Phoûng vaán Boä tröôûng Kinh teá Toaø Thaùnh
veà Quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ"
Phoûng vaán Boä tröôûng Kinh teá Toaø Thaùnh veà Quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ".
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 27-06-2021) - Phoûng vaán Boä tröôûng Kinh teá Toaø Thaùnh veà nhöõng ñieàu lieân quan ñeán Quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ": cuoäc laïc quyeân, muïc ñích söû duïng, quaûn lyù...
Cuõng nhö moïi naêm, ngoaïi tröø naêm 2020, ngaøy laïc quyeân "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" theo truyeàn thoáng seõ ñöôïc toå chöùc vaøo ngaøy 29 thaùng 6, leã hai thaùnh toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ.
"Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" laø nguoàn trôï giuùp taøi chính cuûa caùc tín höõu cho Ñöùc Thaùnh Cha, nhö daáu chæ chia seû söï quan taâm cuûa ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ ñoái vôùi nhieàu nhu caàu cuûa Giaùo hoäi hoaøn vuõ vaø caùc hoaït ñoäng baùc aùi giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi thieáu thoán. Soá tieàn thu ñöôïc trong ngaøy leã naøy ñöôïc göûi ñeán Ñöùc Thaùnh Cha, ñeå hoã trôï caùc söù vuï cuûa Giaùo hoäi vaø caùc hoaït ñoäng baùc aùi.
Cuoäc laïc quyeân naøy coù nguoàn goác töø laâu ñôøi, bôûi vì ngay töø thôøi Giaùo hoäi sô khai, caùc tín höõu ñaõ hoã trôï caùc hoaït ñoäng cuûa caùc toâng ñoà. Ñeán cuoái theá kyû thöù VIII, nhöõng ngöôøi Anh sau khi theo Coâng giaùo, hoï caûm thaáy raát gaén keát vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng vaø ñaõ quyeát ñònh göûi moät khoaûn ñoùng goùp haøng naêm cho ngaøi. Chöông trình naøy coù teân "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" vaø ñaõ nhanh choùng lan roäng treân caùc nöôùc chaâu AÂu.
Nhaân cuoäc laïc quyeân naøy, Vatican News coù cuoäc phoûng vaán vôùi cha Juan Antonio Guerrero Alves, SJ, Boä tröôûng Boä Kinh teá cuûa Toaø Thaùnh veà nhöõng ñieàu lieân quan ñeán Quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ".
- Thöa cha Guerrero, sau quaù nhieàu tin töùc traùi chieàu, nhieàu ngöôøi ñaët caâu hoûi vaø muoán bieát veà "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ", vaäy cha coù theå noùi chi tieát veà Quyõ naøy?
+ Tröôùc heát, toâi muoán noùi raèng moïi ngöôøi coù quyeàn bieát chuùng toâi söû duïng soá tieàn ñöôïc trao cho chuùng toâi nhö theá naøo. Ñoâi khi maâu thuaãn ñeán töø söï thieáu hieåu bieát, vaø cuõng coù theå ñeán töø söï thieáu minh baïch. Khi toâi baét ñaàu coâng vieäc vôùi tö caùch laø Boä tröôûng Kinh teá, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ yeâu caàu toâi ñaëc bieät chuù yù ñeán tính minh baïch. Trong thôøi gian laøm vieäc trong Boä Kinh teá (SPE), toâi ñaõ coá gaéng chia seû vôùi caùc tín höõu nhöõng döõ lieäu kinh teá cuûa Toøa Thaùnh maø toâi bieát vaø ñieàu ñoù coù veû phuø hôïp vôùi toâi.
- Vaäy ñaâu laø muïc ñích cuûa "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ"?
