Cöù hai ngaøy, coù moät ngöôøi
beânh vöïc quyeàn thoå daân bò gieát
Cöù hai ngaøy, coù moät ngöôøi beânh vöïc quyeàn thoå daân bò gieát.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Amazon (RVA News 21-04-2021) Taïi mieàn Amazonia beân Nam Myõ, cöù hai ngaøy coù moät ngöôøi beânh vöïc quyeàn cuûa caùc thoå daân baûn xöù bò gieát. Trong naêm 2020, con soá naøy gia taêng 67% so vôùi naêm 2019 tröôùc ñoù.
Nhieàu toå chöùc beânh vöïc caùc quyeàn cuûa thoå daân mieàn Amazonia ñaõ leân tieáng baùo ñoäng veà tình traïng naøy, vaø keâu goïi coâng lyù qua tuyeân ngoân coâng boá ngaøy 14 thaùng 4 naêm 2021, vôùi töïa ñeà laø "Tuyeân ngoân veà söï caáp thieát veà nhaân quyeàn cho nhöõng ngöôøi beânh vöïc caùc quyeàn cuûa thoå daân mieàn Amazonia: maùu ñoå trong röøng raäm, chuùng toâi keâu goïi thöïc thi coâng lyù". Teä naïn naøy xaûy ra taïi mieàn Amazonia ôû caùc nöôùc Colombia, Brazil, Peru vaø Bolivia.
Toång coäng trong naêm 2020, coù 202 ngöôøi bò gieát vì caùc hoaït ñoäng beânh vöïc thoå daân. Trong naêm 2019 tröôùc ñoù coù 135 naïn nhaân.
OÂng Gregorio Díaz Mirabal, toång ñieàu hôïp vieân toå chöùc beânh vöïc thoå daân, goïi taét laø COICA, noùi raèng: "Söï gia taêng bi thaûm nhöõng vuï gieát ngöôøi nhö theá trong boái caûnh ñaïi dòch, ñaët nhöõng ngöôøi beânh vöïc quyeàn cuûa thoå daân vaø caùc coäng ñoaøn cuûa hoï ôû trong tình traïng nguy hieåm vaø ñoàng thôøi ñe doïa röøng nhieät ñôùi vaø söï khaùc bieät sinh hoïc maø chuùng ta baûo veä." OÂng Mirabal keâu goïi caùc chính phuû vaø caùc toå chöùc quoác teá coù nhöõng bieän phaùp thích hôïp ñeå baûo veä nhöõng ngöôøi beânh vöïc nhaân quyeàn thoå daân vaø caùc coäng ñoaøn, chaúng vaäy seõ trôû thaønh ñoàng loõa trong toäi dieät chuûng.
OÂng Mirabal cho bieát naêm 2021, xu höôùng gieát haïi nhöõng ngöôøi beânh vöïc quyeàn cuûa caùc thoå daân vaãn khoâng suy giaûm: trong ba thaùng ñaàu naêm 2021 ñaõ coù ít nhaát 16 vuï saùt haïi thoå daân, taïi Colombia vaø Peru, laø nhöõng ngöôøi beânh vöïc quyeàn lôïi cuûa caùc daân boä laïc vaø moâi tröôøng. "Ñaèng sau nhöõng vuï saùt nhaân aáy coù söï gia taêng khai thaùc quaëng moû do caùc coâng ty, theo caùc hôïp ñoàng vôùi caùc chính phuû. Caùc hoaït ñoäng ñoù ñe doïa söï toaøn veïn theå lyù vaø vaên hoùa cuûa caùc thoå daân".
Ñöùc Thaùnh cha vaø Giaùo hoäi Coâng giaùo luoân ñöùng veà phía caùc thoå daân baûn xöù mieàn Amazonia, nhö ñöôïc baøy toû trong Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñaëc bieät veà mieàn Amazonia hoài thaùng Möôøi naêm 2019 ôû Vatican. Vaø trong Toâng huaán "Querida Amazonia", ñuùc keát Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc naøy, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ maïnh meõ ñoøi hoûi coâng lyù cho 2 trieäu 500 ngaøn thoå daân trong mieàn Amazonia. Ngaøi keâu goïi baûo veä sinh maïng, vaên hoùa, ñaát ñai, soâng ngoøi vaø röøng nhieät ñôùi mieàn Amazonia choáng laïi nhöõng toäi aùc vaø baát coâng trong mieàn naøy, nhaém phuïc vuï cho caùc theá löïc kinh teá, quoác gia vaø quoác teá, vôùi nguy cô tieâu dieät caùc daân toäc vaø moâi tröôøng.
(Vatican News 19-4-2021)