Giaùo huaán môùi nhaát cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
veà Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh
Giaùo huaán môùi nhaát cuûa Ñöùc Thaùnh Cha veà Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 3-05-2021) - Hoâm thöù thöù Baûy 30 thaùng 4 naêm 2021, taïi Vatican, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán caùc thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng toaøn Quoác Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh YÙ, nhaân dòp Hieäp hoäi toå chöùc Ñaïi hoäi Toaøn quoác laàn thöù 17. Trong dòp naøy Ñöùc Thaùnh Cha coù baøi huaán duï daønh cho caùc tham döï vieân cuûa buoåi gaëp gôõ. Trong noäi dung cuûa baøi giaùo huaán, Ñöùc Thaùnh Cha höôùng daãn Hieäp hoäi soáng linh ñaïo cuûa mình trong hoaøn caûnh thöïc teá ngaøy nay. Ngaøi thöïc hieän ñieàu naøy baèng caùch taäp trung vaøo ba cuïm töø "tieán haønh", "coâng giaùo" vaø "moâi tröôøng thöïc teá".
Tieán haønh
Tröôùc heát laø tieán haønh hay coøn goïi laø hoaït ñoäng. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích raèng, chuùng ta coù theå töï hoûi cuïm töø "tieán haønh" coù nghóa laø gì, vaø tröôùc heát ñoù laø haønh ñoäng cuûa ai. Trong chöông cuoái cuûa Tin Möøng Maccoâ, sau khi thuaät laïi vieäc Chuùa Gieâsu hieän ra vôùi caùc Toâng ñoà vaø sai caùc oâng ñi khaép töù phöông thieân haï, loan baùo Tin Möøng cho moïi loaøi thuï taïo, Tin Möøng keát thuùc baèng lôøi khaúng ñònh naøy: "Chuùa cuøng hoaït ñoäng vôùi caùc oâng, vaø duøng nhöõng daáu laï keøm theo maø xaùc nhaän lôøi caùc oâng rao giaûng" (Mc 16,20).
"Ñoù laø hoaït ñoäng cuûa ai?", Ñöùc Thaùnh Cha ñaët caâu hoûi vaø traû lôøi: "Tin Möøng ñaûm baûo vôùi chuùng ta raèng hoaït ñoäng thuoäc veà Thieân Chuùa. Chính Ngöôøi vôùi quyeàn ñaëc bieät, böôùc ñi moät caùnh aån mình trong lòch söû chuùng ta ñang soáng".
Theo Ñöùc Thaùnh Cha, nhaéc laïi ñieàu naøy, söï aån mình cuûa Thieân Chuùa khoâng coù nghóa laø chuùng ta khoâng coù traùch nhieäm, nhöng ñöa chuùng ta trôû laïi caên tính cuûa chuùng ta laø moân ñeä truyeàn giaùo. Thöïc teá, Tin Möøng cho bieát theâm raèng, ngay sau ñoù caùc moân ñeä ra ñi rao giaûng khaép nôi.
Tuy nhieân, vieäc ghi nhôù hoaït ñoäng thuoäc veà Thieân Chuùa cho pheùp chuùng ta khoâng bao giôø ñaùnh maát caùi nhìn raèng chính Thaùnh Thaàn laø suoái nguoàn cuûa söù vuï: söï hieän dieän cuûa Thaùnh Thaàn laø nguyeân nhaân chöù khoâng phaûi laø keát quaû cuûa söù vuï. Ñieàu naøy laøm cho chuùng ta luoân nhôù raèng "khaû naêng cuûa chuùng ta laø do ôn Thieân Chuùa" (2Cr 3, 5); vaø lòch söû ñöôïc höôùng daãn bôûi tình yeâu Thieân Chuùa vaø chuùng ta laø nhöõng ngöôøi coäng taùc vôùi ngöôøi naém giöõ vai chính. Vì theá, caùc chöông trình cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh cuõng nhaèm tìm laïi vaø taùi loan baùo trong lòch söû caùc daáu hieäu toát laønh cuûa Thieân Chuùa.