+ Chuùng ta ñang noùi veà hoaït ñoäng baùc aùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Taát nhieân, baùc aùi laø laïc quyeân cho caùc Giaùo hoäi ñòa phöông, caùc toå chöùc, gia ñình hoaëc nhöõng ngöôøi ñang gaëp khoù khaên. Nhöng tieàn quyeân goùp khoâng chæ ñeán Roma vaø Vatican, tieàn coøn ñöôïc phaân phoái cho caùc khu vöïc khaùc nhau treân theá giôùi, cho caùc hoaït ñoäng baùc aùi. Ñaây laø moät trong nhöõng muïc tieâu cuûa "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ". Coù nghóa laø, coù nhöõng khoaûn quyeân goùp cho "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" ñeán vaø ñöôïc phaân phoái ngay laäp töùc cho nhöõng nôi coù nhu caàu. Toâi xin ñöa ra moät ví duï: naêm 2021, khi "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" thuoäc söï giaùm saùt vaø kieåm soaùt cuûa Boä Kinh teá, cho ñeán nay, "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" ñaõ nhaän ñöôïc 21 trieäu euro tieàn quyeân goùp. Trong soá naøy, 8 trieäu euro ñaõ ñöôïc phaân phoái cho caùc döï aùn loan baùo Tin Möøng hoaëc xaõ hoäi ñeå hoã trôï caùc Giaùo hoäi ñang caàn giuùp ñôõ, chuû yeáu caùc nöôùc ôû chaâu Phi, chaâu AÙ vaø chaâu Myõ Latinh.
Tuy nhieân, "Ñoàng tieàn Thaùnh Pheâroâ" khoâng chæ ñöôïc söû duïng cho caùc hoaït ñoäng baùc aùi ....
Thöïc teá, ñieàu quan troïng cuõng caàn phaûi giaûi thích vaø hieåu raèng moät phaàn hoaït ñoäng baùc aùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha lieân quan ñeán söù vuï hieäp nhaát trong baùc aùi cuûa ngaøi, vaø ngaøi thöïc hieän ñieàu naøy qua caùc Boä vaø caùc toå chöùc cuûa Giaùo trieàu. Moät phaàn ngaân saùch cuûa moät soá Boä nhaèm giuùp ñôõ caùc Giaùo hoäi ñang gaëp khoù khaên, nhöng ñaây thöôøng khoâng phaûi laø phaàn chính trong söù maïng cuûa caùc Boä. Caùc toå chöùc cuûa Giaùo trieàu naøy khoâng coù thu nhaäp rieâng, vaø thöôøng khoâng nhaän ñöôïc khoaûn chi traû taøi chính cho caùc dòch vuï. Chuùng ta haõy nghó ñeán vieäc phuïc vuï söï hieäp nhaát cuûa ñöùc tin, phuïng vuï, caùc toøa aùn cuûa Giaùo hoäi, truyeàn thoâng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, vieäc chaêm soùc di saûn nhaän ñöôïc qua nhieàu theá kyû trong Thö vieän hoaëc Vaên khoá, nôi löu giöõ caùc taøi lieäu quan troïng cuûa lòch söû nhaân loaïi, caùc cô quan ñaïi dieän cuûa Giaùo hoaøng treân khaép theá giôùi,v.v... Nhöõng dòch vuï naøy ñöôïc cung caáp cho Giaùo hoäi hoaøn vuõ, nhöng khoâng coù thu nhaäp vaø ñöôïc taøi trôï moät phaàn bôûi "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ".
- Ngöôøi ta thöôøng noùi veà "quyõ trieäu ñoâ" cuûa "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ". Cha coù theå giaûi thích lyù do taïi sao moät phaàn quyeân goùp cuûa "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" ñöôïc tieát kieäm, vaø taïi sao moät quyõ ñöôïc thaønh laäp?
+ Veà khoaûn tieát kieäm vaø thöïc teá laø ñaõ coù quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" toàn taïi trong nhieàu thaäp kyû, moät lôøi giaûi thích cô baûn laø khi caùc khoaûn ñoùng goùp ñaùng keå vaø ngoaïi thöôøng ñeán, chaúng haïn nhö moät yeâu caàu lôùn cho söù vuï cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, thì coù veû khoâng khoân ngoan neáu chi tieâu ngay trong naêm. Noù coù theå ñöôïc söû duïng sau ñoù, khi caàn thieát, hoaëc coù theå taïo moät quyõ ñeå hoã trôï caùc döï aùn daøi haïn theo thôøi gian. Tieát kieäm trong nhöõng naêm ít caàn ñeå söû duïng nhöõng khi caàn thieát laø ñieàu hôïp lyù vaø khoân ngoan. Taát nhieân, nhöõng khoaûn tieát kieäm naøy phaûi ñöôïc quaûn lyù caån thaän, theo caùc nguyeân taéc cuûa hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Giaùo hoäi, vôùi söï khoân ngoan cuûa moät ngöôøi cha toát trong gia ñình, vaø vôùi yù thöùc raèng nhöõng gì chuùng toâi nhaän ñöôïc moãi naêm khoâng ñuû cho taát caû caùc chi phí cuûa söù vuï.
- Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá do ñaïi dòch gaây ra coù aûnh höôûng nhieàu ñeán cuoäc laïc quyeân "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" gaàn ñaây khoâng?
+ Chuùng toâi ñaõ nhaän thaáy söï suït giaûm trong nhöõng laàn laïc quyeân trong vaøi naêm qua. Töø naêm 2015 ñeán 2019, quyeân goùp giaûm 23%. Ngoaøi söï suït giaûm naøy, vaøo naêm 2020, naêm ñaàu tieân cuûa Covid, "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" nhaän ñöôïc thaáp hôn 18%. Cuoäc khuûng hoaûng lieân quan ñeán ñaïi dòch coù theå seõ laïi taùi dieãn trong naêm nay. Moät soá khoaûn quyeân goùp nhaän ñöôïc coù muïc ñích cuï theå, soá khaùc laø taëng noùi chung cho Ñöùc Thaùnh Cha. Naêm 2019, laïc quyeân "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" nhaän ñöôïc 53.86 trieäu euro, ñöôïc phaân boå nhö sau: 43 trieäu trong quyõ chung cuûa "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" vaø 10.8 trieäu vôùi nhöõng ñieåm ñeán cuï theå cho nhöõng hoaøn caûnh caàn thieát trong Giaùo hoäi vaø theá giôùi. Naêm 2020, khoaûn quyeân goùp nhaän ñöôïc laø 44.1 trieäu euro, ñöôïc phaân boå nhö sau: 30.3 trieäu cho "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" vaø 13.8 trieäu cho caùc ñieåm ñeán cuï theå.
- Cha coù theå noùi roõ veà "ñieåm ñeán cuï theå" khoâng?
+ Khi chuùng ta noùi veà caùc ñieåm ñeán cuï theå hoaëc coù chuû ñích, chuùng ta muoán noùi ñeán caùc khoaûn ñoùng goùp coù muïc tieâu, ví duï, ñeå xaây döïng nhaø thôø ôû caùc nöôùc thuoäc theá giôùi thöù ba, caùc dòch vuï xaõ hoäi nhö beänh vieän cho treû em hoaëc hoã trôï cho caùc tröôøng hoïc ôû caùc khu vöïc ngheøo khoù, hoã trôï cho söï hieän dieän cuûa caùc coäng ñoaøn tu só ôû nhöõng khu vöïc khoù khaên do baïo löïc hoaëc ngheøo ñoùi, ñaøo taïo caùc nhaân vieân muïc vuï, v.v. ÔÛ nhöõng ñieåm ñeán naøy, caùc döï aùn xaõ hoäi chieám phaàn lôùn. Neáu chuùng toâi nhaän ñöôïc moät khoaûn ñoùng goùp vôùi muïc ñích ñaõ ñöôïc xaùc ñònh vaø chaáp nhaän noù, chuùng toâi toân troïng yù muoán cuûa nhaø taøi trôï. Maët khaùc, trong ngaân saùch cuûa moät soá Boä, trong naêm thu nhaäp thaáp hôn naøy, caùc khoaûn chi tieâu ñaõ taêng leân ñeå hoã trôï caùc Giaùo hoäi gaëp khoù khaên, nhö trong tröôøng hôïp cuûa Boä Phuïc vuï Phaùt trieån Con ngöôøi Toaøn dieän, ñaõ taêng chi tieâu ñeå hoã trôï moät soá thöïc teá khoù khaên nhaát trong naêm nay.
- Thöa cha Guerrero, taïi sao ñieàu quan troïng laø phaûi coäng taùc? Taïi sao laïi quyeân goùp cho "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ"?
