Chuyeän daøi "Con ñöôøng coâng nghò"
Chuyeän daøi "Con ñöôøng coâng nghò".
Giuse Traàn Ñöùc Anh OP
Vatican (Vatican News 30-05-2021) - Haønh trình coâng nghò daøi 3 naêm, do Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tuyeân boá ñeå tieán ñeán Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi vaøo naêm 2023, coù moät soá phaûn öùng vaø cuõng coù nhöõng ngöôøi laàm laãn hoaëc thaáy gioáng "Con ñöôøng Coâng Nghò" cuûa Coâng Giaùo Ñöùc.
Tuyeân boá haønh trình coâng nghò
Caùch ñaây 10 ngaøy, Vaên phoøng Toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc thoâng baùo: trong voøng 4 thaùng röôõi nöõa, vaøo ngaøy 8 vaø 9 thaùng 10 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh Cha seõ long troïng khai maïc haønh trình Thöôïng Hoäi ñoàng daøi 3 naêm, qua 3 giai ñoaïn: giaùo phaän, ñaïi luïc vaø hoaøn vuõ, vôùi caùc cuoäc tham khaûo yù kieán vaø phaân ñònh, ñeå ñi tôùi giai ñoaïn choùt laø Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi vaøo thaùng 10 naêm 2023 ôû Roma. Coâng nghò Giaùm Muïc theá giôùi naøy coù chuû ñeà laø "Tieán tôùi moät Giaùo Hoäi coâng nghò: hieäp thoâng, tham gia vaø söù maïng". Khaåu hieäu cuûa haønh trình naøy laø "moãi ngöôøi laéng nghe nhau vaø taát caû laéng nghe Chuùa Thaùnh Linh".
Quyeát ñònh treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh Cha gaây ngaïc nhieân ñoái vôùi phaàn lôùn caùc nôi treân theá giôùi, vaø töông ñoái cuõng coøn khaù xa cho tôùi ngaøy khai maïc tieán trình coâng nghò, neân ngöôøi ta chöa thaáy caùc phaûn öùng töø phía ña soá caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông.
Phaûn öùng töø phía Coâng Giaùo Ñöùc
Tuy nhieân, ngöôøi ta ghi nhaän phaûn öùng "phaán khôûi" nhaát töø phía Ñöùc Cha Georg Baetzing, Giaùm Muïc giaùo phaän Limburg, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc, ngöôøi töø laâu vaãn haõnh dieän, coå voõ vaø beânh vöïc caùi goïi laø "Con ñöôøng coâng nghò' cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñöùc. Cuøng phaûn öùng nhö theá coù giôùi laõnh ñaïo UÛy ban trung öông giaùo daân Coâng Giaùo Ñöùc, laø cô quan cuøng khôûi xöôùng vaø ñieàu haønh "Con ñöôøng coâng nghò".
- Thöïc vaäy, ngay ngaøy 21 thaùng 5 naêm 2021, Ñöùc Cha Chuû tòch Baetzing haân hoan tuyeân boá raèng haønh trình 3 naêm tieán tôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc naêm 2023 chia seû cuøng moät ñích chung vôùi "Con ñöôøng coâng nghò" cuûa Coâng Giaùo Ñöùc, vaø Ñöùc Cha xaùc tín raèng haønh trình cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo hoaøn vuõ seõ ñöôïc boå tuùc nhôø "Con ñöôøng coâng nghò" ôû Ñöùc. Ngaøi noùi: "Nhö theá chuùng toâi seõ ñoùng goùp kinh nghieäm trong vieäc chuaån bò vaø tieán haønh Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Roma... Ñaây laø hai con ñöôøng khaùc nhau nhöng coù cuøng moät muïc ñích, nghóa laø laøm cho Tin Möøng trôû neân cuï theå vaø coù theå soáng ñöôïc ngaøy nay döôùi nhöõng daáu chæ thôøi ñaïi".
