Cha Guillaume Conquer,
linh muïc truyeàn giaùo taïi Campuchia
Cha Guillaume Conquer, linh muïc truyeàn giaùo taïi Campuchia.
Ngoïc Yeán
Pnong Penh (Vatican News 4-09-2021) - Cha Guillaume Conquer laø moät linh muïc treû thuoäc Hoäi Thöøa sai Paris (MEP), ñaõ ôû Campuchia gaàn hai naêm qua. Ngoaøi hoaït ñoäng muïc vuï, cha coøn phuï traùch trang tieáng khmer cuûa Wikipedia. Cha chia seû veà nhöõng thaùch ñoá vaø hy voïng trong khi loan baùo Tin Möøng qua vaên hoaù, ngay caû khi baùch khoa toaøn thö tröïc tuyeán "khoâng phaûi laø moät coâng cuï ñeå chieâu duï tín ñoà, nhöng laø moät coâng cuï tìm kieám Chaân Lyù".
Laø moät nhaø truyeàn giaùo treû cuûa Hoäi Thöøa sai Paris, cha Guillaume Conquer ñöôïc truyeàn chöùc linh muïc taïi Giaùo phaän cuûa coâng quoác Monaco vaø sau ñoù ñeán Campuchia thi haønh söù vuï loan baùo Tin Möøng. Hieän nay, cha ñang daán thaân hoaø mình trong caùnh ñoàng truyeàn giaùo taïi laøng Chom Lak, höôùng daãn ñaøn chieân beù nhoû khieâm toán.
Laø bieân taäp vieân cuûa Wikipedia töø naêm 2008, vaøo ngaøy 17 thaùng 8 naêm 2021, cha Conquer ñaõ toå chöùc moät hoäi thaûo tröïc tuyeán veà Wikimania vôùi 15 ngöôøi tham döï. Wikimania laø moät hoäi nghò thöôøng nieân nhaèm toân vinh khaû naêng töï do tieáp caän kieán thöùc nhôø caùc tình nguyeän vieân khaép nôi treân theá giôùi. Ñöôïc toå chöùc vaø taøi trôï bôûi Toå chöùc Wikimedia, leõ ra naêm 2021, hoäi thaûo seõ dieãn ra taïi Bangkok nhöng ñaõ ñöôïc chuyeån sang tröïc tuyeán töø Campuchia theo yù muoán cuûa cha Conquer.
Cha cho bieát, trang Wikipedia tieáng Khmer ñaõ ñöôïc taïo ra caùch ñaây 15 naêm, nhöng töø naêm 2016, soá bieân taäp vieân ñaõ giaûm. Hieän nay trang naøy phuï thuoäc vaøo theá heä treû ñeå phaùt trieån. Muïc tieâu cuûa cha laø taêng gaáp ñoâi soá löôïng baøi vieát cuûa trang trong naêm 2022.
Khi ñöôïc hoûi söù vuï cuûa cha coù lieân quan gì ñeán Wikipedia? Cha giaûi thích: "Ñieàu naøy thöïc teá coù lieân quan ñeán moät truyeàn thoáng laâu ñôøi cuûa phaùp. Vaøo theá kyû 19, taïi chaâu AÙ, caùc hoïc giaû quan taâm ñeán tieáng Pali vaø tieáng Phaïn, nhö taïi chaâu AÂu laø tieáng Latinh. Tieáng Campuchia laø ngoân ngöõ noùi, phoå bieán. Caùc cuoán töø ñieån tieáng Phaùp-Khmer ñaàu tieân ñöôïc caùc nhaø truyeàn giaùo thöïc hieän vaø moät soá cuoán chính xaùc ñeán möùc chuùng vaãn ñöôïc söû duïng cho ñeán ngaøy nay. Coâng vieäc cuûa toâi vôùi WIkipedia cuõng vaäy. Ñoù laø moät nhieäm vuï to lôùn, nhöng noù ñang soáng".
