Toaøn vaên cuoäc phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha

treân chuyeán bay töø Iraq veà Roma

Toaøn vaên cuoäc phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha treân chuyeán bay töø Iraq veà Roma.

Vatican (Vatican News 9-03-2021) - Trong cuoäc troø chuyeän vôùi caùc phoùng vieân treân chuyeán bay trôû veà Roma Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaéc laïi caùc coät moác trong chuyeán toâng du lòch söû ñeán Iraq: cuoäc gaëp gôõ vôùi "nhaø thoâng thaùi vaø con ngöôøi cuûa Chuùa" Al Sistani, caûm xuùc tröôùc nhöõng nhaø thôø bò phaù huûy ôû Mosul, xuùc ñoäng tröôùc lôøi noùi cuûa baø meï Ki-toâ höõu coù con trai bò saùt haïi vaø tha thöù cho nhöõng keû saùt nhaân, lôøi höùa veà moät chuyeán ñi ñeán Li-baêng.

Loøng baùc aùi, tình yeâu vaø tình huynh ñeä laø con ñöôøng caàn ñi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi ñieàu naøy trong cuoäc troø chuyeän vôùi caùc nhaø baùo treân chuyeán bay töø Baghdad veà Roma, sau chuyeán ñi lòch söû boán ngaøy ñeán Iraq. Ñöùc Phanxicoâ keå laïi nhöõng aán töôïng cuûa mình veà cuoäc gaëp vôùi Ñaïi Ayatolla Al Sistani, caûm xuùc tröôùc nhöõng nhaø thôø bò phaù huûy ôû Mosul vaø noùi raèng ngaøi ñaõ höùa vôùi Ñöùc Thöôïng phuï Bechara Rai seõ coù moät chuyeán vieáng thaêm Li-baêng. Khi baét ñaàu cuoäc gaëp, Ñöùc Thaùnh Cha chaøo möøng Ñöùc oâng Dieunonneù Datonou, ñieàu phoái vieân môùi veà caùc chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng, ngöôøi maø ngaøi goïi laø "caûnh saùt tröôûng môùi". Sau ñoù, ngaøi noùi vôùi caùc nhaø baùo nhö sau: "Tröôùc heát, caûm ôn quyù vò vì coâng vieäc, söï ñoàng haønh vaø söï meät moûi cuûa caùc baïn. Hoâm nay laø Ngaøy Phuï nöõ, xin chuùc möøng caùc chò em phuï nöõ! Trong cuoäc gaëp vôùi phu nhaân cuûa Toång thoáng Iraq, hoï ñaõ noùi veà lyù do taïi sao khoâng coù ngaøy cuûa nam giôùi. Toâi ñaõ noùi: nhöng vì ñaøn oâng chuùng ta luoân luoân möøng leã! Phu nhaân cuûa Toång thoáng ñaõ noùi vôùi toâi veà phuï nöõ, baø aáy noùi nhöõng ñieàu toát ñeïp ngaøy nay, veà söùc maïnh maø caùc phuï nöõ coù ñeå tieáp tuïc cuoäc soáng, lòch söû, gia ñình, nhieàu thöù.

1. Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, hai naêm tröôùc taïi Abu Dhabi, ñaõ coù moät cuoäc gaëp gôõ vôùi Imam Al Tayyeb cuûa Al Azhar vaø vieäc kyù keát Tuyeân ngoân veà tình huynh ñeä. Ba ngaøy tröôùc, ngaøi ñaõ gaëp Ñaïi Ayatollah Al Sistani: chuùng ta coù theå nghó veà ñieàu gì ñoù töông töï caû vôùi Hoài giaùo Shiite khoâng? Vaø caâu hoûi thöù hai veà Li-baêng: Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi raèng noù khoâng chæ laø moät quoác gia maø coøn laø moät thoâng ñieäp. Ngaøy nay, thaät khoâng may, vôùi tö caùch laø moät ngöôøi Li-baêng, con thöa vôùi Ñöùc Thaùnh Cha raèng thoâng ñieäp naøy hieän ñang bieán maát. Ngaøi seõ sôùm coù chuyeán thaêm Li-baêng chöù?

+ Taøi lieäu cuûa Abu Dhabi ngaøy 4 thaùng 2 ñaõ ñöôïc chuaån bò vôùi Ñaïi Imam caùch bí maät, trong saùu thaùng, baèng caàu nguyeän, suy tö vaø söûa chöõa vaên baûn. Ñoù laø - noùi caùch hôi töï phuï, haõy coi noù nhö moät giaû ñònh - moät böôùc ñaàu tieân cuûa nhöõng gì baïn hoûi toâi. Chuùng ta coù theå noùi raèng ñaây seõ laø laàn thöù hai vaø seõ coù nhöõng laàn khaùc. Con ñöôøng cuûa tình huynh ñeä laø quan troïng. Taøi lieäu Abu Dhabi ñeå laïi trong toâi söï khaéc khoaûi veà tình huynh ñeä, vaø roài Thoâng ñieäp "Fratelli tutti" - Taát caû anh em - ra ñôøi. Caû hai taøi lieäu ñeàu phaûi ñöôïc nghieân cöùu vì chuùng ñi theo cuøng moät höôùng, treân con ñöôøng cuûa tình huynh ñeä. Ayatollah Al Sistani coù moät cuïm töø maø toâi coá gaéng nhôù kyõ: Con ngöôøi hoaëc laø anh em theo toân giaùo hoaëc bình ñaúng bôûi ñöôïc taïo thaønh. Trong tình huynh ñeä laø bình ñaúng, nhöng chuùng ta khoâng theå ñi xa hôn neáu khoâng coù bình ñaúng. Toâi tin raèng ñoù cuõng laø moät con ñöôøng vaên hoùa. Ví duï chuùng ta haõy nghó veà caùc Ki-toâ höõu chuùng ta, veà cuoäc Chieán tranh Ba möôi naêm, veà ñeâm cuûa Thaùnh Bartolomeo. Chuùng ta thay ñoåi naõo traïng theá naøo: bôûi vì ñöùc tin cuûa chuùng ta giuùp chuùng ta khaùm phaù ra raèng chính maëc khaûi cuûa Chuùa Gieâ-su laø tình yeâu vaø loøng baùc aùi vaø daãn ñöa chuùng ta ñeán ñieàu naøy: nhöng caàn bao nhieâu theá kyû ñeå thöïc hieän chuùng! Ñaây laø ñieàu quan troïng, tình huynh ñeä cuûa con ngöôøi, moïi ngöôøi ñeàu laø anh em, vaø chuùng ta phaûi tieán böôùc vôùi caùc toân giaùo khaùc.