Trong thöïc teá, "Con ñöôøng coâng nghò" cuûa Coâng Giaùo Ñöùc - baét ñaàu ngaøy 1 thaùng 12 naêm 2019 vaø döï kieán seõ keát thuùc vaøo thaùng 2 naêm 2022, - nhaém caûi toå cô caáu vaø ñaïo lyù Giaùo Hoäi trong 4 laõnh vöïc: vieäc thöïc thi quyeàn bính trong Giaùo Hoäi vaø coå voõ nhöõng bieän phaùp daân chuû hoùa; tieáp ñeán laø caûi toå luaân lyù tính duïc cho hôïp thôøi; thöù ba laø caûi toå ñoäc thaân linh muïc, bò coi laø moät nguyeân do gaây neân naïn giaùo só laïm duïng tính duïc; sau cuøng laø vai troø phuï nöõ, coå voõ truyeàn chöùc cho nöõ giôùi. Ban ñaàu caùc Giaùm Muïc Ñöùc tuyeân boá nhöõng nghò quyeát cuûa coâng nghò naøy, khi ñöôïc thoâng qua, seõ coù tính chaát boù buoäc ñoái vôùi caùc Giaùo phaän, nhöng Toøa Thaùnh ñaõ caûnh giaùc veà vaán ñeà naøy, vì nhöõng nghò quyeát ñoù coù theå ñi ngöôïc giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi, vì theá keá hoaïch aáy khoâng coù giaù trò veà phöông dieän thaàn hoïc vaø giaùo luaät ñoái vôùi Giaùo Hoäi.
- Veà phaàn Ñöùc Hoàng Y Rainer Maria Woelki, Toång giaùo phaän Koeln, ngöôøi voán toû ra deø daët ñoái vôùi "Con ñöôøng coâng nghò", thì tuyeân boá raèng "ñoái thoaïi, laéng nghe nhau laø ñieàu toát".
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia
Veà phía Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc YÙ, tuaân theo söï höôùng daãn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, ñaõ khôûi söï haønh trình coâng nghò trong khoùa hoïp toaøn theå thöù 74 töø ngaøy 24 ñeán 27 thaùng 5 naêm 2021 ôû Roma. Tuy nhieân, yù thöùc veà söï laãn loän coù theå nôi nhieàu tín höõu, neân Ñöùc Hoàng Y Chuû tòch Gualtiero Bassetti ñaõ thanh minh raèng "haønh trình coâng nghò cuûa chuùng ta seõ khoâng nhö 'Con ñöôøng coâng nghò' Ñöùc. Haønh trình cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø moät coâng nghò, nhöng laø moät haønh trình coâng nghò ñi töø nhöõng hoaøn caûnh raát khaùc vôùi hoaøn caûnh cuûa Ñöùc".
Nam Myõ vaø Australia
Töø Nam Myõ, Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc mieàn naøy, goïi taét laø Celam, cuõng tuyeân boá hoaøn toaøn seõ tieán haønh theo ñöôøng höôùng nhö Toøa Thaùnh ñeà nghò. Caû Ñöùc Toång Giaùm Muïc Mark Coleridge, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Australia, cuõng maïnh meõ uûng hoä tieán trình coâng nghò vì Giaùo Hoäi naøy ñaõ chính thöùc ñi vaøo haønh trình "Coâng ñoàng toaøn quoác" vôùi saéc leänh cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc kyù hoâm leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng 23 thaùng 5 naêm 2021.
Thö ngoû cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Denver
Trong nhöõng ngaøy qua, ñaõ coù theâm phaûn öùng cuûa moät soá Giaùm Muïc veà "Con ñöôøng coâng nghò" cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñöùc.
Trong moät thö ngoû daøi 15 trang coâng boá ngaøy 26 thaùng 5 naêm 2021, Ñöùc Cha Samuel Aquila, Toång giaùo phaän Denver, bang Colorado, nhaän xeùt raèng vaên kieän ñaàu tieân cuûa coâng nghò Ñöùc ñöa ra nhöõng laäp tröôøng traùi ngöôïc vôùi laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, coi nheï Giaùo Hoäi nhö duïng cuï cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa, coá tình khoâng bieát ñeán nhöõng caêng thaúng giöõa söù maïng cuûa Giaùo Hoäi vaø nhöõng thaùi ñoä traàn theá. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Aquila vieát "Haàu heát chuùng toâi ôû ngoaøi nöôùc Ñöùc, ñöôïc bieát qua caùc cô quan truyeàn thoâng veà 'Con ñöôøng coâng nghò' vaø söï tuyeân boá thaúng thöøng cuûa moät vaøi Giaùm Muïc keâu goïi quyeát lieät thay ñoåi taän caên giaùo huaán vaø thöïc haønh cuûa Giaùo Hoäi... taøi lieäu cô baûn ñaàu tieân cuûa 'Con ñöôøng coâng nghò' trình baøy 'nhöõng giaûi thích löïa loïc vaø ñaùnh laïc höôùng' veà giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi."
