Toâng du Iraq:
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tröôùc chính quyeàn,
xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn
Toâng du Iraq: Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tröôùc chính quyeàn, xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn.
Baghdad (Vatican News 5-03-2021) - Sau cuoäc hoäi kieán rieâng vôùi toång thoáng Barham Salih vaø gia ñình, luùc gaàn boán giôø chieàu, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tieán sang phoøng khaùnh tieát ñeå gaëp gôõ khoaûng 150 nhaân vaät, goàm caùc vò laõnh ñaïo chính trò vaø toân giaùo, ngoaïi giao ñoaøn, ñaïi dieän caùc taàng lôùp xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuûa Iraq.
Baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong cuoäc gaëp gôõ chính quyeàn, ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn taïi Baghdad, Phuû Toång thoáng. Thöù saùu 05 thaùng 3 naêm 2021:
Thöa Toång thoáng,
Caùc thaønh vieân Chính phuû vaø Ngoaïi giao ñoaøn,
caùc nhaø chöùc traùch,
Caùc ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï,
Quyù baø vaø quyù oâng!
Toâi bieát ôn vì coù dòp thöïc hieän chuyeán toâng du ñeán Iraq, moät cuoäc vieáng thaêm ñaõ ñöôïc mong ñôïi töø laâu. Vuøng ñaát naøy laø chieác noâi cuûa neàn vaên minh lieân keát chaët cheõ, qua Toå phuï Abraham vaø nhieàu vò ngoân söù, vôùi lòch söû ôn cöùu ñoä vaø caùc truyeàn thoáng toân giaùo lôùn cuûa Do Thaùi giaùo, Kitoâ giaùo vaø Hoài giaùo. Toâi baøy toû loøng bieát ôn ñeán toång thoáng Salih veà lôøi môøi vaø chaøo möøng cuûa ngaøi vaø thay maët caùc thaønh vieân cuûa chính phuû vaø daân toäc yeâu quyù cuûa ngaøi daønh cho toâi. Toâi cuõng chaøo caùc thaønh vieân cuûa ngoaïi giao ñoaøn vaø caùc ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï.
Toâi göûi lôøi chaøo thaân aùi ñeán caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só nam nöõ vaø taát caû caùc tín höõu cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo. Toâi ñeán ñaây nhö moät ngöôøi haønh höông ñeå khích leä chöùng taù ñöùc tin, nieàm hy voïng vaø baùc aùi cuûa caùc tín höõu giöõa loøng xaõ hoäi Iraq. Toâi cuõng chaøo thaêm caùc thaønh vieân caùc Giaùo hoäi Kitoâ khaùc, caùc tín ñoà Hoài giaùo vaø ñaïi dieän caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc. Xin Chuùa cho pheùp chuùng ta cuøng nhau böôùc ñi, nhö nhöõng anh chò em, trong "nieàm tin maïnh meõ raèng nhöõng lôøi daïy thöïc söï cuûa caùc toân giaùo môøi goïi chuùng ta tieáp tuïc gaén vôùi caùc giaù trò cuûa hoøa bình, [...] cuûa söï hieåu bieát laãn nhau, tình huynh ñeä nhaân loaïi vaø söï chung soáng". (Taøi lieäu veà tình huynh ñeä nhaân loaïi, Abu Dhabi, 4/02/2019)
Cuoäc vieáng thaêm cuûa toâi dieãn ra vaøo thôøi ñieåm caû theá giôùi ñang coá gaéng thoaùt ra khoûi cuoäc khuûng hoaûng ñaïi dòch Covid-19, gaây aûnh höôûng khoâng chæ ñeán söùc khoûe cuûa nhieàu ngöôøi, maø coøn caû ñeán kinh teá vaø xaõ hoäi. Cuoäc khuûng hoaûng naøy ñoøi hoûi nhöõng noã löïc chung cuûa moãi ngöôøi ñeå thöïc hieän nhieàu böôùc caàn thieát, trong ñoù coù caû vieäc phaân phoái vaéc xin coâng baèng cho moïi ngöôøi. Hôn theá nöõa, cuoäc khuûng hoaûng naøy laø moät lôøi keâu goïi chuùng ta 'suy nghó laïi loái soáng vaø yù nghóa söï hieän höõu cuûa chuùng ta'( Fratelli tutti, 33). Nghóa laø vieäc thoaùt ra khoûi giai ñoaïn thöû thaùch naøy phaûi laøm cho chuùng ta trôû neân toát hôn tröôùc ñaây, ñeå cuøng xaây döïng töông lai döïa treân nhöõng gì ñem laïi söï hieäp nhaát hôn laø nhöõng gì gaây chia reõ giöõa chuùng ta.