Ñi vaøo cuï theå cuûa thôøi ñieåm hieän nay, Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng, ñaïi dòch ñaõ laøm thay ñoåi nhieàu döï aùn, ñoøi hoûi moãi ngöôøi phaûi ñoái dieän vôùi ñieàu khoâng ngôø ñeán. Thay vì phôùt lôø hoaëc töø choái, chuùng ta ñoùn nhaän ñieàu khoâng döï kieán coù nghóa laø ngoan nguøy tröôùc Thaùnh Thaàn.
Caùc ñaëc ñieåm cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh
Tôùi ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà caùc ñaëc ñieåm cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh. Tröôùc heát, ñoù laø hoaït ñoäng caùch nhöng khoâng. Veà ñaëc ñieåm naøy, Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Ñieàu thuùc ñaåy söù vuï khoâng theo lyù luaän cuûa söï chinh phuïc nhöng theo hoàng aân. Hoaït ñoäng caùch nhöng khoâng laø keát quaû cuûa yù thöùc veà hoàng aân ñaõ laõnh nhaän. Ñieàu naøy ñoøi hoûi anh chò em trao ban chính mình cho coäng ñoaøn ñòa phöông, ñaûm nhaän traùch nhieäm loan baùo; ñoøi hoûi anh chò em laéng nghe nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi daân ñòa phöông, deät neân caùc töông quan huynh ñeä. Lòch söû cuûa Phong traøo ñöôïc taïo neân bôûi nhieàu vò thaùnh ôû beân caïnh, vaø lòch söû naøy phaûi ñöôïc tieáp tuïc: söï thaùnh thieän laø moät di saûn caàn ñöôïc gìn giöõ vaø laø moät ôn goïi ñöôïc ñoùn nhaän".
Ñöùc Thaùnh Cha noùi tieáp ñaëc ñieåm thöù hai: "Ñaëc ñieåm thöù hai maø toâi muoán nhaán maïnh ñoù laø khieâm nhöôøng vaø hieàn laønh. Giaùo hoäi bieát ôn Hieäp hoäi cuûa anh chò em. Vì söï hieän dieän cuûa anh chò em thöôøng khoâng oàn aøo, nhöng laø moät söï hieän dieän trung thaønh, quaûng ñaïi vaø traùch nhieäm. Hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng laø chìa khoùa ñeå soáng phuïc vuï, khoâng phaûi ñeå chieám choã, nhöng ñeå khôûi ñoäng caùc quy trình. Toâi raát vui, vì trong nhöõng naêm gaàn ñaây, anh chò em ñaõ nghieâm tuùc thöïc hieän con ñöôøng maø Toâng huaán Evangelii Gaudium-Nieàm vui Tin Möøng ñaõ chæ ra. Anh chò em haõy tieáp tuïc nhö theá vôùi chaëng ñöôøng daøi ôû phía tröôùc".
Coâng giaùo
Ñöùc Thaùnh Cha noùi tieáp veà cuïm töø Coâng giaùo: "Coâng giaùo laø ñaëc tính cuûa Phong traøo, coù nghóa laø söù vuï cuûa Giaùo hoäi khoâng coù bieân giôùi. Chuùa Gieâsu ñaõ keâu goïi caùc moân ñeä coù moät traûi nghieäm cuoäc soáng vôùi Ngöôøi, Chuùa ñaõ ñöa hoï ñeán nôi hoï soáng vaø laøm vieäc. Vaø ngaøy nay Chuùa cuõng laøm nhö theá, Ngöôøi yeâu caàu anh chò em yù thöùc trôû neân 'vôùi moïi ngöôøi vaø vì moïi ngöôøi', ñieàu naøy coù nghóa laø lieân keát söù vuï vôùi cuoäc soáng cuï theå, vôùi nhöõng ngöôøi anh em trong moâi tröôøng soáng cuûa anh chò em".
