Boán ñieåm noåi baät trong cuoäc ñôøi thaùnh Inhaõ,
maãu göông cho giôùi treû
Boán ñieåm noåi baät trong cuoäc ñôøi thaùnh Inhaõ, maãu göông cho giôùi treû.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 1-08-2021) - Naêm 2021, Doøng Teân cöû haønh Naêm Inhaõ, kyû nieäm 500 naêm cuoäc hoaùn caûi cuûa vò thaùnh thaønh Loyola. Naêm Inhaõ ñöôïc cöû haønh töø ngaøy 20 thaùng 5 naêm 2021, ngaøy thaùnh Inhaõ bò thöông trong traän chieán Pamplona, ñeán ngaøy 31 thaùng 7 naêm 2022, ngaøy leã thaùnh Inhaõ.
Noùi veà caùc saùng kieán trong Naêm Inhaõ naøy, cha Gian Giacomo Rotelli, Thö kyù rieâng cuûa Beà treân Toång quyeàn Doøng Teân cho bieát: Doøng Teân cöû haønh Naêm Inhaõ 2021-2022 khoâng phaûi vì chính hoäi Doøng hoaëc ñeå laøm cho linh ñaïo cuûa Doøng ñöôïc bieát ñeán, nhöng treân heát laø ñeå cöû haønh coâng trình Thieân Chuùa thöïc hieän nôi moät con ngöôøi ñaõ töøng söû duïng vuõ khí vaø hoaït ñoäng ôû trieàu ñình, ñoù laø thaùnh Inhaõ. Qua veát thöông nghieâm troïng ôû chaân trong traän chieán, Chuùa ñaõ bieán ñoåi thaùnh nhaân, ñaõ phaù huûy moïi loái nghó cuûa ngaøi vaø ñaõ daãn ngaøi, ngay caû treân bôø vöïc cuûa caùi cheát, ñeå trôû thaønh moät ngöôøi haønh höông khieâm toán vaø vó ñaïi theo nhö Chuùa muoán. Töø veát thöông ñoù, thaùnh Inhaõ baét ñaàu thaáy moïi söï trôû neân môùi meû.
Doøng Teân hy voïng vieäc cöû haønh 500 naêm naøy coù theå trôû thaønh moät ñoäng löïc saâu saéc höôùng tôùi vieäc ñöa vaøo thöïc haønh Nhöõng Öu tieân Toâng ñoà Phoå quaùt maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ trao cho Doøng Teân trong giai ñoaïn 2019-2029. Nhöõng öu tieân ñoù laø: (1) Höôùng daãn ñeán vôùi Thieân Chuùa ngang qua Linh Thao vaø phaân ñònh; (2) Ñoàng haønh vôùi ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi bò ruoàng boû trong theá giôùi, nhöõng ngöôøi maø nhaân phaåm bò xuùc phaïm, trong söù maïng hoøa giaûi vaø coâng bình; (3) Ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû trong vieäc taïo döïng moät töông lai traøn ñaày hy voïng; (4) Coäng taùc trong vieäc chaêm soùc Ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta.
Veà Öu tieân Toâng ñoà Phoå quaùt daønh cho giôùi treû, cha Jesuùs Zaglul Criado, tu só Doøng Teân ñeán töø Coäng hoøa Dominica, phuï traùch khu vöïc Baéc Myõ Latinh, vaø laø toång coá vaán cuûa cha Beà treân Toång quyeàn, giôùi thieäu khuoân maët cuûa Ñaáng Saùng laäp - thaùnh Inhaõ trong töông quan cuûa thaùnh nhaân vôùi giôùi treû ngaøy nay.
