhieàu phuùc laønh cho daân chuùng. Vaø Ñöùc Hoàng y xin Ñöùc Thaùnh cha nhaän moät baûn sao thaùnh giaù truyeàn giaùo, nhö moät kyû nieäm cuûa caùc vò thaùnh vaø caùc vò töû ñaïo cuûa mieàn naøy.
Baûn sao thaùnh giaù ñöôïc ñaët trong moät hoäp maøu traéng, coù gaén caùc thaùnh tích.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ quaûng dieãn giai thoaïi theo Tin möøng Marco: taïi Cesare Philippheâ, Chuùa Gieâsu hoûi caùc moân ñeä: "Ngöôøi ta baûo Thaày laø ai?" vaø sau khi vaøi moân ñeä traû lôøi, Chuùa hoûi tieáp: "Coøn caùc con, caùc con baûo Thaày laø ai?" (Mc 8,29). Caâu hoûi naøy ñaët caùc moân ñeä vaøo theá khoù khaên vaø ñaùnh daáu moät khuùc quanh trong haønh trình cuûa hoï theo Thaày.
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng caùc moân ñeä ñaõ soáng vaø theo Chuùa, nhöng hoï chöa suy nghó nhö Ngöôøi. Coøn thieáu moät söï chuyeån tieáp quyeát ñònh, töø söï ngöôõng moä Chuùa Gieâsu ñeán vieäc noi göông Chuùa. Caû ngaøy hoâm nay, Chuùa cuõng nhìn moãi ngöôøi chuùng ta vaø ñích thaân hoûi: "Thaày thöïc söï laø ai ñoái vôùi con?", Chuùa muoán moät caâu traû lôøi ñích thaân, baèng cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Töø caâu traû lôøi naøy naûy sinh moät söï ñoåi môùi vieäc laøm moân ñeä cuûa Chuùa. Noù dieãn ra qua ba giai ñoaïn: caùc moân ñeä ñaõ thöïc hieän vaø caû chuùng ta cuõng coù theå laøm, ñoù laø: lôøi loan baùo cuûa Chuùa Gieâsu, söï phaân ñònh vôùi Chuùa Gieâsu vaø sau cuøng laø böôùc theo Chuùa Gieâsu.
1. Tröôùc tieân laø lôøi loan baùo cuûa Chuùa Gieâsu
Sau khi Pheâroâ traû lôøi Chuùa Gieâsu thay cho toaøn nhoùm caùc moân ñeä: "Thaày laø Ñöùc Kitoâ". Caâu traû lôøi ñuùng, nhöng Chuùa Gieâsu laïi nghieâm nghò truyeàn cho oâng Pheâroâ khoâng ñöôïc noùi vôùi ai veà Ngöôøi (v.30). Taïi sao Chuùa laïi nghieâm caám nhö vaäy? Thöa vì moät lyù do chính xaùc: noùi raèng Chuùa Gieâsu laø Ñöùc Kitoâ, laø Ñöùc Messia, tuy ñuùng nhöng khoâng ñaày ñuû. Vaãn luoân coù nguy cô loan baùo moät söï cöùu theá giaû taïo, theo quan nieäm ngöôøi ñôøi chöù khoâng theo Thieân Chuùa. Vì theá, töø luùc ñoù, Chuùa Gieâsu baét ñaàu toû loä caên tính cuûa Ngaøi, caên tính maø chuùng ta thaáy trong Thaùnh Theå. Chuùa Gieâsu thích raèng söù maïng cuûa Ngaøi seõ ñaït tôùi toät ñænh trong vinh quang phuïc sinh, nhöng tieán qua söï tuûi nhuïc thaäp giaù... Chuùa Gieâsu buoäc phaûi im laëng veà caên tính Kitoâ cuûa Ngaøi, nhöng khoâng im laëng veà thaäp giaù ñang chôø ñôïi Ngaøi. Nhö thaùnh söû ghi nhaän, töø luùc ñoù Chuùa Gieâsu baét ñaàu giaûng daïy coâng khai (Mt 8,32) raèng "Con Ngöôøi phaûi chòu ñau khoå nhieàu vaø bò caùc kyø laõo, tröôûng teá vaø luaät só phuû nhaän, bò gieát vaø ngaøy thöù ba seõ soáng laïi" (v.31).