"Vì theá, Coâng giaùo coù theå ñöôïc hieåu laø laøm cho mình trôû thaønh ngöôøi thaân caän. Ñaïi dòch ñoøi hoûi moïi ngöôøi phaûi soáng xa caùch nhau, ñieàu naøy laøm cho giaù trò cuûa söï gaàn guõi huynh ñeä caøng trôû neân roõ raøng nôi caùc theá heä, caùc vuøng laõnh thoå. Laø moät hieäp hoäi, chính xaùc ñoù laø moät caùch ñeå theå hieän mong muoán soáng vôùi vaø tin töôûng nhau. Ngaøy nay, qua vieäc trôû thaønh moät hieäp hoäi, anh chò em laøm chöùng raèng khoaûng caùch khoâng bao giôø coù theå trôû thaønh söï thôø ô, söï xa laï".
Veà khía caïnh naøy, theo Ñöùc Thaùnh Cha, caùc thaønh vieân cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh coù theå laøm ñöôïc nhieàu ñieàu trong chính lónh vöïc naøy bôûi vì ñaây laø moät hieäp hoäi giaùo daân. Thöïc teá, ngaøy nay vaãn coøn phoå bieán moät caùm doã cho raèng thaêng tieán giaùo daân coù nghóa laø thöïc hieän caùc böôùc ñeå giaùo daân coù theå tham gia nhieàu hôn "nhöõng vieäc cuûa linh muïc" ñeå roài giaùo só hoùa giaùo daân. Nhöng ñoái vôùi caùc thaønh vieân cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh, ñeå coù giaù trò hôn, caùc thaønh vieân khoâng caàn phaûi trôû neân caùi gì khaùc vôùi thöïc taïi cuûa chính mình nhôø bí tích Thaùnh Taåy. Ñaëc tính cuûa caùc thaønh vieân, trong tö caùch laø giaùo daân, laø ñieàu laøm cho ñaëc tính coâng giaùo cuûa Giaùo hoäi ñöôïc phong phuù; Giaùo hoäi muoán laø men, laø muoái ñaát vaø laø aùnh saùng theá gian.
Tôùi ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh: "Ñaëc bieät, anh chò em laø nhöõng giaùo daân cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh, anh chò em coù theå giuùp toaøn theå Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi cuøng nhau taùi suy nghó veà moät kieåu maãu cuûa nhaân loaïi cho moät vuøng ñaát chuùng ta ñang soáng, cho moät theá giôùi chuùng ta muoán xaây döïng. Anh chò em cuõng ñöôïc keâu goïi ñoùng goùp ban ñaàu vaøo vieäc thöïc hieän moät 'heä sinh thaùi toaøn dieän', baèng kyõ naêng, say meâ vaø traùch nhieäm cuûa anh chò em".
Tieáp tuïc aùp duïng cho hoaøn caûnh thöïc teá, Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Ñau khoå cuûa nhaân loaïi vaø xaõ hoäi do ñaïi dòch coù nguy cô trôû thaønh moät thaûm hoïa giaùo duïc vaø tình traïng khaån caáp veà kinh teá. Chuùng ta haõy vun troàng moät thaùi ñoä khoân ngoan, nhö Chuùa Gieâsu, 'Ñaáng ñaõ phaûi traûi qua nhieàu ñau khoå môùi hoïc ñöôïc theá naøo laø vaâng phuïc' (Dt 5, 8). Chuùng ta cuõng phaûi töï hoûi: Chuùng ta coù theå hoïc ñöôïc gì trong giai ñoaïn ñau khoå naøy? Thö göûi tín höõu Do Thaùi noùi Ñöùc Kitoâ ñaõ hoïc vaâng lôøi, nghóa laø Ngöôøi ñaõ hoïc ñöôïc caùch laéng nghe vôùi moät ñoøi hoûi cao, coù theå hieåu roõ qua haønh ñoäng. Laéng nghe taïi thôøi ñieåm naøy laø moät thöïc haønh cuûa söï trung thaønh maø chuùng ta khoâng theå choái boû. Toâi giao phoù cho anh chò em nhöõng ngöôøi bò aûnh höôûng naëng neà nhaát bôûi ñaïi dòch vaø nhöõng ngöôøi coù nguy cô phaûi traû giaù cao nhaát: nhöõng ngöôøi beù nhoû, ngöôøi treû, ngöôøi giaø, nhöõng ngöôøi ñaõ phaûi traûi qua söï yeáu ñuoái vaø coâ ñôn. Vaø khoâng ñöôïc queân raèng kinh nghieäm lieân keát cuûa anh chò em laø 'Coâng giaùo' vì noù lieân heä ñeán thieáu nhi, thanh nieân, ngöôøi tröôûng thaønh, ngöôøi giaø, sinh vieân, coâng nhaân: moät kinh nghieäm bình daân. Khoâng bao giôø ñaùnh maát ñaëc ñieåm bình daân cuûa anh chò em".
