Unesco phaûn ñoái vieäc Thoå Nhó Kyø
bieán ñeàn thôø Hagia Sophia vaø Chora thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo
Unesco phaûn ñoái vieäc Thoå Nhó Kyø bieán ñeàn thôø Hagia Sophia vaø Chora thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo.
Hoàng Thuûy
Istanbul (Vatican News 29-07-2021) - Caùc chuyeân gia cuûa toå chöùc UNESCO voâ cuøng laáy laøm tieác veà vieäc thieáu ñoái thoaïi vaø thoâng tin veà söï thay ñoåi hieän traïng cuûa hai toaø nhaø - ñeàn thôø Hagia Sophia vaø Chora ôû Istanbul - thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo, vaø saün saøng ruùt teân hai cô sôû naøy khoûi danh saùch di saûn vaên hoaù theá giôùi.
UNESCO - Toå chöùc giaùo duïc, khoa hoïc vaø vaên hoùa cuûa Lieân Hieäp quoác ñaõ yeâu caàu Thoå Nhó Kyø baùo caùo veà nhöõng thay ñoåi ñoái vôùi hai ñeàn thôø Kitoâ giaùo lòch söû, hieän ñaõ bò chuyeån ñoåi thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo, sau khi hai nôi naøy töø laâu ñaõ trôû thaønh vieän baûo taøng môû cöûa cho taát caû moïi ngöôøi.
Trong cuoäc hoïp thöôøng nieân dieãn ra taïi Phuùc Chaâu (Trung Quoác) töø ngaøy 16 ñeán 31 thaùng 7 naêm 2021, caùc chuyeân gia ñaõ yeâu caàu moät "baùo caùo caäp nhaät veà tình traïng baûo toàn" cuûa ñeàn thôø Hagia Sophia, vaø cho bieát thôøi haïn cuoái ñeå cung caáp moät baùo caùo toaøn dieän veà hai toaø nhaø treân laø ngaøy 1 thaùng 2 naêm 2022. UNESCO hy voïng raèng trong töông lai toå chöùc coù theå coù söï thoâng tin toát hôn vôùi chính quyeàn Thoå Nhó Kyø vaø veà caùc döï aùn lieân quan ñeán hai toaø nhaø treân.
Qua phaùt ngoân vieân Boä Ngoaïi giao Tanju Bilgic, Thoå Nhó Kyø khaúng ñònh caùc coâng trình ñang thöïc hieän khoâng coù taùc ñoäng tieâu cöïc theo tieâu chuaån cuûa UNESCO; ngöôïc laïi, hoï coù yù ñònh baûo veä tính xaùc thöïc vaø tính toaøn veïn cuûa caùc caáu truùc. Thoå Nhó Kyø tuyeân boá, "Hagia Sophia vaø Chora laø taøi saûn cuûa Coäng hoøa Thoå Nhó Kyø vaø ñöôïc baûo toàn tæ mæ veà giaù trò lòch söû, vaên hoùa vaø tinh thaàn" vaø vieäc söû duïng chuùng laø "quyeàn tuyeät ñoái cuûa Thoå Nhó Kyø".
Caùc ñeàn thôø Kitoâ giaùo lòch söû Hagia Sophia vaø Chora bò chuyeån thaønh vieän baûo taøng vaøo ñaàu nhöõng naêm 1900, döôùi thôøi Ataturk vaø naêm ngoaùi ñaõ bò chuyeån ñoåi thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo. Ñaây laø moät phaàn cuûa chính saùch "chuû nghóa daân toäc vaø Hoài giaùo" ñöôïc Toång thoáng Recep Tayyip Erdogan thoâng qua, ñöôïc cho laø nhaèm che giaáu cuoäc khuûng hoaûng kinh teá vaø ñeå duy trì quyeàn löïc.
Sau khi caùc ñeàn thôø naøy ñöôïc chuyeån thaønh ñeàn thôø Hoài giaùo, caùc nhaø chöùc traùch Hoài giaùo ñaõ duøng moät taám maøn traéng ñeå che caùc hình aûnh cuûa Chuùa Gieâsu, caùc böùc bích hoïa vaø caùc bieåu töôïng, nhöõng ñieàu minh chöùng nguoàn goác Kitoâ giaùo cuûa caùc ñeàn thôø. (Asia News 28/7/2021)