+ Ñieàu quan troïng laø phaûi coäng taùc vì chuùng ta khoâng theå töôûng töôïng raèng söù vuï cuûa Giaùo hoäi coù theå ñöôïc duy trì neáu khoâng coù söï ñoùng goùp cuûa caùc tín höõu. Coâng cuoäc loan baùo Tin Möøng treân khaép theá giôùi, vôùi taát caû nhöõng gì noù ñoøi hoûi, ñaõ coù saün moät cô caáu hoã trôï. Giaùo hoäi luoân soáng theo caùch naøy. Nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi trong söù ñieäp cuûa ngaøi vôùi Caùc Hoäi Giaùo hoaøng Truyeàn giaùo, Giaùo hoäi luoân tieáp tuïc nhôø vaøo söï daâng cuùng cuûa baø goùa, vaø söï ñoùng goùp cuûa voâ soá ngöôøi bieát ôn veà moùn quaø ñöùc tin vaø nhöõng ngöôøi cho ñi nhöõng gì hoï coù theå. Ngay töø khi môùi thaønh laäp Giaùo hoäi, thaùnh Phaoloâ ñaõ khuyeán khích moät cuoäc laïc quyeân uûng hoä Giaùo hoäi taïi Gieârusalem (1Cr 16, 1). Trong caùc thö, Thaùnh Toâng ñoà ñöa ra moät soá tieâu chí taäp trung vaøo nguyeân taéc hieäp thoâng cuûa caùc coäng ñoaøn thuoäc moät Giaùo hoäi duy nhaát.
- Quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" thöôøng ñöôïc nhaéc ñeán treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng trong hai naêm gaàn ñaây do khoaûn ñaàu tö vaøo quyõ sôû höõu toøa nhaø Ñaïi loä Sloane ôû London. Vaäy "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" coù bò maát nhieàu tieàn trong hoaït ñoäng naøy khoâng?
+ Ñaây laø moät caâu chuyeän ñau loøng. Ñieàu luoân ñuùng raèng trong ñaàu tö ñoâi khi baïn ñöôïc lôïi vaø ñoâi khi baïn maát. Nhöng neáu coù sai phaïm thì phaûi hieåu vaø tröøng phaït nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm. Caùc khoaûn ñaàu tö cuûa "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" theo truyeàn thoáng ñöôïc ñaët cuøng vôùi caùc khoaûn ñaàu tö töø caùc quyõ khaùc ñöôïc giao cho Phuû Quoác vuï khanh. Khoâng deã ñeå noùi raèng phaàn naøy, hoaëc toøa nhaø naøy thuoäc veà "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" vaø phaàn naøy thuoäc veà caùc quyõ khaùc. Nhö toâi ñaõ noùi, Toøa Thaùnh ñaõ baét ñaàu vaøo moät con ñöôøng minh baïch vaø con ñöôøng naøy cuõng bao goàm vieäc laøm saùng toû nhöõng söï kieän khoâng roõ raøng. Trong luùc naøy, ñieàu coù theå noùi laø söï maát giaù vaø toån thaát lieân quan ñeán toøa nhaø ôû London khoâng aûnh höôûng ñeán quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" nhöng aûnh höôûng ñeán caùc quyõ khaùc do Phuû Quoác vuï khanh naém giöõ. Toâi tin raèng ñieàu naøy ñöôïc thöïc hieän vì söï toân troïng ñoái vôùi söï ñoùng goùp cuûa caùc tín höõu.
- Raát nhieàu con soá ñaõ ñöôïc vieát ra, coù ngöôøi noùi ñeán khoaûng 800 trieäu euro? Cha coù theå cho bieát quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" thöïc söï coù bao nhieâu tieàn khoâng?
