Beân leà chuyeán Toâng Du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Iraq
Beân leà chuyeán Toâng Du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Iraq.
Giuse Traàn Ñöùc Anh OP - CTV
Baghdad (Vatican News 6-03-2021) - Trong soá caùc hoaït ñoäng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, thu huùt söï chuù yù nhieàu nhaát cuûa 60% trong toång soá 39 trieäu daân Iraq, chaéc chaén laø cuoäc vieáng thaêm vaø gaëp gôõ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi thuû laõnh cuûa hoï laø Ñaïi Ayatollah Al-Sistani, 91 tuoåi, vaøo saùng thöù Baûy, 6 thaùng 3 naêm 2021.
Cho ñeán nay, dieãn tieán cuoäc vieáng thaêm Iraq cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc xem laø toát ñeïp, maëc duø tröôùc ñoù moät soá dö luaän baùo chí toû ra lo ngaïi vì nhöõng ruûi ro coù theå xaûy ra veà maët an ninh cuõng nhö nguy cô laây nhieãm Covid-19.
Cuoäc vieáng thaêm vaø gaëp gôõ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi thuû laõnh cuûa hoï laø Ñaïi Ayatollah Al-Sistani, 91 tuoåi, vaøo saùng thöù Baûy, 6 thaùng 3 naêm 2021 laø söï kieän ñöôïc ngöôøi daân Iraq quan taâm nhaát.
Haäu tröôøng cuoäc vieáng thaêm
Taïi sao coù cuoäc gaëp gôõ lòch söû naøy? Cha Ameer Jaje, doøng Ña Minh, Toång thö kyù UÛy ban Giaùm Muïc Iraq veà ñoái thoaïi lieân toân, ngöôøi saùng laäp Hoäi ñoàng ñoái thoaïi lieân toân taïi Iraq hoài naêm 2012, vaø cuõng laø coá vaán cuûa UÛy ban Toøa Thaùnh lieân laïc vôùi Hoài giaùo, ñaõ keå laïi vôùi baùo tröïc tuyeán "alfaomega", truyeàn ñi ngaøy 4 thaùng 3 naêm 2021 taïi Taây Ban Nha, raèng: "Khi ñöôïc bieát döï thaûo chöông trình vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ taïi Iraq, nhöõng ngöôøi baïn Hoài giaùo Shiite goïi toâi vaø noùi khoâng theå khoâng coù cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø thuû laõnh cuûa hoï laø Ñaïi Ayatollah Ali al-Sistani.
Thaân theá Al-Sistani
Ñaïi Ayatollah Al-Sistani naêm nay 91 tuoåi; ngaøi ñaõ nhieàu laàn leân tieáng beânh vöïc caùc nhoùm thieåu soá taïi Iraq. Ví duï hoài naêm 2007, khi xaûy ra vuï khuûng boá taïi Ñeàn thaùnh cuûa Hoài giaùo Shiite ôû Samara, ngaøi ñaõ coâng boá moät giaùo phaùp (Fatwa) nghieâm caám vieäc aùm saùt nhöõng thaønh phaàn thieåu soá ñeå traû thuø. Roài naêm 2014, ngaøi keâu goïi chieán ñaáu choáng laïi caùi goïi laø nhaø nöôùc Hoài giaùo IS.
Vaän ñoäng ñeå Ñöùc Thaùnh Cha gaëp Ñaïi Ayattollah
Cha Ameer Jaje noùi: "Nhöõng ngöôøi baïn Hoài giaùo Shiite xin toâi haõy vaän ñoäng ñeå cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø Ñaïi Ayatollah Ali al-Sistani ñöôïc ñöa vaøo trong chöông trình vieáng thaêm, vaø keát quaû laø Toøa Thaùnh quyeát ñònh coù cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñaïi Ayatollah taïi thaønh thaùnh Najaf".
Cha Jaje cuõng giaûi thích raèng khoâng coù vaên kieän chung ñöôïc kyù vaøo cuoái cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø Ñaïi Ayatollah al-Sistani, vì "ñeå chuaån bò vaên kieän nhö vaäy caàn nhieàu thaùng hoaëc nhieàu naêm. Vaên kieän Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ kyù vôùi Ñaïi Imam Al-Tayyeb cuûa Hoài giaùo Sunnit ôû Abu Dadhi hoài thaùng 2 naêm 2019 ñaõ baét ñaàu ñöôïc chuaån bò töø naêm 2017 tröôùc ñoù."
Cha Jaje noùi: "Tuy khoâng coù vaên kieän chung, nhöng cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Giaùo Hoaøng vôùi Ñaïi Ayatollah cuõng laø moät ñieàu raát quan troïng ñeå thaêng tieán ñoái thoaïi vaø choáng laïi nhöõng lôøi tuyeân truyeàn oaùn gheùt.. Bieát ñaâu sau naøy seõ coù tuyeân ngoân chung giöõa Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø Thuû laõnh Hoài giaùo Shiite".
