Baøi giaûng thöù ba
cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa
trong Muøa Chay 2021
Baøi giaûng thöù ba cuûa Ñöùc Hoàng Y Raniero Cantalamessa trong Muøa Chay 2021.
Ngoïc Yeán
Vatican (Vatican News 12-03-2021) - Saùng thöù Saùu 12 thaùng 3 naêm 2021, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI, Ñöùc Hoàng y Raniero Cantalamessa ñaõ coù baøi giaûng thöù Ba trong Muøa Chay daønh cho Ñöùc Thaùnh Cha vaø giaùo trieàu Roma. Laáy ñoaïn Tin Möøng "Coøn anh em, anh em baûo Thaày laø ai?" (Mt 16,15) laøm chuû ñeà cho baøi suy nieäm, Ñöùc Hoàng y dieãn giaûi vaø nhaán maïnh veà ñöùc tin trong "thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ" vaø quyeàn naêng cöùu ñoä cuûa Ngöôøi.
Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Thieân Chuùa thaät trong caùc saùch Tin Möøng
Sau khi nhaéc laïi lôøi tuyeân xöng ñöùc tin cuûa Kitoâ höõu: Ñöùc Kitoâ laø Thieân Chuùa, ñöôïc Giaùo hoäi coâng boá trong Coâng ñoàng Niceâa 325, cuõng nhö nhöõng khoù khaên trong vieäc baûo veä tín ñieàu cuûa Giaùo hoäi trong nhöõng theá kyû qua vaø cho ñeán ngaøy nay, Ñöùc Hoàng y môøi goïi moïi ngöôøi haõy taïm gaùc nhöõng gì theá gian nghó, vaø ñaùnh thöùc trong chính mình ñöùc tin vaøo thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ. Moät ñöùc tin ñöôïc chieáu saùng vaø ñöôïc soáng. Sôû dó nhö vaäy laø bôûi vì, ngay caû ngaøy nay Chuùa Gieâsu cuõng khoâng quan taâm ñeán nhöõng gì "daân chuùng" noùi veà Ngöôøi, nhöng laø nhöõng gì caùc moân ñeä noùi. Chuùa luoân hoûi "Coøn anh em, anh em baûo Thaày laø ai" (Mt 16,15).
Vaø ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, caàn phaûi khôûi ñi töø caùc saùch Tin Möøng
Trong Tin Möøng Nhaát Laõm, thaàn tính cuûa Chuùa Gieâsu khoâng bao giôø ñöôïc tuyeân boá caùch coâng khai, nhöng ñöôïc bieåu loä lieân tuïc. Moät soá ñoaïn cho thaáy ñieàu naøy: "Con Ngöôøi coù quyeàn tha toäi ôû döôùi ñaát naøy" (Mt 9, 6); "Khoâng ai bieát roõ Ngöôøi Con, tröø Chuùa Cha vaø khoâng ai bieát roõ Chuùa Cha, tröø Ngöôøi Con" (Mt 11, 27); "Khi Con Ngöôøi ñeán trong vinh quang cuûa Ngöôøi, coù taát caû caùc thieân söù theo haàu, baáy giôø Ngöôøi seõ ngöï leân ngai vinh hieån cuûa Ngöôøi. Caùc daân thieân haï seõ ñöôïc taäp hôïp tröôùc maët Ngöôøi, vaø Ngöôøi seõ taùch bieät hoï vôùi nhau, nhö muïc töû taùch bieät chieân vôùi deâ" (Mt 25, 31-32). ÔÛ ñoaïn Tin Möøng Mattheâu naøy, Ñöùc Hoàng y ñaët caâu hoûi: Ai neáu khoâng phaûi laø Thieân Chuùa coù theå nhaân danh chính mình ñeå tha toäi vaø xöng mình laø thaåm phaùn cuoái cuøng cuûa nhaân loaïi vaø lòch söû?
Vaø ngaøi giaûi thích tieáp: Chæ caàn moät sôïi toùc ngöôøi ta coù theå taùi taïo laïi DNA cuûa moät ngöôøi, thì cuõng vaäy, chæ caàn moät ñoaïn Tin Möøng ñöôïc ñoïc khoâng ñònh kieán chuùng ta seõ coù theå taùi taïo DNA cuûa Chuùa Gieâsu. Söï sieâu vieät thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ theo ñuùng nghóa ñen ñöôïc tuoân traøo töø moãi trang Tin Möøng.
