Con ñöôøng loan baùo Tin Möøng
khoâng luoân tuøy thuoäc vaøo yù muoán
vaø döï aùn cuûa chuùng ta
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ: Con ñöôøng loan baùo Tin Möøng khoâng luoân tuøy thuoäc vaøo yù muoán vaø döï aùn cuûa chuùng ta.
Hoàng Thuyû
Vatican (Vatican News 23-06-2021) - Trong baøi giaùo lyù veà thö thaùnh Phaoloâ göûi caùc tín höõu Galaùt, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi raèng khi suy tö veà Thö göûi tín höõu Galaùt chuùng ta seõ thaáy raèng caùch ñích thöïc ñeå chia seû ôn giaûi thoaùt ñöôïc Ñaáng Cöùu Theá chòu ñoùng ñinh vaø phuïc sinh mang laïi laø baèng tình yeâu khieâm nhöôøng vaø huynh ñeä, tin caäy vaøo söï höôùng daãn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong moïi thôøi ñieåm trong cuoäc löõ haønh cuûa Giaùo hoäi trong doøng lòch söû.
Sau hôn moät naêm daønh nhöõng baøi giaùo lyù trong caùc buoåi tieáp kieán chung ñeå giaûng giaûi vaø suy tö veà ñeà taøi caàu nguyeän, trong buoåi tieáp kieán chung saùng thöù Tö 23 thaùng 6 naêm 2021 Ñöùc Thaùnh Cha baét ñaàu loaït baøi giaùo lyù môùi, taäp trung vaøo moät soá ñeà taøi trong thö thaùnh Phaoloâ göûi tín höõu Galaùt.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh raèng thö göûi tín höõu Galaùt raát quan troïng ñeå hieåu veà con ngöôøi cuõng nhö giaùo huaán cuûa thaùnh Phaoloâ veà caùc khía caïnh trung taâm cuûa söù ñieäp Kitoâ giaùo nhö aân suûng cuûa Chuùa Kitoâ, söï töï do maø aân suûng mang laïi vaø nhöõng ñoøi hoûi cuûa cuoäc soáng môùi cuûa chuùng ta trong Thaùnh Linh. Thö cuõng cho thaáy söï chaêm soùc muïc vuï can ñaûm cuûa thaùnh Phaoloâ ñoái vôùi coäng ñoaøn non treû naøy, voán ñaõ bò lung lay bôûi nhöõng ngöôøi tin raèng nhöõng ngöôøi ngoaïi giaùo trôû laïi ñaïo phaûi tuaân giöõ caùc quy ñònh cuûa luaät Moâseâ. Ñaùp laïi ñieàu naøy, thaùnh Phaoloâ coâng boá veà ñieàu môùi meû do Chuùa Kitoâ mang laïi vaø noù ñöôïc theå hieän qua keát quaû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta.
Laù thö phuø hôïp vôùi moïi thôøi ñaïi
Môû ñaàu baøi giaùo lyù Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh: "Ñaây laø moät thö raát quan troïng, toâi coù theå xaùc ñònh, khoâng chæ ñeå hieåu roõ hôn veà thaùnh toâng ñoà, nhöng treân heát laø ñeå xem xeùt moät soá chuû ñeà maø ngaøi ñeà caäp caën keõ vaø cho thaáy veû ñeïp cuûa Phuùc aâm". Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: "Trong Thö naøy, thaùnh Phaoloâ nhieàu laàn ñeà caäp ñeán tieåu söû, cho pheùp chuùng ta bieát veà cuoäc hoaùn caûi cuûa ngaøi vaø quyeát ñònh daâng hieán cuoäc ñôøi mình ñeå phuïng söï Chuùa Gieâsu Kitoâ. Ngaøi cuõng ñeà caäp ñeán moät soá vaán ñeà raát quan troïng ñoái vôùi ñöùc tin, chaúng haïn nhö töï do, aân suûng vaø loái soáng Kitoâ giaùo, nhöõng vaán ñeà cöïc kyø thôøi söï vì chuùng ñuïng chaïm ñeán nhieàu khía caïnh cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi ngaøy nay." Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm raèng ñaây laø moät laù thö raát hôïp thôøi, döôøng nhö ñöôïc vieát cho moïi thôøi ñaïi.
