Lieân Hieäp Quoác keâu goïi caùc bieän phaùp
tröøng phaït môùi ñoái vôùi quaân ñoäi Myanmar
Lieân Hieäp Quoác keâu goïi caùc bieän phaùp tröøng phaït môùi ñoái vôùi quaân ñoäi Myanmar.
Vaên Yeân, SJ
Yangon (Vatican News 9-07-2021) - Giaùm saùt vieân ñaëc bieät veà nhaân quyeàn ôû Myanmar keâu goïi coäng ñoàng quoác teá ñaùnh vaøo lónh vöïc khai thaùc daàu khí, töôùc boû nguoàn löïc cuûa quaân ñoäi ñaûo chính. Moät cuoäc taán coâng cuûa quaân ñoäi nhaèm vaøo thaønh phoá Depayin laøm hôn 40 ngöôøi cheát, theo caùc nhaân chöùng ñòa phöông.
Ñeà ra giaûi phaùp cho khuûng hoaûng taïi Myanmar, giaùm saùt vieân ñaëc bieät veà nhaân quyeàn taïi Myanmar tröôùc Hoäi ñoàng nhaân quyeàn Lieân Hieäp Quoác, oâng Thomas Andrews ñeà nghò caùc bieän phaùp tröøng phaït kinh teá ñoái vôùi lónh vöïc daàu khí cuûa Myanmar, nhaèm laøm teâ lieät quaân ñoäi, naém quyeàn trong cuoäc ñaûo chính ngaøy 1 thaùng 2 naêm 2021.
OÂng Andrews phaùt bieåu: "Toâi noùi veà aùp löïc kinh teá, caét giaûm doanh thu maø chính quyeàn quaân söï caàn ñeå tieáp tuïc naém giöõ quyeàn löïc. Toâi noùi veà vieäc caét giaûm khaû naêng tieáp caän vuõ khí vaø coâng ngheä."
OÂng Andrews keâu goïi thaønh laäp moät "lieân minh khaån caáp cho ngöôøi daân Myanmar", veà cô baûn laø moät nhoùm caùc nöôùc, caám xuaát khaåu vuõ khí cho quaân ñoäi. Nhaân vieân Lieân Hôïp Quoác giaûi thích, chöa coù nhaø nöôùc naøo aùp ñaët caùc bieän phaùp tröøng phaït ñoái vôùi lónh vöïc daàu khí cuûa Myanmar, maëc duø moät soá quoác gia ñaõ aùp duïng caùc bieän phaùp naøy ñoái vôùi caùc coâng ty do quaân ñoäi kieåm soaùt vaø ñoái vôùi nguoàn thu töø ñaù quyù, goã vaø khai thaùc moû.
Tröôùc ñoù, quan chöùc nhaân quyeàn haøng ñaàu cuûa Lieân hôïp quoác, baø Michelle Bachelet, ñaõ hoái thuùc caùc nöôùc ASEAN tham gia ñoái thoaïi chính trò vôùi chính quyeàn quaân söï vaø laõnh ñaïo ñöôïc baàu moät caùch daân chuû ôû Myanmar. Baø Bachelet noùi Lieân Hôïp Quoác muoán coù theå cung caáp vieän trôï nhaân ñaïo cho daân thöôøng ôû Myanmar, theo thoûa thuaän vôùi ASEAN, maø khoâng bò quaân ñoäi "lôïi duïng".
Trong khi ñoù, caùc cuoäc bieåu tình vaø ñaøn aùp quaân söï trong nöôùc vaãn khoâng laéng dòu. Caùc cuoäc bieåu tình baét ñaàu töø khi quaân ñoäi laät ñoå chính phuû cuûa baø Aung San Suu Kyi caùch ñaây 5 thaùng. Theo caùc nguoàn tin quoác teá, vieäc ñaøn aùp taøn baïo caùc cuoäc ñình coâng vaø bieåu tình ñaõ daãn ñeán khoaûng 900 ngöôøi cheát vaø 5,200 ngöôøi bò giam giöõ. Giao tranh giöõa quaân ñoäi chính phuû vaø daân quaân daân toäc thieåu soá uûng hoä bieåu tình cuõng ñang dieãn ra döõ doäi trong nöôùc.
Hoâm 7 thaùng 9 naêm 2021, moät haønh ñoäng baïo löïc cuûa quaân ñoäi ñaõ dieãn ra choáng laïi thò traán noâng nghieäp Depayin. Quaân ñoäi ñaõ can thieäp ñeå voâ hieäu hoùa moät löïc löôïng daân quaân ñòa phöông choáng laïi chính quyeàn ñaûo chính. Theo Reuters, caùc xe taûi quaân ñoäi ñaõ ñeán Depayin vaøo raïng saùng thöù Saùu tuaàn tröôùc; thanh nieân ñòa phöông taäp trung choáng traû nhöng nhanh choùng bò aùp ñaûo. Caùc baùc só ñòa phöông cho bieát 41 thi theå ñaõ ñöôïc tìm thaáy. Löïc löôïng Phoøng veä Nhaân daân Myanmar (PDF) cho bieát hoï ñaõ maát 26 thaønh vieân, nhöng cam keát seõ tieáp tuïc chieán ñaáu. Haøng ngaøn ngöôøi chaïy khoûi thaønh phoá, mang theo baát cöù thöù gì hoï coù theå mang theo. Truyeàn thoâng ñöa tin veà tình traïng baát oån treân khaép Myanmar vôùi caùc baùo caùo thöôøng xuyeân veà caùc cuoäc ñuïng ñoä taïi caùc ñòa phöông vaø vieäc baét giöõ ñoái thuû. Caùc cuoäc taán coâng cuõng gia taêng taàn suaát, ñaëc bieät laø ôû Yangon, thuû ñoâ cuõ vaø vaãn laø moät trung taâm kinh teá. Theo thoáng keâ cuûa Reuters, ít nhaát 12 cuoäc taán coâng nhö vaäy ñaõ xaûy ra treân khaép ñaát nöôùc trong thaùng Baûy naêm 2021.
Trong cuoäc phoûng vaán vôùi Vatican News, oâng Giuseppe Gabusi, giaùo sö kinh teá chính trò quoác teá vaø Ñoâng AÙ taïi Ñaïi hoïc Turino cuûa YÙ, giaûi thích: "Chính quyeàn coù lôïi ích lôùn trong lónh vöïc khí ñoát, daàu moû vaø nguyeân lieäu thoâ noùi chung, vì vaäy giaûi quyeát vaán ñeà naøy laø caàn thieát, vaø chuùng ta phaûi nhôù raèng caùc coâng ty ña quoác gia phöông Taây ñang tham gia vaøo caùc lónh vöïc naøy". Tuy nhieân, vò chuyeân gia nhaéc laïi raèng caùc bieän phaùp tröøng phaït thöôøng khoâng mang laïi keát quaû naøo vaø ñaõ laøm traàm troïng theâm tình traïng cuûa ngöôøi daân: "Caàn phaûi heát söùc thaän troïng vaø can thieäp theo phöông thöùc phaãu thuaät; chaéc chaén caùc lónh vöïc nhö deät may lieân quan ñeán daân söï nhieàu hôn vaø phaûi ñöôïc tieát cheá".