Nhìn laïi caùc cuoäc vieáng thaêm
cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaolo 2 taïi Slovakia
Nhìn laïi caùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaolo 2 taïi Slovakia.
Giuse Traàn Ñöùc Anh O.P.
Bratislava (Vatican News 15-08-2021) - Trong voøng 4 tuaàn nöõa, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ ñeán thaêm Coäng hoøa Slovakia, töø ngaøy 12 ñeán 15 thaùng 9 naêm 2021. Ñaây laø laàn thöù 4 quoác gia beù nhoû gaàn 5 trieäu röôõi daân cö naøy ñöôïc ñoùn tieáp moät vò Giaùo Hoaøng. Caû 3 laàn ñaàu ñeàu do Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ 2. "OÂn coá tri taân": nhìn laïi 3 cuoäc vieáng thaêm tröôùc ñaây, chaéc chaén seõ goùp phaàn hieåu roõ hôn chuyeán vieáng thaêm saép tôùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ taïi Slovakia.
Vieáng thaêm laàn ñaàu
Thaùnh Gioan Phaoloâ 2 Giaùo Hoaøng ñeán vieáng thaêm "chôùp nhoaùng" taïi Lieân bang Tieäp Khaéc vaøo dòp cuoái tuaàn ngaøy 20 vaø 21 thaùng 4 naêm 1990, trong boái caûnh ñaát nöôùc naøy vöøa môùi ra khoûi 4 thaäp nieân döôùi cheá ñoä coäng saûn, nhôø cuoäc caùch maïng "eâm nhö nhung" töø ngaøy 16 thaùng 11 ñeán 29 thaùng 2 naêm 1989. Phaàn lôùn caùc hoaït ñoäng cuûa Thaùnh Giaùo Hoaøng ñeàu dieãn ra taïi thuû ñoâ Praha cuûa lieân bang goàm cuoäc gaëp gôõ vôùi chính quyeàn, caùc Giaùm Muïc Tieäp Khaéc, caùc Linh Muïc, tu só vaø giaùo daân, gaëp giôùi vaên hoùa vaø Thaùnh leã chung cho giaùo tænh Praha. Taïi thuû ñoâ Bratislava cuûa Slovakia, ngaøi chæ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi daân chuùng vaø cöû haønh moät thaùnh leã.
Vieáng thaêm laàn thöù hai
Töø ngaøy 1 thaùng 1 naêm 1993, Lieân bang Tieäp Khaéc chính thöùc trôû thaønh hai nöôùc ñoäc laäp: Coäng hoøa Tieäp vaø Coäng hoøa Slovakia. Hôn 2 naêm röôõi sau ñoù, Ñöùc Gioan Phaolo 2 trôû laïi Coäng hoøa Slovakia ñeå vieáng thaêm trong 4 ngaøy, töø 30 thaùng 6 ñeán 3 thaùng 7 naêm 1995.
Coå voõ xaây döïng
Trong dieãn vaên ñaàu tieân taïi phi tröôøng Bratislava (30 thaùng 6 naêm 1995), Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeà cao söï kieän hai Coäng hoøa Tieäp vaø Slovakia ñaõ coáng hieán cho theá giôùi moät taám göông giaûi quyeát caùc vaán ñeà coù theå naûy sinh giöõa caùc daân toäc, qua vieäc ñoái thoaïi vaø toân troïng caùc quyeàn lôïi cuûa nhau, trôû thaønh hai quoác gia soáng trong hoøa bình. Ngaøi cuõng noùi raèng: "Ai cuõng bieát caùc haäu quaû ñau thöông do nhöõng naêm khoù khaên döôùi cheá ñoä ñoäc taøi, chuùng ñaõ gaây ra moät cuoäc taøn phaù ñích thöïc treân bình dieän xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuõng nhö treân bình dieän chính trò vaø toân giaùo. Hoâm nay toâi ñeán nhö moät ngöôøi löõ haønh cuûa Chuùa Kitoâ, ñeå khuyeán khích anh chò em can ñaûm tieán böôùc treân con ñöôøng ñaõ choïn löïa. Töï do vaø hoøa bình laø moät cuoäc chinh phuïc caàn ñöôïc chaêm soùc vaø ñaøo saâu moãi ngaøy vôùi söï coäng taùc cuûa moïi coâng daân. Toâi ñeán laøm chöùng cho phaàn ñoùng goùp maø caùc tín höõu Kitoâ muoán coáng hieán cho coâng cuoäc xaây döïng quoác gia, ñeå ñaûm baûo cho ñaát nöôùc moät töông lai xaây neàn treân caùc giaù trò cuûa söï thaät vaø tình lieân ñôùi cuûa con ngöôøi".