Cha Zaglul Criado cho raèng, ngaøy nay, ñoái vôùi giôùi treû thaùnh Inhaõ tieáp tuïc laø moät khuoân maët ñaày aán töôïng. Ñeå giaûi thích ñieàu naøy, cha xaùc ñònh boán ñaëc ñieåm noåi baät trong loái soáng cuûa ngaøi:
Thaùnh Inhaõ laø moät ngöôøi luoân muoán thöïc hieän nhöõng giaác mô vó ñaïi
Theo cha Criado, ñaëc ñieåm neàn taûng ñaàu tieân trong cuoäc ñôøi cuûa thaùnh Inhaõ, ñoù laø moät ngöôøi luoân coù nhöõng öôùc mô vó ñaïi. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän caû trong söï nghieäp tröôùc kia, mô trôû thaønh hieäp só vaø caû sau khi ñöôïc ôn hoaùn caûi, öôùc mô ñi theo Chuùa Gieâsu, thöïc hieän nhöõng ñieàu vöôït caû caùc thaùnh, giaác mô quy tuï moät nhoùm baïn ñoàng haønh ñeå coù theå thöïc hieän ñieàu bieán ñoåi lôùn hôn, vaø ñoái dieän vôùi taát caû nhöõng thaùch ñoá: nhöõng chuyeán ñi, bò giam tuø...
Khaû naêng ñoái dieän vôùi nhöõng thaùch ñoá
Cha Criado tieáp tuïc chæ ra ñaëc ñieåm noåi baät thöù hai cuûa thaùnh Inhaõ: khaû naêng ñoái dieän vôùi nhöõng thaùch ñoá. Thaùnh Inhaõ ñaët taát caû nieàm ñam meâ vaø nhöõng phöông tieän thieát thöïc ñeå thöïc hieän nhöõng suy nghó vaø öôùc muoán cuûa ngaøi. Ñaây laø moät haønh trình daøi ñöa ngaøi töø Loyola ñeán Manresa, Gieârusalem vaø Roma. Khoâng phaûi luùc naøo thaùnh Inhaõ cuõng ñöôïc daân chuùng thôøi ngaøi hieåu. Luùc ñaàu, do tính môùi meû trong caùc ñeà xuaát, ngaøi ñaõ gaëp raát nhieàu khoù khaên.
Trong cuoán töï thuaät, taïi thôøi ñieåm ñoù, thaùnh Inhaõ xaùc ñònh ngaøi laø "ngöôøi haønh höông", laø moät ngöôøi "luoân treân ñöôøng vaø muoán thöïc hieän öôùc mô cuûa mình". Thöïc teá, vì muoán ñi theo daáu chaân cuûa Chuùa Gieâsu, ngaøi ñeán Gieârusalem, vaø trong haønh trình naøy, maïng soáng ngaøi gaëp hieåm nguy vì con taøu coù nguy cô bò chìm. ÔÛ ñieåm naøy cuoäc ñôøi thaùnh Inhaõ raát gioáng cuoäc ñôøi thaùnh Phaoloâ, quyeát taâm thay ñoåi taän caên cuoäc ñôøi, vì vaäy cuõng quyeát taâm töø boû moïi söï.
Töøng chuùt moät, thaùnh Inhaõ baét ñaàu nhaän ra nhöõng khaû naêng thöïc söï, vaø cuøng vôùi nhöõng ngöôøi baïn daán thaân "phuïc vuï Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø ñi baát cöù nôi naøo Ñöùc Giaùo Hoaøng muoán göûi hoï ñi".
Xaây döïng coäng ñoaøn
Veà ñaëc ñieåm noåi baät thöù ba trong loái soáng cuûa thaùnh Inhaõ, cha Criado khaúng ñònh raèng ñoù laø tinh thaàn xaây döïng coäng ñoaøn.
Thaùnh Inhaõ phaùt hieän ra raèng söù vuï maø ngaøi caûm thaáy ñöôïc môøi goïi phaûi ñöôïc thöïc hieän vôùi moät nhoùm vaø nhoùm naøy ñöôïc goïi laø "nhöõng ngöôøi baïn trong Chuùa". Nhoùm baïn ñaàu tieân goàm baûy ngöôøi naøy hoaït ñoäng raát töï do, ñaày tình caûm, vaø maëc duø soáng xa nhau, nhöng giöõa hoï luoân coù söï gaén keát. Ñieàu gaén keát nhöõng ngöôøi baïn naøy vôùi nhau ñoù laø kinh nghieäm veà tình yeâu Thieân Chuùa vaø caùc döï aùn cuøng nhau thöïc hieän. Kinh nghieäm veà caùc laàn Linh Thao seõ cho pheùp hoï coù moät thaùi ñoä phaân ñònh thöôøng xuyeân, vaø trong tö caùch caù nhaân vaø coäng ñoaøn bieát Chuùa muoán mình ñi ñaâu.