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: "Ñöùng tröôùc lôøi loan baùo naøy cuûa Chuùa Gieâsu, caû chuùng ta cuõng coù theå kinh hoaøng. Caû chuùng ta cuõng muoán moät Ñöùc Messia huøng maïnh, thay vì laø moät ngöôøi toâi tôù chòu ñoùng ñanh. Thaùnh Theå ñang ôû tröôùc maët chuùng ta laø ñeå nhaéc nhôû cho chuùng ta Thieân Chuùa laø ai. Ngaøi khoâng nhaéc nhôû baèng lôøi noùi, toû cho chuùng ta thaáy moät caùch cuï theå Thieân Chuùa nhö Baùnh bò beû ra, nhö Tình Yeâu chòu ñoùng ñanh vaø trao hieán. Chuùng ta coù theå theâm bao nhieâu leã nghi, nhöng Chuùa vaãn ôû ñoù, trong söï ñôn sô cuûa moät Taám Baùnh ñeå cho mình bò beû ra, phaân phaùt vaø aên. Ñeå cöùu ñoä chuùng ta, Chuùa trôû neân ngöôøi toâi tôù; ñeå ban cho chuùng ta söï soáng, Ngaøi cheát ñi. Chuùng ta haõy ñeå cho mình bò ñaûo loän vì lôøi loan baùo cuûa Chuùa Gieâsu.
2. Phaân ñònh cuøng vôùi Chuùa Gieâsu
Ñöùc Thaùnh cha noùi: Ñöùng tröôùc lôøi loan baùo cuûa Chuùa Gieâsu [veà cuoäc khoå naïn cuûa Ngaøi], oâng Pheâroâ coù phaûn öùng tieâu bieåu cuûa con ngöôøi: khi coù vieãn töôïng thaäp giaù, ñau khoå, con ngöôøi noåi loaïn. OÂng Pheâroâ ñaõ tuyeân xöng Chuùa Gieâsu laø Ñöùc Messia, nay laáy laøm côù vaáp phaïm vì nhöõng lôøi cuûa Thaày vaø toan khuyeân can Ngaøi ñöøng tieán böôùc theo con ñöôøng aáy. Thaäp giaù khoâng bao giôø hôïp thôøi: ngaøy nay cuõng nhö trong quaù khöù. Nhöng thaäp giaù chöõa laønh noäi taâm. Chính khi ñöùng tröôùc thaäp giaù maø chuùng ta caûm nghieäm moät cuoäc chieán ñaáu phuùc lôïi trong noäi taâm, moät cuoäc xung ñoät gay go giöõa söï "suy nghó theo Thieân Chuùa" vaø "suy nghó theo ngöôøi ñôøi" ... Con ñöôøng cuûa Thieân Chuùa xa traùnh moïi aùp ñaët, phoâ tröông vaø haùo thaéng, luoân höôùng veà ñieàu thieän haûo cho ngöôøi khaùc, ñeán ñoä hy sinh baûn thaân. Ñaøng khaùc, suy nghó theo ngöôøi ñôøi laø tieâu chuaån cuûa traàn theá, baùm víu vaøo danh voïng vaø ñaëc aân, nhaém vaøo uy tín vaø thaønh coâng.