Nhaén nhuû caùc linh muïc, tu só, chuûng sinh
Trong cuoäc gaëp gôõ caùc Linh Muïc, tu só vaø chuûng sinh Slovakia sau ñoù, Thaùnh Gioan Phaoloâ 2 noùi raèng: "Nhieàu ngöôøi trong anh chò em ñaõ can ñaûm trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ trong 40 naêm soáng döôùi cheá ñoä ñoäc taøi coäng saûn. Nhaân danh Giaùo Hoäi, toâi baøy toû loøng ngöôõng moä ñoái vôùi anh chò em. Anh chò em ñaõ keùo daøi trong ñôøi mình cuoäc töû naïn cuûa Chuùa Gieâsu. Cuøng Ngöôøi anh chò em ñaõ chaáp nhaän khoå ñau, cuøng Ngöôøi anh chò em ñaõ thaønh coâng choáng traû laïi caùc baát coâng vaø baïo löïc, cuøng Ngöôøi giôø ñaây anh chò em coù theå vui möøng vì ñaõ chieán thaéng thöû thaùch".
Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaëc bieät khuyeán khích caùc linh muïc trau doài vieäc ñoïc vaø suy gaãm Lôøi Chuùa döôùi aùnh saùng cuûa caùc giaùo phuï vaø caùc vaên kieän Huaán quyeàn, cuõng nhö ñaøo saâu giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh ñeå coù theå trôï giuùp giaùo daân xaây döïng queâ höông vaø phuïc vuï coâng ích moät caùch höõu hieäu hôn. Coâng taùc muïc vuï cuûa caùc linh muïc chæ phong phuù neáu ñöôïc lôøi caàu nguyeän trôï löïc; caàn daønh thôøi giôø ñeå hoïc hoûi vaø caäp nhaät hoùa laõnh vöïc vaên hoùa vaø muïc vuï, boài döôõng cuoäc soáng thieâng lieâng vaø gia taêng giaù trò cho söù vuï."
Nhaén nhuû ñöøng sôï haõi
Trong caùc cuoäc gaëp gôõ keá tieáp, Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 ñaõ khuyeán khích moïi ngöôøi daân vaø tín höõu Kitoâ Slovakia ñöøng sôï haõi, nhaát laø trong giai ñoaïn taùi thieát. Ngaøi noùi: "Caàn phaûi coá gaéng laøm sao ñeå moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc höôûng caùc ñieàu kieän caàn thieát cho cuoäc soáng, coù coâng aên vieäc laøm vöõng chaéc, ñaûm baûo caùc quyeàn daân chuû, caûnh giaùc giôùi treû ñeå hoï ñöøng trôû thaønh naïn nhaân cuûa caùc aûo aûnh thaønh coâng kieám tieàn deã daøng, naïn nhaân cuûa caùc hoaït ñoäng baát chính, cuûa chuû nghóa tieâu thuï vaø buoâng thaû thaùo thöù tính duïc, khoâng lyù töôûng vaø khoâng gía trò. Ñaëc bieät caàn cuûng coá caùc cô caáu daân chuû vaø thaêng tieán coâng ích".
Thaêm Kosice vaø Presov
Trong cuoäc vieáng thaêm vaøo trung tuaàn thaùng 9 naêm 2021, ngoaøi thuû ñoâ Bratislava, gioáng nhö vò Tieàn Nhieäm, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng seõ vieáng thaêm thaønh phoá Kosice ôû maïn ñoâng vaø lôùn thöù hai taïi Slovakia. Ngaøi cuõng döøng laïi taïi thaønh Presov, coù truï sôû trung öông cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo nghi leã ñoâng phöông taïi nöôùc naøy. Ñaây cuõng laø hai nôi ñöôïc thaùnh Gioan Phaoloâ 2 vieáng thaêm hoài naêm 1995.
Thaùnh Nhaân ñaõ cöû haønh thaùnh leã tröôùc 300 ngaøn tín höõu taïi phi tröôøng thaønh Kosice vaø toân phong 3 vò thaùnh töû ñaïo, trong ñoù coù 2 linh muïc doøng Teân laø cha Stephano Pongracz vaø Melchior Grodziecki vaø linh muïc kinh só Marco Krizin. Caû ba vò ñeàu thi haønh söù vuï linh muïc vaø ñaõ bò haønh hình ñeán cheát hoài naêm 1619 taïi Kosice vì trung thaønh vôùi ñöùc tin Coâng Giaùo.
Vieáng Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Sastin
Trong cuoäc vieáng thaêm Slovakia, saùng thöù tö 15 thaùng 9 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ ñeán laøng Sastin, kính vieáng Ñeàn thaùnh quoác gia Ñöùc Meï Saàu Bi, ñuùng ngaøy leã boån maïng cuûa Giaùo Hoäi taïi Slovakia. Ngaøi seõ cöû haønh Thaùnh leã taïi ñaây luùc 10 giôø saùng roài sau ñoù ñaùp maùy bay trôû veà Roma.