Ñoái vôùi Tin Möøng Gioan, Ñöùc Hoàng y noùi: Chuû ñeà chính trong Tin Möøng Gioan laø thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ, vaø ñaây laø chuû ñeå thoáng nhaát moïi söï. Thaùnh söû keát thuùc Tin Möøng baèng caùch noùi: "Nhöõng ñieàu ñaõ ñöôïc cheùp ôû ñaây laø ñeå anh em tin raèng Ñöùc Gieâsu laø Ñaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa, vaø ñeå anh em tin maø ñöôïc söï soáng nhôø danh Ngöôøi"(Ga 20,31), vaø nhöõng lôøi ñeå keát thuùc thö thöù nhaát cuõng töông töï nhö vaäy: "Toâi ñaõ vieát nhöõng ñieàu ñoù cho anh em laø nhöõng ngöôøi tin vaøo danh Con Thieân Chuùa, ñeå anh em bieát raèng anh em coù söï soáng ñôøi ñôøi" (1Ga 5, 13).
Ñöùc Hoàng y giaûi thích raèng trong Tin Möøng Gioan coù raát nhieàu cuïm töø "Toâi laø" ñöôïc Chuùa Gieâsu tuyeân boá. Ñaây laø moät söï kieän quan troïng theo caùi nhìn Kitoâ hoïc cuûa Thaùnh Gioan. Vôùi "Toâi laø", Chuùa Gieâsu töï gaùn cho mình danh maø trong ngoân söù Isaia Thieân Chuùa ñaõ tuyeân boá: "Ñeå caùc ngöôi nhaän bieát vaø tin Ta, vaø hieåu roõ Ta vaãn laø Ta" (Is 43,10)
Tin vôùi caû con tim
Sau khi ñaõ hieåu ñöôïc moät phaàn naøo thaàn tính cuûa Chuùa Gieâsu trong caùc saùch Tin Möøng, Ñöùc Hoàng y höôùng moïi ngöôøi ñeán vieäc tuyeân xöng ñöùc tin cuûa moãi ngöôøi. Ngaøi trích daãn thö cuûa Thaùnh Phaoloâ göûi caùc tín höõu Roâma: "Coù tin thaät trong loøng, môùi ñöôïc neân coâng chính; coù xöng ra ngoaøi mieäng, môùi ñöôïc ôn cöùu ñoä" (Rm 10,10). Theo vò giaûng thuyeát cuûa Phuû Giaùo hoaøng, ñöùc tin xuaát phaùt töø taâm hoàn, laø moät haønh ñoäng "caù nhaân", nghóa laø chæ coù theå ñöôïc thöïc hieän giöõa caù nhaân vôùi Thieân Chuùa. Trong Tin Möøng Gioan chuùng ta thöôøng nghe Chuùa laëp laïi caâu hoûi: "Con coù tin khoâng?" (Ga 9, 35; 11,26); vaø moãi laàn nhö vaäy caâu traû lôøi ñöôïc ñaùp laïi töø taâm hoàn, tieáng keâu cuûa ñöùc tin: "Laïy Chuùa, con tin". Bieåu töôïng ñöùc tin cuûa Giaùo hoäi cuõng baét ñaàu töø caù nhaân: "Con tin", khoâng phaûi "chuùng con tin". Chuùng ta cuõng phaûi chaáp nhaän traûi qua khoaûnh khaéc naøy, traûi qua cuoäc kieåm tra naøy. Neáu tröôùc caâu hoûi cuûa Chuùa Gieâsu: "Con coù tin khoâng?", moät caâu traû lôøi ngay laäp töùc, khoâng caàn suy nghó: "Chaéc chaén roài, con tin" vaø thaäm chí chuùng ta coøn caûm thaáy ngaïc nhieân khi moät ngöôøi naøo ñoù hoûi chuùng ta nhö vaäy. Nhöng thöïc ra, thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ laø ñænh cao cuûa ñöùc tin. Tin vaøo moät Thieân Chuùa ñaõ sinh ra trong maùng coû vaø cheát treân thaäp giaù! Ñieàu naøy phaûi ñoøi hoûi nhieàu hôn laø tin vaøo moät Thieân Chuùa ôû xa con ngöôøi vaø hình dung Ngöôøi theo yù muoán.