Coâng ñoàng Vatican II ñaõ thöïc hieän moät böôùc tieán lôùn trong vieäc naøy, vaø caùc toå chöùc sau ñoù, Hoäi ñoàng Hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu vaø Hoäi ñoàng Ñoái thoaïi Lieân toân. Ñöùc Hoàng Y Ayuso ñoàng haønh vôùi chuùng ta hoâm nay. Baïn laø con ngöôøi, baïn laø con cuûa Chuùa vaø baïn laø anh em cuûa toâi! Ñaây seõ laø daáu hieäu toát nhaát, vaø nhieàu khi ngöôøi ta phaûi chaáp nhaän ruûi ro ñeå thöïc hieän böôùc naøy. Baïn bieát raèng coù moät soá chæ trích: raèng Giaùo hoaøng khoâng can ñaûm, ngaøi laø moät ngöôøi lieàu lónh ñang ñi ngöôïc laïi vôùi giaùo lyù Coâng giaùo, töùc laø gaàn trôû thaønh laïc giaùo, coù nhöõng ruûi ro. Nhöng nhöõng quyeát ñònh naøy luoân ñöôïc thöïc hieän trong caàu nguyeän, ñoái thoaïi, xin lôøi khuyeân vaø suy tö. Chuùng khoâng phaûi laø moät yù thích baát chôït vaø chuùng cuõng laø ñieàu maø Coâng ñoàng ñaõ daïy.

Toâi ñeán vôùi caâu hoûi thöù hai: Li-baêng laø moät thoâng ñieäp, Li-baêng ñau khoå, Li-baêng khoâng chæ laø moät söï caân baèng, noù coù ñieåm yeáu laø söï ña daïng, moät soá vaãn chöa ñöôïc hoøa giaûi, nhöng noù coù söùc maïnh cuûa daân toäc hoøa giaûi vó ñaïi, nhö phaùo ñaøi cuûa nhöõng caây höông nam. Trong chuyeán ñi naøy, Ñöùc Thöôïng phuï Rai ñaõ ñeà nghò toâi döøng laïi ôû Beirut, nhöng ñoái vôùi toâi noù coù veû hôi ngaén ... Moät maûnh nhoû tröôùc moät vaán ñeà, ôû moät ñaát nöôùc ñang gaëp nhieàu khoù khaên nhö Li-baêng. Toâi ñaõ vieát thö cho ngaøi, höùa raèng seõ thöïc hieän moät chuyeán vieáng thaêm. Nhöng Li-baêng luùc naøy ñang gaëp khuûng hoaûng, gaëp khuûng hoaûng - toâi khoâng muoán xuùc phaïm - khuûng hoaûng veà söï soáng. Li-baêng raát quaûng ñaïi trong vieäc chaøo ñoùn nhöõng ngöôøi tò naïn.

2. ÔÛ möùc ñoä naøo cuoäc gaëp gôõ vôùi Ayatollah Al Sistani cuõng laø moät thoâng ñieäp cho caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo cuûa Iran?

+ Toâi tin raèng ñoù laø moät thoâng ñieäp hoaøn vuõ. Toâi ñaõ caûm thaáy nghóa vuï thöïc hieän cuoäc haønh höông ñöùc tin vaø saùm hoái naøy vaø ñi gaëp moät nhaø ñaïi thoâng thaùi, moät con ngöôøi cuûa Thieân Chuùa: chæ caàn laéng nghe ngaøi chuùng ta caûm nhaän ñöôïc ñieàu naøy. Noùi veà thoâng ñieäp, toâi muoán noùi ñoù laø thoâng ñieäp daønh cho taát caû moïi ngöôøi, vaø ngaøi cuõng laø moät ngöôøi coù söï khoân ngoan vaø thaän troïng ñoù. Ngaøi noùi vôùi toâi: "10 naêm roài toâi khoâng tieáp nhöõng ngöôøi ñeán thaêm toâi vôùi muïc ñích chính trò vaø vaên hoùa... chæ nhöõng ngöôøi coù muïc ñích toân giaùo. Vaø ngaøi toû ra raát toân troïng, raát toân troïng trong cuoäc gaëp gôõ. Toâi caûm thaáy vinh döï. Ngay caû luùc chaøo hoûi, ngaøi cuõng khoâng bao giôø ñöùng daäy ... Nhöng ngaøi ñaõ ñöùng daäy chaøo toâi, hai laàn, moät ngöôøi khieâm toán vaø khoân ngoan, vaø cuoäc gaëp gôõ naøy laøm taâm hoàn toâi caûm thaáy vui. Ñoù laø aùnh saùng, vaø nhöõng nhaø hieàn trieát naøy ôû khaép moïi nôi vì söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc gieo vaõi khaép theá giôùi. Ñieàu töông töï cuõng xaûy ra vôùi caùc vò thaùnh, khoâng chæ laø nhöõng vò thaùnh treân baøn thôø. Noù xaûy ra haøng ngaøy, nhöõng ngöôøi maø toâi goïi laø caùc thaùnh ôû nhaø beân caïnh, nhöõng ngöôøi nam nöõ soáng ñöùc tin cuûa hoï, baát keå hoï laø ai, vôùi söï nhaát quaùn. Nhöõng ngöôøi soáng caùch nhaát quaùn caùc giaù trò nhaân vaên, tình huynh ñeä. Toâi nghó chuùng ta caàn khaùm phaù nhöõng ngöôøi naøy, laøm cho ngöôøi ta thaáy göông saùng cuûa hoï, bôûi vì coù raát nhieàu taám göông ... Khi coù raát nhieàu vuï beâ boái caû trong Giaùo hoäi, vaø ñieàu naøy khoâng giuùp ích gì, nhöng chuùng ta haõy chæ cho nhöõng ngöôøi ñang tìm kieám con ñöôøng cuûa tình huynh ñeä thaáy caùc vò thaùnh ôû beân caïnh, vaø chuùng ta chaéc chaén seõ tìm thaáy nhöõng ngöôøi trong gia ñình chuùng ta, moät soá oâng baø noäi ngoaïi.