Chieàu saâu noäi taâm, chieàu saâu thieâng lieâng
Neùt noåi baät thöù tö cuûa thaùnh Inhaõ, nguoàn caûm höùng cho giôùi treû ngaøy naøy, cha Criado cho bieát ñoù laø "chieàu saâu noäi taâm, chieàu saâu thieâng lieâng" cuûa thaùnh nhaân.
Cha khaúng ñònh raèng khi noùi veà chieàu saâu noäi taâm cuûa thaùnh Inhaõ khoâng coù nghóa laø chæ noùi veà khaû naêng suy tö vaø nhìn vaøo cuoäc soáng cuûa chính mình, maø laø "khaû naêng nhìn ñieàu naøy theo caùch cuûa Chuùa Gieâsu, nhìn vaøo tình yeâu Chuùa trong chuùng ta vaø khaùm phaù ra raèng Chuùa ôû trong chuùng ta, Chuùa hieäp thoâng vaø noùi vôùi chuùng ta".
"Toâi tin chính thaùnh Inhaõ laø ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra trí thoâng minh caûm xuùc, bôûi vì ngaøi nhaän ra raèng Chuùa noùi vôùi chuùng ta qua caûm xuùc", cha Criado nhaán maïnh vaø noùi theâm: "thaùnh Inhaõ khaùm phaù ra nhöõng tình caûm chuyeån ñoäng nhö theá naøo, trong vieäc thuùc ñaåy chuùng ta ñeán nhöõng ñieàu vó ñaïi, toát ñeïp. Nhöõng tình caûm naøy luoân ñöôïc lieân keát vôùi nieàm vui laâu daøi, trong khi söï löøa doái ñoâi khi laøm khuaát maét chuùng ta döôùi veû beà ngoaøi cuûa moät nieàm vui giaû taïo, hôøi hôït".
Nieàm vui laø yeáu toá seõ chæ cho bieát con ñöôøng cuûa Chuùa daãn chuùng ta ñeán ñaâu, nieàm vui luoân ñaùnh daáu söï traøn ñaày vaø söï vieân maõn naøy ñöôïc lieân keát vôùi söï daâng hieán quaûng ñaïi. Thaùnh Inhaõ khaùm phaù ra Chuùa Gieâsu laø neàn taûng cuûa nieàm vui nhö theá naøo. Theo nghóa naøy, Linh Thao seõ laø caùch gaëp gôõ caù nhaân vôùi Thieân Chuùa.
Traûi nghieäm noäi taâm luoân daãn chuùng ta böôùc theo Chuùa Gieâsu. Ñaây khoâng phaûi laø noi göông Chuùa vaø laøm nhöõng gì Ngöôøi ñaõ laøm, nhöng laø theo Chuùa vaø khaùm phaù ra raèng Chuùa Gieâsu ñaõ ban cho chuùng ta tinh thaàn cuûa Ngöôøi, ñieàu ñoù thuùc ñaåy chuùng ta ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa Ngöôøi vaøo luùc naøy. Vôùi tö caùch laø nhöõng ngöôøi baïn, moät nhoùm, moät coäng ñoaøn, vaø khôûi töø chieàu saâu cuûa cuoäc gaëp gôõ vôùi chính mình vaø vôùi con ngöôøi cuûa Chuùa Gieâsu, sai ñeán ñeå bieán ñoåi theá giôùi naøy.
Söùc maïnh cuûa cuoäc gaëp gôõ caù nhaân vôùi Chuùa Gieâsu
Cha Criado noùi tieáp: "Ñieàu luoân ñaùnh ñoäng toâi laø söùc maïnh cuûa cuoäc gaëp gôõ caù nhaân vôùi Chuùa Gieâsu trong cuoäc ñôøi cuûa thaùnh Inhaõ. Chính con ngöôøi, hình daùng, cuoäc ñôøi, caâu chuyeän cuûa Chuùa Gieâsu laø nhöõng gì ñaùnh daáu söï thay ñoåi caên baûn trong cuoäc haønh höông cuûa thaùnh Inhaõ".