Bò choaùng vaùng vì vieãn töôïng aáy, oâng Pheâroâ keùo Chuùa Gieâsu ra moät nôi vaø baét ñaàu traùch ngaøi (v.32). Caû chuùng ta cuõng coù theå ñaët Chuùa "ra moät nôi rieâng", ñaët ngaøi vaøo trong moät goùc taâm hoàn, tieáp tuïc coi mình laø ngöôøi ñaïo ñöùc vaø toát laønh, tieán böôùc maø khoâng ñeå cho mình bò tieâu chuaån cuûa Chuùa Gieâsu chinh phuïc. Nhöng Chuùa Gieâsu ñoàng haønh vôùi chuùng ta trong cuoäc chieán ñaáu noäi taâm aáy, vì Chuùa muoán raèng chuùng ta choïn phía cuûa Ngaøi, nhö caùc moân ñeä. Coù phía Thieân Chuùa vaø phía traàn theá. Söï khaùc bieät khoâng phaûi laø giöõa ñaïo ñöùc hay khoâng ñaïo ñöùc, nhöng chính laø giöõa moät beân laø Thieân Chuùa vaø beân kia taïi chính caùi toâi cuûa mình. Thaät laø caùch xa döôøng naøo giöõa Ñaáng hieån trò trong thinh laëng treân thaäp giaù vaø thaàn giaû maø chuùng ta muoán noù thoâng trò baèng voõ löïc vaø buoäc nhöõng keû thuø cuûa chuùng ta phaûi im tieáng!... Chuùa Gieâsu ñaùnh ñoäng chuùng ta, Ngaøi khoâng haøi loøng vôùi nhöõng tuyeân boá ñöùc tin, nhöng yeâu caàu chuùng ta thanh taåy loøng ñaïo ñöùc tröôùc thaäp giaù cuûa Ngaøi, tröôùc Thaùnh Theå. Thaät laø toát neáu chuùng ta thôø laïy tröôùc Thaùnh Theå ñeå chieâm ngöôõng söï doøn moûng cuûa Thieân Chuùa. Chuùng ta haõy daønh thôøi giôø ñeå chaàu Mình Thaùnh. Haõy ñeå cho Chuùa Gieâsu, Baùnh Haèng Soáng chöõa laønh nhöõng kheùp kín cuûa chuùng ta, môû roäng chuùng ta cho söï chia seû, chöõa laønh nhöõng cöùng nhaéc, vaø söï com cuïm cuûa chuùng ta; giaûi thoaùt chuùng ta khoûi söï noâ leä laøm teâ lieät trong vieäc baûo veä hình aûnh cuûa chuùng ta, soi saùng cho chuùng ta theo Chuùa tôùi nôi Ngaøi muoán daãn chuùng ta tôùi.
3. Böôùc theo Chuùa Gieâsu
Chuùa Gieâsu phaùn vôùi Pheâroâ: "Haõy lui khoûi Ta, hôõi Satan" (v.33). Chuùa Gieâsu laøm cho Pheâroâ tænh ngoä vôùi lôøi truyeàn tha thieát vaø maïnh meõ. Nhöng khi Chuùa truyeàn ñieàu gì, thì Ngaøi ôû ñoù trong thöïc teá, saün saøng ban cho. OÂng Pheâroâ ñaõ ñoùn nhaän ôn "böôùc lui". Haønh trình Kitoâ khoâng phaûi laø moät cuoäc theo ñuoåi thaønh coâng, nhöng baét ñaàu baèng moät böôùc lui, vôùi söï giaûi tröø khoûi söï taäp trung, ñöa ta ra khoûi trung taâm cuoäc soáng. Baáy giôø, oâng Pheâroâ nhaän ra raèng trung taâm khoâng phaûi Chuùa Gieâsu cuûa thaùnh nhaân, nhöng laø Chuùa Gieâsu ñích thöïc. OÂng Pheâroâ laïi sa ngaõ, nhöng töø tha thöù naøy ñeán tha thöù khaùc, Pheâroâ ngaøy caøng nhaän ra khuoân maët cuûa Thieân Chuùa. Vaø oâng ñi töø söï ngöôõng moä voâ boå ñoái vôùi Chuùa Kitoâ ñeán söï noi göông cuï theå cuûa Chuùa Kitoâ.
Vaäy böôùc theo Chuùa Gieâsu laø gì? Laø tieán böôùc trong cuoäc soáng vôùi cuøng nieàm tín, xaùc tín mình laø nhöõng ngöôøi con ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông. Laø böôùc ñi treân cuøng con ñöôøng cuûa Thaáy, Ñaáng ñaõ ñeán ñeå phuïc vuï chöù khoâng phaûi ñeå ñöôïc phuïc vuï (Xc Mc 10,45).
Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy ñeå cho cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Gieâsu trong Thaùnh Theå bieán ñoåi chuùng ta, nhö Ngaøi ñaõ bieán ñoåi caùc vò ñaïi thaùnh can ñaûm maø chuùng ta toân kính.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän raèng: "Ñaïi hoäi Thaùnh Theå quoác teá naøy laø moät ñieåm tôùi cuûa moät haønh trình, nhöng nhaát laø moät ñieåm khôûi haønh. Vì con ñöôøng theo Chuùa Gieâsu môøi goïi chuùng ta haõy nhìn veà ñaèng tröôùc, ñoùn nhaän khuùc quanh cuûa ôn thaùnh, moãi ngaøy laøm hoài sinh nôi chuùng ta caâu hoûi maø Chuùa noùi vôùi chuùng ta laø caùc moân ñeä, nhö taïi Cesare Philippheâ: "Phaàn caùc con, caùc con baûo Thaày laø ai?"
Cuoái thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh cha ñoïc kinh Truyeàn tin vôùi caùc tín höõu. Trong baøi huaán duï ngaén tröôùc ñoù, ngaøi caùm ôn ñaïi gia ñình Kitoâ Hungary, goàm caùc nghi leã, bao goàm caû caùc tín höõu Coâng giaùo vaø caùc heä phaùi Kitoâ khaùc, taát caû ñang treân ñöôøng tieán veà hieäp nhaát troïn veïn. Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo thaêm vaø caùm ôn Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios, Giaùo chuû Chính thoáng Constantinople, caùc anh em giaùm muïc, linh muïc tu só nam nöõ vaø taát caû caùc giaùo höõu. Ngaøi cuõng caùm ôn chính quyeàn ñaïo ñôøi vaø nhaéc ñeán truyeàn thoáng Kitoâ cuûa Hungary ñöôïc bieåu loä qua thaùnh giaù vaø nhaän xeùt raèng "Thaùnh giaù truyeàn giaùo" laø bieåu töôïng cuûa Ñaïi hoäi Thaùnh Theå naøy: öôùc gì thaùnh giaù daãn ñöa anh em chò loan baùo baèng cuoäc soáng Tin möøng giaûi thoaùt veà söï dòu daøng voâ bieân cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi moãi ngöôøi. Trong söï ñoùi khaùt tình thöông ngaøy nay, ñoù laø löông thöïc maø con ngöôøi mong ñôïi.
Ñöùc Thaùnh cha cuõng khoâng queân nhaéc ñeán leã toân phong hai bò chaân phöôùc taïi Ba Lan, saùng Chuùa nhaät 12/9 naøy: Ñöùc Hoàng y Stefan Wyszinski vaø Elisabeth Czacka, saùng laäp doøng caùc nöõ tu Phan Sinh Nöõ Tyø Thaùnh Giaù. Hai vò ñaõ bieát roõ thaäp giaù: Ñöùc Giaùo chuû Ba Lan bò baét vaø bieät giam, luoân luoân laø moät muïc töû can ñaûm theo loøng Chuùa Kitoâ, vò loan baùo töï do vaø phaåm giaù con ngöôøi. Nöõ tu Elisabeth, khi coøn nhoû ñaõ bò muø, nhöng ñaõ taän hieán troïn cuoäc soáng ñeå giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi muø. Öôùc gì taám göông cuûa caùc chaân phöôùc môùi khích leä chuùng ta bieán ñoåi taêm toái thaønh aùnh saùng, vôùi söùc maïnh cuûa tình yeâu.
Cuoái thaùnh leã, Ñöùc Toång giaùm muïc Marini, Chuû tòch UÛy ban Toøa Thaùnh veà caùc Ñaïi hoäi Thaùnh Theå quoác teá ñaõ ngoû lôøi caùm ôn Ñöùc Thaùnh cha.
Sau thaùnh leã, luùc 2 giôø chieàu, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ trôû laïi phi tröôøng Budapest ñeå ñaùp maùy bay sang Coäng hoøa Slovakia, keát thuùc cuoäc vieáng thaêm 7 tieáng ñoàng hoà taïi thuû ñoâ cuûa Hungary.