3. Chuyeán toâng du cuûa ngaøi ñaõ coù moät taùc ñoäng raát lôùn treân toaøn theá giôùi, ngaøi coù nghó raèng ñoù coù theå laø "cuoäc haønh trình" cuûa trieàu ñaïi giaùo hoaøng khoâng? Noù cuõng ñöôïc cho laø ruûi ro nhaát. Coù luùc naøo trong chuyeán ñi cuûa mình ngaøi lo sôï khoâng? Ngaøi saép kyû nieäm naêm thöù taùm cuûa trieàu ñaïi Giaùo hoaøng, ngaøi coù vaãn coøn nghó laø trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa ngaøi seõ raát ngaén khoâng? Cuoái cuøng, moät caâu hoûi quan troïng: ngaøi seõ trôû laïi Argentina moät laàn chöù?

+ Toâi baét ñaàu vôùi caâu cuoái cuøng, caâu hoûi ... maø toâi hieåu vaø ñöôïc keát noái vôùi cuoán saùch cuûa nhaø baùo Nelson Castro, baïn toâi, moät baùc só. OÂng aáy ñaõ vieát moät cuoán saùch veà caùc caên beänh cuûa caùc vò toång thoáng vaø coù moät laàn toâi ñaõ noùi vôùi oâng aáy raèng: nhöng neáu oâng ñeán Roma, oâng phaûi vieát moät cuoán saùch veà beänh cuûa caùc Giaùo hoaøng, bôûi vì seõ raát thuù vò khi bieát caùc beänh cuûa hoï, ít nhaát laø cuûa moät soá vò trong thôøi gian gaàn ñaây. OÂng aáy ñaõ phoûng vaán toâi, vaø moät cuoán saùch ra ñôøi: hoï noùi vôùi toâi saùch ñoù hay nhöng toâi chöa xem. OÂng aáy hoûi toâi moät caâu: "Neáu töø chöùc, ngaøi seõ quay trôû veà Argentina hay seõ ôû laïi ñaây?" Toâi noùi: Toâi seõ khoâng trôû veà laïi Argentina, nhöng toâi seõ ôû laïi ñaây trong giaùo phaän cuûa toâi. Nhöng trong giaû thuyeát ñoù, caâu traû lôøi ñöôïc keát hôïp vôùi caâu hoûi.

Khi naøo toâi ñi Argentina hay taïi sao toâi khoâng ñi ... Toâi luoân traû lôøi moät caùch haøi höôùc raèng: Toâi ñaõ ôû Argentina 76 naêm, vaãn chöa ñuû sao? Coù moät ñieàu maø toâi khoâng bieát taïi sao laïi khoâng ñöôïc noùi ra: moät chuyeán vieáng thaêm Argentina ñaõ ñöôïc leân keá hoaïch vaøo thaùng 11 naêm 2017. Chuùng toâi ñaõ baét ñaàu laøm vieäc, chuùng toâi ñaõ leân keá hoaïch thaêm Chile, Argentina vaø Uruguay. Ñoù laø vaøo cuoái thaùng 11... Nhöng khi ñoù Chile ñang trong chieán dòch baàu cöû, khi ñoù, vaøo thaùng 12, ngöôøi keá nhieäm Michelle Bachelet ñaõ ñöôïc baàu, vaø toâi phaûi ñi tröôùc khi thay ñoåi chính phuû. Vì vaäy toâi khoâng theå ñi. Chuùng toâi ñaõ nghó laøm nhö theá naøy: chuùng toâi ñi Chile vaøo thaùng 1, sau ñoù ñeán Argentina vaø Uruguay... Nhöng khoâng theå, vì thaùng 1 gioáng nhö thaùng 7 - thaùng 8 ôû hai quoác gia naøy. Khi suy nghó laïi veà söï vieäc, gôïi yù ñöôïc ñöa ra: taïi sao khoâng keát hôïp vôùi Peru? Bôûi vì Peru ñaõ bò taùch khoûi chuyeán thaêm Ecuador, Bolivia, Paraguay. Noù ñaõ bò gaït sang moät beân. Vaø töø ñoù chuyeán ñi vaøo thaùng 1 naêm 2018 tôùi Chile vaø Peru ñaõ ra ñôøi. Nhöng toâi muoán noùi ñieàu naøy ñeå khoâng coù nhöõng töôûng töôïng veà "chöùng sôï haõi queâ höông": khi naøo coù cô hoäi thì coù theå thöïc hieän, vì coù Argentina, Uruguay, vaø mieàn nam Brazil.