Cha nhaéc ñeán moät söï kieän trong cuoán töï thuaät cuûa thaùnh Inhaõ. Ñoù laø moät cuoäc gaëp gôõ, cuoäc gaëp gôõ vôùi moät ngöôøi maø thaùnh nhaân goïi laø "ngöôøi phuï nöõ ñöùng tuoåi". Thaùnh Inhaõ keå caâu chuyeän veà "ngöôøi phuï nöõ ñöùng tuoåi", ngöôøi ñaõ cho ngaøi lôøi khuyeân khi ngaøi gaëp khuûng hoaûng, u saàu, noäi taâm baát an. Ngöôøi phuï nöõ naøy noùi vôùi ngaøi: "öôùc gì coù ngaøy Chuùa Gieâsu Kitoâ hieän ra vôùi anh". Thaùnh Inhaõ traû lôøi ngöôøi phuï nöõ: "Ñôøi naøo Chuùa Gieâsu Kitoâ laïi hieän ra vôùi con!"
ÔÛ cuoái chöông ba cuûa töï thuaät, thaùnh Inhaõ noùi raèng khoâng ai giuùp ngaøi nhieàu veà ñôøi soáng thieâng lieâng nhö ngöôøi phuï nöõ naøy. Cha Criado tin raèng ñieàu coát yeáu bí maät naøy khoâng chæ lieân quan ñeán cuoäc ñôøi thaùnh Inhaõ nhöng coøn veà caùc Baøi taäp Linh Thao. Bôûi vì neáu chuùng ta nhìn caùch caån thaän, trong Linh Thao chuùng ta laø nhaân chöùng, chuùng ta thaáy Chuùa Gieâsu ñaõ soáng cuoäc ñôøi cuûa Ngöôøi nhö theá naøo, khoâng chæ laø caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi, vì chuùng ta.
Trong caùc Baøi taäp Linh Thao, thaùnh Inhaõ nhaán maïnh veà söï kieän Chuùa Gieâsu "vì toâi, ñaõ nhaäp theå vaø laøm ngöôøi, ñeå khi bieát Ngöôøi, toâi yeâu meán Ngöôøi nhieàu hôn vaø tieáp tuïc yeâu meán Ngöôøi". Cha Criado tin raèng ñaây laø trung taâm, traùi tim cuûa thaùnh Inhaõ vaø nôi saép trôû thaønh Doøng Chuùa Gieâsu maø ngaøi saùng laäp. Vieäc böôùc theo Chuùa Gieâsu, khoâng chæ laø vieäc baét chöôùc, nhöng laø böôùc theo döïa treân vieäc bieát raèng Chuùa Gieâsu ñaõ soáng cuoäc ñôøi, moïi khoaûnh khaéc cuoäc ñôøi Ngöôøi cho toâi, vaø trong caàu nguyeän, toâi cuõng coù theå soáng khoaûnh khaéc ñoù vôùi Ngöôøi. Töø ñaây moät moái töông quan baïn höõu töøng böôùc ñöôïc xaây döïng.
Cha Criado cho bieát theâm: Moät ñieåm moác quan troïng khaùc ñöôïc taïo thaønh bôûi vieäc chieâm nieäm vaø troø chuyeän maø thaùnh Inhaõ môøi goïi trong caùc Baøi taäp Linh thao.
Theo cha, nhöõng baøi chieâm nieäm veà söï Nhaäp theå, tröôùc vaø sau khi sinh haï cuûa Chuùa Gieâsu, thaùnh Inhaõ chieâm nieäm moät caùi nhìn toaøn theå nhaân loaïi cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø caùi nhìn cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng quyeát ñònh nhaäp theå, ñaûm nhaän toaøn boä thaân phaän con ngöôøi cuûa chuùng ta. Ñoái vôùi thaùnh nhaân, ñaây seõ laø moät yeáu toá trung taâm, caû trong töông quan vôùi theá giôùi. Bôûi vì ñoái vôùi thaùnh nhaân, nhö Teilhard de Chardin seõ noùi sau naøy: "Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù ñoâi maét ñeå nhìn thaáy, khoâng coù gì treân ñôøi naøy laø phaøm tuïc. Moïi thöù ñeàu ñöôïc ghi daáu baèng söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa".