Vaøi dö aâm Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
haïn cheá Thaùnh Leã theo nghi thöùc tieàn Coâng Ñoàng
Vaøi dö aâm Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ haïn cheá Thaùnh Leã theo nghi thöùc tieàn Coâng Ñoàng.
Giuse Traàn Ñöùc Anh O.P.
Vatican (Vatican News 25-07-2021) - Ngaøy 16 thaùng 7 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ cho coâng boá töï saéc môùi cuûa ngaøi giôùi haïn vieäc cöû haønh Thaùnh leã tieáng Latinh theo nghi thöùc tieàn Coâng ñoàng chung Vatican II.
Nhöõng ngöôøi cöû haønh nghi thöùc Thaùnh leã naøy chæ chieám con soá raát nhoû trong Giaùo Hoäi: taïi Myõ coù 657 nôi cöû haønh Thaùnh leã nghi thöùc cuõ, so vôùi 199 nôi taïi Phaùp, taïi phaàn lôùn caùc nöôùc Phi, AÙ vaø Myõ Latinh, vaán ñeà Thaùnh leã theo nghi thöùc naøy haàu nhö khoâng ñöôïc ñaët ra. Tuy nhieân, trong tuaàn qua, cuõng ñaõ coù moät soá phaûn öùng taïi caùc nöôùc AÂu Myõ veà Töï Saéc naøy.
Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ
Sau Coâng ñoàng Vatican II vôùi cuoäc caûi toå veà phuïng vuï, naêm 1970, Thaùnh Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ cho coâng boá Saùch Leã theo nghi thöùc ñöôïc canh taân, duøng tieáng ñòa phöông, ñeå thay theá cho saùch leã theo nghi thöùc coù töø thôøi Coâng ñoàng chung Trento naêm 1570 vaø aán baûn cuoái vaøo naêm 1962 do Thaùnh Gioan XXIII coâng boá baèng tieáng Latinh. Tuy coù söï ñoåi môùi naøy, nhöng nhieàu ngöôøi vaãn coøn gaén boù vôùi nghi thöùc cuõ, ñaëc bieät laø Huynh ñoaøn Thaùnh Pio X do Ñöùc Toång Giaùm Muïc Marcel Lefebvre thaønh laäp. Naêm 2007, Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc XVI ban haønh Töï Saéc "Summorum Pontificum" (Caùc vò Giaùo Hoaøng) cho pheùp cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc tieàn Coâng Ñoàng, vaø coi ñaây laø 2 hình thöùc: thoâng thöôøng (Nghi thöùc môùi) vaø ngoaïi thöôøng (Nghi thöùc tröôùc Coâng ñoàng) cuûa cuøng nghi leã Roma ñeå cöû haønh Thaùnh leã.
Noäi dung Töï Saéc
Töï Saéc mang töïa ñeà "Traditionis custodes" (Nhöõng ngöôøi gìn giöõ Truyeàn Thoáng), qua ñoù Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaët ra nhieàu giôùi haïn, nhaát laø qui ñònh vieäc ban pheùp cöû haønh Thaùnh leã tieáng Latinh theo nghi thöùc cuõ laø ñieàu tuøy thuoäc caùc Giaùm Muïc ñòa phöông. Ñoái vôùi nhöõng nhoùm gaén boù vôùi phuïng vuï cuõ, hoï phaûi xin pheùp Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän vaø khoâng ñöôïc cöû haønh nghi thöùc Thaùnh leã cuõ trong caùc nhaø thôø giaùo xöù. Ñöùc Giaùm Muïc seõ xaùc ñònh nhaø thôø vaø nhöõng ngaøy cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ. Caùc baøi ñoïc phaûi duøng tieáng ñòa phöông, thay vì Latinh, vaø theo caùc baûn dòch ñaõ ñöôïc caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc pheâ chuaån. Ngöôøi cöû haønh Thaùnh leã cuõ phaûi laø moät Linh Muïc ñöôïc Ñöùc Giaùm Muïc baûn quyeàn uûy quyeàn. Ngaøi coù nhieäm vuï kieåm chöùng xem coù neân duy trì vieäc cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ hay khoâng, coù höõu ích cho söï taêng tröôûng tinh thaàn hay khoâng. Ñöùc Giaùm Muïc ñöøng cho pheùp thaønh laäp nhöõng nhoùm môùi cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ.
Nhöõng linh muïc chòu chöùc sau khi coâng boá Töï Saéc naøy maø muoán cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc tieàn Coâng ñoàng, thì phaûi laøm ñôn xin pheùp Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän. Vò naøy, tröôùc khi cho pheùp, caàn phaûi tham khaûo yù kieán cuûa Toøa Thaùnh. Nhöõng linh muïc cho ñeán nay vaãn cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ, thì phaûi laøm ñôn xin pheùp Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän ñeå coù theå tieáp tuïc cöû haønh Thaùnh leã nhö vaäy.
Keøm theo Töï Saéc treân ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng göûi thö cho caùc Giaùm Muïc treân theá giôùi ñeå cho bieát lyù do khieán ngaøi ban haønh Töï Saéc môùi ñoù laø vì "ngaøy caøng hieån nhieân, trong lôøi noùi vaø thaùi ñoä cuûa nhieàu ngöôøi theo truyeàn thoáng cuõ, trong vieäc cöû haønh phuïng vuï traùi ngöôïc vôùi tình hieäp thoâng Giaùo Hoäi, nuoâi döôõng thuùc ñaåy chia reõ... Chính vì ñeå baûo veä söï hieäp nhaát cuûa Thaân Mình Chuùa Kitoâ maø toâi buoäc loøng phaûi thu hoài naêng quyeàn cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ maø caùc Vò Tieàn Nhieäm cuûa toâi ñaõ ban".
Vaøi phaûn öùng
Töï saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha coâng boá giöõa muøa heø, khi maø sinh hoaït cuûa Giaùo Hoäi taïi nhieàu nöôùc AÂu Myõ chaäm laïi. Ngoaøi ra, thoâng thöôøng, nhieàu vaên baûn luaät cuûa Ñöùc Thaùnh Cha coù aán ñònh moät thôøi gian töø luùc coâng boá cho ñeán khi coù hieäu löïc ñeå caùc nôi coù theå chuaån bò aùp duïng, nhöng Töï Saéc "Traditionis custodes" coù hieäu löïc ngay sau khi coâng boá. Vì theá, nhieàu Giaùm Muïc chöa coù cô hoäi cuøng vôùi caùc chuyeân gia nghieân cöùu, hoïc hoûi saâu roäng, ñeå coù theå aùp duïng nghieâm tuùc. Vì vaäy, nhieàu Giaùm Muïc ra thoâng caùo cho bieát taïm thôøi caùc Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ tieáp tuïc ñöôïc giöõ nguyeân trong caùc giaùo phaän thuoäc quyeàn.
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Myõ
Ñöùc cha Gomez, Toång Giaùm Muïc Los Angeles, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Myõ, tuyeân boá: "Toâi haøi loøng ñoùn nhaän yù muoán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha thaêng tieán söï hieäp nhaát giöõa caùc tín höõu Coâng Giaùo cöû haønh nghi thöùc Thaùnh leã Roma. Trong khi caùc qui luaät môùi naøy ñöôïc thi haønh, toâi khuyeán khích caùc anh em Giaùm Muïc cuûa toâi haõy kyõ löôõng, kieân nhaãn laøm vieäc vôùi nhau trong tinh thaàn coâng lyù vaø baùc aùi ñeå cuøng nhau thaêng tieán moät söï canh thaân Thaùnh leã taïi ñaát nöôùc chuùng ta".
- Ñöùc Toång Giaùm Muïc Salvatore Cordileone, cuûa toång giaùo phaän San Francisco, Hoa Kyø, tuyeân boá: "Thaùnh leã Latinh truyeàn thoáng seõ ñöôïc tieáp tuïc trong giaùo phaän naøy vì ñaùp öùng nhöõng nhu caàu vaø öôùc muoán hôïp phaùp cuûa caùc tín höõu".
- Ñöùc Cha Edward Scharfenberger, Giaùm Muïc giaùo phaän Albany, bang New York, vieát: "Toân troïng vieäc cöû haønh Phuïng vuï Roma tröôùc cuoäc caûi toå naêm 1970, toâi muoán taùi khaúng ñònh nhöõng thieän haûo lôùn veà muïc vuï vaø tinh thaàn maø nhöõng ngöôøi daán thaân trong hình thöùc phuïng vuï naøy caûm thaáy. Vaø toâi cuõng muoán nhìn nhaän nhieàu ñoùng goùp giaù trò cho ñôøi soáng Giaùo Hoäi qua nhöõng buoåi cöû haønh nhö vaäy".
- Ñöùc Cha John Quinn, Giaùm Muïc giaùo phaän Winona-Rochester, cho bieát thænh thoaûng ngaøi cöû haønh Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ, vì theá ngaøi seõ duy trì leã naøy trong giaùo phaän. "Trong Töï Saéc döï truø moät söï taäp trung hôn vieäc cöû haønh nghi thöùc ngoaïi thöôøng vaø coù theå laøm cho moät soá tín höõu trong giaùo phaän chuùng ta thaát voïng, nhöng toâi cuõng hy voïng Töï Saéc seõ ñöôïc ñoùn nhaän trong tinh thaàn hieäp nhaát maø Ñöùc Thaùnh Cha mong muoán". Ñöùc Cha Quinn cho bieát ngaøi tieáp tuïc quan taâm muïc vuï ñoái vôùi nhöõng tín höõu gaén boù vôùi hình thöùc ngoaïi thöôøng cöû haønh Thaùnh leã.
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp
Trong thoâng caùo coâng boá ngaøy 17 thaùng 7 naêm 2021, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp baøy toû loøng quí meán ñoái caùc tín höõu quen döï Thaùnh leã theo nghi thöùc cuõ tieàn coâng ñoàng vaø khaúng ñònh raèng:
"Cuøng vôùi toaøn theå caùc tín höõu trong caùc giaùo phaän lieân heä, caùc Giaùm Muïc Phaùp ñaõ nhaän ñöôïc Töï saéc "Traditionis Custodes". Caùc vò muoán baøy toû vôùi caùc tín höõu thöôøng cöû haønh theo saùch leã cuûa Thaùnh Gioan XXIII vaø caùc vò muïc töû cuûa hoï, söï quan taâm, loøng quí chuoäng cuûa caùc Giaùm Muïc ñoái vôùi loøng nhieät thaønh cuûa caùc tín höõu aáy, cuõng nhö quyeát taâm cuûa hoï cuøng nhau theo ñuoåi söù maïng, trong tình hieäp thoâng cuûa Giaùo Hoäi vaø theo caùc qui luaät hieän haønh.
"Moãi Giaùm Muïc seõ quan taâm ñaùp öùng nhöõng thaùch ñoá ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha moâ taû ñeå thi haønh traùch nhieäm ñöôïc nhaéc nhôû cho caùc vò trong coâng lyù, baùc aùi vaø saên soùc taát caû vaø töøng ngöôøi, vieäc phuïc vuï Phuïng vuï vaø söï hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi. Ñieàu naøy ñöôïc tieán haønh qua ñoái thoaïi vaø ñoøi coù thôøi gian.
Töï Saéc "Nhöõng ngöôøi gìn giöõ Truyeàn Thoáng" vaø thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha göûi caùc Giaùm Muïc ñeå giôùi thieäu Töï Saéc laø moät lôøi keâu goïi ñoøi hoûi ñoái vôùi toaøn theå Giaùo Hoäi haõy thöïc hieän söï canh taân ñích thöïc veà Thaùnh Theå. Khoâng ai coù theå töï mieãn chuaån cho mình khoûi nhieäm vuï naøy".
Phoù chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp laø Ñöùc Cha Olivier Leborgne, Giaùm Muïc giaùo phaän Arras, tuyeân boá ngaïc nhieân veà gioïng nghieâm khaéc cuûa Töï Saéc, ít laø ñoái vôùi tai ngöôøi Phaùp, vaø ngaøi ca ngôïi nhöõng ngöôøi theo nghi leã cuõ veà linh ñaïo raát ñeïp cuûa hoï. Theo Ñöùc Cha Leborgne, vieäc söû duïng nghi leã cuõ phaûi ñöôïc tieán haønh trong söï hieäp thoâng hoaøn toaøn vôùi Giaùm Muïc ñòa phöông. Taïi Phaùp phaàn lôùn vaãn dieãn ra nhö vaäy, tröø moät vaøi nôi coù caêng thaúng.