Tieáp ñeán veà caùc chuyeán vieáng thaêm: Ñeå ñöa ra quyeát ñònh thöïc hieän caùc cuoäc vieáng thaêm, toâi laéng nghe, toâi laéng nghe lôøi khuyeân cuûa caùc coá vaán vaø ñoâi khi coù ngöôøi ñeán vaø toâi noùi: baïn nghó sao, toâi coù neân ñi ñeán nôi ñoù? Laéng nghe laø ñieàu raát toát cho toâi; noù giuùp toâi ñöa ra quyeát ñònh sau ñoù. Toâi laéng nghe caùc coá vaán vaø cuoái cuøng toâi caàu nguyeän, toâi suy tö raát nhieàu veà moät soá chuyeán ñi. Sau ñoù, quyeát ñònh ñeán töø trong loøng, töø trong ruoät, gaàn nhö töï phaùt, nhöng nhö moät keát quaû chín muøi. Ñoù laø moät chaëng ñöôøng daøi. Moät soá chuyeán ñi khoù quyeát ñònh hôn, moät soá deã hôn.

Quyeát ñònh veà chuyeán ñi naøy tröôùc heát xuaát phaùt töø baø ñaïi söù, baùc só nhi khoa, ngöôøi ñaïi dieän Iraq: baø raát gioûi, baø kieân trì. Sau ñoù, baø ñaïi söù ôû YÙ ñeán, baø laø moät ngöôøi phuï nöõ cuûa ñaáu tranh. Sau ñoù, ñaïi söù môùi caïnh Vatican ñeán. Tröôùc ñoù Toång thoáng Iraq ñaõ ñeán. Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñaõ löu laïi trong loøng toâi. Nhöng coù moät ñieàu ñaèng sau quyeát ñònh maø toâi muoán ñeà caäp: moät trong soá caùc baïn ñaõ ñöa cho toâi aán baûn tieáng Taây Ban Nha môùi nhaát cuûa cuoán saùch "Coâ gaùi cuoái cuøng" cuûa Nadia Mourad. Toâi ñaõ ñoïc noù baèng tieáng YÙ, noù laø caâu chuyeän cuûa nhöõng ngöôøi Yazidis. Vaø Nadia Mourad keå nhöõng ñieàu kinh hoaøng. Toâi khuyeân caùc baïn neân ñoïc noù, ôû moät soá choã, noù coù veû naëng neà, nhöng ñoái vôùi toâi ñaây laø lyù do caên baûn cho quyeát ñònh cuûa toâi. Cuoán saùch ñoù ñaõ hoaït ñoäng trong loøng toâi. Ngay caû khi toâi laéng nghe Nadia, ngöôøi ñaõ ñeán keå cho toâi nghe moät soá ñieàu khuûng khieáp... Taát caû nhöõng ñieàu naøy chung vôùi nhau ñaõ ñöa ñeán quyeát ñònh, suy nghó veà taát caû caùc vaán ñeà, raát nhieàu. Nhöng cuoái cuøng quyeát ñònh ñaõ ñeán vaø toâi ñaõ laøm.

Vaøo naêm thöù taùm cuûa trieàu ñaïi giaùo hoaøng. Toâi neân laøm ñieàu naøy khoâng? Toâi khoâng bieát laø caùc chuyeán ñi coù thaønh hieän thöïc hay khoâng, chæ thuù thaät laø trong chuyeán vieáng thaêm naøy toâi meät hôn nhöõng chuyeán khaùc raát nhieàu. 84 tuoåi khoâng ñeán moät mình, ñoù laø moät heä quaû ... nhöng chuùng ta seõ xem. Baây giôø toâi seõ phaûi ñi Hungary ñeå tham döï Thaùnh leã cuoái cuøng cuûa Ñaïi hoäi Thaùnh Theå Quoác teá, khoâng phaûi laø moät chuyeán thaêm ñaát nöôùc, nhöng chæ ñeå daâng Thaùnh leã. Nhöng Budapest caùch Bratislava hai giôø laùi xe, taïi sao khoâng ñeán thaêm Slovakia? Moïi thöù ñeán nhö theá...

4. Chuyeán ñi naøy coù moät yù nghóa ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù theå nhìn thaáy noù, nhöng noù cuõng laø moät cô hoäi laây lan virus, ñaëc bieät laø vôùi nhöõng ngöôøi taäp trung ñoâng ñuùc cuøng nhau. Ngaøi coù lo laéng hoï coù theå bò bònh vaø cheát vì muoán gaëp ngaøi khoâng?

+ Nhö toâi ñaõ noùi tröôùc ñoù, caùc chuyeán ñi ñöôïc "nung naáu" theo thôøi gian trong yù thöùc cuûa toâi, vaø ñaây laø moät trong nhöõng ñieàu khieán toâi trôû neân maïnh meõ. Vaø ñaïi dòch naøy laø moät trong nhöõng ñieàu khieán toâi töï hoûi trong ñaàu, coù theå laø, coù theå laø... Toâi ñaõ caàu nguyeän raát nhieàu veà ñieàu naøy vaø cuoái cuøng toâi ñaõ ñöa ra quyeát ñònh thöïc söï ñeán töø trong noäi taâm. Vaø toâi ñaõ noùi, 'Ñaáng höôùng daãn toâi ñöa ra quyeát ñònh, haõy ñeå Ngöôøi chaêm soùc cho moïi ngöôøi'. Toâi ñaõ quyeát ñònh, nhaän thöùc veà nhöõng ruûi ro. Sau taát caû moïi vieäc.

