Nhöõng thay ñoåi chính trong baûn vaên môùi
cuûa Quyeån VI cuûa Boä Giaùo luaät
Nhöõng thay ñoåi chính trong baûn vaên môùi cuûa Quyeån VI cuûa Boä Giaùo luaät.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vatican News 1-06-2021) - Trong cuoäc hoïp baùo ngaøy 1 thaùng 6 naêm 2021, Ñöùc toång giaùm muïc Filippo Iannone, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà caùc Vaên baûn Luaät, ñaõ trình baøy veà nhöõng thay ñoåi chính; ví duï nhö phaït tieàn, boài thöôøng thieät haïi; caùc hình phaït ñoái vôùi toäi laïm duïng treû em, toäi gaây thieät haïi taøi saûn cuûa Giaùo hoäi...
Theo Ñöùc cha Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà caùc vaên baûn luaät, tröôùc heát, caùc hình phaït môùi ñaõ ñöôïc ñöa ra, ví duï nhö phaït tieàn, boài thöôøng thieät haïi, töôùc toaøn boä hoaëc moät phaàn khen thöôûng cuûa Giaùo hoäi, theo caùc quy ñònh do töøng Hoäi ñoàng Giaùm muïc thieát laäp.
Tieáp ñeán, vieäc söûa ñoåi chuù yù ñeán vieäc lieät keâ caùc hình phaït theo thöù töï vaø chi tieát hôn, ñeå giuùp caùc beà treân, caáp thaåm quyeàn xaùc ñònh nhöõng hình phaït phuø hôïp nhaát vaø töông xöùng nhaát vôùi caùc toäi phaïm rieâng leû. Moät soá hình phaït tröôùc ñaây chæ daønh cho caùc giaùo só, nay ñöôïc môû roäng cho taát caû caùc tín höõu, do thöïc teá laø ngaøy nay coù söï tham gia nhieàu hôn cuûa giaùo daân vaøo ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi vôùi vieäc thöïc thi caùc thöøa taùc vuï vaø caùc chöùc naêng. Do ñoù, coù moät ñieàu khoaûn veà vieäc coù theå ñình chæ chöùc vuï ñoái vôùi caû giaùo daân.
Ngoaøi ra coøn coù caùc coâng cuï can thieäp phuø hôïp hôn ñeå söûa chöõa vaø ngaên ngöøa toäi phaïm, vì khaû naêng ngaên ngöøa toäi phaïm laø moät trong nhöõng muïc ñích cuûa luaät hình söï. Thôøi hieäu cuõng ñöôïc söûa ñoåi ñeå giaûm thôøi gian xöû lyù. Nhöõng thay ñoåi khaùc lieân quan ñeán caáu hình cuûa toäi phaïm, caùc toäi phaïm môùi lieân quan vôùi caùc hoaøn caûnh thay ñoåi cuûa xaõ hoäi vaø Giaùo hoäi.
Toäi laïm duïng treû em
Ñoái vôùi toäi laïm duïng treû vò thaønh nieân, baûn vaên môùi coù moät ñieåm môùi cho thaáy mong muoán laøm noåi baät möùc ñoä nghieâm troïng cuûa nhöõng toäi aùc naøy vaø cuõng laø söï chuù yù ñöôïc daønh cho caùc naïn nhaân. Caùc toäi lieân quan ñeán laïm duïng treû vò thaønh nieân, trong boä luaät tröôùc ñoù, naèm trong chöông: "Caùc toäi choáng laïi nghóa vuï ñaëc bieät cuûa giaùo só". Hieän nay nhöõng toäi aùc naøy ñöôïc lieät keâ trong chöông: "Caùc toäi choáng laïi söï soáng, phaåm giaù vaø töï do cuûa con ngöôøi". Hôn nöõa, toäi laïm duïng treû em khoâng chæ xaûy ra bôûi caùc giaùo só, maø coøn bôûi caùc thaønh vieân cuûa caùc doøng tu vaø caùc tín höõu khaùc cuõng ñöôïc ñeà ra.
