Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ
leân ñöôøng vieáng thaêm Irak trong 3 ngaøy
Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ leân ñöôøng vieáng thaêm Irak trong 3 ngaøy.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 06-03-2021) - Saùng sôùm thöù Saùu 5 thaùng 3 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ leân ñöôøng vieáng thaêm Irak trong ba ngaøy, cho ñeán saùng thöù Hai 8 thaùng 3 naêm 2021.
Ñaây laø chuyeán toâng du thöù 33 cuûa ngaøi taïi nöôùc ngoaøi vaø laø chuyeán ñaàu tieân keå töø 15 thaùng qua, töùc laø töø thaùng Möôøi Moät naêm 2019, vôùi cuoäc vieáng thaêm taïi Thaùi Lan vaø Nhaät Baûn. Troïn naêm 2020, vì ñaïi dòch Covid-19, Ñöùc Thaùnh cha phaûi huûy boû taát caû caùc döï aùn toâng du, vaø naêm 2021 naøy, ngoaøi chuyeán ñi Irak, chöa coù döï aùn vieáng thaêm naøo ñöôïc leân chöông trình, cuõng vì ñaïi dòch vaãn coøn hoaønh haønh taïi nhieàu nôi.
Vieáng Ñeàn thôø Ñöùc Baø Caû
Theo thoùi quen töø taùm naêm nay, chieàu thöù Naêm 4 thaùng 3 naêm 2021, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ ñeán kính vieáng vaø caàu nguyeän tröôùc aûnh Ñöùc Meï laø phaàn roãi cuûa daân Roma, ñeå xin ôn phuø trôï cuûa Meï Thieân Chuùa cho cuoäc toâng du cuûa ngaøi.
Ñaây cuõng laø laàn thöù 85 Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñeán kính vieáng Ñöùc Meï taïi ñaây, keå töø ngaøy 14 thaùng 3 naêm 2013, töùc laø 1 ngaøy sau khi ngaøi ñöôïc baàu laøm Giaùo hoaøng (13/03/2013).
Leân ñöôøng
Tröôùc khi rôøi Vatican luùc gaàn 7 giôø, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ chaøo vaø thaêm hoûi 12 ngöôøi tò naïn Irak ñöôïc coäng ñoàng thaùnh Egidio vaø Hôïp taùc xaõ Auxilium ñoùn nhaän vaø giuùp ñôõ töø vaøi naêm nay. Nhoùm ngöôøi naøy ñöôïc Ñöùc Hoàng y Konrad Krajewski, ngöôøi Ba Lan, Chaùnh sôû Töø thieän cuûa Ñöùc Thaùnh cha, giôùi thieäu vôùi ngaøi.
Lieàn ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ rôøi Vatican ñeå ra phi tröôøng quoác teá Fiumicino cuûa thaønh Roma, caùch ñoù 30 caây soá. Taïi ñaây, sau nghi thöùc tieãn bieät ñôn sô, vôùi caùc vò ñaëc traùch phi tröôøng, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ tieán leân maùy bay Airbus A330 cuûa haõng Alitalia. Treân maùy bay ñaõ coù 70 kyù giaû Italia vaø quoác teá cuøng vôùi khoaûng 30 vò thuoäc ñoaøn tuøy tuøng, ñöùng ñaàu Ñöùc Hoàng y Parolin Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, vaø vò Phuï taù laø Ñöùc Toång giaùm muïc Edgar Pe#a Parra, ngöôøi Venezuela, cuøng vôùi Ñöùc Hoàng y Leonardo Sandri, Toång tröôûng Boä caùc Giaùo hoäi ñoâng phöông cuõng nhö Ñöùc Hoàng y Miguel Angel Aruso, ngöôøi Taây Ban Nha, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh ñoái thoaïi lieân toân.
Haõng Alitalia cho bieát phi haønh ñoaøn chuyeán bay cuûa Ñöùc Thaùnh cha goàm 11 ngöôøi: phi coâng Alberto Colautti, 59 tuoåi, vôùi 15,000 giôø bay, vaø cuõng laø tröôûng ñoaøn phi coâng cuûa haõng Alitalia; phi coâng Roberto Vallicelli, 56 tuoåi, vôùi 19,000 giôø bay, vaø kyõ thuaät vieân Giovanni Gola, 55 tuoåi vôùi 15,000 giôø bay. Taùm ngöôøi coøn laïi laø caùc tieáp vieân phi haønh.