5. Chuùng ta ñaõ thaáy loøng duõng caûm, söï naêng ñoäng cuûa caùc Kitoâ höõu Iraq, chuùng ta cuõng thaáy nhöõng thaùch thöùc maø hoï phaûi ñoái maët, moái ñe doïa cuûa baïo löïc Hoài giaùo, xuaát cö vaø chöùng taù ñöùc tin trong moâi tröôøng cuûa hoï. Ñaây laø nhöõng thaùch thöùc maø caùc Ki-toâ höõu trong toaøn khu vöïc phaûi ñoái maët. Chuùng ta ñaõ noùi veà Li-baêng, nhöng caû Syria, Thaùnh ñòa. Moät thöôïng hoäi ñoàng veà Trung Ñoâng ñaõ ñöôïc toå chöùc caùch ñaây möôøi naêm nhöng noù ñaõ bò giaùn ñoaïn bôûi cuoäc taán coâng vaøo nhaø thôø chính toøa Baghdad. Ngaøi coù nghó ñeán vieäc thöïc hieän ñieàu gì ñoù cho toaøn vuøng Trung Ñoâng, moät coâng ñoàng mieàn hay baát kyø saùng kieán naøo khaùc khoâng?

+ Toâi khoâng nghó ñeán moät Thöôïng Hoäi Ñoàng, toâi saün saøng ñoùn nhaän nhieàu saùng kieán nhöng khoâng nghó ñeán moät Thöôïng Hoäi Ñoàng. Baïn ñaõ gieo haït gioáng ñaàu tieân, chuùng ta haõy ñôïi xem. Cuoäc soáng cuûa caùc Ki-toâ höõu gaëp nhieàu khoù khaên, nhöng khoâng chæ coù caùc Ki-toâ, chuùng ta ñaõ noùi veà nhöõng ngöôøi Yazidis... Vaø ñieàu naøy, toâi khoâng bieát taïi sao, ñaõ cho toâi moät söùc maïnh raát lôùn. Coù vaán ñeà veà di cö. Hoâm qua khi chuùng toâi ñi xe töø Qaraqosh veà laïi Erbil, toâi thaáy raát nhieàu ngöôøi, nhöõng ngöôøi treû tuoåi, tuoåi coøn raát treû. Vaø caâu hoûi ai ñoù ñaõ hoûi toâi: ñaâu laø töông lai cho nhöõng ngöôøi treû naøy? Hoï seõ ñi ñaâu? Nhieàu ngöôøi seõ phaûi rôøi boû ñaát nöôùc. Tröôùc khi khôûi haønh chuyeán ñi vaøo thöù Saùu, möôøi hai ngöôøi tò naïn Iraq ñaõ ñeán chaøo töø bieät toâi: moät ngöôøi mang chaân giaû vì anh ta chaïy troán töø caùc xe vaän taûi vaø gaëp tai naïn. Di cö laø quyeàn keùp: quyeàn khoâng di cö, quyeàn di cö. Nhöõng ngöôøi naøy khoâng coù quyeàn naøo, bôûi vì hoï khoâng theå khoâng di cö, cuõng khoâng bieát phaûi laøm nhö theá naøo. Vaø hoï khoâng theå di cö vì theá giôùi vaãn chöa nhaän thöùc ñöôïc raèng di cö laø nhaân quyeàn. Laàn tröôùc, moät nhaø xaõ hoäi hoïc ngöôøi YÙ ñaõ noùi vôùi toâi veà muøa ñoâng daân soá ôû YÙ: trong voøng boán möôi naêm nöõa, chuùng ta seõ phaûi "nhaäp khaåu" ngöôøi nöôùc ngoaøi vaøo laøm vieäc vaø traû thueá cho löông höu cuûa chuùng ta. Ngöôøi Phaùp caùc baïn khoân hôn, caùc baïn ñaõ ñi tröôùc 10 naêm baèng luaät hoã trôï gia ñình, möùc ñoä taêng tröôûng cuûa caùc baïn raát lôùn.

Nhöng di cö bò coi nhö moät cuoäc xaâm löôïc. Hoâm qua, sau Thaùnh leã, toâi ñaõ muoán gaëp cha cuûa Alan Kurdi, vì oâng aáy ñaõ yeâu caàu. Ñöùa beù naøy laø moät bieåu töôïng, Alan Kurdi: vì theá toâi ñaõ taëng böùc töôïng ñieâu khaéc cho FAO. Noù laø moät bieåu töôïng vöôït treân söï kieän moät em beù ñaõ cheát trong cuoäc di cö. Noù laø bieåu töôïng cuûa nhöõng neàn vaên minh ñang cheát daàn cheát moøn, khoâng theå toàn taïi, laø bieåu töôïng cuûa nhaân loaïi. Caàn coù bieän phaùp caáp baùch ñeå ñaûm baûo ngöôøi daân coù vieäc laøm taïi choã vaø khoâng caàn phaûi di cö vaø cuõng coù caùc bieän phaùp baûo veä quyeàn ñöôïc di cö. Ñuùng ra, quoác gia naøo cuõng phaûi nghieân cöùu kyõ khaû naêng tieáp nhaän, bôûi vì khoâng chæ tieáp nhaän maø coøn ñoàng haønh, giuùp hoï tieán boä vaø hoäi nhaäp. Söï hoøa nhaäp cuûa ngöôøi di cö laø yeáu toá quan troïng. Hai giai thoaïi: ôû Zaventem cuûa Bæ, nhöõng keû khuûng boá laø ngöôøi Bæ, sinh ra ôû Bæ nhöng laø nhöõng ngöôøi nhaäp cö soáng coâ laäp, khoâng hoøa nhaäp. Moät ví duï khaùc, toâi ñeán Thuïy Ñieån, khi toâi rôøi khoûi ñaát nöôùc, vò boä tröôûng chaøo töø giaõ toâi coøn raát treû vaø coù moät töôùng maïo ñaëc bieät, khoâng phaûi laø ngöôøi Thuïy Ñieån ñieån hình. Baø aáy laø con gaùi cuûa moät ngöôøi di cö vaø moät ngöôøi Thuïy Ñieån, nhöng ñaõ hoøa nhaäp vaø ñaõ trôû thaønh moät boä tröôûng. Chuùng ta haõy suy nghó hai ñieàu naøy, chuùng seõ khieán chuùng ta phaûi suy nghó raát nhieàu: hoøa nhaäp. Veà vaán ñeà di cö, ñieàu maø toâi tin raèng laø thaûm kòch cuûa khu vöïc, toâi muoán caûm ôn caùc quoác gia quaûng ñaïi tieáp nhaän ngöôøi di cö: Li-baêng, nôi toâi nghó raèng coù hai trieäu ngöôøi Syria; Jordan, tieác laø chuùng ta seõ khoâng ñi ngang qua noù vaø quoác vöông muoán toû loøng quyù meán vôùi chuùng ta baèng nhöõng chieác maùy bay khi chuùng ta ñi qua, laø quoác gia raát quaûng ñaïi: hôn moät trieäu röôõi ngöôøi di cö. Caûm ôn nhöõng quoác gia quaûng ñaïi naøy! Caûm ôn raát nhieàu!