Trong nhöõng thaäp kyû qua, Iraq ñaõ phaûi höùng chòu nhöõng thaûm hoïa cuûa chieán tranh, khuûng boá vaø xung ñoät beø phaùi, thöôøng döïa treân khuynh höôùng cöïc ñoan, khoâng chaáp nhaän söï chung soáng hoøa bình cuûa caùc nhoùm daân toäc vaø toân giaùo, caùc yù töôûng vaø vaên hoùa khaùc. Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñaõ mang ñeán söï huûy dieät, nhieàu caùi cheát, nhöõng ñoáng ñoá naùt. Vaø khoâng chæ thieät haïi vaät chaát, thaûm hoïa coøn gaây nhöõng veát thöông saâu saéc trong taâm hoàn moãi ngöôøi, caàn thôøi gian daøi ñeå ñöôïc chöõa laønh. Vaø ôû ñaây, trong soá nhöõng ngöôøi ñaõ chòu ñau khoå, toâi khoâng theå khoâng nhaéc ñeán ngöôøi Yazidi, nhöõng naïn nhaân voâ toäi cuûa söï voâ nhaân ñaïo, bò baùch haïi vaø gieát cheát vì lyù do toân giaùo. Caên tính vaø söï soáng coøn cuûa hoï ñang bò ñe doïa. Vì leõ ñoù, chæ khi chuùng ta coù theå nhìn vaøo nhau, vôùi söï khaùc bieät cuûa chuùng ta, nhö nhöõng thaønh vieân cuûa moät gia ñình nhaân loaïi, chuùng ta môùi coù theå baét ñaàu moät quaù trình taùi thieát hieäu quaû vaø ñeå laïi cho theá heä töông lai moät theá giôùi toát ñeïp, coâng baèng vaø nhaân vaên hôn. Veà maët naøy, söï ña daïng veà toân giaùo, vaên hoùa vaø saéc toäc, voán laø ñieåm ñaëc tröng cuûa xaõ hoäi Iraq trong nhieàu thieân nieân kyû, laø nguoàn löïc quyù giaù caàn ñöôïc kín muùc, chöù khoâng phaûi laø moät trôû ngaïi caàn phaûi loaïi boû. Iraq ñöôïc keâu goïi chæ cho moïi ngöôøi, ñaëc bieät Trung Ñoâng thaáy raèng söï khaùc bieät, thay vì laøm phaùt sinh xung ñoät, phaûi ñöôïc hôïp taùc haøi hoøa trong ñôøi soáng daân söï.
Chung soáng huynh ñeä caàn phaûi ñoái thoaïi kieân nhaãn vaø chaân thaønh, ñöôïc coâng lyù vaø phaùp luaät baûo veä. Nhieäm vuï naøy khoâng deã daøng: noù ñoøi hoûi noã löïc vaø daán thaân cuûa caùc beân ñeå vöôït qua söï caïnh tranh vaø xung ñoät, ñoàng thôøi khi noùi chuyeän vôùi nhau, phaûi khôûi ñi töø caên tính saâu saéc cuûa chuùng ta, laø nhöõng ngöôøi con cuûa moät Thieân Chuùa, Ñaáng Taïo Hoùa. Treân neàn taûng nguyeân taéc naøy, Toøa Thaùnh ôû Iraq, cuõng nhö ôû caùc nôi khaùc, khoâng bao giôø meät moûi keâu goïi caùc nhaø caàm quyeàn nhìn nhaän, toân troïng caùc quyeàn vaø baûo veä caùc coäng ñoaøn toân giaùo. Toâi ñaùnh giaù cao nhöõng noã löïc ñaõ ñöôïc thöïc hieän theo höôùng naøy vaø toâi muoán hieäp chung tieáng noùi cuûa toâi vôùi moïi ngöôøi nam nöõ thieän chí ñeå tieáp tuïc laøm vieäc vì lôïi ích cuûa ñaát nöôùc.