Caùch ñaây 26 naêm, ngaøy 1 thaùng 7 naêm 1995, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ 2 cuõng ñaõ ñeán kính vieáng Ñeàn thaùnh naøy, nôi coù töôïng Ñöùc Meï Baûy Söï baèng goã. Raát nhieàu tín höõu ñaõ ñöôïc ôn laønh cuûa Ñöùc Meï khi kính vieáng taïi ñaây.
Taïi khu vöïc theàm Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Sastin, Ñöùc Gioan Phaolo 2 ñaõ cöû haønh thaùnh leã ñoàng teá vôùi 30 Hoàng Y vaø Giaùm Muïc, tröôùc söï hieän dieän cuûa 150,000 tín höõu Slovakia, Tieäp, AÙo, Hungari vaø Ba Lan. Trong dòp ñoù, Thaùnh Nhaân ñaõ nhaän xeùt raèng Ñeàn Ñöùc Meï Sastin ñaõ töøng roäng môû caùnh cöûa ñoùn tieáp bao theá heä tín höõu haønh höông töø khaép nöôùc Slovakia tuoân ñoå veà ñaây. "Thaät laø haïnh phuùc cho ñaïi gia ñình Slovakia cuûa anh chò em khi coù moät ngöôøi Meï ñeå coù theå thoå loä vaø phoù thaùc moïi khoå ñau hy voïng cuûa anh chò em. Anh chò em toân kính Meï nhö laø Meï Saàu Bi, Meï ñaõ chòu 7 noãi thöông khoù, coù con tim bò 7 löôõi ñoøng ñaâm thaâu khi ñöùng döôùi chaân Thaäp Giaù treân nuùi Soï xöa".
Vieáng thaêm laàn thöù ba
8 naêm sau cuoäc vieáng thaêm treân ñaây, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaolo 2 coøn trôû laïi Slovakia ñeå vieáng thaêm trong 4 ngaøy töø 11 ñeán 14 thaùng 9 naêm 2003, vôùi cao ñieåm laø leã toân phong chaân phöôùc saùng Chuùa Nhaät 14 thaùng 9 naêm 2003 cho hai vò Toâi Tôù Chuùa ñaõ chòu töû ñaïo döôùi thôøi coäng saûn Tieäp Khaéc laø Ñöùc Cha Vasil Hopko vaø nöõ tu Zdenka Schelingova, tröôùc söï hieän dieän cuûa 300 ngaøn tín höõu.
Trong cuoäc vieáng thaêm thöù 3 naøy cuûa Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ 2, caùc tín höõu vaø dö luaän theá giôùi ñaëc bieät lo ngaïi cho söùc khoûe suy yeáu nhieàu cuûa ngaøi, khieán ngaøi khoâng ñoïc ñöôïc phaàn lôùn caùc baøi dieãn vaên vaø baøi giaûng. Nhieàu ngöôøi ñaët caâu hoûi: phaûi chaêng ñaây laø chuyeán vieáng thaêm cuoái cuøng cuûa ngaøi taïi haûi ngoaïi?
Tuy keùo daøi 4 ngaøy, nhöng chöông trình vieáng thaêm laàn naøy cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 thaät nheï nhaøng, thích öùng vôùi tình traïng söùc khoûe cuûa ngaøi. Ngaøi thaêm 2 giaùo phaän chöa ñöôïc thaêm vieáng trong hai laàn tröôùc ñaây: Banska Bystrica vaø Roznava, roài cöû haønh leã phong chaân phöôùc taïi giaùo phaän thuû ñoâ Bratislava.
Khích leä vaø caûnh giaùc daân Slovakia
Trong dieãn vaên taïi Phi tröôøng Bratislava ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2003 Ñöùc Giaùo Hoaøng chæ ñoïc ñöôïc vaøi caâu ñaàu cuûa baøi dieãn vaên ñaùp töø, neân moät Ñöùc OÂng ngöôøi Slovakia, trong ñoù Ñöùc Gioan Phaoloâ 2 khuyeán khích daân Slovakia baûo toàn caên coäi Kitoâ cuûa mình. Ngaøi noùi: "Chaúng bao laâu nöõa, ñaát nöôùc cuûa anh chò em seõ hoaøn toaøn thuoäc veà coäng ñoaøn caùc daân toäc AÂu Chaâu. Anh chò em haõy ñoùng goùp gia saûn Kitoâ phong phuù cuûa mình cho caên tính cuûa AÂu Chaâu môùi. Khoâng neân haøi loøng vôùi söï tìm kieám lôïi loäc kinh teá maø thoâi. Thöïc vaäy, moät söï sung tuùc doài daøo cuõng coù theå taïo neân moät söï ngheøo naøn saâu roäng. Chæ khi naøo chaáp nhaän hy sinh vaø khoù khaên, ñeå kieán taïo moät xaõ hoäi toân troïng söï soáng con ngöôøi trong moïi khía caïnh, thaêng tieán gia ñình nhö moät coäng ñoaøn yeâu thöông nhau vaø laøm cho con ngöôøi taêng tröôûng, tìm kieám coâng ích vaø quan taâm tôùi nhöõng nhu caàu cuûa ngöôøi yeáu theá nhaát, luùc ñoù ngöôøi ta môùi coù theå baûo ñaûm moät töông lai döïa treân nhöõng neàn taûng vöõng chaéc vaø ñaày thieän ích cho taát caû moïi ngöôøi".