Phía Hoài giaùo Shiite cuõng caàn Ñöùc Giaùo Hoaøng
Cha Ameer Jaje cuõng cho bieát veà boái caûnh cuûa cuoäc gaëp gôõ: noùi ñuùng ra caû nhöõng ngöôøi Hoài giaùo Shiite cuõng caàn coù cuoäc gaëp gôõ giöõa thuû laõnh cuûa hoï vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeå traùnh tình traïng Hoài giaùo Shiite, chieám 60% daân soá Iraq, vaø 13% toång soá ngöôøi Hoài giaùo treân theá giôùi, bò coi laø keùm quan troïng so vôùi nhöõng ngöôøi Hoài giaùo Sunnit. Nhöõng ngöôøi naøy cuõng hieän dieän vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng khi ngaøi vieáng thaêm thaønh Mossul ngaøy chuùa nhaät 7 thaùng 3 naêm 2021. Nhaát laø caùc vò laõnh ñaïo Shiite cuõng caàn cuûng coá taàm quan troïng cuûa hoï tröôùc nhöõng ngöôøi ñoàng ñaïo.
Theo cha Jaje, "taïi Iraq, phaàn lôùn caùc vò laõnh ñaïo Hoài giaùo Shiite khoâng tin nôi cheá ñoä ôû Iran hieän nay, voán chuû tröông gaén lieàn toân giaùo vôùi nhaø caàm quyeàn chính trò, vaø thöïc teá laø ñaøng sau caùc daân quaân Hoài giaùo Shiite ôû vuøng bình nguyeân Ninive vaø caùc ñaûng phaùi chính trò coù xu höôùng phe phaùi ôû Iraq, ñeàu coù baøn tay cuûa Iran. Nhöõng nhoùm naøy duøng nhöõng ngöøôi Hoài giaùo Shiite ñeå theo ñuoåi nhöõng lôïi loäc chính trò cuûa hoï".
Haäu quaû söï chia reõ toân giaùo trong chính trò - sau thôøi Saddam Hussein bò laät ñoå naêm 2003,- ñaõ taøn phaù ñaùt nöôùc Iraq. Vaø nhöõng cuoäc bieåu tình cuûa daân chuùng töø naêm 2019 choáng laïi cheá ñoä nhö theá. Theo cha Jaje, phaàn lôùn caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo ôû Iraq chia seû quan ñieåm cuûa Coâng giaùo, theo ñoù, ñaát nöôùc Iraq phaûi traùnh quan nieäm ña soá hoaëc thieåu soá veà toân giaùo, vaø caàn laøm sao ñeå taïi Iraq taát caû moïi ngöôøi ñeàu laø coâng daân, ñöôïc bình ñaúng veà quyeàn lôïi vaø nghóa vuï, vaø caàn phaûi loaïi tröø nhöõng yù töôûng hoaëc thaønh kieán, ví duï: caùc tín höõu Kitoâ laø nhöõng ngöôøi khoâng thanh saïch, goïi laø dimmi, hoaëc bò coi nhö nhöõng coâng daân haïng hai.
Cho ñeán nay coù ít tieán boä giöõa Coâng giaùo vaø Hoài giaùo Shiite
Cha Jaje nhìn nghaän raèng cho ñeán nay ñaõ coù nhöõng tieán boä lôùn trong cuoäc ñoái thoaïi giöõa Coâng giaùo vaø Hoài giaùo Sunnit, cuï theå laø töông quan giöõa Toøa Thaùnh vaø Ñaïi Hoïc Hoài giaùo Al Azhar ôû Ai Caäp vôùi vieäc kyù tuyeân ngoân chung veà tình huynh ñeä nhaân loaïi ôû Abu Dhabi. Nhöng cho ñeán nay, cuoäc ñoái thoaïi vôùi Hoài giaùo Shiite khoâng ñöôïc ñaåy maïnh vaø khoâng coù tieán boä bao nhieâu. Theo cha Jaje, ñoái thoaïi vôùi Hoài giaùo Shiite deã hôn so vôùi Hoài giaùo Sunnit vì caû nhöõng ngöôøi Hoài giaùo Shiite cuõng bò gaït ra ngoaøi leà vaø nhieàu khi bò baùch haïi trong giôùi Hoài giaùo. Trong boái caûnh ñoù, Cha Jaje, ngöôøi saùng laäp Hoäi ñoàng ñoái thoaïi lieân toân ôû Iraq hy voïng nhôø söï hieän dieän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, nhôø cuoäc gaëp gôõ giöõa ngaøi vôùi Ñaïi Ayatollah Ali al-Sistani cuõng nhö cuoäc gaëp gôõ lieân toân ôû coå thaønh Ur seõ thuùc ñaåy hoaït ñoäng cuûa hoäi ñoàng ñoái thoaïi lieân toân ôû Iraq, khích leä caùc vò laõnh ñaïo khaùc tham gia coâng trình naøy.
Ñaïi dòch giôùi haïn soá tham döï vieân
Sau cuøng, cha Jaje cuõng laáy laøm tieác vì cuoäc gaëp gôõ ñoái thoaïi lieân toân giöõa Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø nhöõng vò ñaïi dieän toân giaùo khaùc bò giôùi haïn soá tham döï vieân vì ñaïi dòch, toái ña 150 ngöôøi, maëc duø cuoäc gaëp gôõ naøy cuõng quan troïng nhö caùc cuoäc gaëp gôõ lieân toân ôû Assisi. Cha noùi: "Chuùng toâi ñaõ choïn nhöõng ngöôøi raát tích cöïc trong vieäc ñoái thoaïi. Moät soá ngöôøi trình baøy chöùng töø trong cuoäc gaëp gôõ vaø caàu nguyeän. Ñoái vôùi daân chuùng, ñieàu raát quan troïng laø thaáy caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo caàu nguyeän vôùi nhau".