Theo Ñöùc Toång Giaùm Muïc, "Con ñöôøng coâng nghò" Ñöùc coù quyeàn noùi leân söï ñau buoàn veà nhöõng göông muø giaùo só laïm duïng tính duïng vaø nhöõng vuï che ñaäy. Taøi lieäu cô baûn cuûa coâng nghò coù lyù khi noùi raèng nhöõng göông muø aáy ñaõ taïo neân söï khuûng hoaûng thöïc söï veà uy tín cuûa Giaùo Hoäi. Con ñöôøng ñuùng laø chaáp nhaän nhöõng haäu quaû ñích thöïc cuûa nhöõng sai laàm thieáu soùt aáy, vaø laøm vieäc ñeå taùi taïo söï tín nhieäm, saên soùc caùc naïn nhaân bò laïm duïng. Caùc vò laõnh ñaïo Giaùo Hoäi phaûi coâng khai thoáng hoái vaø quyeát taâm giöõ söï minh baïch. Nhöng söï minh baïch aáy cuõng phaûi bao goàm caû söï roõ raøng veà nhöõng gì Giaùo Hoäi tin töôûng.
Vaøi phaûn öùng khaùc
Caû Ñöùc Hoàng Y George Pell, nguyeân Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Sydney, Australia, vaø nguyeân boä tröôûng Kinh teá cuûa Toøa Thaùnh, cuõng pheâ bình Con ñöôøng coâng nghò ôû Ñöùc vaø moät soá laäp tröôøng trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Australia.
Trong cuoäc phoûng vaán hoâm 27 thaùng 5 naêm 2021 daønh cho haõng tin Coâng Giaùo Ñöùc, Ñöùc Hoàng Y Pell noùi raèng nhöõng vuï xì caêng ñan laïm duïng tính duïc trong Giaùo Hoäi caàn phaûi ñöôïc laøm saùng toû vaø ruùt ra nhöõng baøi hoïc, nhöng chuùng khoâng theå laø cô hoäi ñeå töø boû nhöõng giaùo huaán noøng coát cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Ñöùc Hoàng Y noùi: "Thaät laø moät söï giaûi thích sai traùi hoaøn toaøn khi nghó raèng cuoäc khuûng hoaûng kinh khuûng naøy ñoøi phaûi hoaøn toaøn xeùt laïi caùc cô caáu cuõng nhö loái soáng cuûa chuùng ta", nhö nhöõng ngöôøi chuû tröông "Con ñöôøng coâng nghò" ôû Ñöùc hoaëc ôû Australia... Chuùng ta khoâng caàn moät Giaùo Hoäi Tin Laønh thöù hai; nhöõng Giaùo Hoäi Tin Laønh caáp tieán ñang maát caùc tín höõu nhieàu vaø mau leï hôn Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Moät vaán ñeà cô baûn maø caùc tín höõu Coâng Giaùo taïi Australia cuõng nhö taïi Ñöùc phaûi ñaët ra laø: "Chuùng ta coù phaûi laø nhöõng ngöôøi phuïc vuï vaø beânh vöïc toâng truyeàn, ñöùc tin, maïc khaûi - hay chuùng ta laø nhöõng chuû nhaân oâng, ñeán ñoä chuùng ta coù theå thay ñoåi nhöõng ñieàu aáy taän goác reã? Nhöõng ngöôøi ôû trong Giaùo Hoäi khoâng phaïm toäi hoaëc coù loãi lôùn khi hoï tuaân theo giaùo huaán cuûa Hoäi Thaùnh. Nhöõng ai soáng theo giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi thì hoï khoâng phaïm caùc toäi laïm duïng".
Ñöùc Hoàng Y Vinko Puljic
Taïi Coäng hoøa Bosnia, Ñöùc Hoàng Y Vinko Puljic, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän thuû ñoâ Sarajevo, tuyeân boá hoâm 6 thaùng 5 naêm 2021 trong moät cuoäc phoûng vaán raèng "nhöõng yù töôûng kyø laï cuûa 'Con ñöôøng coâng nghò' ôû Ñöùc laø ñieàu xa laï ñoái vôùi moät Giaùo Hoäi ñaõ soáng soùt sau cheá ñoä coäng saûn nhö chuùng toâi. Nhöõng thaùi ñoä nhö ñoøi truyeàn chöùc cho phuï nöõ vaø baõi boû ñoäc thaân giaùo só gaây thöông toån vaø ngaïc nhieân cho caùc tín höõu chuùng toâi. Chuùng toâi khoâng theå hieåu moät Giaùo Hoäi trong ñoù hy sinh laø moät töø xa laï vaø coù Chuùa Gieâsu khoâng coù thaäp giaù".