Moät xaõ hoäi mang daáu aán cuûa söï hieäp nhaát huynh ñeä laø moät xaõ hoäi, trong ñoù caùc thaønh vieân soáng tình lieân ñôùi vôùi nhau. "Tình lieân ñôùi giuùp chuùng ta xem ngöôøi khaùc [#] laø ngöôøi thaân caän, baïn ñoàng haønh" (Söù ñieäp Ngaøy Hoøa bình Theá giôùi laàn thöù 54 01/01/2021). Ñoù laø moät nhaân ñöùc giuùp chuùng ta thöïc hieän nhöõng cöû chæ chaêm soùc vaø phuïc vuï cuï theå, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông vaø thieáu thoán nhaát. Toâi nghó ñeán nhöõng ngöôøi, do baïo löïc, baùch haïi vaø khuûng boá, ñaõ maát gia ñình vaø nhöõng ngöôøi thaân yeâu, nhaø cöûa vaø taøi saûn. Nhöng toâi cuõng nghó ñeán taát caû nhöõng ai, trong khi thaát nghieäp vaø ngheøo ñoùi gia taêng vaãn ñang ñaáu tranh haøng ngaøy, tìm an ninh vaø phöông tieän ñeå tieán leân phía tröôùc. "Bieát mình phaûi chòu traùch nhieäm veà nhöõng yeáu ñuoái cuûa ngöôøi khaùc" (Fratelli tutti, 115) phaûi truyeàn caûm höùng cho chuùng ta, noã löïc taïo ra nhöõng cô hoäi cuï theå caû treân bình dieän kinh teá vaø trong lónh vöïc giaùo duïc, cuõng nhö chaêm soùc thuï taïo, ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Sau khuûng hoaûng, taùi xaây döïng vaãn chöa ñuû, chuùng ta phaûi laøm sao ñeå moïi ngöôøi coù cuoäc soáng xöùng nhaân phaåm. Ngöôøi ta khoâng thoaùt ra töø moät cuoäc khuûng hoaûng gioáng nhö tröôùc: chæ coù theå toát hôn hoaëc toài teä hôn.
Laø caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò vaø ngoaïi giao, quyù vò ñöôïc keâu goïi thuùc ñaåy tinh thaàn lieân ñôùi huynh ñeä naøy. Caàn phaûi giaûi quyeát döùt ñieåm teä naïn tham nhuõng, laïm quyeàn vaø baát hôïp phaùp, nhöng vaãn chöa ñuû. Ñoàng thôøi, caàn xaây döïng coâng lyù, taêng cöôøng tính trung thöïc, minh baïch vaø cuûng coá caùc theå cheá chòu traùch nhieäm veà vieäc naøy. Baèng caùch naøy, söï oån ñònh coù theå phaùt trieån vaø moät chính saùch laønh maïnh coù theå phaùt trieån, coù khaû naêng mang ñeán cho taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi treû - raát ñoâng ñaûo ôû ñaát nöôùc naøy - hy voïng veà moät töông lai toát ñeïp hôn.
Thöa Toång thoáng, thöa quyù vò! Toâi ñeán ñaây nhö moät hoái nhaân caàu xin söï tha thöù töø Trôøi cao vaø töø caùc anh chò em, nhöõng ngöôøi ñaõ phaûi chòu ñöïng raát nhieàu söï huûy hoaïi vaø taøn aùc. Nhaân danh Chuùa Kitoâ, Hoaøng töû Hoøa bình, toâi ñeán ñaây nhö moät ngöôøi haønh höông cuûa hoøa bình. Trong nhieàu naêm chuùng ta ñaõ caàu nguyeän nhieàu cho hoøa bình ôû Iraq! Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ khoâng ngöøng ñöa ra caùc saùng kieán, vaø treân heát ñaõ daâng nhöõng lôøi caàu nguyeän vaø ñau khoå vì ñieàu naøy. Thieân Chuùa luoân laéng nghe! Phaàn chuùng ta, chuùng ta cuõng phaûi laéng nghe Thieân Chuùa, böôùc theo ñöôøng loái Ngöôøi. Haõy ngöng söû duïng vaø phoå bieán vuõ khí taïi ñaây vaø ôû moïi nôi! Haõy chaám döùt haønh ñoäng vì lôïi ích cuûa thieåu soá, cuûa thaønh phaàn beân ngoaøi ñaát nöôùc, nhöõng ngöôøi khoâng quan taâm ñeán ngöôøi daân ñòa phöông. Chuùng ta haõy leân tieáng cho nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình, cho nhöõng ngöôøi beù nhoû, ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi muoán soáng, laøm vieäc vaø caàu nguyeän trong bình an. Baïo löïc, beø phaùi, baát khoang dung ñaõ ñuû! Haõy daønh khoâng gian cho taát caû coâng daân, nhöõng ngöôøi muoán cuøng nhau xaây döïng ñaát nöôùc naøy. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, Iraq ñaõ coá gaéng ñaët neàn moùng cho moät xaõ hoäi daân chuû. Theo nghóa naøy, ñieàu caàn thieát laø ñaûm baûo söï tham gia cuûa taát caû caùc nhoùm chính trò, xaõ hoäi vaø toân giaùo vaø ñaûm baûo caùc quyeàn cô baûn cuûa ngöôøi daân. Khoâng ai bò coi laø coâng daân haïng hai. Toâi khuyeán khích caùc böôùc ñaõ ñöôïc thöïc hieän, vaø hy voïng raèng chuùng cuûng coá söï thanh bình vaø hoøa hôïp.