Caàn phaûi baét ñaàu phaù boû trong chuùng ta, nhöõng ngöôøi tin, nhöõng ngöôøi thuoäc veà moät Giaùo hoäi, söï thuyeát phuïc sai laàm raèng chuùng ta coù ñöùc tin. Chuùng ta phaûi taùi taïo caùc ñieàu kieän ñeå laáy laïi ñöùc tin trong thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ; caàn phaûi canh taân söï thuùc ñaåy cuûa ñöùc tin.
Ñaïi keát vaø loan baùo Tin Möøng
Khi ñöùc tin ñöôïc canh taân, khoâng chæ caù nhaân ñöôïc ñoåi môùi, maø ñieàu naøy coøn mang laïi giaù trò cho coâng cuoäc ñaïi keát vaø loan baùo Tin Möøng.
Thöïc teá, coù hai coâng cuoäc ñaïi keát coù theå thöïc hieän: Ñaïi keát cuûa ñöùc tin, goàm taát caû nhöõng ngöôøi tin vaøo Chuùa Gieâsu laø con Thieân Chuùa, vaø Thieân Chuùa laø Cha, Con vaø Thaùnh Thaàn; vaø ñaïi keát cuûa nhöõng ngöôøi khoâng tin, nghóa laø nhöõng ngöôøi giôùi haïn söï giaûi thích cuûa hoï theo caùch rieâng hoaëc theo trieát hoïc.
Coù moät söï hieäp nhaát môùi vaø voâ hình ñang ñöôïc hình thaønh vaø ñi qua caùc Giaùo hoäi. Söï hieäp nhaát voâ hình vaø tinh thaàn naøy caàn söï phaân ñònh thaàn hoïc vaø huaán quyeàn ñeå khoâng bò rôi vaøo nguy cô chuû nghóa cöïc ñoan vaø chuû quan. Nhöng moät khi caùm doã naøy ñaõ ñöôïc thaáy tröôùc vaø vöôït qua, ñoù laø moät thöïc teá maø chuùng ta khoâng ñöôïc pheùp boû qua.
Coâng cuoäc ñaïi keát tinh thaàn thöïc söï khoâng chæ bao goàm caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, nhöng coøn trong söï chia seû cuøng kinh nghieäm cuûa Thaùnh Thaàn. Ñieàu maø Thaùnh Augustinoâ goïi laø "söï hieäp thoâng caùc thaùnh", maø moät ñoâi khi, thaät ñau khoå khi coù theå khoâng xaûy ra ñoàng thôøi vôùi vieäc chia seû caùc daáu chæ bí tích.
Veà lónh vöïc loan baùo Tin Möøng, Ñöùc Hoàng y nhaán maïnh: Ñöùc tin vaøo thieân tính raát quan troïng trong quan ñieåm loan baùo Tin Möøng. Coù nhöõng toøa nhaø baèng kim loaïi, neáu ngöôøi ta chaïm vaøo moät ñieåm nhaát ñònh naøo ñoù hoaëc laáy moät vieân ñaù ra, moïi thöù seõ suïp ñoå. Toøa nhaø ñoù laø ñöùc tin Kitoâ, vaø "taûng ñaù goùc" naøy cuûa ñöùc tin laø thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ. Moät khi ñieàu naøy bò loaïi boû, moïi thöù khaùc seõ suïp ñoå, baét ñaàu töø ñöùc tin vaøo Ba Ngoâi. Thaùnh Augustinoâ noùi: "Ñieàu vó ñaïi khoâng phaûi laø tin raèng Chuùa Gieâsu ñaõ cheát; ñieàu naøy daân ngoaïi cuõng tin. Nhöng ñieàu vó ñaïi thaät söï khi tin raèng Chuùa Gieâsu ñaõ soáng laïi. Ñöùc tin cuûa Kitoâ höõu laø söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ". Ñieàu töông töï cuõng phaûi noùi veà nhaân tính vaø thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ. Moïi ngöôøi ñeàu tin raèng Chuùa Gieâsu laø ngöôøi thaät; ñieàu taïo neân söï khaùc bieät giöõa ngöôøi tin vaø khoâng tin ñoù laø tin raèng Chuùa Gieâsu cuõng laø Thieân Chuùa. Ñöùc tin cuûa Kitoâ höõu laø thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ
Bieát Ñöùc Kitoâ laø nhaän bieát nhöõng ñieàu toát laønh nôi Ngöôøi
Vôùi taát caû nhöõng quaûng dieãn veà thaàn tính cuûa Ñöùc Kitoâ, tôùi ñaây Ñöùc Hoàng y môøi goïi moïi ngöôøi aùp duïng vaøo chính ñôøi soáng ñöùc tin. Ngaøi noùi: Chuùng ta ñaõ nghe noùi 'Bieát Ñöùc Kitoâ laø nhaän bieát nhöõng ñieàu toát laønh nôi Ngöôøi'. Ñöùc Hoàng y keát thuùc baøi suy nieäm baèng caùch nhaéc ñeán nhöõng ñieàu toát laønh naøy coù khaû naêng ñaùp öùng nhöõng nhu caàu saâu xa cuûa con ngöôøi ngaøy nay: nhu caàu veà yù nghóa cuoäc soáng vaø khöôùc töø caùi cheát.