Hoaït ñoäng loan baùo Tin Möøng
Ñaëc ñieåm ñaàu tieân trong Thö Galaùt ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha neâu leân chính laø coâng vieäc loan baùo Tin Möøng caùch tuyeät vôøi maø thaùnh Phaoloâ thöïc hieän. Thaùnh nhaân ñaõ ñeán thaêm caùc coäng ñoàng ôû Galaùt ít nhaát hai laàn trong cuoäc haønh trình truyeàn giaùo cuûa mình. Ngaøi noùi chuyeän vôùi caùc Kitoâ höõu cuûa vuøng ñoù. Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà boái caûnh cuûa thö Galaùt: "Chuùng ta khoâng bieát chính xaùc thaùnh nhaân noùi ñeán khu vöïc ñòa lyù naøo, cuõng nhö khoâng theå noùi chaéc chaén veà thôøi gian ngaøi vieát Thö naøy. Chuùng ta bieát raèng ngöôøi Galaùt laø moät daân toäc Celtic coå ñaïi, traûi qua nhieàu cuoäc phieâu löu, hoï ñaõ ñònh cö ôû vuøng Anatolia môû roäng, nôi coù thuû ñoâ laø thaønh phoá Ancyra, ngaøy nay laø Ankara, thuû ñoâ cuûa Thoå Nhó Kyø. Thaùnh Phaoloâ chæ noùi raèng, do moät côn baïo beänh, ngaøi buoäc phaûi döøng chaân ôû vuøng ñoù (x. Gl 4,13)."
Ñöùc Thaùnh Cha löu yù veà ñoäng löïc thieâng lieâng khieán thaùnh Phaoloâ löu laïi vuøng naøy nhö ñöôïc thaùnh Luca ñeà caäp trong saùch Coâng vuï Toâng ñoà, "hoï ñi qua mieàn Phyghia vaø Galaùt vì Chuùa Thaùnh Thaàn ngaên caûn khoâng cho hoï rao giaûng lôøi Chuùa ôû AÙ chaâu" (16,6). Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh: "Hai söï kieän khoâng maâu thuaãn vôùi nhau: ñuùng hôn, chuùng chæ ra raèng con ñöôøng loan baùo Tin Möøng khoâng phaûi luùc naøo cuõng tuøy thuoäc vaøo yù muoán vaø döï aùn cuûa chuùng ta, nhöng ñoøi hoûi söï saün loøng ñeå cho mình ñöôïc nhaøo naén vaø ñi theo nhöõng con ñöôøng khaùc maø chuùng ta khoâng löôøng tröôùc."
Chia seû veà moät gia ñình ñaõ chaøo ngaøi trong buoåi tieáp kieán vaø ñaõ noùi raèng hoï phaûi hoïc tieáng Latvia vì seõ ñi truyeàn giaùo ôû nhöõng vuøng ñaát ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh ngaøy nay, Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng mang nhieàu nhaø truyeàn giaùo ñi, nhöõng ngöôøi rôøi boû queâ höông ñi ñeán moät mieàn ñaát khaùc vaø thöïc hieän söù vuï.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh: "Ñieàu chuùng ta thaáy chính laø trong hoaït ñoäng truyeàn giaùo khoâng meät moûi cuûa mình, thaùnh toâng ñoà ñaõ thaønh laäp ñöôïc moät soá coäng ñoaøn nhoû, naèm raûi raùc khaép vuøng Galaùt." Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích veà caùch thöùc haønh ñoäng cuûa thaùnh Phaoloâ: khi ñeán moät thaønh phoá, ñeán vôùi moät daân toäc, ñeán moät vuøng naøo ñoù, thaùnh nhaân khoâng ngay laäp töùc xaây moät nhaø thôø chính toaø to lôùn, nhöng thaønh laäp caùc coäng ñoaøn nhoû, laø men cuûa neàn vaên hoaù Kitoâ giaùo ngaøy nay. Caùc coäng ñoaøn nhoû naøy phaùt trieån vaø lôùn maïnh. Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc raèng ñaây cuõng laø phöông phaùp muïc vuï ñöôïc laøm trong caùc mieàn truyeàn giaùo ngaøy nay. Ngaøi chia seû veà laù thö cuûa moät nhaø truyeàn giaùo ôû Papua New Guinea, chia seû veà vieäc rao giaûng Tin Möøng trong röøng, cho nhöõng ngöôøi thaäm chí chöa bieát Chuùa Kitoâ laø ai.
Quan taâm muïc vuï giöõa khuûng hoaûng
Tieáp tuïc baøi giaùo lyù, Ñöùc Thaùnh Cha neâu baät moái quan taâm muïc vuï cuûa thaùnh Phaoloâ: Sau khi ñaõ thaønh laäp caùc coäng ñoaøn, ngaøi nhaän ra moái nguy hieåm traàm troïng maø hoï ñang gaëp phaûi ñoái vôùi söï phaùt trieån ñöùc tin cuûa hoï. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích: "Moät soá Kitoâ höõu coù nguoàn goác Do Thaùi giaùo ñaõ thaâm nhaäp vaø xaûo quyeät gieo raéc nhöõng lyù thuyeát traùi ngöôïc vôùi giaùo huaán cuûa thaùnh toâng ñoà, thaäm chí coøn phæ baùng ngaøi. Ñaây laø moät caùch thöïc haønh coå xöa, töï giôùi thieäu mình nhö laø nhöõng ngöôøi duy nhaát naém giöõ chaân lyù vaø nhaèm muïc ñích haï giaù coâng vieäc cuûa ngöôøi khaùc ngay caû baèng caùch vu khoáng. Nhöõng ngöôøi choáng ñoái thaùnh Phaoloâ cho raèng ngöôøi ngoaïi giaùo cuõng phaûi caét bì vaø tuaân giöõ caùc quy ñònh cuûa luaät Moâseâ. Do ñoù, ngöôøi Galaùt phaûi töø boû baûn saéc vaên hoùa cuûa mình ñeå phuïc tuøng caùc luaät leä, quy ñònh vaø phong tuïc ñaëc tröng cuûa ngöôøi Do Thaùi. Khoâng chæ theá. Nhöõng ngöôøi choáng ñoái ñoù cho raèng thaùnh Phaoloâ khoâng phaûi laø moät toâng ñoà thöïc söï vaø do ñoù khoâng coù thaåm quyeàn ñeå rao giaûng Phuùc aâm." Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh ñaây laø caùch cuûa ma quyû, cuûa nhöõng ngöôøi chia reõ chöù khoâng xaây döïng.