Hoaït ñoäng trong moâi tröôøng ñòa phöông
Veà ñaëc ñieåm cuoái cuøng cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh, Ñöùc Thaùnh Cha noùi veà söï hieän dieän cuûa hieäp hoäi trong moâi tröôøng ñòa phöông. ÔÛ ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha noùi cuï theå veà hoaït ñoäng cuûa Phong traøo naøy taïi YÙ.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaän xeùt raèng, söï hieän dieän cuûa Hieäp hoäi naøy taïi YÙ luoân ñöôïc loàng vaøo trong lòch söû cuûa quoác gia vaø trôï giuùp Giaùo hoäi YÙ, trôû thaønh nôi phaùt sinh nieàm hy voïng cho taát caû ñaát nöôùc. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän qua vieäc Hieäp hoäi giuùp coäng ñoaøn Giaùo hoäi trôû thaønh men ñoái thoaïi trong xaõ hoäi, theo phong caùch maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chæ ra taïi Coâng öôùc Firenze.
Moät Giaùo hoäi ñoái thoaïi laø moät Giaùo hoäi coâng nghò, cuøng nhau laéng nghe Thaùnh Thaàn vaø tieáng Chuùa, Ñaáng ñeán vôùi chuùng ta qua tieáng keâu cuûa ngöôøi ngheøo vaø cuûa traùi ñaát. Thöïc teá, khi noùi veà coâng nghò tính, coù nghóa laø khoâng quaù chuù troïng ñeán moät keá hoaïch ñöôïc laäp trình vaø ñöôïc thöïc hieän, nhöng tröôùc heát laø moät caùch ñeå nhaäp theá. Trong nghóa naøy, Coâng giaùo Tieán haønh taïo thaønh moät 'nôi luyeän taäp' coâng nghò tính, vaø khuynh höôùng naøy ñaõ vaø seõ coù theå tieáp tuïc laø moät nguoàn löïc quan troïng cho Giaùo hoäi ñòa phöông.
Töø caùi nhìn naøy, Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh raèng: "Ñoùng goùp cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh ôû YÙ, moät laàn nöõa laø moät ñoùng goùp quyù baùu seõ coù theå ñeán töø ñôøi soáng cuûa ngöôøi giaùo daân. Ñaây laø moät phöông thuoác cho söï tröøu töôïng.
Keát thuùc baøi noùi chuyeän, Ñöùc Thaùnh khuyeán khích caùc thaønh vieân cuûa Phong traøo Coâng giaùo Tieán haønh haõy hoaït ñoäng theo nhöõng nhu caàu thöïc teá, ñeå bieán ñoåi moïi söï theo keá hoaïch cuûa Nöôùc Chuùa. Ngaøi cuõng öôùc mong trong Giaùo hoäi, tieáng noùi cuûa ngöôøi giaùo daân ñöôïc laéng nghe khoâng phaûi "ñeå nhöôïng boä", nhöng baèng söï xaùc tín, bôûi vì taát caû daân Chuùa laø "khoâng theå sai laàm veà ñöùc tin".