6. Trong ba ngaøy taïi quoác gia troïng ñieåm ôû Trung Ñoâng naøy, ngaøi ñaõ laøm ñöôïc ñieàu maø caùc cöôøng quoác treân traùi ñaát ñaõ baøn luaän trong ba möôi naêm. Ngaøi ñaõ giaûi thích nguoàn goác thuù vò cuûa caùc chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi, söï löïa choïn cuûa caùc chuyeán vieáng thaêm naûy sinh nhö theá naøo, nhöng baây giôø trong tình huoáng ngaãu nhieân naøy, nhìn sang Trung Ñoâng, ngaøi coù theå nghó ñeán moät chuyeán thaêm Syria khoâng? Trong voøng moät naêm tôùi, ñaâu laø nhöõng ñoái töôïng cuûa ngaøi ñoái vôùi nhöõng nôi khaùc maø hoï xin ngaøi vieáng thaêm?

+ ÔÛ Trung Ñoâng, chæ coù giaû thuyeát, vaø cuõng laø lôøi höùa, laø Li-baêng. Toâi khoâng nghó veà chuyeán ñi ñeán Syria, bôûi vì toâi chöa coù caûm höùng. Nhöng toâi raát gaàn guõi vôùi ñaát nöôùc Syria ñaày ñau khoå vaø yeâu daáu, nhö toâi goïi noù. Toâi nhôù vaøo ñaàu trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa toâi, buoåi chieàu hoâm ñoù caàu nguyeän taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ, coù laàn chuoãi Maân Coâi, chaàu Mình Thaùnh Chuùa. Vaø coù bao nhieâu ngöôøi Hoài giaùo vôùi nhöõng taám thaûm treân maët ñaát caàu nguyeän vôùi chuùng toâi cho hoøa bình ôû Syria, cho vieäc ngöøng neùm bom, vaøo thôøi ñieåm ñoù khi ngöôøi ta noùi raèng seõ coù moät cuoäc neùm bom aùc lieät. Toâi mang caû Syria vaøo traùi tim mình. Nhöng toâi khoâng nghó veà moät chuyeán vieáng thaêm.

7. Trong nhöõng ngaøy thaùng naøy, hoaït ñoäng cuûa ngaøi raát haïn cheá. Hoâm qua, ngaøi ñaõ coù cuoäc tieáp xuùc tröïc tieáp gaàn guõi ñaàu tieân vôùi nhöõng ngöôøi daân ôû Qaraqosh: ngaøi caûm thaáy ñieàu gì? Theo ngaøi, hieän nay vôùi tình traïng söùc khoûe nhö hieän taïi, caùc buoåi tieáp kieán chung vôùi daân chuùng, vôùi caùc tín höõu, lieäu coù theå baét ñaàu laïi nhö tröôùc khoâng?

+ Toâi caûm thaáy khaùc khi xa caùch ngöôøi daân trong caùc buoåi tieáp kieán. Toâi muoán baét ñaàu laïi caùc buoåi tieáp kieán chung caøng sôùm caøng toát. Hy voïng raèng caùc ñieàu kieän seõ phuø hôïp; veà vaán ñeà naøy toâi thöïc hieän caùc quy ñònh cuûa caùc cô quan chöùc naêng. Hoï phuï traùch vaø hoï coù ôn Chuùa ñeå giuùp chuùng ta trong vieäc naøy, hoï chòu traùch nhieäm ñöa ra caùc quy ñònh. Chuùng ta thích hay khoâng thì hoï laø ngöôøi chòu traùch nhieäm vaø hoï phaûi laøm ñieàu ñoù. Baây giôø toâi ñaõ baét ñaàu laïi vôùi vieäc ñoïc Kinh Truyeàn Tin taïi quaûng tröôøng, vôùi nhöõng khoaûng caùch coù theå ñöôïc thöïc hieän. Coù ñeà nghò thöïc hieän caùc buoåi tieáp kieán chung ôû möùc ñoä ít ngöôøi, nhöng toâi vaãn chöa quyeát ñònh cho ñeán khi tình hình phaùt trieån roõ raøng.