Coäng ñoàng quoác teá cuõng coù vai troø quyeát ñònh trong vieäc thuùc ñaày hoøa bình ôû vuøng ñaát naøy vaø toaøn Trung Ñoâng. Nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong cuoäc xung ñoät keùo daøi ôû nöôùc laùng gieàng Syria, töø khi baét ñaàu cho ñeán nay ñaõ 10 naêm, nhöõng thaùch ñoá ngaøy caøng gia taêng ñoái toaøn theå gia ñình nhaân loaïi. Nhöõng thaùch ñoá naøy ñoøi hoûi moät söï hôïp taùc toaøn caàu ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng baát bình ñaúng kinh teá vaø caêng thaúng khu vöïc, ñang ñe doïa söï oån ñònh cuûa vuøng ñaát naøy. Toâi caùm ôn caùc quoác gia vaø caùc toå chöùc quoác teá ñang hoaït ñoäng ôû Iraq ñeå taùi thieát vaø hoã trôï nhöõng ngöôøi tò naïn, nhöõng ngöôøi phaûi di cö noäi ñòa vaø nhöõng ngöôøi ñang gaëp khoù khaên khi trôû veà nhaø; cuõng nhö caùc chöông trình höôùng tôùi hoøa giaûi vaø xaây döïng hoøa bình. Vaø ôû ñaây, toâi khoâng theå khoâng noùi ñeán caùc toå chöùc coù nhieàu ngöôøi Coâng giaùo laø thaønh vieân. Trong nhieàu naêm, caùc tín höõu Coâng giaùo ñaõ taän taâm hoã trôï caùc coäng ñoaøn daân söï. Vieäc ñaùp öùng caùc nhu caàu thieát yeáu cuûa raát nhieàu anh chò em laø moät haønh ñoäng baùc aùi vaø coâng baèng, vaø goùp phaàn vaøo hoøa bình laâu daøi. Toâi hy voïng caùc quoác gia khoâng ruùt laïi voøng tay môû roäng tình baïn vaø cam keát xaây döïng daønh cho daân toäc Iraq, nhöng tieáp tuïc laøm vieäc trong tinh thaàn traùch nhieäm chung vôùi chính quyeàn ñòa phöông, khoâng aùp ñaët lôïi ích chính trò hay yù thöùc heä.
Töï baûn chaát, toân giaùo phaûi phuïc vuï hoøa bình vaø tình huynh ñeä. Danh Chuùa khoâng theå ñöôïc söû duïng ñeå "bieän minh cho nhöõng haønh ñoäng gieát choùc, löu ñaøy, khuûng boá vaø aùp böùc" (Taøi lieäu veà Tình huynh ñeä Nhaân loaïi, Abu Dhabi, 04/02/2019). Traùi laïi, Thieân Chuùa ñaõ taïo döïng con ngöôøi bình ñaúng veà phaåm giaù vaø quyeàn lôïi, keâu goïi chuùng ta lan toûa tình yeâu, loøng nhaân töø, söï hoøa hôïp. Giaùo hoäi Coâng giaùo Iraq cuõng mong muoán ñöôïc laøm baïn vôùi taát caû moïi ngöôøi, vaø qua ñoái thoaïi, coäng taùc xaây döïng vôùi caùc toân giaùo khaùc, vì muïc tieâu hoøa bình. Söï hieän dieän laâu ñôøi cuûa caùc Kitoâ höõu ôû vuøng ñaát naøy vaø ñoùng goùp cuûa hoï cho ñôøi soáng quoác gia taïo thaønh moät di saûn phong phuù. Caùc Kitoâ höõu muoán coù theå tieáp tuïc phuïc vuï taát caû moïi ngöôøi. Khi caùc Kitoâ höõu tham gia vaøo ñôøi soáng coâng coäng, vaø coù ñöôïc moïi quyeàn, töï do vaø traùch nhieäm nhö caùc coâng daân khaùc, seõ chöùng toû raèng söï ña nguyeân toân giaùo, daân toäc vaø vaên hoùa coù theå ñoùng goùp vaøo söï thònh vöôïng vaø haøi hoøa cuûa quoác gia.
Quyù vò thaân meán, toâi muoán moät laàn nöõa baøy toû loøng bieát ôn chaân thaønh ñoái vôùi taát caû nhöõng gì quyù vò ñaõ laøm vaø tieáp tuïc laøm ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi döïa treân tình lieân ñôùi, tình huynh ñeä vaø hoøa hôïp. Phuïc vuï coâng ích cuûa quyù vò laø moät coâng vieäc cao caû. Toâi caàu xin Ñaáng Toaøn Naêng naâng ñôõ quyù vò trong traùch nhieäm vaø höôùng daãn taát caû quyù vò treân con ñöôøng cuûa söï khoân ngoan, coâng lyù vaø söï thaät. Vôùi moãi ngöôøi, gia ñình vaø nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa quyù vò, vaø toaøn theå ngöôøi daân Iraq, toâi caàu khaån phuùc laønh cuûa Thieân Chuùa ñoå xuoáng treân quyù vò. Xin caûm ôn!