Huynh ñoaøn Thaùnh Pheâroâ
Töï Saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät coù lieân heä tôùi Huynh ñoaøn Thaùnh Pheâroâ laø moät Tu Ñoaøn ñöôïc thaønh laäp naêm 1988, ban ñaàu qui tuï 12 Linh Muïc rôøi boû Huynh Ñoaøn thaùnh Pioâ 10, sau khi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Marcel Lefebve töï yù truyeàn chöùc 4 Giaùm Muïc khoâng coù pheùp cuûa Toøa Thaùnh hoài cuoái thaùng 6 naêm 1988.
Tính ñeán thaùng 11 naêm 2020, Huynh ñoaøn coù 330 Linh Muïc, trong ñoù coù 310 ñöôïc nhaäp tòch vaøo Huynh ñoaøn vaø 174 chuûng sinh. Taïi Myõ Huynh ñoaøn hoaït ñoäng taïi 39 giaùo phaän vaø coù 54 ñòa ñieåm toâng ñoà, vôùi 112 Linh Muïc. Huynh ñoaøn coù 7 coäng ñoaøn taïi Canada. Taát caû ñeàu cöû haønh Thaùnh leã tieáng Latinh theo saùch leã cuûa Thaùnh Gioan 23. Ngoaøi ra Huynh ñoaøn coù moät Hieäp hoäi giaùo daân goàm 7,390 ngöôøi, trong ñoù 1,036 noùi tieáng Phaùp, 974 tieáng Ñöùc vaø 5,380 noùi tieáng Anh.
Trong thoâng caùo ngaøy 19 thaùng 7 naêm 2021, Huynh Ñoaøn Thaùnh Pheâroâ noùi raèng: "Chuùng toâi muoán taùi baøy toû loøng trung thaønh khoâng lay chuyeån vôùi Ñaáng Keá Vò Thaùnh Pheâroâ, vaø ñoàng thôøi öôùc muoán trung thaønh vôùi hieán phaùp vaø ñoaøn suûng cuûa chuùng toâi, tieáp tuïc phuïc vuï caùc tín höõu nhö chuùng toâi vaãn laøm töø khi môùi thaønh laäp. Chuùng toâi hy voïng coù theå troâng caäy vaø söï caûm thoâng cuûa caùc Giaùm Muïc, quyeàn bình cuûa caùc ngaøi chuùng toâi luoân toân troïng, vaø vôùi caùc ngaøi chuùng toâi luoân coäng taùc chaân thaønh".
"Vôùi vieäc coâng boá Töï Saéc môùi giôùi haïn vieäc cöû haønh hình thöùc ngoaïi thöôøng nghi leã Roma, nhieàu ngöôøi trong chuùng toâi caûm thaáy söï thieáu tín nhieäm vaø lo aâu. Trong luùc naøy quaù sôùm chöa theå thaáy taát caû nhöõng heä luaän cuûa Töï Saéc ñoái vôùi Huynh ñoaøn thaùnh Pheâroâ, nhöng chuùng toâi cam ñoan vôùi anh chò em raèng chuùng toâi tieáp tuïc daán thaân phuïc vuï caùc tín höõu tìm ñeán caùc hoaït ñoäng toâng ñoà cuûa chuùng toâi theo hieán phaùp vaø ñoaøn suûng cuûa chuùng toâi nhö chuùng toâi vaãn laøm töø khi môùi thaønh laäp.
"Chuùng ta phaûi coá gaéng coi thaùnh giaù naøy nhö phöông theá thaùnh hoùa vaø nhôù raèng Thieân Chuùa khoâng bao giôø boû rôi Giaùo Hoäi cuûa Ngaøi. Chuùa höùa vôùi chuùng ta ôn thaùnh caàn thieát ñeå vaùc thaùnh giaù vôùi söùc maïnh vaø can ñaûm. Chuùng ta khoâng ñöôïc lô laø vôùi phaàn roãi caùc tín höõu Coâng Giaùo chuùng ta. Chuùng ta caàu nguyeän vaø daâng hy sinh trong cuoäc soáng haèng ngaøy vaø tín thaùc nôi söï chuyeån caàu cuûa Ñöùc Meï, Thaùnh Giuse vaø thaùnh Pheâroâ boån maïng cuûa chuùng ta".