Giaùo duïc con caùi veà töï do
Trong baøi giaûng Thaùnh leã saùng ngaøy 12 thaùng 9 naêm 2003 taïi Banska Bystrica tröôùc khoaûng 150 ngaøn tín höõu, Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaëc bieät nhaán maïnh tôùi söï caàn thieát phaûi giaùo duïc con caùi soáng töï do moät caùch ñuùng ñaén: "Ñieàu ñaëc bieät caáp thieát laø cha meï giaùo duïc con caùi soáng töï do ñuùng ñaén, ñeå chuaån bò chuùng ñaùp traû laïi lôøi Thieân Chuùa keâu môøi. Caùc gia ñình laø vöôøn öôm caây trong ñoù caùc caây non cuûa theá heä töông lai ñöôïc ñaøo taïo. Chính trong caùc gia ñình ngöôøi ta reøn luyeän töông lai cuûa quoác gia. Chính trong vieãn töôïng naøy toâi caàu chuùc cho Coâng Nghò Giaùo phaän maø anh chò em saép söûa cöû haønh, trôû thaønh dòp ñaëc bieät giuùp ñaåy maïnh muïc vuï gia ñình vaø tìm ra caùc con ñöôøng luoân môùi meû cho vieäc loan baùo Tin Möøng cho caùc theá heä môùi cuûa ñaát Slovakia cao quyù naøy".
Saùng Chuùa Nhaät, 14 thaùng 9 naêm 2003, leã Suy Toân Thaùnh Giaù, ngaøy cuoái trong chuyeán vieáng thaêm, Ñöùc Gioan Phaolo 2 ñaõ chuû söï leã phong chaân phöôùc cho Ñöùc Cha Vasil Hopko vaø nöõ tu Zdenka Cecilia Schelingovaù, tröôùc söï tham döï cuûa 300 ngaøn tín höõu.
Hy voïng nôi cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Nhöõng giaùo huaán cuûa Thaùnh Gioan Phaoloâ 2 vaãn coøn giöõ nguyeân giaù trò ñoái vôùi Slovakia ñang ñöùng tröôùc nhieàu thaùch ñoá hieän nay. Ñieàu naøy phaûn aùnh qua thö muïc vuï cuûa caùc Giaùm Muïc Slovakia môøi goïi caùc tín höõu chuaån bò tinh thaàn cho cuoäc vieáng thaêm saép tôùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Caùc Giaùm muïc ñeà ra caâu hoûi gôïi yù: "Chuùng ta laø moät quoác gia coù lyù do ñeå haõnh dieän vì nhöõng caên coäi Kitoâ kyø cöïu cuûa mình, vôùi thaùnh Cirillo vaø Metodio. Moät quoác gia lieân keát tinh thaàn giöõa Taây vaø Ñoâng phöông trong tình hieäp thoâng Coâng Giaùo giöõa Latinh vaø Bizantine... Lòch söû ñaát nöôùc chuùng ta neáu khoâng coù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, thì khoâng nhö hieän nay. Ñoù laø ñieàu thaùnh Gioan Phaoloâ 2 Giaùo Hoaøng ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta trong caùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Ngaøi."
Sau cuøng, caùc Giaùm Muïc Slovakia baøy toû hy voïng cuoäc vieáng thaêm vaø söï khích leä cuûa Ñöùc Thaùnh Cha seõ giuùp caùc tín höõu ra khoûi moät loaït nhöõng tin töùc veà söï meät moûi, thieáu tin töôûng vaø cam chòu, chaám döùt nhöõng tranh luaän voâ lyù, theâm söùc maïnh ñeå vöôït thaéng nhöõng lo aâu, lieân keát chuùng ta qua toaøn theå xaõ hoäi, hieäp nhaát vôùi nhau ñoàng thôøi höôùng veà nhöõng giaù trò Tin Möøng.