+ Noùi veà 800 trieäu euro ... vôùi toâi döôøng nhö laø ñieàu vieån voâng! Trong caùc taøi khoaûn maø toâi ñaõ thaáy, giaù trò taøi saûn roøng cuûa taát caû caùc quyõ cuûa Phuû Quoác vuï khanh trong möôøi naêm qua luoân thaáp hôn nhieàu so vôùi soá tieàn naøy. Quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" naêm 2015 laø 319 trieäu euro. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, Quyõ ñaõ chi trung bình hôn 19 trieäu euro so vôùi soá tieàn thu ñöôïc. Tính ñeán ngaøy 31 thaùng 12 naêm 2020, quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" coù khoaûng 205 trieäu euro, moät phaàn trong soá naøy naèm trong nhöõng khoaûn ñaàu tö thanh khoaûn, bao goàm toaø nhaø London noåi tieáng. Quyõ "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" ñaõ bò huït bôùt trong nhöõng naêm gaàn ñaây do chi phí cho caùc Boä cuûa Giaùo trieàu, voán caàn chi nhieàu hôn so vôùi nhöõng gì thu ñöôïc. Roõ raøng laø ñieàu naøy khoâng theå tieáp tuïc ñöôïc nöõa.
- Hieän nay, ai quaûn lyù "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ"?
+ Tröôùc ñaây, caùc khoaûn quyeân goùp "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ" do Phuû Quoác vuï khanh quaûn lyù. Vaøo thaùng 12 naêm 2020, vôùi Töï saéc lieân quan ñeán thaåm quyeàn trong vaán ñeà kinh teá taøi chính, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chính thöùc cho pheùp chuyeån giao caùc hoaït ñoäng kinh teá taøi chính, töø Phuû Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh sang Cô quan Quaûn trò taøi saûn cuûa Toøa Thaùnh, goïi taét laø APSA. Ñoái vôùi cuoäc laïc quyeân, moät phaàn lôùn noù dieãn ra taïi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông trong cuoäc quyeân goùp vaøo ngaøy leã Thaùnh Pheâroâ, ngaøy 29 thaùng 6. Naêm 2020 ôû nhieàu quoác gia, do caùc nhaø thôø ñoùng cöûa vì ñaïi dòch, cuoäc laïc quyeân ñaõ ñöôïc chuyeån ñeán 4 thaùng 10 naêm 2021, leã thaùnh Phanxicoâ. Naêm 2021 noù seõ dieãn ra moät laàn nöõa vaøo Ngaøy thaùnh Pheâroâ. Caùc giaùo xöù göûi laïc quyeân ñeán giaùo phaän, vaø caùc giaùo phaän göûi cho caùc Toøa Söù thaàn, sau ñoù göûi ñeán Roâma. Nhieàu tín höõu quyeân goùp tröïc tieáp qua trang web hoaëc baèng caùch chuyeån tröïc tieáp vaøo taøi khoaûn Ngaân haøng Vatican (IOR) . Ñoái vôùi Töï saéc thaùng 12 naêm 2020, noù ñaùp öùng nhu caàu ñaûm baûo tính minh baïch toái ña, söï taùch bieät caùc chöùc naêng trong söï thoáng nhaát cuûa söù vuï. Toøa Thaùnh chæ laø moät. Taát caû chuùng ta ñeàu phuïc vuï söù vuï cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng, Ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ. Vieäc quaûn lyù vaø ñieàu haønh quyõ vaø soá tieàn thu ñöôïc hieän nay laø traùch nhieäm cuûa Cô quan quaûn trò taøi saûn cuûa Toaø Thaùnh (APSA), maëc duø theo leõ töï nhieân, Phuû Quoác vuï khanh, qua caùc Toøa Söù thaàn, bieát roõ nhaát nhu caàu cuûa caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaø cuûa caùc quoác gia, laø cô quan chæ ñònh caùc döï aùn ñeå ñöôïc giuùp ñôõ. Vieäc kieåm soaùt thu nhaäp vaø chi phí thuoäc traùch nhieäm cuûa Boä Kinh teá, nôi ñaët Vaên phoøng "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ". Chuùng toâi hy voïng coù theå cung caáp caøng sôùm caøng toát moät baûn töôøng trình chính xaùc cho caùc tín höõu veà moïi thöù lieân quan ñeán vieäc quyeân goùp "Ñoàng tieàn thaùnh Pheâroâ", baét ñaàu vôùi caùc khoaûn thu vaø caùc khoaûn chi.