Sau nhöõng thaùng ngaøy bò giam caàm, toâi thöïc söï caûm thaáy mình hôi bò tuø tuùng, chuyeán ñi naøy ñoái vôùi toâi laø soáng laïi. Soáng laïi vì noù ñang chaïm vaøo Giaùo hoäi, chaïm vaøo daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa, chaïm vaøo moïi daân toäc. Moät linh muïc trôû thaønh linh muïc ñeå phuïc vuï, ñeå phuïc vuï daân Chuùa, khoâng phaûi vì quyeàn lôïi, khoâng phaûi vì tieàn baïc. Saùng nay, trong Thaùnh leã coù baøi ñoïc Kinh Thaùnh veà vieäc chöõa laønh cho oâng Naaman ngöôøi Syria. OÂng Naaman muoán taëng quaø sau khi ñöôïc chöõa laønh. Nhöng tieân tri EÂ-li-seâ ñaõ töø choái. Kinh Thaùnh keå tieáp: khi hoï rôøi ñi, tieåu ñoàng cuûa ngoân söù EÂ-li-seâ ñaõ voäi vaõ ñi theo Naaman vaø xin quaø cho oâng. Vaø Thieân Chuùa phaùn, "caên beänh phong cuøi maø oâng Naaman maéc phaûi seõ ñeo baùm ngöôi." Toâi sôï raèng chuùng ta, nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ cuûa Giaùo Hoäi, ñaëc bieät laø caùc linh muïc, khoâng coù söï gaàn guõi nhöng khoâng naøy vôùi daân cuûa Chuùa, Ñaáng cöùu ñoä chuùng ta. Vaø gioáng nhö ngöôøi haàu cuûa Naaman: vaâng, giuùp ñôõ, nhöng sau ñoù quay laïi laáy quaø. Toâi sôï beänh phong ñoù. Vaø Ñaáng duy nhaát cöùu chuùng ta khoûi beänh phong huûi cuûa söï theøm muoán, kieâu ngaïo laø daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa. Thieân Chuùa ñaõ noùi vôùi Ña-vít, "Ta ñaõ ñöa ngöôi ra khoûi ñoaøn chieân, ñöøng queân ñoaøn chieân." Ñieàu ñoù Phao-loâ ñaõ noùi vôùi Ti-moâ-theâ: "Haõy nhôù meï vaø baø cuûa anh, nhöõng ngöôøi ñaõ nuoâi döôõng anh trong ñöùc tin," nghóa laø, ñöøng ñaùnh maát tö caùch thaønh vieân trong ñoaøn daân Chuùa ñeå trôû thaønh moät ñaúng caáp ñaëc quyeàn cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc thaùnh hieán, caùc giaùo só, hay baát cöù ñieàu gì. Vieäc tieáp xuùc vôùi moïi ngöôøi giuùp cöùu chuùng ta, giuùp chuùng ta. Chuùng ta ban Bí tích Thaùnh Theå, giaûng daïy, söï phuïc vuï cuûa chuùng ta, nhöng hoï cho chuùng ta ñöôïc thuoäc veà. Chuùng ta ñöøng queân söï thuoäc veà daân Chuùa.

Toâi ñaõ gaëp ñieàu gì ôû Iraq, ôû Qaraqosh? Toâi ñaõ khoâng töôûng töôïng ra nhöõng taøn tích cuûa Mosul, toâi thöïc söï khoâng töôûng töôïng ñöôïc .... Vaâng, toâi coù theå ñaõ nhìn thaáy nhöõng thöù, coù theå toâi ñaõ ñoïc cuoán saùch, nhöng ñieàu naøy chaïm vaøo, noù ñang chaïm vaøo [nhöõng taøn tích]. Ñieàu khieán toâi xuùc ñoäng nhaát laø chöùng töø cuûa moät baø meï ôû Qaraqosh. Moät linh muïc thöïc söï bieát ngheøo khoù, phuïc vuï, saùm hoái, vaø moät phuï nöõ maát con trai trong vuï ñaùnh bom ñaàu tieân cuûa Isis ñaõ trình baøy chöùng töø cuûa hoï. Coâ aáy noùi moät töø: tha thöù. Toâi raát caûm ñoäng. Moät ngöôøi meï noùi: Toâi tha thöù, toâi caàu xin söï tha thöù cho hoï. Toâi nhôù laïi chuyeán vieáng thaêm Colombia, veà cuoäc gaëp gôõ ôû Villavicencio, nôi raát nhieàu ngöôøi, treân heát laø phuï nöõ, caùc baø meï vaø con daâu, keå laïi kinh nghieäm cuûa hoï veà caùc vuï saùt haïi con vaø choàng cuûa hoï. Hoï noùi, "Toâi tha thöù, toâi tha thöù." Chuùng ta ñaõ ñaùnh maát lôøi ñoù, chuùng ta raát bieát caùch xuùc phaïm, chuùng ta raát bieát leân aùn, toâi laø ngöôøi ñaàu tieân. Nhöng ñeå tha thöù ... ñeå tha thöù cho keû thuø cuûa mình, ñoù laø Phuùc AÂm tinh tuyeàn. Ñoù laø ñieàu khieán toâi aán töôïng nhaát ôû Qaraqosh.

8. Con muoán bieát ngaøi caûm thaáy theá naøo khi nhìn thaáy thaønh phoá Mosul bò phaù huûy vaø sau ñoù caàu nguyeän trong ñoáng ñoå naùt cuûa moät nhaø thôø. Neáu coù theå, vì laø Ngaøy Phuï nöõ, con cuõng muoán hoûi moät chuùt veà phuï nöõ. Ngaøi ñaõ uûng hoä nhöõng ngöôøi phuï nöõ ôû Qaraqosh baèng nhöõng lôøi leõ raát ñeïp, nhöng ngaøi nghó sao veà vieäc moät phuï nöõ Hoài giaùo yeâu vaø khoâng theå keát hoân vôùi moät Ki-toâ höõu maø khoâng bò gia ñình ruoàng boû hoaëc teä hôn?