"Ngöôøi Galaùt ôû trong tình traïng khuûng hoaûng. Hoï phaûi laøm gì? Laéng nghe vaø laøm theo nhöõng gì thaùnh Phaoloâ ñaõ giaûng cho hoï, hay laéng nghe nhöõng nhaø giaûng thuyeát môùi, nhöõng ngöôøi toá caùo ngaøi?" Ñöùc Thaùnh Cha löu yù raèng loøng caùc tín höõu Galaùt caûm thaáy khoâng chaéc chaén, ñaëc bieät vì hoï bieát vaø tin raèng ôn cöùu ñoä ñöôïc thöïc hieän baèng söï cheát vaø soáng laïi cuûa Chuùa Gieâsu thöïc söï laø khôûi ñaàu cuûa moät cuoäc soáng môùi. Hoï ñaõ daán thaân vaøo moät con ñöôøng cho pheùp hoï cuoái cuøng ñöôïc töï do, baát chaáp lòch söû cuûa hoï ñan xen vôùi cheá ñoä noâ leä, bao goàm caû vieäc hoï phaûi phuïc tuøng hoaøng ñeá La Maõ. Vì vaäy, tröôùc nhöõng lôøi chæ trích cuûa nhöõng nhaø giaûng thuyeát môùi, hoï caûm thaáy laïc höôùng vaø khoâng bieát phaûi cö xöû theá naøo vaø phaûi nghe ai. Toùm laïi, coù raát nhieàu thöù ñang bò ñe doïa!"
Khoâng khaùc vôùi hieän taïi
Noái keát vôùi hieän taïi, Ñöùc Thaùnh Cha löu yù raèng tình traïng naøy khoâng khaùc vôùi kinh nghieäm cuûa nhieàu Kitoâ höõu ngaøy nay. Ngaøi nhaän ñònh raèng ngaøy nay cuõng khoâng thieáu nhöõng ngöôøi rao giaûng, ñaëc bieät qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng môùi, töï giôùi thieäu baûn thaân laø "nhöõng ngöôøi naém giöõ söï thaät", nhö laø caùch toát nhaát ñeå trôû thaønh Kitoâ höõu, thay vì loan baùo Tin möøng cuûa Chuùa Kitoâ.
Ñöùc Thaùnh Cha than phieàn raèng nhöõng nhaø giaûng thuyeát naøy maïnh meõ khaúng ñònh raèng Kitoâ giaùo thaät laø ñaïo maø hoï tuaân theo, thöôøng ñöôïc ñoàng nhaát vôùi moät soá hình thöùc cuûa quaù khöù, vaø giaûi phaùp cho caùc cuoäc khuûng hoaûng ngaøy nay laø quay trôû laïi quaù khöù ñeå khoâng ñaùnh maát tính chaân chính cuûa ñöùc tin. Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm: "Ngaøy nay, cuõng coù moät caùm doã kheùp mình vaøo moät soá ñieàu chaéc chaén, ñaõ coù ñöôïc trong caùc truyeàn thoáng ñaõ qua."
Ñöùc Thaùnh Cha chæ ra raèng thöïc hieän giaùo huaán cuûa toâng ñoà Phaoloâ trong Thö göûi tín höõu Galaùt "seõ giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc con ñöôøng phaûi ñi theo." Ngaøi nhaán maïnh raèng "Con ñöôøng ñöôïc Thaùnh Toâng ñoà chæ ra laø con ñöôøng giaûi phoùng vaø luoân luoân môùi cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng chòu Ñoùng ñinh vaø Phuïc sinh; ñoù laø con ñöôøng loan baùo, ñaït ñöôïc nhôø söï khieâm nhöôøng vaø tình huynh ñeä; ñoù laø con ñöôøng tin töôûng caùch hieàn laønh vaø vaâng phuïc vaøo söï chaéc chaén maø Chuùa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng trong Giaùo hoäi trong moïi thôøi ñaïi."