Tôùi ñaây, moïi ngöôøi coù theå ñaët ra caâu hoûi khaùc: "Nhöng trong töø ñieån, ñaâu laø söù vuï?". Linh muïc truyeàn giaùo 32 tuoåi giaûi thích tieáp: "Ñoù laø söï nhaäp theå cuûa Ngoâi Lôøi. Kieán thöùc trôû thaønh xaùc phaøm". Nhöng cha cuõng chæ ra: "Wikipedia khoâng phaûi laø coâng cuï phuø hôïp ñeå chieâu duï tín ñoà. Thaønh coâng cuûa noù ñöôïc ñöa ra bôûi quan ñieåm trung laäp. Ñoù laø khoâng gian daønh cho kieán thöùc, khoâng phaûi ñeå rao giaûng. Vaø ñieàu naøy vaãn laø moät thaùch ñoá lôùn. Toâi ñaõ vieát trang veà thaùnh Toâma Aquinoâ. Nhöng laøm theá naøo ñeå ngöôøi Campuchia hieåu raèng vò thaùnh naøy ñaõ caùch maïng hoùa trieát hoïc? Ñieàu naøy khoâng deã daøng".
Cha cho bieát, coøn coù nhöõng khoù khaên khaùc lieân quan ñeán ngoân ngöõ. Ví duï, trong laøng moïi ngöôøi raát toân troïng cha, nhöng khi cha ñi ra ngoaøi hoï khoâng bieát öùng xöû vôùi cha nhö theá naøo. Ñoái vôùi moät tín ñoà Phaät giaùo, linh muïc nghóa laø gì hoï vaãn chöa hieåu thaáu ñaùo. Do ñaâu maø Giaùo hoäi ñaõ ñeán moät ñaát nöôùc coù lòch söû phong phuù nhö vaäy? Ñoâi khi raát khoù dòch ngay caû nhöõng khaùi nieäm cô baûn cuûa Kitoâ giaùo cho ngöôøi daân.
Roài coøn coù khoù khaên veà vaät chaát. Ña phaàn ngöôøi daân khoâng coù maùy tính. Moãi thaùng, trang coù 3 trieäu löôït truy caäp, nhöng chæ coù khoaûng chuïc ngöôøi ñoùng goùp cho lónh vöïc naøy. Cha khaùm phaù nhieàu ñieàu khi xem döõ lieäu cuûa nhöõng ngöôøi truy caäp caùc trang Wikipedia tieáng Campuchia, nhö ñoä tuoåi, noäi dung quan taâm. Ngöôøi Campuchia quan taâm ñeán lòch söû, caùc chính trò gia cuûa hoï. Moïi ngöôøi söû duïng ñieän thoaïi, nhöng trong caùc tröôøng hoïc khoâng coù phoøng maùy. Beân caïnh ñoù coøn coù nhöõng thaùch ñoá do ñaïi dòch gaây ra, nhö tyû leä hoïc sinh boû hoïc vaø sôï haõi do chính phuû sieát chaët caùc quy ñònh. Trong cheá ñoä Khmer Ñoû, caùc tröôøng hoïc ñaõ töøng bò ñoùng cöûa trong boán naêm. Moïi ngöôøi sôï raèng ñieàu töông töï coù theå xaûy ra hoaëc chính phuû seõ khoâng noùi söï thaät veà soá ngöôøi cheát vì Covid-19".
Vaø cuoái cuøng laø khoù khaên veà kinh teá. Vì chính phuû Campuchia yeâu caàu phaûi thöïc hieän caùch ly ít nhaát trong 2 tuaàn khi ñeán ñaát nöôùc naøy, vì vaäy khoâng coù khaùch du lòch. Taát caû nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong lónh vöïc naøy ñeàu ñaõ khoâng coøn vieäc laøm.
Cha noùi: "Caùc söï kieän lôùn bò caám, nhöng chuùng toâi vaãn tieáp tuïc cöû haønh Thaùnh leã. giaùo xöù cuûa toâi, coù 20 ngöôøi, thöïc teá laø moät ngoâi nhaø bình thöôøng cuûa ngöôøi daân Campuchia! Nhöng chöa bao giôø coù nhieàu Kitoâ höõu trong caû nöôùc vaø khaép caùc tænh thaønh nhö vaäy. Ñoù laø moät khoaûnh khaéc duy nhaát ñoái vôùi Giaùo hoäi. Chuùng toâi nhaän ra mình ñang soáng trong moät thôøi ñieåm hoàng aân".