+ "Veà Mosul, toâi ñaõ noùi moät chuùt "nhaân tieän" nhöõng gì toâi caûm thaáy. Toâi döøng laïi tröôùc nhaø thôø bò phaù huûy, toâi khoâng noùi ñöôïc lôøi naøo. Khoâng theå tin ñöôïc, khoâng theå tin ñöôïc ... Khoâng chæ nhaø thôø ñoù maø caùc nhaø thôø khaùc, thaäm chí moät nhaø thôø Hoài giaùo bò cuõng bò phaù huûy. Baïn coù theå noùi laø (thuû phaïm) khoâng ñoàng yù vôùi nhöõng ngöôøi daân naøy. Khoâng theå tin ñöôïc söï taøn aùc cuûa con ngöôøi chuùng ta. Ngay baây giôø, toâi khoâng muoán noùi töø ñoù, chuùng ta ñang baét ñaàu laïi: haõy nhìn vaøo Chaâu Phi. Vaø vôùi kinh nghieäm cuûa chuùng ta veà Mosul, nhöõng nhaø thôø naøy ñaõ bò phaù huûy vaø moïi thöù, noù taïo ra thuø haän, chieán tranh, vaø caùi goïi laø Nhaø nöôùc Hoài giaùo ñang baét ñaàu hoaït ñoäng trôû laïi. Ñieàu naøy thaät toài teä, raát toài teä. Moät caâu hoûi naûy ra trong ñaàu toâi trong nhaø thôø laø: ai ñaõ baùn vuõ khí cho nhöõng keû huûy dieät naøy? Taïi sao hoï khoâng töï cheá taïo vuõ khí ôû nhaø. Ñuùng, hoï cheá taïo moät soá thieát bò noå ... Nhöng ai baùn vuõ khí? Ai chòu traùch nhieäm? Ít nhaát toâi neân yeâu caàu nhöõng ngöôøi baùn suùng naøy thaønh thöïc noùi raèng: chuùng toâi baùn suùng. Hoï ñöøng noùi vaäy. Thaät xaáu xa.

Baây giôø ñeán phuï nöõ. Phuï nöõ duõng caûm hôn ñaøn oâng, nhöng ñieàu ñoù ñaõ luoân nhö vaäy. Nhöng ngay caû ngaøy nay phuï nöõ vaãn bò haï nhuïc. Coù ngöôøi trong soá caùc baïn ñaõ cho toâi xem baûng giaù daønh cho phuï nöõ (do Isis chuaån bò, nhöõng ngöôøi ñang mua phuï nöõ Ki-toâ giaùo vaø ngöôøi Yazidi). Toâi khoâng theå tin ñöôïc: neáu phuï nöõ laø theá naøy, tuøy theo tuoåi,hoï coù giaù cao ñeán theá ... Phuï nöõ bò baùn, phuï nöõ bò noâ leä. Ngay caû ôû trung taâm Roma, coâng vieäc choáng buoân ngöôøi laø coâng vieäc thöôøng ngaøy. Trong Naêm Thaùnh, toâi ñaõ ñeán thaêm moät trong nhieàu ngoâi nhaø cuûa toå chöùc cuûa cha Benzi. Nhöõng coâ gaùi ñöôïc chuoäc veà, moät ngöôøi bò caét tai vì khoâng mang theo tieàn vaøo ngaøy hoâm ñoù, ngöôøi coøn laïi ñöôïc chôû ñeán töø Bratislava trong coáp xe hôi, moät ngöôøi noâ leä, bò baét coùc. Ñieàu naøy xaûy ra giöõa chuùng ta! Vieäc buoân baùn ngöôøi.

ÔÛ nhöõng quoác gia naøy, ñaëc bieät laø ôû moät phaàn cuûa chaâu Phi, vieäc caét aâm hoä nhö moät nghi leã phaûi ñöôïc thöïc hieän. Nhöng phuï nöõ vaãn laø noâ leä vaø chuùng ta phaûi chieán ñaáu, ñaáu tranh, vì phaåm giaù cuûa phuï nöõ. Hoï laø nhöõng ngöôøi mang lòch söû tieán böôùc, ñaây khoâng phaûi laø moät lôøi noùi quaù, phuï nöõ mang lòch söû tieán böôùc vaø ñoù khoâng phaûi laø moät lôøi khen ngôïi vì hoâm nay laø Ngaøy Phuï nöõ. Ngay caû cheá ñoä noâ leä cuõng nhö vaäy, vieäc töø choái phuï nöõ ... Chæ caàn nghó raèng coù nhöõng nôi ñang dieãn ra cuoäc tranh luaän veà vieäc neân choái boû moät ngöôøi vôï baèng vaên baûn hay chæ baèng lôøi noùi. Thaäm chí hoï khoâng coù quyeàn coù haønh vi thoaùi thaùc! Ñieàu naøy ñang xaûy ra ngaøy nay, nhöng ñeå giuùp chuùng ta khoâng ñi laïc ñeà, haõy nghó ñeán chuyeän xaûy ra ôû trung taâm cuûa Roma, veà nhöõng coâ gaùi bò baét coùc vaø bò boùc loät. Toâi nghó raèng toâi ñaõ noùi taát caû veà ñieàu naøy. Toâi caàu chuùc caùc baïn moät keát thuùc toát ñeïp cho cuoäc haønh trình cuûa caùc baïn vaø toâi xin caùc baïn caàu nguyeän cho toâi.

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page