Taát caû moïi ngöôøi cuøng ñi treân chuyeán bay vôùi Ñöùc Thaùnh cha, keå caû caùc kyù giaû, ñeàu ñaõ ñöôïc chích vaéc xin ngöøa Covid-19 trong thôøi gian ít nhaát 21 ngaøy tröôùc ñaây.
It laâu sau khi maùy bay caát caùnh luùc 7 giôø 45, Ñöùc Thaùnh cha xuoáng phaàn sau cuûa maùy bay, ñeå chaøo thaêm vaø caùm ôn caùc kyù giaû cuøng ñi, vaø noùi: "Toâi haøi loøng vì ñöôïc môû laïi caùc chuyeán toâng du vaø chuyeán ñi naøy laø bieåu töôïng, cuõng laø moät nghóa vuï ñoái vôùi moät nöôùc ñaõ chòu ñau khoå trong bao nhieâu naêm. Caùm ôn anh chò em ñaõ cuøng ñi vôùi toâi. Toâi seõ coá gaéng tuaân theo caùc chæ daãn vaø khoâng baét tay moãi ngöôøi, nhöng toâi khoâng muoán ôû xa moãi ngöôøi, toâi seõ ñi gaàn ñeå chaøo anh chò em".
Sau khi ñi moät voøng ñeå chaøo vaø chuïp hình vôùi caùc kyù giaû, Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm raèng: "Toâi thaáy buoàn vì söï vaéng boùng cuûa baø Valentina (ngöôøi Meâhicoâ) vì baø ñaõ ñoàng haønh vôùi chuùng toâi, caùc Giaùo hoaøng, töø 40, 50 naêm nay. Nhöng toâi hy voïng thaáy baø laàn tôùi. Vaø nhieäm vuï nieân tröôûng ñöôïc chuyeån töø baø Valentina tôùi oâng Pulella (ngöôøi Anh), oâng laø nieân tröôûng cuûa chuùng ta trong chuyeán ñi naøy. Xin caùm ôn taát caû!"
Vaøi neùt veà ñaát nöôùc vaø Giaùo hoäi taïi Irak
Irak, vôùi dieän tích gaàn 440,000 caây soá vuoâng, roäng gaáp röôõi Vieät Nam, vaø daân soá gaàn 39 trieäu ngöôøi, laø nöôùc ñöùng thöù tö treân theá giôùi veà soá löôïng daàu hoûa, nhöng töø naêm 2003, sau khi bòa ra côù nhaø ñoäc taøi Saddam Hussein coù voõ khí taøn saùt taäp theå, Hoa Kyø ñaõ lieân minh vôùi 28 quoác gia khaùc, ñaùnh ñuoåi Saddam trong voøng 20 ngaøy vaø aùp ñaët moät cheá ñoä môùi. Nhöng nöôùc naøy töø ñoù luoân ôû trong tình traïng baát an veà an ninh, chính trò, kinh teá suy suïp. Khoaûng hai trieäu ngöôøi phaûi tò naïn hoaëc xuaát cö. Tuy lôïi töùc daàu hoûa moãi thaùng vaøo khoaûng saùu tyû ñoâla, nhöng nay nhieàu ngöôøi daân Irak soáng trong laàm than, naïn tham nhuõng trong guoàng maùy chính quyeàn leân cao ñoä.
Treân laõnh thoå Irak hieän nay coøn khoaûng 6,000 binh só Hoa Kyø vaø 4,000 thuoäc caùc nöôùc taây phöông khaùc, nhöng caùc löïc löôïng naøy ñang daàn daàn ruùt lui. Ngoaøi ra, coù khoaûng 140,000 ngöôøi thuoäc caùc ñôn vò daân quaân di ñoäng, goïi laø Hashdal-Shaabi, thaân Iran.