Thöïc vaäy, bieát Ñöùc Kitoâ phaûi mang laïi cho chuùng ta yù nghóa cuûa cuoäc soáng
Chuùa Gieâsu noùi: "Toâi laø aùnh saùng theá gian. Ai theo toâi, seõ khoâng phaûi ñi trong boùng toái, nhöng seõ nhaän ñöôïc aùnh saùng ñem laïi söï soáng". (Ga 8,12) Ai tin vaøo Ñöùc Kitoâ coù theå choáng laïi caùm doã lôùn veà moät cuoäc soáng khoâng coù yù nghóa, ñoâi khi daãn ñeán töï saùt. Ai tin vaøo Ñöùc Kitoâ thì khoâng böôùc ñi trong boùng toái: ngöôøi aáy bieát mình töø ñaâu ñeán, bieát mình ñi ñaâu vaø mình phaûi laøm gì trong luùc naøy. Treân heát, ngöôøi naøy bieát mình ñöôïc moät ai ñoù yeâu thöông vaø ñaõ hieán mình ñeå chöùng minh tình yeâu naøy.
Chuùa Gieâsu cuõng ñaõ noùi: "Chính Thaày laø söï soáng laïi vaø laø söï soáng. Ai tin vaøo Thaày, thì duø ñaõ cheát, cuõng seõ ñöôïc soáng" (Ga 11, 25). Vaø sau ñoù Thaùnh Gioan Toâng ñoà ñaõ vieát cho caùc tín höõu: "Toâi ñaõ vieát nhöõng ñieàu ñoù cho anh em laø nhöõng ngöôøi tin vaøo danh Con Thieân Chuùa, ñeå anh em bieát raèng anh em coù söï soáng ñôøi ñôøi [...] Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Thieân Chuùa thaät vaø laø söï soáng ñôøi ñôøi". (1Ga 5, 13,20). Chính bôûi vì Ñöùc Kitoâ laø Thieân Chuùa thaät, cuõng laø söï soáng ñôøi ñôøi vaø trao ban söï soáng ñôøi ñôøi, neân duø ñieàu naøy khoâng nhaát thieát laøm cho chuùng ta khoâng coøn phaûi sôï caùi cheát, nhöng mang laïi cho nhöõng ai tin vaøo Chuùa moät söï chaéc chaén raèng cuoäc soáng cuûa chuùng ta khoâng keát thuùc vôùi caùi cheát.
Chuùng ta haõy suy nghó laïi veà ñieàu naøy khi chuùng ta tuyeân xöng ñöùc tin qua vieäc ñoïc kinh Tin Kính. Ñöùc Hoàng y môøi goïi moïi ngöôøi cuøng tuyeân xöng ñöùc tin: Toâi tin kính moät Chuùa Gieâsu Kitoâ, Con Moät Thieân Chuùa, sinh bôûi Ñöùc Chuùa Cha töø tröôùc muoân ñôøi. Ngöôøi laø Thieân Chuùa bôûi Thieân Chuùa, AÙnh Saùng bôûi AÙnh Saùng, Thieân Chuùa thaät bôûi Thieân Chuùa thaät, ñöôïc sinh ra maø khoâng phaûi ñöôïc taïo thaønh, ñoàng baûn theå vôùi Ñöùc Chuùa Cha: nhôø Ngöôøi maø muoân vaät ñöôïc taïo thaønh.