Toäi gaây thieät haøi ñeán taøi saûn cuûa Giaùo hoäi
Veà vaán ñeà taøi saûn vaät chaát, coù moät soá ñoåi môùi. Tröôùc heát laø nguyeân taéc minh baïch trong quaûn lyù taøi saûn, sau ñoù laø nguyeân taéc quaûn lyù taøi saûn ñuùng ñaén: do ñoù nhöõng ngöôøi laïm quyeàn, tham nhuõng - caû ngöôøi bò tham nhuõng vaø keû tham nhuõng - ñeàu bò phaït, vieäc tham oâ taøi saûn baát hôïp phaùp, ñieàu haønh keùm taøi saûn cuûa Giaùo hoäi cuõng bò phaït. Hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø quaûn trò, vì lôïi ích rieâng hoaëc vì lôïi ích cuûa ngöôøi khaùc, quaûn lyù taøi saûn khoâng theo caùc quy taéc cuõng bò xöû phaït. Veà vaán ñeà taøi saûn, baûn vaên môùi coù nhieàu ñoåi môùi hôn so vôùi baûn vaên cuûa Boä Giaùo luaät naêm 1983.
Töông quan giöõa loøng thöông xoùt vaø coâng baèng
Cuoái cuøng, noùi veà töông quan giöõa loøng thöông xoùt vaø coâng baèng, Ñöùc cha Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh khaúng ñònh raèng nhöõng yù nieäm naøy khoâng traùi ngöôïc nhöng lieân keát chaët cheõ. ÔÛ phaàn keát, Boä Giaùo luaät khaúng ñònh raèng ôn cöùu ñoä cuûa caùc linh hoàn phaûi luoân laø quy luaät toái thöôïng cuûa Giaùo hoäi. Ôn cöùu ñoä cuûa caùc linh hoàn ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi ñaõ phaïm toäi cuõng phaûi chuoäc toäi. Vì vaäy, xöû phaït nhöõng ngöôøi ñaõ phaïm toäi laø moät haønh ñoäng thöông xoùt ñoái vôùi hoï. Ñaây laø traùch nhieäm cuûa caùc Muïc töû. Loøng thöông xoùt ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi ñaõ sai laàm phaûi ñöôïc söûa chöõa. Caùc muïc ñích cuûa hình phaït laø nhöõng ñieàu naøy. Trong Boä luaät hieän haønh, caùc hình phaït ñöôïc söû duïng ñeå khoâi phuïc coâng lyù, phaït caùc haønh ñoäng vaø ñeàn buø cho nhöõng ngöôøi ñaõ bò baïo löïc.
Vì lôïi ích cuûa caùc tín höõu
Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh trong Toâng hieán: "Toâi ban haønh vaên baûn (...) vôùi hy voïng raèng noù seõ laø moät coâng cuï vì lôïi ích cuûa caùc linh hoàn, vaø caùc quy ñònh cuûa noù seõ ñöôïc caùc Muïc töû aùp duïng, khi caàn thieát, vôùi söï coâng baèng vaø loøng thöông xoùt, vôùi yù thöùc raèng noù thuoäc veà söù vuï cuûa hoï, nhö moät boån phaän cuûa coâng baèng, ñeå ñöa ra caùc hình phaït khi lôïi ích cuûa caùc tín höõu ñoøi hoûi."
Do ñoù Ñöùc cha Iannone hy voïng raèng vaên baûn seõ ñöôïc coäng ñoàng Giaùo hoäi ñoùn nhaän theo caùch Ñöùc Thaùnh Cha mong muoán. Ñöùc cha nhaän ñònh: "Neáu cuoäc soáng trong Giaùo hoäi ñöôïc thöïc hieän vôùi söï toân troïng caùc quyeàn hoã töông vaø trong vieäc hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa moãi ngöôøi, thì toâi tin raèng chuùng ta coù theå noùi raèng chuùng ta duy trì söï hieäp thoâng, muïc tieâu cuoái cuøng cuûa Giaùo hoäi.