Irak baét tay vôùi Trung Quoác
Myõ vaø caùc nöôùc Taây phöông toû ra ít quan taâm hôn tôùi Irak, neân Trung Quoác ñang tieán vaøo thò tröôøng nöôùc naøy. Hoài thaùng Chín naêm 2019, chính phuû Irak baát ngôø tuyeân boá gia nhaäp döï aùn goïi laø "Belt and Road", hay cuõng goïi laø "Con ñöôøng tô luïa môùi", moät döï aùn phaùt trieån kinh teá vaø thöông maïi cuûa Trung Quoác, do chuû tòch Taäp Caän Bình ñeà xöôùng. Cuï theå ñoù laø moät chieán löôïc phaùt trieån daøi haïn caùc cô caáu haï taàng veà giao thoâng haøng haûi vaø treân maët ñaát giöõa AÙ, AÂu, Trung Ñoâng vaø Phi chaâu, nhaém taêng cöôøng caùc quan heä thöông maïi giöõa Trung Quoác vaø caùc nöôùc trong vuøng ñòa lyù vöøa noùi. Theo Hieäp ñònh giöõa Trung Quoác vaø Irak, Trung Quoác giuùp taùi thieát haï taàng cô sôû cuûa Irak, ñoåi laïi 100,000 thuøng daàu hoûa moãi ngaøy Irak cung caáp cho Trung Quoác.
Caùc saéc daân vaø toân giaùo
39 trieäu daân Irak ñöôïc chia laøm ba nhoùm chuûng toäc vaø toân giaùo chính: 60% laø ngöôøi Araäp theo Hoài giaùo Shiite, töø 15 ñeán 20% laø Araäp Sunnit, vaø ngöôøi Kurdes chieám töø 15 ñeán 20%, phaàn lôùn theo Hoài giaùo Sunnit. Vì theá, 99% daân Irak laø tín höõu Hoài giaùo, vaø soá Kitoâ höõu taïi nöôùc naøy, tröôùc chieán tranh naêm 2003, coù moät trieäu 500,000 ngöôøi.
Kitoâ giaùo taïi Irak raát kyø cöïu, coù töø thôøi thaùnh Toâma toâng ñoà, vaø thuoäc nhieàu nghi leã khaùc nhau. Trình thuaät cuûa Toâng ñoà Coâng vuï veà Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng ñaõ keå ra nhöõng saéc daân coù maët taïi bieán coá naøy: "Nhöõng ngöôøi Partes, Meødes, Elamite, daân cö mieàn Mesopotamie, - töùc laø Irak ngaøy nay-, nhöõng ngöôøi Do Thaùi, v.v." (Cv 2,9.11). Tin möøng ñaõ ñöôïc rao giaûng taïi Irak töø thôøi caùc toâng ñoà.
Taïi Irak, hieän nay coù 12 heä phaùi Kitoâ, trong ñoù ñöùng ñaàu laø Giaùo hoäi Coâng giaùo Canñeâ, roài Giaùo hoäi Assiri Ñoâng phöông, Giaùo hoäi Coâng giaùo Siriac hieäp nhaát, Giaùo hoäi Chính thoáng Siriac, Armeni Toâng truyeàn, Armeni Coâng giaùo, Giaùo hoäi Coâng giaùo Latinh, Giaùo hoäi Chính thoáng Bizantine, Coâng giaùo Melkite, Chính thoáng Copte, Tin laønh vaø Anh giaùo...
Theo thoáng keâ môùi cuûa Giaùo hoäi, hieän nay chæ coøn 590,000 tín höõu Coâng giaùo, töông ñöông vôùi 1.5% daân soá vaø thuoäc 17 giaùo phaän toaøn quoác vôùi 122 giaùo xöù. Tính ñeán cuoái naêm 2020, nhaân söï cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo goàm 19 giaùm muïc, 153 linh muïc, trong soá naøy 113 vò thuoäc caùc giaùo phaän vaø chæ coù 40 linh muïc doøng, cuøng vôùi taùm tu huynh vaø 365 nöõ tu. Caû nöôùc chæ coù 32 ñaïi chuûng sinh vaø 11 tieåu chuûng sinh. Giaùo hoäi coù 55 tröôøng tieåu hoïc, 4 tröôøng trung hoïc vaø 9 tröôøng cao ñaúng. Ngoaøi ra coù 7 nhaø thöông vaø 6 beänh xaù Coâng giaùo.